(Contains Press releases concerning Covid-19, issued in last 24 hours and Fact checks undertaken by PIB)

नवी दिल्‍ली-मुंबई, 16 एप्रिल 2020

केंद्रीय आरोग्य मंत्री डॉ हर्ष वर्धन यांनी कोविड-19 चा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी भारतात करण्यात येणाऱ्या उपाय योजनाबाबत, जागतिक आरोग्य संघटनेचे वरिष्ठ अधिकारी आणि क्षेत्र अधिकारी तसेच केंद्र आणि राज्य सरकारांच्या आरोग्य अधिकाऱ्यांसमवेत व्हिडीओ कॉन्फरन्सिंग द्वारे संवादात्मक सत्र घेतले. आपण या विषाणूवर विजय मिळवू शकतो आणि आपण नक्कीच विजयी ठरू असा विश्वास हर्ष वर्धन यांनी व्यक्त केला.

आरोग्य मंत्रालयाची कोविड-19  घडामोडींवर पत्रकार परिषद 

आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाचे संयुक्त सचिव श्री लव अगरवाल, गृह मंत्रालयाच्या प्रवक्त्या श्रीमती पुण्य सलिला श्रीवास्तव आणि ICMR चे प्रवक्ते श्री रमन गंगाखेडकर यांनी आज पत्रकार परिषदेत खालील माहिती दिली.

• लॉकडाऊन च्या उपाययोजनांची अंमलबजावणी करण्याचे प्रयत्न सर्व राज्य सरकारांनी अधिक कठोर केले आहेत. जीवनावश्यक वस्तूंच्या पुरवठयाबाबतची स्थिती समाधानकारक आहे. स्थानिक पातळीवर लॉकडाऊनचे कठोर पालन करण्याचे निर्देश केंद्राने सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना दिले आहेत.- गृह मंत्रालय
• सर्व कामे करतांना आणि सार्वजनिक ठिकाणी मास्क घालणे आणि सामाजिक अंतराच्या नियमांचे पालन करणे अनिवार्य आहे. मोठे समारंभ टाळा, सार्वजनिक ठिकाणी थुंकू नका,  दारू किंवा तंबाखुजन्य पदार्थांचे सेवन करु नका, कार्यालयीन ठिकाणी सॅनिटायझरचा वापर आणि तापाची तपासणी सुरुच ठेवावी
• केंद्रीय आरोग्यमंत्री आणि राज्यमंत्र्यांनी जागतिक आरोग्य संस्थेच्या अधिकाऱ्यांशी आणि फिल्ड ऑफिसरशी व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे काल चर्चा केली, यामध्ये जिल्हा पातळीवर कोविड-19 च्या फैलावाला प्रतिबंध आणि क्लस्टरसाठी मायक्रोप्लॅन बाबत चर्चा करण्यात आली. – आरोग्य मंत्रालय  
• या आजाराबाबतच्या सर्वेक्षणाला अधिक व्यापक आणि मजबूत करण्यासाठी जागतिक आरोग्य संघटनेच्या राष्ट्रीय पोलिओ सर्वेक्षण नेटवर्क टीमचा वापर करुन कृती आराखडा बनवण्यात आला आहे
• आरोग्य मंत्र्यांनी उद्योगजगतातील प्रतिनिधींशी चर्चा केली, पीएमकेअर्सफंड मध्ये योगदान दिल्याबद्दल मंत्र्यांनी उद्योजकांचे आभार मानले, उद्योगजगताने उपस्थित केलेल्या चिंताचे निराकरण केले जाईल अशी ग्वाही देत , त्यांनी आरोग्यक्षेत्रात मेकइनइंडिया अंतर्गत संधींचा वापर करावा, असे आवाहन त्यांनी केले.
• लॉकडाऊनच्या काळात पिण्याच्या सुरक्षित पाण्यासंदर्भात मंत्रालयाने मार्गदर्शक सूचना जारी केल्या आहेत. सार्वजनिक आरोग्य विभागाला निवारा शिबिरे आणि समाजातील आपत्तीप्रवण स्तरांना विचारात घेऊन पाण्याचा पुरवठा वाढवण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.
• सध्या कोविड19 चा सामना करत असताना आरोग्यसेवांची अभूतपूर्व मागणी लक्षात घेऊन, आवश्यक त्या आरोग्यसेवा उपलब्ध होण्याबाबत आरोग्य मंत्रालयाने सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना विस्तृत मार्गदर्शक सूचना पाठवल्या आहेत.
• पर्यावरण मंत्रालयाने पर्यावरण प्रभाव मूल्यमापन अधिसूचना 2006 मध्ये सुधारणा केली आहे, जेणेकरुन, व्यापक प्रमाणावर औषधनिर्मिती होऊ शकेल. व्यापक औषधनिर्मितीशी संबंधित सर्व प्रकल्प आणि कार्यवाहीचे पुनर्वर्गीकरण केले असून त्यामुळे या निर्मितीला वेग येऊ शकेल.
• आतापर्यंत 1489 रुग्ण या आजारातून बरे झाले आहेत. एकूण रुग्णसंख्या -12,380
• एकूण मृत्यूसंख्या - 414 गेल्या 24 तासात - 183 रुग्ण कोरोनामुक्त झाले, 37 जणांचा मृत्यू झाला, कोविड19 चे 941 नवे रुग्ण आढळले. अद्याप 325 जिल्ह्यांमध्ये कोरोनाचा एकही रुग्ण आढळलेला नाही.
• पुदुच्चेरीमधील माहे हा एक असा जिल्हा आहे जिथे गेल्या 28 दिवसात एकही रुग्ण आढळलेला नाही. देशात  इतर 27 जिल्हे  असे आहेत जिथे गेल्या 14 दिवसात एकही रुग्ण आढळलेला नाही.
• आतापर्यंत 2,90,401 नमुन्यांची तपासणी करण्यात आली आहे. काल 30,043 नमुन्यांची तपासणी करण्यात आली, त्यापैकी 26,331 चाचण्या ICMR नेटवर्कमध्ये करण्यात आल्या.
• एका शिफ्टमध्ये काम करुन, आपण दररोज 42,400 नमुन्यांची चाचणी करु शकतो. जर आपण डबल शिफ्टमध्ये काम केलं, तर एका दिवसांत आपण कोविड-19 च्या 78,200 पेक्षा जास्त नमुन्यांची चाचणी करु शकतो.
• दोन प्रकारचे जलद  कोविड-19 टेस्टिंग किट्स असून, अशा प्रकारचे एकूण पाच लाख किट आज दाखल झाले आहेत. ही चाचणी तातडीचे निदान करण्यासाठी नसून तिचा वापर देखरेख करण्यासाठी, हॉट स्पॉट्सच्या प्रमाणात वाढ होत आहे की घट, त्यावर लक्ष ठेवण्यासाठी करण्यात येईल.
• जर एखाद्या व्यक्तीची अँटीबॉडी चाचणी पॉझिटिव्ह आली तर त्याचा अर्थ हा नाही, की त्या व्यक्तीला पुन्हा कधी संसर्ग होणार नाही. दुसऱ्या शब्दांत सांगायचं झाल्यास, शरीरातील अँटीबॉडीज विषाणूशी लढण्यात प्रभावी ठरतीलच, असे आवश्यक नाही- ICMR
• Pooled Testing चा वापर देखील करता येईल, यामुळे कमी खर्चात तितकेच परिणाम मिळू शकतील. ज्या भागात पॉझिटिव्हिटीचा दर कमी आहे त्या भागात याचा वापर करता येईल
• आतापर्यंत, लाईफलाईन उडान योजनेअंतर्गत एयर इंडिया, अलायन्स एयर आणि भारतीय वायू दलाने मालवाहू विमानांच्या 247 फेऱ्यांद्वारे 418 टन अत्यावश्यक वस्तू आणि वैद्यकीय साधने देशाच्या विविध भागापर्यंत पोचवली आहेत.
• रेल्वेने 16 लाखांहून अधिक मोफत भोजनांचे वाटप केले आहे. देशभरात 8 लाख पेक्षा जास्त वॅगनद्वारे मालाचा पुरवठा करण्यात आला आहे. रेल्वेची 17 समर्पित रुग्णालये आणि रुग्णालय ब्लॉक्स मध्ये 5,000 खाटांची सोय केली आहे.  5,000 पेक्षा जास्त अलगीकरण डबे सज्ज आहेत.
• जपानमध्ये 11.7 चाचण्यांपैकी एक रुग्ण पॉझिटिव्ह ठरतो,हे प्रमाण जगात सर्वाधिक आहे. भारतात, 24 चाचण्या केल्यावर त्यातील एक रुग्ण पॉझिटिव्ह ठरतो. सर्वच लोक असुरक्षित गटात मोडत नाही, त्यामुळे चाचण्यांचे प्रमाण कमी आहे, असे आपण म्हणू शकत नाही – ICMR
• कोणताही पॉझिटिव्ह रुग्ण तपासणी प्रक्रियेतून निसटू नये, असा आमचा प्रयत्न आहे. चाचणीसंदर्भात घालून दिलेल्या निकषांनुसार प्रत्येकाची चाचणी होत असल्याची आम्हाला खातरजमा करायची आहे. सर्वात महत्त्वाची आहे ती फलनिष्पत्ती,  लक्षणे असलेल्या 24 रुग्णांपैकी केवळ 1 जण पॉझिटिव्ह आढळतो आहे, आम्ही आधीपासूनच उचललेल्या पावलांचे हे स्पष्ट संकेत आहेत- आरोग्य मंत्रालय
• रॅपिड अँटीबॉडी टेस्ट निरीक्षणावर देखरेख ठेवण्यासाठी आहेत, आजाराच्या निदानासाठी नाहीत. त्यामुळे, या चाचण्यांच्या किट्स दोषपूर्ण असण्याची चिंता नाही, त्यांचा संबंध रोगप्रतिकारशक्तीशी जोडला गेला होता - चीनहून आलेल्या किट्स संदर्भात विचारलेल्या प्रश्नावर आरोग्य मंत्रालयाने वरील स्पष्टीकरण दिले.
• उन्हाळ्यात कोविड-19 चा संसर्ग होण्याची शक्यता कमी असल्याचा कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. - ICMR                                                            

वरील पत्रकार परिषदेचे @PIBMumbai ने केलेले लाइव ट्वीट पाहण्यासाठी इथे क्लिक करा

Other updates:

• कोविड-19 संसर्गामुळे देशात सुरु असलेल्या संपूर्ण बंदीच्या काळात ज्या विमाधारकांच्या आरोग्य तसेच वाहन विम्याचे (थर्ड पार्टी-त्रयस्थ भागीदार) नूतनीकरण आवश्यक आहे अशा विमा पॉलिसींचा हप्ता आता विमाधारक १५ मे पर्यंत भरू शकणार आहेत. त्यांना ही परवानगी देणारी अधिसूचना केंद्र सरकारने नुकतीच जारी केली.
• कोविड -19 महामारीच्या उद्रेकातून उद्भवलेल्या विस्कळीत परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी केंद्रीय रसायन आणि खत मंत्री डी.व्ही.सदानंद गौडा, केंद्रीय राज्यमंत्री मनसुख मांडवीय आणि खत विभागाचे  सचिव छबिलेंद्र राऊळ खतांच्या उत्पादनाचा आणि वितरणाचा बारकाईने निरीक्षण करून आढावा घेत आहेत. देशभरातील शेतकऱ्यांना  खतांची आवश्यक उपलब्धता सुनिश्चित करण्यासाठी विभागातील उच्च पातळीवर हस्तक्षेप केला जात आहे.
• अखिल भारतीय कृषी कॉल सेंटर सुरु; PM पीक विमा योजनेअंतर्गत 12 राज्यातील शेतकऱ्यांना 2424 कोटी रुपयांच्या विमा दाव्यांचे वाटप; केसीसी संतृप्ती उपक्रमांतर्गत 17,800 कोटी रुपयांच्या कर्जाच्या रकमेकरिता 18.26 लाख अर्ज मंजूर लॉकडाऊन कालावधीदरम्यान स्थानिक पातळीवर शेतकरी आणि शेतीच्या कामांना मदत उपलब्ध व्हावी यासाठी कृषी, सहकार आणि शेतकरी कल्याण विभाग अनेक उपाययोजना राबवित आहे. त्याबाबतची अद्ययावत माहिती इथे पाहता येईल
• केंद्रीय अल्पसंख्याक मंत्री आणि केंद्रीय वक्फ परिषदेचे अध्यक्ष मुख्तार अब्बास नक्वी यांनी आज व्हिडीओ कॉन्फरन्सच्या माध्यामतून 30 हून अधिक राज्य वक्फ मंडळाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांशी संवाद साधला आणि कोरोना साथीचा आजार लक्षात घेत 24 एप्रिल पासून सुरु होणाऱ्या रमझानच्या पवित्र महिन्यात लॉकडाऊन, कर्फ्यू आणि सामाजिक अंतराच्या नियमांचे काटेकोर आणि प्रामाणिकपणे पालन करण्याचे निर्देश केले.
• सामाजिक न्याय आणि सबलीकरण मंत्रालय तसेच आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय त्याचबरोबर नवी दिल्ली येथील एम्सच्या जनौषधी विभागाच्या वतीने कोविड-19 च्या लॉकडाउन काळात ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आणि त्यांची काळजी घेणा-या लोकांसाठी एक मार्गदर्शक सल्ले, सूचनांची सूची जारी करण्यात आली आहे.
• संघ लोकसेवा आयोगाने घेतल्या जाणाऱ्या परीक्षांच्या तारखा ठरवण्यासाठी 3 मे नंतर निर्णय घेण्याचे जाहीर केले असून काही बदल असल्यास ते आयोगाच्या संकेतस्थळावर जाहीर करण्यात येतील.
• कोरोना विषाणूच्या साथीच्या आजारामुळे उद्भवणाऱ्या परिस्थितीचा आढावा घेण्यासाठी कर्मचारी निवड आयोगाची (स्टाफ सिलेक्शन कमिशन) विशेष बैठक घेण्यात आल. लॉकडाऊनमुळे निर्माण झालेल्या निर्बंधांमुळे आणि सोशल डिस्टन्सिंगच्या निकषांमुळे, असा निर्णय घेण्यात आला होता की,  सगळ्या परीक्षांच्या तारखांचा वेळोवेळी आढावा घेण्यात येईल, ज्यात उमेदवारांना देशाच्या विविध भागांमधून प्रवास करून यावे लागते.  
• देशभरामध्ये पसरलेल्या कोविड-19 महामारीला आळा घालण्यासाठी संपूर्ण देशातल्या जिल्ह्यांचे प्रशासन आणि ग्रामपंचायतीही सक्रिय बनल्या आहेत. कोरोना विषाणूचा प्रसार रोखण्यासाठी सर्व स्तरावर विविध उपाय योजना केल्या जात आहेत. त्याचबरोबर लॉकडाउनच्या नियमांचे उल्लंघन केले जावू नये, यासाठी आणि सामाजिक अंतराच्या निकषांचे काटेकोर पालन केले जावे, याची दक्षता घेतली जात आहे. देशभरामध्ये कोरोना रोखण्यासाठी व्यवस्थित उपाय करण्यासाठी राज्य सरकारे, जिल्हा प्रशासन आणि ग्राम पंचायती यांच्यामध्ये समन्वय साधण्याचे काम केंद्रीय पंचायत राज मंत्रालयाच्यावतीने केले जात आहे.
• नोवेल कोरोना विषाणूच्या(COVID-19) जागतिक उद्रेकातून उद्‌भवलेल्या अभूतपूर्व परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी आणि विविध औषधांची उपलब्धता, किंवा उत्पादन वाढविण्यासाठी 27 मार्च 2020 रोजी पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्रालयाने पर्यावरण प्रभाव मूल्यांकन (ईआयए) अधिसूचना 2006 मध्ये सुधारणा केली. विविध आजारांवरील उपचारासाठी मोठ्या प्रमाणावरील औषध निर्मिती आणि मध्यस्थांच्या संदर्भात सर्व प्रकल्प किंवा उपक्रम विद्यमान श्रेणी 'ए' ते 'बी 2' श्रेणीत पुन्हा वर्गीकृत केले गेले आहेत.
• केंद्र सरकारच्या  विज्ञान आणि  तंत्रज्ञान  विभागाने, एकीकृत भू-स्थानाधारित मंच निर्माण केला आहे.  उपलब्ध भौगोलिक डाटा सेट,विश्लेषणात्मक साधने यातून याची निर्मिती करण्यात आली आहे. कोविड-19 प्रादुर्भावाच्या काळात निर्णय घेण्यासाठी आणि विभाग  केन्द्री धोरण ठरवण्यासाठी याचा उपयोग होणार आहे. सुरवातीला या मंचा द्वारे  राज्य आणि केंद्र सरकारच्या सार्वजनिक आरोग्य सेवा यंत्रणा बळकट करणे अपेक्षित आहे. त्यानंतर नागरिक आणि आरोग्य, सामाजिक-आर्थिक आणि उपजीविकेसंदर्भातली आव्हाने या संदर्भात मदत करणाऱ्या संस्थाना उपयुक्त  भू-स्थानाधारित माहिती हा मंच परवु शकेल.

महाराष्ट्र अपडेट्स

तीन हजार रुग्णांचा टप्पा ओलांडणारे महाराष्ट्र देशातील पहिले राज्य ठरले आहे. 165 नव्या केसेसह राज्याची रुग्णसंख्या 3081 झाली आहे.  यामध्ये 107 मुंबईतील तर पुण्यातील 19 आहेत. राज्य सरकारने कोविड-19 शी लढण्यासाठी पंचसूत्री कृती आराखडा तयार केला आहे ज्यामध्ये आरोग्य, स्थलांतरित नागरिक, अर्थव्यवस्था, कृषी आणि दैनंदिन प्रशासन यावर लक्ष केंद्रित करण्यात येईल

Fact Check on #Covid19

***

DJM/RT/MC/SP/DR