પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ​​નવી દિલ્હીમાં રાષ્ટ્રીય ગીત "વંદે માતરમ્"ની 150મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે એક વર્ષ સુધી ચાલનારા સ્મરણોત્સવનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. સભાને સંબોધતા શ્રી મોદીએ કહ્યું કે વંદે માતરમ્ માત્ર એક શબ્દ નથી - તે એક મંત્ર, એક ઉર્જા, એક સ્વપ્ન અને એક પવિત્ર સંકલ્પ છે. તેમણે ભાર મૂક્યો કે વંદે માતરમ્ ભારત માતા પ્રત્યેની ભક્તિ અને આધ્યાત્મિક સમર્પણનું પ્રતીક છે. આ એક શબ્દ આપણને આપણા ઇતિહાસ સાથે જોડે છે, આપણા વર્તમાનને આત્મવિશ્વાસથી ભરી દે છે અને આપણા ભવિષ્યને એવું માનવાની હિંમત આપે છે કે કોઈ પણ સંકલ્પ પૂર્ણ થવાથી દૂર નથી અને કોઈ પણ ધ્યેય આપણી પહોંચની બહાર નથી.

વંદે માતરમ્ ના સામૂહિક ગાયનને અભિવ્યક્તિની મર્યાદાઓથી આગળ ખરેખર ઉત્કૃષ્ટ અનુભવ ગણાવતા, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે આટલા બધા અવાજો વચ્ચે, એક અનોખી લય, એકીકૃત અવાજ, એક સહિયારો રોમાંચ અને એક સરળ પ્રવાહ ઉભરી આવ્યો. તેમણે હૃદયને ઉર્જાથી ભરી દેતા સંવાદિતાના પડઘા અને લહેરોનો ઉલ્લેખ કર્યો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે 7 નવેમ્બર એ એક ઐતિહાસિક દિવસ છે કારણ કે રાષ્ટ્ર વંદે માતરમના 150 વર્ષની ઉજવણી કરે છે. તેમણે કહ્યું કે આ શુભ અવસર આપણા નાગરિકોને નવી પ્રેરણા અને ઉર્જા પ્રદાન કરશે. ઇતિહાસના પાનાઓમાં આ દિવસને યાદ કરવા માટે, વંદે માતરમને સમર્પિત એક ખાસ સ્મારક સિક્કો અને ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડવામાં આવી. ભારત માતા માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કરનારા ભારતના તમામ નાયકો અને મહાન હસ્તીઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા, શ્રી મોદીએ ઉપસ્થિત દરેકને શુભેચ્છા પાઠવી અને વંદે માતરમ્ ના 150 વર્ષ પૂર્ણ થવા પર દરેક નાગરિકને શુભેચ્છાઓ પાઠવી.

દરેક ગીત અને દરેક કવિતામાં એક મુખ્ય ભાવના અને કેન્દ્રિય સંદેશ છે તે જોતાં, પ્રધાનમંત્રીએ પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો - વંદે માતરમનો સાર શું છે? તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે તેનો સાર ભારત - મા ભારતી - ભારતનો શાશ્વત વિચાર છે. આ વિચાર માનવ સંસ્કૃતિના ઉદયથી જ આકાર લેવા લાગ્યો હતો, દરેક યુગને એક પ્રકરણ તરીકે જોતો હતો, જેમાં વિવિધ રાષ્ટ્રોનો ઉદય, વિવિધ શક્તિઓનો ઉદય, નવી સંસ્કૃતિઓનો વિકાસ, શૂન્યતાથી મહાનતા તરફની તેમની યાત્રા અને અંતે શૂન્યતામાં તેમના વિલીન થવાનો સાક્ષી હતો. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે ભારતે ઇતિહાસની રચના અને વિનાશ, વિશ્વની બદલાતી ભૂગોળ જોઈ છે. આ અનંત માનવ યાત્રામાંથી, ભારતે શીખ્યું છે, નવા તારણો કાઢ્યા છે અને તેના આધારે તેની સભ્યતાના મૂલ્યો અને આદર્શોને આકાર આપ્યો છે, એક અલગ સાંસ્કૃતિક ઓળખ બનાવી છે. શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો કે ભારત શક્તિ અને નૈતિકતા વચ્ચેના સંતુલનને સમજે છે અને આ રીતે એક શુદ્ધ રાષ્ટ્ર - શુદ્ધ સોનાની જેમ  ઉભરી આવ્યું છે જે ભૂતકાળના જખમો છતાં અમર છે.

શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો કે ભારતની વિભાવના અને તેની પાછળની દાર્શનિક શક્તિ વૈશ્વિક શક્તિઓના ઉદય અને પતનથી અલગ છે અને સ્વતંત્ર અસ્તિત્વના એક વિશિષ્ટ અર્થમાં મૂળ ધરાવે છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે આ ચેતના લેખિત અને લયબદ્ધ સ્વરૂપમાં વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી, ત્યારે તેણે વંદે માતરમ્ જેવી રચનાને જન્મ આપ્યો હતો. શ્રી મોદીએ કહ્યું, "એટલા માટે જ, બ્રિટિશ કાળ દરમિયાન, વંદે માતરમ્ એ સંકલ્પની ઘોષણા બની ગયું કે ભારત આઝાદ થશે, ગુલામીની બેડીઓ ભારત માતાના હાથે તૂટી જશે અને તેના બાળકો પોતાના ભાગ્યના નિર્માતા બનશે."

ગુરુદેવ રવીન્દ્રનાથ ટાગોરના શબ્દો યાદ કરીને કે બંકિમચંદ્રનું આનંદમઠ માત્ર એક નવલકથા નથી - તે એક સ્વતંત્ર ભારતનું સ્વપ્ન છે, પ્રધાનમંત્રીએ આનંદમઠમાં વંદે માતરમના ગહન મહત્વ પર ભાર મૂક્યો, કહ્યું કે બંકિમ બાબુની રચનામાં દરેક પંક્તિ, દરેક શબ્દ અને દરેક ભાવનાનો ગહન અર્થ છે. ભલે આ ગીત વસાહતી યુગ દરમિયાન રચાયું હતું, તેના શબ્દો ક્યારેય સદીઓની ગુલામીના પડછાયાથી મર્યાદિત નહોતા. તે તાબેદારીની યાદોથી મુક્ત રહ્યું અને તેથી જ વંદે માતરમ્ દરેક યુગ અને દરેક યુગમાં સુસંગત રહે છે. શ્રી મોદીએ ગીતની પહેલી પંક્તિ - "सुजलाम सुफलाम मलयज शीतलाम शस्यश्यामलम मातरम" - ટાંકી અને તેને પ્રકૃતિના દૈવી આશીર્વાદથી શણગારેલી આપણી માતૃભૂમિને રાષ્ટ્રાંજલિ તરીકે અર્થઘટન કર્યું છે.

હજારો વર્ષોથી ભારતની ઓળખ આ રહી છે તે વાત પર ભાર મૂકતા, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે તેની નદીઓ, પર્વતો, જંગલો, વૃક્ષો અને ફળદ્રુપ જમીન હંમેશા વિપુલતા પ્રદાન કરવાની શક્તિ ધરાવે છે. સદીઓથી, વિશ્વએ ભારતની સમૃદ્ધિની વાર્તાઓ સાંભળી છે. થોડી સદીઓ પહેલા, ભારત વૈશ્વિક GDPના લગભગ એક ચતુર્થાંશ ભાગનું પ્રતિનિધિત્વ કરતું હતું. જોકે, તેમણે કહ્યું કે જ્યારે બંકિમ બાબુએ વંદે માતરમની રચના કરી હતી, ત્યારે ભારત તે સુવર્ણ યુગથી ઘણું દૂર હતું. વિદેશી આક્રમણો, લૂંટફાટ અને શોષણકારી વસાહતી નીતિઓએ દેશને ગરીબી અને ભૂખમરાથી ત્રાસી દીધો હતો. છતાં, બંકિમ બાબુએ સમૃદ્ધ ભારતનું સ્વપ્ન જોયું, આ માન્યતાથી પ્રેરિત થઈને કે ગમે તેટલા મોટા પડકારો આવે, ભારત તેના સુવર્ણ યુગને પુનર્જીવિત કરી શકે છે. અને આમ, તેમણે વંદે માતરમનું આહ્વાન કર્યું.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે વસાહતી કાળ દરમિયાન, અંગ્રેજોએ ભારતને હીન અને પછાત દર્શાવીને તેમના શાસનને ન્યાયી ઠેરવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. તેમણે ભાર મૂક્યો કે વંદે માતરમની પહેલી પંક્તિએ આ ખોટા પ્રચારને શક્તિશાળી રીતે તોડી નાખ્યો. તેથી, વંદે માતરમ માત્ર સ્વતંત્રતાનું ગીત નહોતું - તે લાખો ભારતીયોને સ્વતંત્ર ભારતનું સ્વપ્ન પણ રજૂ કરતું હતું: સુજલામ સુફલામ ભારતનું સ્વપ્ન છે.

શ્રી મોદીએ કહ્યું કે આ દિવસ વંદે માતરમની અસાધારણ યાત્રા અને પ્રભાવને સમજવાની તક પૂરી પાડે છે. જ્યારે બંકિમ બાબુએ 1875માં બંગદર્શનમાં વંદે માતરમ પ્રકાશિત કર્યું, ત્યારે કેટલાક લોકોએ તેને ફક્ત એક ગીત માન્યું. પરંતુ ટૂંક સમયમાં, વંદે માતરમ્ ભારતના સ્વતંત્રતા સંગ્રામનો અવાજ બની ગયો - દરેક ક્રાંતિકારીના હોઠ પર એક ગીત, દરેક ભારતીયની લાગણીઓની અભિવ્યક્તિ. તેમણે કહ્યું કે સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ભાગ્યે જ કોઈ પ્રકરણ હશે જ્યાં વંદે માતરમ્ કોઈને કોઈ સ્વરૂપમાં હાજર ન હોય. 1896માં ગુરુદેવ રવીન્દ્રનાથ ટાગોરે કલકત્તા કોંગ્રેસમાં વંદે માતરમ્ ગાયું હતું. 1905માં જ્યારે બંગાળનું વિભાજન થયું - અંગ્રેજો દ્વારા રાષ્ટ્રને વિભાજીત કરવાનો એક ખતરનાક પ્રયોગ - ત્યારે વંદે માતરમ્ તે કાવતરાઓ સામે ખડકની જેમ ઊભું રહ્યું. પ્રધાનમંત્રીએ યાદ કર્યું કે બંગાળના વિભાજનના વિરોધમાં, શેરીઓ એકીકૃત સ્વરે- વંદે માતરમથી ગુંજી ઉઠી હતી.

બારીસાલ અધિવેશન દરમિયાન જ્યારે વિરોધીઓ પર ગોળીબાર કરવામાં આવ્યો ત્યારે પણ તેમના હોઠ પર "વંદે માતરમ્" શબ્દો હતા તે યાદ કરીને, શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો કે વીર સાવરકર જેવા સ્વતંત્રતા સેનાનીઓ, જેઓ વિદેશમાં કામ કરી રહ્યા હતા તેઓએ એકબીજાને "વંદે માતરમ્" કહીને અભિવાદન કર્યું. ઘણા ક્રાંતિકારીઓએ ફાંસી પર ઉભા રહીને "વંદે માતરમ્" પણ કહ્યું. અસંખ્ય ઘટનાઓ, ઇતિહાસમાં અસંખ્ય તારીખો, વિવિધ પ્રદેશો અને ભાષાઓ ધરાવતા વિશાળ દેશમાં, એવી ચળવળો જોવા મળી છે જ્યાં દરેક અવાજમાં એક સૂત્ર, એક ઠરાવ, એક ગીત ગુંજતું હતું - "વંદે માતરમ્". તેમણે મહાત્મા ગાંધીના 1927ના ટિપ્પણીને ટાંકીને કહ્યું કે "વંદે માતરમ્" આપણી સમક્ષ અવિભાજિત ભારતનું ચિત્ર રજૂ કરે છે. તેમણે કહ્યું કે શ્રી અરવિંદોએ વંદે માતરમને માત્ર એક ગીત તરીકે નહીં, પરંતુ એક મંત્ર તરીકે વર્ણવ્યું હતું - જે આંતરિક શક્તિને જાગૃત કરે છે.

ભારતનો રાષ્ટ્રધ્વજ તેના પ્રારંભિક સ્વરૂપથી લઈને વર્તમાન ત્રિરંગા સુધી સમય જતાં વિકસિત થયો છે તેના પર ભાર મૂકતાં, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે એક વાત યથાવત રહી છે - જ્યારે પણ ધ્વજ ફરકાવવામાં આવે છે, ત્યારે દરેક ભારતીયના હૃદયમાંથી "ભારત માતા કી જય!" અને "વંદે માતરમ!" શબ્દો સ્વયંભૂ નીકળે છે. જ્યારે રાષ્ટ્ર રાષ્ટ્રીય ગીત "વંદે માતરમ"ના 150 વર્ષની ઉજવણી કરે છે, ત્યારે તે દેશના મહાન નાયકોને પણ શ્રદ્ધાંજલિ છે. તે અસંખ્ય શહીદોને શ્રદ્ધાંજલિ છે જેમણે વંદે માતરમ્ ગાતી વખતે ફાંસીનો ગાળિયો સ્વીકારી લીધો હતો, જેમણે વંદે માતરમ્ ગાતી વખતે કોરડાનો માર સહન કર્યો, જે વંદે માતરમનો મંત્ર વાંચતી વખતે બરફની શિલાઓ પણ અડગ રહી.

પ્રધાનમંત્રીએ જાહેર કર્યું કે આજે બધા 140 કરોડ ભારતીયો તે બધા જ્ઞાત, અજ્ઞાત અને ગુમનામ વ્યક્તિઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપે છે જેમણે વંદે માતરમ ગાતી વખતે રાષ્ટ્ર માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું, જેમના નામ ઇતિહાસના પાનામાં ક્યારેય નોંધાયા નથી.

આ વેદિક શ્લોકનો ઉલ્લેખ કરીને જણાવ્યું કે, "આ ભૂમિ આપણી માતા છે, આ રાષ્ટ્ર આપણી માતા છે, અને આપણે તેના બાળકો છીએ." શ્રી મોદીએ કહ્યું કે વૈદિક કાળથી, ભારતના લોકો આ માતૃત્વના સ્વરૂપમાં રાષ્ટ્રની પૂજા કરે છે. વંદે માતરમ દ્વારા આ વૈદિક વિચારે સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં નવી ચેતનાનો સંચાર કર્યો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે જે લોકો રાષ્ટ્રને ફક્ત એક ભૂ-રાજકીય અસ્તિત્વ તરીકે જુએ છે, તેમના માટે રાષ્ટ્રને માતા તરીકે ગણવાનો વિચાર આશ્ચર્યજનક લાગી શકે છે. પરંતુ ભારત અલગ છે. ભારતમાં, માતા એ છે જે જન્મ આપે છે, તેનું પાલન-પોષણ કરે છે અને જ્યારે તેના બાળકો મુશ્કેલીમાં હોય છે, ત્યારે દુષ્ટતાનો પણ નાશ કરે છે. વંદે માતરમના પંક્તિઓ ટાંકીને, તેમણે ભાર મૂક્યો કે ભારત માતા પાસે અપાર શક્તિ છે, જે આપણને પ્રતિકૂળતામાં માર્ગદર્શન આપે છે અને આપણા દુશ્મનોનો નાશ કરે છે. રાષ્ટ્રને માતા તરીકે અને માતાને શક્તિના દૈવી અવતાર તરીકે જોવાના વિચારથી એક સ્વતંત્રતા ચળવળને જન્મ મળ્યો જેમાં પુરુષો અને સ્ત્રીઓ બંનેને સમાન રીતે સમાવવાનો સંકલ્પ કરવામાં આવ્યો. આ દ્રષ્ટિકોણથી ભારત ફરી એકવાર એવા રાષ્ટ્રનું સ્વપ્ન જોવા સક્ષમ બન્યું જ્યાં મહિલા શક્તિ રાષ્ટ્રનિર્માણમાં મોખરે હોય છે.

વંદે માતરમ્, સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓનું ગીત હોવા ઉપરાંત, આપણને તે જ સ્વતંત્રતાનું રક્ષણ કરવા માટે પણ પ્રેરણા આપે છે, એમ કહીને શ્રી મોદીએ બંકિમ બાબુની મૂળ રચનામાંથી પંક્તિઓ ટાંકી, જેમાં ભાર મૂક્યો છે કે ભારત માતા જ્ઞાન આપનાર સરસ્વતીનું મૂર્ત સ્વરૂપ છે; સમૃદ્ધિની દાતા લક્ષ્મી છે; અને દુર્ગા શસ્ત્ર તેમજ શક્તિની સ્વામિની છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે અમારું વિઝન એક એવા રાષ્ટ્રનું નિર્માણ કરવાનું છે જે જ્ઞાન, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીમાં અગ્રેસર હોય; એક એવું રાષ્ટ્ર જે શિક્ષણ અને નવીનતાની શક્તિથી સમૃદ્ધ હોય; અને એક એવું રાષ્ટ્ર જે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની બાબતોમાં આત્મનિર્ભર હોય.

તાજેતરના વર્ષોમાં, વિશ્વએ ભારતને તેના વાસ્તવિક સ્વરૂપમાં ઉભરતું જોયું છે તે નોંધીને, પ્રધાનમંત્રીએ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીમાં ભારતની અભૂતપૂર્વ પ્રગતિ અને વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા તરીકે તેના ઉદભવ પર પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે વિરોધીઓએ આતંકવાદ દ્વારા ભારતની સુરક્ષા અને સન્માન પર હુમલો કરવાની હિંમત કરી, ત્યારે વિશ્વએ જોયું કે નવું ભારત માત્ર માનવતાની સેવામાં કમલા અને વિમલાની ભાવનાને જ મૂર્તિમંત નથી કરતું, પણ આતંકવાદનો નાશ કરવા માટે દસ શસ્ત્રોની સ્વામિની દુર્ગા કેવી રીતે બનવું તે પણ જાણે છે.

વંદે માતરમના બીજા એક મહત્વપૂર્ણ પાસાં પર બોલતા તેના મહત્વ પર ભાર મૂકતાં, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે સ્વતંત્રતા સંગ્રામ દરમિયાન વંદે માતરમની ભાવનાએ સમગ્ર રાષ્ટ્રને પ્રકાશિત કર્યું હતું. જોકે, તેમણે અફસોસ વ્યક્ત કર્યો કે 1937માં વંદે માતરમનો મહત્વપૂર્ણ પદ્ય - તેનો આત્મા - અલગ થઈ ગયા. ગીત ખંડિત થઈ ગયું. તેમણે ભાર મૂક્યો કે આ જ ભાગલાએ દેશના વિભાજનના બીજ વાવ્યા. પ્રધાનમંત્રીએ પ્રશ્ન કર્યો કે આ મહાન રાષ્ટ્રીય ગીત સાથે આટલો અન્યાય કેમ કરવામાં આવ્યો અને ભાર મૂક્યો કે આજની પેઢીએ આ ઇતિહાસને સમજવો જોઈએ. તેમણે ચેતવણી આપી કે એ જ વિભાજનકારી માનસિકતા આજે પણ રાષ્ટ્ર માટે પડકાર ઉભો કરી રહી છે.

આ સદીને ભારતની સદી બનાવવા પર ભાર મૂકતાં, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે આ હાંસલ કરવાની શક્તિ ભારત અને તેના લોકોમાં રહેલી છે. તેમણે આ સંકલ્પને સાકાર કરવા માટે આત્મવિશ્વાસની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો. શ્રી મોદીએ ચેતવણી આપી કે આ યાત્રામાં, આપણે એવા લોકોનો સામનો કરીશું જેઓ આપણને ગેરમાર્ગે દોરવાનો પ્રયાસ કરે છે અને નકારાત્મક માનસિકતા ધરાવતા લોકોનો સામનો કરીશું જેઓ શંકા અને ખચકાટના બીજ વાવવાનો પ્રયાસ કરશે. આવા સમયે, તેમણે રાષ્ટ્રને આનંદમઠના તે પ્રસંગોને યાદ કરવાનો આગ્રહ કર્યો જ્યાં ભવાનંદ વંદે માતરમ્ ગાય છે અને એક અન્ય પાત્ર પ્રશ્ન કરે છે કે એક વ્યક્તિ એકલો શું કરી શકે છે. ત્યારે વંદે માતરમમાંથી પ્રેરણા મળે છે કે - કરોડો બાળકો અને કરોડો હાથ ધરાવતી માતા ક્યારેય શક્તિહીન કેવી રીતે હોઈ શકે? પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે આજે, ભારત માતા પાસે 140 કરોડ બાળકો અને 280 કરોડ હાથ છે, જેમાંથી 60 ટકાથી વધુ યુવાનો છે. તેમણે ભાર મૂક્યો કે ભારતમાં વિશ્વનો સૌથી મોટો વસ્તી વિષયક લાભ છે, જે આપણા રાષ્ટ્ર અને ભારત માતાની તાકાત છે. એક પ્રશ્ન પૂછતા, શ્રી મોદીએ પૂછ્યું, આજે આપણા માટે ખરેખર શું અશક્ય છે? વંદે માતરમના મૂળ સ્વપ્નને પૂર્ણ કરવાથી આપણને કોણ રોકી શકે છે?

આજે જ્યારે આત્મનિર્ભર ભારતનું વિઝન સાકાર થઈ રહ્યું છે, જ્યારે રાષ્ટ્ર મેક ઇન ઇન્ડિયાના સંકલ્પ સાથે આગળ વધી રહ્યું છે અને જ્યારે આપણે 2047 સુધીમાં વિકસિત ભારતના લક્ષ્ય તરફ સતત આગળ વધી રહ્યા છીએ, ત્યારે શ્રી મોદીએ કહ્યું કે આ અભૂતપૂર્વ યુગમાં, દરેક નવી સિદ્ધિ એક સ્વયંભૂ સૂત્ર ઉભું કરે છે - વંદે માતરમ! તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે જ્યારે ભારત ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર પહોંચનાર પ્રથમ દેશ બને છે, જ્યારે નવા ભારતનો પડઘો અંતરિક્ષના દૂરના ખૂણા સુધી પહોંચે છે, ત્યારે દરેક નાગરિક ગર્વથી કહે છે - વંદે માતરમ! પ્રધાનમંત્રીએ વધુમાં કહ્યું કે જ્યારે આપણે આપણી દીકરીઓને અંતરિક્ષ ટેકનોલોજીથી લઈને રમતગમત સુધીના ક્ષેત્રોમાં સફળતાના શિખર પર પહોંચતા જોઈએ છીએ, જ્યારે આપણે તેમને ફાઇટર પ્લેન ઉડાવતા જોઈએ છીએ, ત્યારે દરેક ગૌરવશાળી ભારતીયના મુખમાંથી ફક્ત એક જ સૂત્ર નીકળે છે - વંદે માતરમ!

આજે વન રેન્ક વન પેન્શનના અમલીકરણના 11 વર્ષ પૂર્ણ થવાનો ઉલ્લેખ કરતાં, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે જ્યારે આપણા સશસ્ત્ર દળો દુશ્મનના નાપાક ઇરાદાઓને કચડી નાખે છે, જ્યારે આતંકવાદ, નક્સલવાદ અને માઓવાદી બળવાખોરોને નિર્ણાયક રીતે પરાજિત કરવામાં આવે છે, ત્યારે આપણા સુરક્ષા દળો ઘોષણા કરે છે - વંદે માતરમ!

ભારત માતા પ્રત્યેની આ શ્રદ્ધાની ભાવના આપણને વિકસિત ભારતના ધ્યેય તરફ દોરી જશે તે વાત પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે વંદે માતરમનો મંત્ર અમૃત કાલની આ યાત્રામાં ભારત માતાના અસંખ્ય બાળકોને સશક્ત અને પ્રેરણા આપતો રહેશે. અંતે, તેમણે ફરી એકવાર વંદે માતરમના 150 વર્ષ પૂર્ણ થવા પર તમામ નાગરિકોને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત, દિલ્હીના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર શ્રી વિનય કુમાર સક્સેના, દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી શ્રીમતી રેખા ગુપ્તા અને અન્ય મહાનુભાવો આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

પૃષ્ઠભૂમિ

પ્રધાનમંત્રીએ આ પ્રસંગે એક સ્મારક ટપાલ ટિકિટ અને સિક્કો પણ બહાર પાડ્યો. આ કાર્યક્રમ ઔપચારિક રીતે 7 નવેમ્બર, 2025થી 7 નવેમ્બર, 2026 સુધી એક વર્ષ લાંબી રાષ્ટ્રવ્યાપી સ્મૃતિની શરૂઆત કરે છે, જે આ કાલાતીત રચનાના 150 વર્ષની ઉજવણી માટે છે, જેણે ભારતની સ્વતંત્રતા ચળવળને પ્રેરણા આપી અને રાષ્ટ્રીય ગૌરવ અને એકતાને પ્રેરણા આપતું રહે છે.

આ સમારંભમાં મુખ્ય કાર્યક્રમની સાથોસાથ સમાજના તમામ વર્ગોના નાગરિકોની ભાગીદારીની સાથે સાર્વજનિક સ્થળો પર "વંદે માતરમ"ના સંપૂર્ણ સંસ્કરણનું સામૂહિક ગાયન કરવામાં આવ્યું.

વર્ષ 2025માં વંદે માતરમના 150 વર્ષ પૂરા થયા છે. બંકિમ ચંદ્ર ચેટર્જી દ્વારા રચિત આપણું રાષ્ટ્રીય ગીત "વંદે માતરમ" 7 નવેમ્બર, 1875ના રોજ અક્ષય નવમીના શુભ પ્રસંગે રચાયું હતું. વંદે માતરમ સૌપ્રથમ સાહિત્યિક સામયિક બંગદર્શનમાં તેમની નવલકથા "આનંદમઠ"માંથી એક અંશ તરીકે પ્રકાશિત થયું હતું. માતૃભૂમિને શક્તિ, સમૃદ્ધિ અને દિવ્યતાના પ્રતીક તરીકે વર્ણવતા, આ ગીતે ભારતની એકતા અને આત્મસન્માનની જાગૃત ભાવનાને કાવ્યાત્મક અભિવ્યક્તિ આપી. તે ટૂંક સમયમાં દેશભક્તિનું કાયમી પ્રતિક બની ગયું.

IJ/DK/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com