కేంద్ర వ్యవసాయ శాఖ మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర సింగ్ తోమర్ గారు, రైల్వే శాఖ మంత్రి శ్రీ పీయూష్ గోయల్ గారు, ఇతర పార్లమెంటు సభ్యులు, ఎమ్మెల్యేలు, నా ప్రియమైన సోదరసోదరీమణులు, నేను ముందుగా దేశంలోని కోట్లాది మంది రైతులను అభినందిస్తున్నాను.

ఆగస్టు నెలలో, దేశంలో మొట్టమొదటి రైతు, వ్యవసాయం కోసం పూర్తిగా అంకితమైన రైలు ప్రారంభించబడింది. ఉత్తర-దక్షిణ, తూర్పు-పడమర, దేశంలోని ప్రతి ప్రాంత వ్యవసాయం, రైతులను కిసాన్ రైలు ద్వారా అనుసంధానిస్తున్నారు. గత 4 నెలల్లో కూడా, కిసాన్ రైల్ కి చెందిన ఈ నెట్‌వర్క్ కరోనా సవాలు మధ్యలో 100 కి చేరుకుంది. ఇవాళ 100వ కిసాన్ రైలు కొద్ది కాలం క్రితం మహారాష్ట్రలోని సంగోలా నుంచి పశ్చిమ బెంగాల్ లోని షాలిమార్ కు బయలుదేరింది. ఒక రకంగా పశ్చిమ బెంగాల్ రైతులు, పశురైతులు, మత్స్యకారులు ముంబై, పూణే, నాగపూర్ వంటి మహారాష్ట్ర లోని పెద్ద మార్కెట్ లకు చేరుకున్నారు. అదే సమయంలో, మహారాష్ట్ర మిత్రులకు ఇప్పుడు పశ్చిమ బెంగాల్ మార్కెట్‌తో అనుసంధానించడానికి సరసమైన మరియు అందుబాటులో ఉండే సౌకర్యం లభించింది. ఇప్పటివరకు దేశం మొత్తాన్ని అనుసంధానం చేసిన రైల్వేలు ఇప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా వ్యవసాయ మార్కెట్ ను అనుసంధానం చేస్తూ, ఒకటి చేస్తున్నాయి.

మిత్రులారా,

దేశంలోని రైతుల ఆదాయాన్ని పెంచే దిశగా కిసాన్ రైలు సర్వీసు కూడా ఒక ప్రధాన ముందడుగు. ఇది వ్యవసాయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో పెను మార్పును తీసుకొస్తుంది. ఇది దేశ శీతల సరఫరా గొలుసు బలాన్ని కూడా పెంచుతుంది. అతిపెద్ద విషయం ఏమిటంటే దేశంలోని చిన్న, సన్నకారు రైతుల్లో 80 శాతానికి పైగా కిసాన్ రైల్వేల నుంచి గొప్ప శక్తి వచ్చింది. అందుకే రైతులకు కనీస గిట్టుబాటు ధర లేదని చెబుతున్నా. ఒకవేళ ఒక రైతు 50-100 కిలోల పార్సిల్ పంపాలని అనుకున్నట్లయితే, అతడు దానిని కూడా పంపగలడు. అంటే చిన్న రైతుకు చెందిన చిన్న ఉత్పత్తి కూడా తక్కువ ధరలో పెద్ద మార్కెట్ కు సురక్షితంగా చేరగలుగుతుంది. ఇప్పటివరకు ఉన్న రైల్వేల అతి చిన్న కన్ సైన్ మెంట్ ను రైరైల్వే పంపిందని ఎక్కడో చదివాను. అంతేకాదు ఓ పౌల్ట్రీ రైతు రైల్వేల నుంచి 17 డజన్ల గుడ్లను కూడా పంపించింది.

మిత్రులారా,

నిల్వ, కోల్డ్ స్టోరేజీలు లేకపోవడంతో దేశ రైతులకు నష్టం వాటిల్లే పరిస్థితి ఎప్పుడూ ప్రధాన సమస్యగా నే ఉంది. ఆధునిక నిల్వ ఏర్పాట్లు, సరఫరా గొలుసు ఆధునికీకరణ, కిసాన్ రైల్ వంటి కొత్త కార్యక్రమాలు చేపట్టడం వంటి అంశాలపై మన ప్రభుత్వం కోట్ల రూపాయలు పెట్టుబడి పెడుతున్నది. భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం రాకముందు కూడా చాలా పెద్ద రైల్వే నెట్ వర్క్ ఉండేది. కోల్డ్ స్టోరేజీకి సంబంధించిన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం కూడా అప్పటికే ఉనికిలో ఉంది. ఇప్పుడు కిసాన్ రైలు ద్వారా దీనిని మరింత మెరుగ్గా వినియోగించుకుంటున్నారు.

మిత్రులారా,

చిన్న రైతులకు తక్కువ ఖర్చుతో పెద్ద, కొత్త మార్కెట్ లను అందించడం లో మా ఉద్దేశాలు, విధానాలు చాలా స్పష్టంగా ఉన్నాయి. బడ్జెట్ లోనే దీనికి సంబంధించి ముఖ్యమైన ప్రకటనలు చేశాం. మొదటి స్థానంలో కిసాన్ రైల్, రెండవది కృషి ఉడాన్ (వ్యవసాయ విమానాలు). మన ప్రభుత్వం రైతులను  సుదూర ప్రాంతాలకు, అంతర్జాతీయ మార్కెట్లకు వారి కార్యకలాపాలను విస్తరిస్తూ ఉందని చెప్పినప్పుడు మేం గాలి లో మాటలు మాట్లాడ లేదు. మనం సరైన మార్గంలో ఉన్నామనే  నేను పూర్తి విశ్వాసంతో చెప్పగలను.

మిత్రులారా,

మొదట్లో కిసాన్ రైలు వారపు సేవగా ఉండేది. కొద్ది రోజుల్లోనే ఈ రైలుకు డిమాండ్ ఎంతగా పెరిగిం దంటే ఇప్పుడు వారానికి మూడు రోజులు నడపటం జరుగుతోంది. ఆలోచించండి, ఇంత తక్కువ సమయంలో వంద వ రైతు రైలు! ఇది మామూలు విషయం కాదు. దేశంలోని రైతు ఏం కోరుకుంటున్నాడో స్పష్టంగా తెలియచెప్పే సందేశం ఇది.

మిత్రులారా,

ఇది రైతులకు సేవ చేయాలనే మా అంకితభావాన్ని కూడా ప్రదర్శిస్తుంది. అయితే మన రైతులు కొత్త అవకాశాలకోసం ఎంత వేగంగా సిద్ధపడుతున్నారు అనేదానికి కూడా ఇది నిదర్శనం. రైతులు తమ పంటలను ఇతర రాష్ట్రాల్లో కూడా అమ్మగలిగేలా చూడటంలో కిసాన్ రైల్ మరియు కృషి ఉడాన్ లు పెద్ద పాత్ర ను పోషిస్తున్నాయి. దేశంలోని ఈశాన్య ప్రాంత రైతులు కృషి ఉడాన్ నుంచి లబ్ధి పొందడం ప్రారంభించినందుకు నాకు చాలా సంతోషంగా ఉంది. అటువంటి పటిష్టమైన ఏర్పాట్లు చేసిన తర్వాతే చారిత్రక వ్యవసాయ సంస్కరణల దిశగా అడుగులు వేస్తున్నాం.

మిత్రులారా,

కిసాన్ రైలు కారణంగా రైతులు కొత్త మార్కెట్లను ఎలా పొందుతున్నారు, వారి ఆదాయాలు ఎలా మెరుగుపడుతున్నాయి మరియు ఖర్చు కూడా తగ్గుతున్నాయని నేను ఒక ఉదాహరణ ఇస్తున్నాను. కొన్ని సార్లు, టమోటాల ధర ఒక చోట పడిపోయినప్పుడు, రైతులకు ఏమి జరుగుతుందో అనే నివేదికలను చాలాసార్లు చూశాము. ఈ పరిస్థితి చాలా బాధాకరమైనది. తన కృషి కళ్ళ ముందు వృధా కావడాన్ని చూసి రైతు నిస్సహాయంగా ఉన్నాడు. కానీ ఇప్పుడు, కొత్త వ్యవసాయ సంస్కరణలు మరియు కిసాన్ రైలు తరువాత అతనికి మరో ఎంపిక వచ్చింది. ఇప్పుడు, మన రైతు తన ఉత్పత్తులను దేశంలోని టమోటాలకు డిమాండ్ ఎక్కువగా ఉన్న ప్రాంతాలకు తీసుకెళ్లవచ్చు మరియు అతను మంచి ధరను పొందవచ్చు. పండ్లు, కూరగాయల రవాణాపై సబ్సిడీని కూడా పొందవచ్చు.

సోదర సోదరీమణులరా,

కిసాన్ రైలు గురించి మరొక ముఖ్యమైన అంశం ఉంది.  ఈ కిసాన్ రైల్ కూడా ఒక రకమైన కోల్డ్ స్టోరేజీ. అంటే పండ్లు, కూరగాయలు, పాలు, చేపలు వంటి పాడైపోయే ఉత్పత్తులు ఒక చోట నుంచి మరో చోటికి సురక్షిత రీతిలో చేరుతున్నాయి. గతంలో రైతులు ఇదే ఉత్పత్తులను రోడ్ల ద్వారా ట్రక్కుల్లో పంపేవారు. రోడ్డు మార్గం ద్వారా రవాణా లో అనేక సమస్యలు ఉన్నాయి. ఒకటి, దీనికి చాలా సమయం పడుతుంది మరియు రెండోది, రోడ్డు ఛార్జీలు కూడా ఎక్కువగా ఉన్నాయి. అంటే, గ్రామంలోని ఉత్పత్తిదారునికి, నగరంలోని వినియోగదారుడికి ఇది ఖరీదైనది. ఇప్పుడు, ఈ రోజు పశ్చిమ బెంగాల్‌కు బయలుదేరిన రైలు, దానిలో, దానిమ్మ, ద్రాక్ష, నారింజ మరియు సీతాఫాల్ అని కూడా పిలువబడే కస్టర్డ్ ఆపిల్, మహారాష్ట్ర నుండి పంపబడుతున్నాయి.
ఈ రైలు సుమారు 40 గంటల్లో అక్కడకు చేరుకుంటుంది. అదే సమయంలో, రహదారి ద్వారా 2 వేల కిలోమీటర్ల కంటే ఎక్కువ దూరం ప్రయాణించడానికి చాలా రోజులు పడుతుంది. ఈ సమయంలో ఈ రైలు మధ్యలో అనేక రాష్ట్రాల పెద్ద స్టేషన్లలో కూడా ఆగుతుంది. రైతులు ఏదైనా ఉత్పత్తి ని అక్కడ నుంచి పంపాల్సి వస్తే లేదా అక్కడ పార్సిల్ ఉంటే, అది కూడా ఈ కిసాన్ రైల్ ద్వారా చేయబడుతుంది. అంటే కిసాన్ రైలు కూడా రైతుల సరుకులను అనేక మార్కెట్ల నుంచి గమ్యస్థానానికి తీసుకెళుతుంది. సరుకు రవాణా విషయానికొస్తే, ఈ మార్గంలో సరుకు రవాణా సరుకు ట్రక్కు కంటే 1700 రూపాయలు తక్కువ. కిసాన్ రైల్వేల్లో కూడా ప్రభుత్వం 50 శాతం రాయితీ ఇస్తోంది. ఇది రైతులకు కూడా మేలు చేస్తోంది.

మిత్రులారా,

రైతు రైలు వంటి సౌకర్యాల లభ్యత నగదు పంటలు లేదా అధిక ధర కలిగిన, ఎక్కువ పోషకమైన పంటలను ఉత్పత్తి చేయడానికి ప్రోత్సాహాన్ని పెంచుతుంది. అంతకుముందు చిన్న రైతు కోల్డ్ స్టోరేజ్ మరియు పెద్ద మార్కెట్లను పొందడంలో ఇబ్బంది పడుతున్నందున వీటన్నిటితో కనెక్ట్ కాలేదు. అతను సుదూర మార్కెట్‌కు వస్తువులను రవాణా చేయడానికి చాలా డబ్బు ఖర్చు చేశాడు. ఈ సమస్యను దృష్టిలో ఉంచుకుని, 3 సంవత్సరాల క్రితం మన ప్రభుత్వం టమోటాలు, ఉల్లిపాయలు, బంగాళాదుంపల రవాణాకు 50 శాతం సబ్సిడీ ఇచ్చింది. ఇప్పుడు ఇది స్వయం సమృద్ధి ప్రచారంలో భాగంగా డజన్ల కొద్దీ ఇతర పండ్లు మరియు కూరగాయలకు కూడా విస్తరించబడింది. ఈ దేశంలోని రైతులు కూడా దీని ద్వారా ప్రత్యక్ష ప్రయోజనాలను పొందుతున్నారు.

సోదర సోదరీమణులరా,

నేడు, పశ్చిమ బెంగాల్ రైతులు కూడా ఈ సదుపాయంతో అనుసంధానించబడి ఉన్నారు. పశ్చిమ బెంగాల్ లో బంగాళాదుంప, పనస, క్యాబేజీ, వంకాయ వంటి కూరగాయలు పుష్కలంగా ఉన్నాయి. అదేవిధంగా రైతులు పైనాపిల్, లిట్చీ, మామిడి, అరటి వంటి ఇతర పండ్లను కూడా అక్కడి రైతులు పండిస్తారు. చేపలు, మంచినీటివి లేదా ఉప్పునీటివి అయినా పశ్చిమ బెంగాల్‌లో కొరత లేదు. దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న మార్కెట్లకు వాటిని తీసుకెళ్లడమే సమస్య. ఇప్పుడు, పశ్చిమ బెంగాల్ లోని లక్షలాది మంది చిన్న రైతులు కిసాన్ రైల్ వంటి సదుపాయంతో పెద్ద ఆప్షన్ ను పొందారు. స్థానిక మార్కెట్ ల చిన్న వ్యాపారులకు, రైతులకు కూడా ఈ ఆప్షన్ అందుబాటులో ఉంది. వీరు రైతుల నుంచి ఎక్కువ వస్తువులను అధిక ధరకు కొనుగోలు చేసి, కిసాన్ రైల్ ద్వారా ఇతర రాష్ట్రాలకు విక్రయించవచ్చు.

సోదర సోదరీమణులరా,

గ్రామాల్లో గరిష్ట ఉపాధి కల్పించడానికి మరియు రైతుల జీవితాన్ని మెరుగుపరచడానికి కొత్త సౌకర్యాలు కల్పించడానికి కొత్త పరిష్కారాలు అవసరం. ఈ లక్ష్యంతో వ్యవసాయ సంస్కరణలు ఒకదాని తరువాత ఒకటి జరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయంతో సంబంధం ఉన్న నిపుణులు మరియు ప్రపంచం నలుమూలల నుండి వచ్చిన అనుభవాలు, నూతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని భారతీయ వ్యవసాయంలో విలీనం చేస్తున్నారు. వ్యవసాయ ఉత్పత్తులతో ముడిపడిఉన్న నిల్వ లేదా ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమలకు సంబంధించిన మౌలిక సదుపాయాలు, ఇవి మన ప్రభుత్వం యొక్క ప్రాధాన్యతలు. దేశవ్యాప్తంగా రైల్వే స్టేషన్లకు సమీపంలో నే కుళ్ళిపోయే కాయగూరలు,పండ్లకు సంబంధించిన కార్గో కే౦ద్రాలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు, అక్కడ రైతు తన ఉత్పత్తిని నిల్వ చేసుకోవచ్చు. వీలైనంత ఎక్కువ పండ్లు, కూరగాయలను ఇళ్లకు నేరుగా తీసుకురావడం ఈ ప్రయత్నం. ఇది కాకుండా ఇంకా ఎక్కువ ఉత్పత్తి అయితే వాటిని జ్యూస్ లు,ఊరగాయలు , సాస్ లు, చట్నీలు, చిప్స్ తయారు చేసే వ్యవస్థాపకులకు ఉత్పత్తిని విస్తరించాలి.

మిత్రులారా,

ఈ రోజు, ప్రభుత్వం ప్రజల చిన్న అవసరాలను కూడా తీర్చగలిగితే , దీనికి కారణం అందరి భాగస్వామ్యం! వ్యవసాయంలో అన్ని సంస్కరణలకు అతి పెద్ద బలం, గ్రామాల ప్రజలు, రైతులు, యువత భాగస్వామ్యం.. రైతు సమన్వయ సమితులు (ఎఫ్ పీఓలు), ఇతర సహకార సంఘాలు, మహిళా స్వయం సహాయక సంఘాలు, వ్యవసాయ వాణిజ్యం, వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాలకు ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నారు. వ్యవసాయ సంబంధిత వ్యాపార ాభివృద్ధికి దోహదం చేసే కొత్త వ్యవసాయ సంస్కరణల కు పెద్ద సంఖ్యలో లబ్ధిదారులు, రైతులు, గ్రామీణ యువత, మహిళలు కూడా ఉన్నారు.

వ్యవసాయ వ్యాపారంలో ప్రైవేటు పెట్టుబడులు ప్రభుత్వ ప్రయత్నాలకు ఊతం ఇస్తుంది. భారతీయ వ్యవసాయాన్ని మరియు రైతును సంపూర్ణ శక్తితో సాధికారత కల్పించే మార్గంలో మేం ముందుకు సాగుతాం. 100వ కిసాన్ రైలు, కొత్త అవకాశాలకు దేశ రైతులకు మరోసారి అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను. రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖ, వ్యవసాయ మంత్రిత్వ శాఖలను అభినందిస్తున్నాను. కోట్లాది మంది దేశ రైతులకు నా శుభాకాంక్షలు. 

చాలా ధన్యవాదాలు!

***