दिल्ली-मुंबई, 28 ऑगस्ट 2020

(कोविड-19 संबंधी पत्र सूचना कार्यालयाद्वारे जारी बातम्‍या आणि सत्‍यता पडताळणी बातम्‍या समाविष्‍ट)

जनधन योजनेने यशस्वी सहा वर्ष पूर्ण केल्याबद्दल पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आनंद व्यक्त केला आहे. प्रधानमंत्री जनधन योजना (PM-JDY)यशस्वी करण्यासाठी ज्यांनी अविश्रांत मेहनत घेतली त्या सर्वांबद्दल त्यांनी प्रशंसोद्‌गार काढले आहेत.

माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयांतर्गत असलेल्या प्रादेशिक लोकसंपर्क ब्युरो, गोवा आणि महाराष्ट्र, पत्र सूचना कार्यालय, पश्चिम विभाग यांच्या वतीने आज ‘प्रधानमंत्री जन- धन योजनेची सहा वर्षे’ या विषयावरील वेबिनारचे आयोजन करण्यात आले होते. बँक ऑफ महाराष्ट्रचे महाव्यवस्थापक आणि एसएलबीसीचे समन्वयक प्रमोद दातार आणि महाराष्ट्र टाईम्स वृत्तपत्राचे ज्येष्ठ पत्रकार वैभव वझे यांनी वेबिनारला संबोधित केले.

देशातल्या सामाजिक- आर्थिकदृष्टया उपेक्षित, अल्पसंख्याक वर्गाच्या आर्थिक समावेशनासाठी सर्वतोपरी कार्य करण्यासाठी अर्थ मंत्रालय वचनबद्ध आहे. समाजातल्या दुर्बल घटकाचे आर्थिक समावेशन करणे, याला विद्यमान सरकारने राष्ट्रीय प्राधान्य दिले आहे. कारण सर्वसमावेशकता वृद्धीसाठी सक्षम करणे आणि गरीबांची बचत औपचारिकरित्या अर्थव्यवस्थेमध्ये आणणे, महत्वाचे आहे; असे सरकारला वाटते. ग्रामीण भागातल्या कुटुंबांना केवळ आर्थिक मदत देणे गरजेचे नाही, तर त्यांची सावकाराच्या चक्रवाढ व्याजाच्या चक्रातून सुटका करण्याची आवश्यकता आहे. या वचनबद्धतेच्या दृष्टीने महत्वपूर्ण पावले टाकून पीएमजेडीवाय म्हणजेच ‘प्रधान मंत्री जन धन योजना’ सुरू करण्यात आली. आर्थिक समावेशन उपक्रमांपैकी ही जगातली सर्वात मोठी योजना आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संरक्षण उत्पादनातील आत्मनिर्भर भारत विषयावरील परिसंवादात व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगच्या माध्यमातून भाषण केले. संरक्षण क्षेत्रातील उत्पादनात आत्मनिर्भर होण्याची गरज यावर भर देताना पंतप्रधान म्हणाले की, आमचे उद्दिष्ट संरक्षण उत्पादनाला चालना देणे, नवीन तंत्रज्ञान विकसित करणे आणि संरक्षण क्षेत्रातील खासगी उद्योगांना महत्त्वपूर्ण भूमिका देणे हे आहे.

आरोग्य मंत्रालयाची कोविड-19 घडामोडींवरील माहिती :

केंद्र सरकारच्या ‘टेस्ट-ट्रॅक-ट्रीट’ धोरणानुसार देशात रुग्ण बरे होण्याचा दर सतत सुधारत आहे तर मृत्यू दर कमी होत आहे. गेल्या पाच महिन्यांत, कोविड-19 चे 3/4 पेक्षा जास्त रुग्ण बरे झाले आहेत आणि आता 1/4 पेक्षा कमी सक्रिय रुग्ण आहेत.

रुग्ण बरे होत असल्यामुळे तसेच गृह विलगीकरणासाठी (रुग्णांमध्ये सौम्य आणि मध्यम स्वरूपाची लक्षणे) रुग्णालयातून घरी सोडण्यात येत आहेत, त्यामुळे भारतात कोविड-19 चे सुमारे 26 लाख रुग्ण बरे झाले आहेत. यामुळे रुग्ण बरे होण्याचा दर 76.28 टक्के इतका झाला आहे.

बरे झालेल्या रुणांची संख्या सक्रिय रुग्णांपेक्षा 3.5 पट आहे, म्हणजेच एकूण रुग्ण संख्येच्या 21.90 टक्के आहे. बरे होत असलेल्या रुग्णांची संख्या वाढत असल्यामुळे बरे झालेले रुग्ण आणि सक्रिय रुग्ण यातील तफावत देखील सातत्याने वाढत आहे. बरे झालेल्या रुग्णांची संख्या सक्रिय रुग्णांपेक्षा 18 लाखांनी जास्त झाली असून ती आता 18,41,925 इतकी झाली आहे.

घरोघरी जाऊन सर्वेक्षण करून संपर्क साधण्यावर लक्ष केंद्रित करण्यावर जोर दिल्यामुळे चाचण्यांमध्ये वाढ करून बाधित रुग्ण लवकर शोधण्यात मदत होत आहे. त्यामुळे बाधित रुग्ण आढळल्यास त्यांना त्वरित गृह विलगिकरण किंवा रुग्णालयात दाखल केले जात आहे. रुग्णांमध्ये सौम्य किंवा मध्यम स्वरूपाची लक्षणे असल्यास त्यांना गृह अलगिकरणात तर गंभीर स्वरूपाची लक्षणे असल्यास त्यांना रुग्णालयात दाखल केले जात आहेत.

केंद्र सरकारने कोविड व्यवस्थापनासाठी रुग्णालय सुविधांवर भर दिला आहे. यासाठी सरकारने देशभरात तीन पातळ्यांवर कोविड व्यवस्थापन सुविधा सुरू केल्या आहेत. गंभीर रुग्णांसाठी आयसीयू खाटा आणि व्हेंटिलेटर सह कोविड समर्पित रुग्णालय, ऑक्सिजन बेड आणि 'डॉक्टर ऑन कॉल' सुविधा यासह कोविड आरोग्य केंद्र आणि अलगिकरण खाटांसह कोविड केअर केंद्र सुरू आहेत. देशात सध्या 15,89,105 अलगीकरण खाटा, 2,17,128 ऑक्सिजन बेड, 57,380 आयसीयू बेड सह 1723 कोविड समर्पित रुग्णालय, 3883 कोविड समर्पित आरोग्य केंद्र आणि 11,689 कोविड केअर केंद्र आहेत.  बाधित रुग्णांवरील परिणामकारक उपचारामुळे कोविड मुळे होणारे मृत्यू कमी झाले आहेत.कोविड मृत्यू दरात मोठ्या प्रमाणावर घट होऊन तो आज 1.82% इतका झाला आहे.

केंद्र सरकारच्या  “तपासण्या, ओळख आणि उपचार” रणनीतिवर लक्ष केंद्रित करत देशात सलग दुसऱ्या दिवशी कोविड-19 च्या नऊ लाखांहून अधिक नमुन्यांची चाचणी करण्यात आली.भारताने याआधीच कोविड-19 च्या दररोज दहा लाख चाचण्यांची क्षमता निर्माण केली आहे. गेल्या 24 तासात  9,01,338 नमुने तपासण्यात आले.

या वेगवान चाचण्यांमुळे देशात आतापर्यन्त कोविड-19 च्या एकूण सुमारे चार कोटी नमुन्यांची तपासणी करण्यात आली आहे. आतापर्यन्त 3,94,77,848 नमुने तपासण्यात आले. गेल्या दोन आठवड्यात कोविड-19 च्या 1 कोटींहून अधिक नमुन्यांची चाचणी घेण्यात आली.

इतर अपडेट्स:

• केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्री डॉ हर्षवर्धन आणि मध्यप्रदेशचे मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांच्या हस्ते आज संयुक्तरीत्या इंदोर येथील महात्मा गांधी मेमोरियल कॉलेजच्या सुपर स्पेशालिटी विभागाचे डिजिटली उद्‌घाटन करण्यात आले. केंद्रीय आरोग्य राज्यमंत्री अश्विनीकुमार चौबे देखील या कार्यक्रमात सहभागी झाले होते. या वैद्यकीय महाविद्यालयाकडे  NCDC च्या सिरो सर्वेची नोडल यंत्रणा म्हणून देखील जबाबदारी होती. या सर्वेचा अहवाल सुद्धा आज जारी करण्यात आला.
• कोविडचे संक्रमण कार्यक्षमतेने मर्यादित ठेवण्यासाठी आणि मृत्यूदर 1 % पेक्षा खाली ठेवण्याचे राज्यांना आवाहन : केंद्रिय मंत्रिमंडळ सचिवांनी नऊ राज्यांच्या आणि एका केंद्रशासित प्रदेशांच्या मुख्य सचिव आणि आरोग्य सचिवांसोबत सकाळी साडेदहा वाजता एक व्हिडिओ कॉन्फरन्स (व्हीसी) आयोजित केली होती. व्हीसीमध्ये सहभागी झालेल्या राज्य / केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये महाराष्ट्र, तामिळनाडू, कर्नाटक, तेलंगणा, गुजरात, पश्चिम बंगाल, उत्तर प्रदेश, पंजाब, आंध्र प्रदेश आणि जम्मू आणि काश्मिर यांसह केंद्रिय आरोग्य सचिव, आयसीएमआरचे महासंचालक आणि नीति आयोगाचे सदस्य (आरोग्य) यांचा समावेश होता. ही राज्यांतील / केंद्रशासित प्रदेशांमधील कोविड व्यवस्थापन आणि प्रतिसाद रणनितीचा आढावा घेण्यासाठी आणि त्याबद्दल चर्चा करण्यासाठी ही व्हिडिओ कॉन्फरन्स घेण्यात आली होती.
• खरीप पिकांच्या लागवडीखालील जमिनीच्या क्षेत्रफळात समाधानकारक वाढ झाली आहे. खरीप पिकांच्या लागवडीखाली आतापर्यंत 1082.22 लाख हेक्टर जमिन आणली गेली आहे, गेल्या वर्षाच्या तुलनेत लागवडीखालील क्षेत्रात 7.15% ने वाढ झाली आहे.
• भारत-सिंगापूर संरक्षण धोरणासंबधी चर्चासत्राची (DPD) 14वी फेरी आज व्हीडिओ कॉन्फरन्सिंगच्या माध्यमातून नवी दिल्ली येथे पार पडली. यात संरक्षण सचिव डॉ अजय कुमार आणि सिंगापूरचे सचिव (संरक्षण) चान हेंग नी यांनी संयुक्त अध्यक्षपद भुषवले. यावेळी भारत आणि सिंगापूरमधील अनेक द्विपक्षीय संरक्षण संबधांविषयी द्विपक्षीय चर्चा पार पडली. दोन्ही देशांमधील संरक्षण संबध वृद्धींगत करण्याबद्दल दोन्ही पक्षांमध्ये सहमती झाली.
• केंद्रीय इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्री रवी शंकर प्रसाद यांनी “चुनौती”- नेक्स्ट जनरेशन स्टार्ट-अप आव्हान स्पर्धेची सुरुवात केली. या माध्यमातून स्टार्टअप्सना प्रोत्साहन आणि सॉफ्टवेअर उत्पादने निर्माण करण्यात येणार आहेत, याअंतर्गत श्रेणी- II शहरांवर विशेष लक्ष पुरवण्यात येणार आहे. या कार्यक्रमासाठी सरकारने तीन वर्षांसाठी 95.03 कोटी रुपयांच्या निधीची तरतूद केली आहे. या कार्यक्रमाच्या माध्यमातून निश्चित केलेल्या क्षेत्रांमध्ये 300 स्टार्टअप्सचा शोध घेणे आणि त्यांना 25 लाख रुपयांपर्यंत निधी आणि इतर सुविधा प्रदान करण्यात येणार आहे.   
• सन 2020 साठी भारतातील कार्बन उत्सर्जनातील घट याबाबत मंत्रालयाच्या एका अधिकाऱ्याने केलेले वक्तव्य काही प्रसारमाध्यमांनी चुकीच्या पद्धतीने मांडले आहे. हे स्पष्ट करण्यात येते की ते वक्तव्य जागतिक कार्बन डाय ऑक्साईड उत्सर्जनातील संभाव्य घट संदर्भात होते, देशाच्या कार्बन उत्सर्जनाबाबत नाही, जे काही महिन्यांपूर्वी आंतरराष्ट्रीय ऊर्जा एजन्सीच्या जागतिक ऊर्जा समीक्षा 2020 च्या अहवालावर आधारित होते.
• पंतप्रधान स्ट्रीट व्हेंडर आत्मनिर्भर योजनेच्या (पीएम स्वनिधी) ऑनलाईन डॅश बोर्डचे आज, गृहनिर्माण आणि नगरविकास सचिव दुर्गाशंकर मिश्रा यांच्या हस्ते व्हिडीओ कॉन्फरन्सिंगच्या माध्यमातून उद्‌घाटन झाले. हा ऑनलाईन डॅश बोर्ड अत्यंत क्रियाशील, परस्पर माहितीस उपयुक्त असून या योजनेशी सबंधित सर्व घटकांना या डॅश बोर्डचा लाभ होणार आहे. शहराच्या पातळीवर पीएम स्वनिधी योजनेची माहिती मिळवणे आणि या योजनेच्या प्रगतीवर देखरेख ठेवण्यासाठी या डॅश बोर्डचा उपयोग होईल.
• केंद्रीय कृषी आणि  शेतकरी कल्याण, ग्रामविकास आणि पंचायती राजमंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांनी राज्यांचे मुख्यमंत्री आणि कृषिमंत्र्यांसमवेत अलिकडच्या कृषी बाजारपेठ  सुधारणा  आणि 1 लाख कोटी रुपये कृषी पायाभूत विकास निधी अंतर्गत वित्तपुरवठ्याच्या नवीन केंद्रीय क्षेत्र योजनेवर सविस्तर चर्चा केली.  हा कार्यक्रम व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे आयोजित करण्यात आला होता आणि उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री  योगी आदित्यनाथ, महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री  उद्धव ठाकरे आणि राजस्थान, केरळ, छत्तीसगड आणि तेलंगणचे कृषिमंत्री आणि केंद्रीय कृषी राज्यमंत्री  पुरुषोत्तम रुपाला आणि कैलास  चौधरी यांनी चर्चेत भाग घेतला.
• वाणिज्य आणि उद्योग मंत्री पीयूष गोयल म्हणाले की, 3 सी - सहकार्य(Cooperation),  सहयोग (Collaboration) आणि वचनबद्धता (Commitment) ,भारत आणि आसियान देशांमधील धोरणात्मक भागीदारीला  मार्गदर्शन करेल. आसियान-भारत व्यापार परिषदेच्या आभासी बैठकीला  संबोधित करताना गोयल म्हणाले की कोविड -19  महामारीच्या काळाने विशेषत: तणावाच्या काळात जगाचा विश्वासू भागीदार म्हणून स्वतःला सिद्ध करण्याची संधी भारताला दिली. प्रगतीमध्ये निकटचा आणि महत्वपूर्ण  भागीदार असे वर्णन करत गोयल यांनी आसियान प्रदेशाला मैत्रीचा हात दिला.
• खादी आणि ग्रामोद्योग आयोगाला (केव्हीआयसी) 1.73 कोटी रुपये किमतीची 1200 क्विंटल कच्ची घाणी मोहरीचे तेल पुरवण्यासाठी इंडो-तिबेट सीमा पोलिस (आयटीबीपी) कडून पहिली ऑर्डर मिळाली आहे. 31 जुलै रोजी  केव्हीआयसी आणि आयटीबीपी यांच्यात सामंजस्य करार झाल्यापासून काही आठवड्यांतच ही खरेदी ऑर्डर आली आहे  जी पंतप्रधानांच्या “आत्मनिर्भर भारत” आणि “व्होकल फॉर लोकल” च्या आवाहनाशी सुसंगत आहे. केव्हीआयसीच्या निवेदनानुसार ऑर्डर दिल्याच्या तारखेपासून 30 दिवसांच्या आत आयटीबीपीला ऑर्डर पुरवली जाईल.
• एक भारत श्रेष्ठ भारत या कार्यक्रमाचे उद्धिष्ट सर्वांपर्यंत पोचवण्यासाठी पर्यटन मंत्रालय वेगवेगळे उपक्रम करते. कोविड-19 महामारीदरम्यानही  भारत केंद्रीय हॉटेल व्यवस्थापन संस्था ही NCHMCTशी संलग्न संस्था आणि इंडियन इंन्स्टिट्यूट ऑफ टूरिजम अँड ट्रॅव्हल मॅनेजमेंट यांच्यातर्फे  8 मे 2020 ते 24 ऑगस्ट 2020 दरम्यान ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ अंतर्गत विविध उपक्रम आयोजित केले गेले. या उपक्रमांमध्ये ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ या कल्पनेच्या उद्दिष्टाने प्रेरित झालेल्या अनेकांनी उत्साही सहभाग नोंदवला.

महाराष्ट्र अपडेट्स :

महाराष्ट्रात गुरुवारी कोविडच्या 14,718 नवीन रुग्णांची नोंद झाली तर 355 जणांचा मृत्यू झाला. राज्यात आतापर्यंत एकूण रुग्ण संख्या 7,33,568 इतकी झाली असून एकूण 23,444 रुग्णांचा झाला आहे. पुण्यातही रोज 1000 नवीन कोरोना बाधित रुग्ण आढळून येत असले तरी पुणे महानगरपालिकेने एक चांगली बातमी दिली आहे. पुण्यात मुंबईच्या तुलनेत सक्रिय रुग्णांची संख्या जास्त असली तरी पुणे महानगरपालिका क्षेत्रात रुग्ण बरे होण्याचा दर 80.48 टक्के इतका झाला असून मुंबईतील 81.32 टक्के दराच्या जवळ आहे.

G.Chippalkatti/S.Tupe/P.Malandkar

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा@PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com