#IFFIWood, 24 નવેમ્બર 2025

 IFFI નો દિવસ 4, 'મુરલીવાલા' ના વિશેષ સ્ક્રીનિંગ દરમિયાન સમય યાત્રાનો અનુભવ કરી રહેલા IFFI ના ઉત્સાહીઓ માટે જાદુઈ સાબિત થયો. નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NFDC) અને નેશનલ ફિલ્મ આર્કાઇવ ઓફ ઇન્ડિયા (NFAI) એ નેશનલ ફિલ્મ હેરિટેજ મિશન (NFHM) હેઠળ 18 ક્લાસિક્સને પુનર્જીવિત કરી છે અને આ વર્ષના IFFI માટે ઇન્ડિયન પેનોરમા સ્પેશિયલ પેકેજ ક્યુરેટ કર્યું છે. આ ગુલદસ્તામાં હિન્દી, તેલુગુ, મલયાલમ, બંગાળી અને મરાઠી સિનેમાનો સમાવેશ થાય છે અને તે સખત આર્કાઇવલ ધોરણો અને દરેક ફિલ્મના મૂળ સર્જનાત્મક ઉદ્દેશ્ય પ્રત્યેના ઊંડા આદર સાથે સાચવેલ કલાત્મક અભિવ્યક્તિના વિશાળ સ્પેક્ટ્રમને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

મૌન યુગનું પુનઃનિર્માણ

NFDC ના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શ્રી પ્રકાશ મગદુમે સ્ક્રીનિંગનો હેતુ સમજાવ્યો. તેમણે કહ્યું, “આ વિચાર આજની પેઢી માટે મૌન ફિલ્મનો અનુભવ પુનર્જીવિત કરવાનો છે, જ્યાં સંગીતકારો આગળની હરોળમાં બેસીને પ્રેક્ષકો માટે લાઇવ મ્યુઝિક રજૂ કરતા હતા. અને પ્રતિભાશાળી રાહુલજીના નેતૃત્વમાં, મને ખાતરી છે કે આ ક્ષણ તે જ ભાવના અને ભવ્યતા સાથે જીવંત થશે જેની તે હકદાર છે.”

સંગીતકાર રાહુલ રાનડેએ ટિપ્પણી કરી, “98 વર્ષ પહેલાં બનેલી ફિલ્મ માટે સંગીતનું પુનઃનિર્માણ કરવું અને તેને લાઇવ રજૂ કરવું મારા અને મારી સમગ્ર ટીમ માટે સન્માન અને મોટો પડકાર બંને હતું. તમે બાબુરાવ પેઇન્ટરે 1927 માં બનાવેલી ફિલ્મનો પ્રકાર, તેમણે બનાવેલી વિશેષ અસરોનો પ્રકાર અનુભવવા જઈ રહ્યા છો. હું આશા રાખું છું કે હું અને મારી ટીમ તેને ન્યાય આપી શકીશું.”

નોંધનીય છે કે દિવંગત ફિલ્મ નિર્માતા અને કલાકાર બાબુરાવ પેઇન્ટર દ્વારા બનાવવામાં આવેલી 'મુરલીવાલા' (1927), બહુ ઓછી સચવાયેલી ભારતીય મૌન ફિલ્મોમાંની એક અને NFHM ના દુર્લભ ખજાનામાંથી એક છે. આ સ્ક્રીનિંગે પ્રેક્ષકોને 1920ના દાયકાના ફિલ્મ પ્રદર્શનની યાદ અપાવે તેવો સંવેદનાત્મક અનુભવ પ્રદાન કર્યો. એ પણ નોંધનીય છે કે સ્ક્રીનિંગમાં બાબુરાવ પેઇન્ટરની બે પુત્રીઓએ હાજરી આપી હતી.

એક વિધિગત ઉજવણીનું વર્ષ

આ વર્ષનું ક્યુરેશન ગહન ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવે છે, કારણ કે તે વી. શાંતારામના 125 વર્ષના વારસાનું સન્માન કરે છે જ્યારે ગુરુ દત્ત, રાજ ખોસલા, ઋત્વિક ઘટક, ભૂપેન હજારિકા, પી. ભાનુમતી, સલિલ ચૌધરી અને કે. વૈકુંઠની અગ્રણી પ્રતિભાઓને શતાબ્દી શ્રદ્ધાંજલિ આપે છે. આ ઉત્સવ NFDC ના 50 વર્ષની પણ ઉજવણી કરે છે, જે આધુનિક ભારતીય સિનેમાના લેન્ડસ્કેપને આકાર આપવામાં તેની પરિવર્તનકારી ભૂમિકાને માન્યતા આપે છે. શ્યામ બેનેગલની 'સુસ્મન' ને વિશેષ શ્રદ્ધાંજલિ ભારતીય વાર્તા કહેવાની કળા પર દ્રષ્ટા ફિલ્મ નિર્માતાની કાયમી અસર પર પ્રકાશ પાડે છે.

નેશનલ ફિલ્મ હેરિટેજ મિશન

નવેમ્બર 2016 માં માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય દ્વારા શરૂ કરાયેલ, નેશનલ ફિલ્મ હેરિટેજ મિશન ભારતના સૌથી મહત્વાકાંક્ષી અને મહત્વપૂર્ણ સંરક્ષણ કાર્યોમાંનું એક છે. તેનો આદેશ ભારતની સિનેમેટિક વિરાસતને સુરક્ષિત કરવાનો છે—કેમેરા નેગેટિવ્સ અને રિલીઝ પ્રિન્ટ્સથી લઈને દુર્લભ આર્કાઇવલ ખજાના સુધીની દરેક વસ્તુનું સંરક્ષણ, જાળવણી, ડિજિટાઇઝેશન અને પુનઃસ્થાપન સુનિશ્ચિત કરવું, જે અધિકાર-ધારકો, કલેક્ટર્સ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ પાસેથી મેળવવામાં આવે છે. IFFI 2025 માટે પુનઃસ્થાપિત ભારતીય ફિલ્મો આ ઝીણવટપૂર્વકના પ્રયાસનું પ્રમાણ છે, જેમાં દરેક ફ્રેમને કાળજીપૂર્વક પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી છે અને ચોકસાઈ સાથે કલર-ગ્રેડ કરવામાં આવી છે, ઘણીવાર ફિલ્મ નિર્માતાઓ, સિનેમેટોગ્રાફરો અથવા તેમના નજીકના સહયોગીઓના માર્ગદર્શન હેઠળ. ઉત્સવનું એક મુખ્ય આકર્ષણ ઋત્વિક ઘટક દ્વારા પુનઃસ્થાપિત 'સુબર્ણરેખા' છે, જે NFDC–NFAI કલેક્શનમાં 35mm માસ્ટર પોઝિટિવમાંથી પુનર્જીવિત કરવામાં આવી છે, જેમાં સિનેમેટોગ્રાફર અવીક મુખોપાધ્યાય દ્વારા અંતિમ કલર ગ્રેડિંગનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું છે. મુઝફ્ફર અલીની 'ઉમરાવ જાન', મૂળ નેગેટિવને અફર સડો લાગ્યા પછી સાચવેલ 35mm રિલીઝ પ્રિન્ટમાંથી પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી છે, જેમાં અલીના વ્યક્તિગત નિરીક્ષણ હેઠળ ગ્રેડિંગ પ્રક્રિયા કરવામાં આવી છે, જે ફિલ્મના ખાસ રંગીન સૌંદર્યને વિશ્વાસપૂર્વક જાળવી રાખે છે. આ પુનઃસ્થાપનો ભારતના સૌથી પ્રભાવશાળી સિનેમેટિક વ્યક્તિઓના વારસાનું સન્માન કરે છે, જે તેના ફિલ્મ વારસાને જાળવવાની દેશની સંકલ્પશક્તિને મજબૂત બનાવે છે અને સુનિશ્ચિત કરે છે કે આ કાર્યોમાં રહેલી સાંસ્કૃતિક, ઐતિહાસિક અને કલાત્મક કથાઓ નવી પેઢીઓ સાથે પડઘાશે. ઇન્ડિયન પેનોરમા સ્પેશિયલ પેકેજ માટે ક્યુરેટ કરાયેલ પુનઃસ્થાપિત ફિલ્મોની સૂચિ

· Umrao Jaan (મુઝફ્ફર અલી - હિન્દી/145 મિનિટ/ 4K DCP)

· Malliswari (બી.એન. રેડ્ડી/તેલુગુ/175 મિનિટ/ 4K DCP)

· Rudaali (કલ્પના લાઝમી/ હિન્દી/128 મિનિટ/ 4K DCP)

· Gaman – (મુઝફ્ફર અલી / હિન્દી/119 મિનિટ/ 4K DCP)

· Fear (ઋત્વિક ઘટક/હિન્દી/18 મિનિટ/ 4K DCP)

· Subarnarekha (ઋત્વિક ઘટક/ બંગાળી/143 મિનિટ/ 4K DCP)

· Murliwala – (બાબુરાવ પેઇન્ટર/ મૌન/ 45 મિનિટ)

· Party (ગોવિંદ નહલાણી/હિન્દી/118 મિનિટ/ 2K DCP)

· C.I.D (રાજ ખોસલા/હિન્દી/146 મિનિટ/ 4K DCP)

· Pyaasa (ગુરુ દત્ત/ હિન્દી/146 મિનિટ/ 4K DCP)

· Ek Doctor Ki Maut (તપન સિંહા/હિન્દી/122 મિનિટ/ 4K DCP)

· Ek Hota Vidushak (જબ્બાર પટેલ/મરાઠી/168 મિનિટ/ 4K DCP)

· Kireedam (સિબી મલાયિલ/ મલયાલમ/ 124 મિનિટ/ 4K DCP)

· Dr. Kotnis Ki Amar Kahani (વી. શાંતારામ/ હિન્દી/ 100 મિનિટ/ 2K DCP)

· Susman (શ્યામ બેનેગલ/ હિન્દી/ 140 મિનિટ/ 2K DCP)

· Musafir (હૃષિકેશ મુખર્જી/ હિન્દી/127 મિનિટ/ 4K DCP)

· Shaheed (રમેશ સહગલ/હિન્દી/ 1948/ 4K DCP)

• Githanjali (મણિ રત્નમ/તેલુગુ/137 મિનિટ/ 4K DCP) વધુ માહિતી માટે, અહીં ક્લિક કરો: IFFI વેબસાઇટ: https://www.iffigoa.org/ PIB ની IFFI માઇક્રોસાઇટ: https://www.pib.gov.in/iffi/56/ PIB IFFIWood બ્રોડકાસ્ટ ચેનલ: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F X પોસ્ટ લિંક: https://x.com/PIB_Panaji/status/1991438887512850647?s=20 X હેન્ડલ્સ: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji

SM/DK/GP/JD