રશિયાના નાયબ પ્રધાનમંત્રી દિમિત્રી પાત્રુશેવ, મારા કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળના સાથીદાર ચિરાગ પાસવાન, રવનીતજી, પ્રતાપરાવ જાધવજી, વિવિધ દેશોથી અહીં પધારેલ  મંત્રીગણ, અન્ય પ્રતિનિધિઓ, અતિથિગણ, દેવીઓ અને સજ્જનો!

વર્લ્ડ ફૂડ ઇન્ડિયામાં આપ સૌનું ખૂબ જ હાર્દિક સ્વાગત છે. આજે, આ કાર્યક્રમ આપણા ખેડૂતો, ઉદ્યોગસાહસિકો, રોકાણકારો અને ગ્રાહકો, બધાને એક જગ્યાએ ભેગા કરે છે. વર્લ્ડ ફૂડ ઇન્ડિયા નવા સંપર્કો, નવા જોડાણો અને સર્જનાત્મકતા માટે એક પ્લેટફોર્મ બની ગયું છે. હું હમણાં જ અહીં પ્રદર્શનોની મુલાકાત લઈને પાછો ફર્યો છું. મને ખુશી છે કે મુખ્યત્વે પોષણ, તેલનો વપરાશ ઘટાડવા અને પેકેજ્ડ ઉત્પાદનોની આરોગ્યપ્રદતા સુધારવા પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. હું આ કાર્યક્રમ માટે આપ સૌને અભિનંદન આપું છું અને મારી શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું.

મિત્રો,

દરેક રોકાણકાર રોકાણ કરતા પહેલા આ ક્ષેત્રની કુદરતી શક્તિઓને જુએ છે. આજે, વિશ્વ, ખાસ કરીને ખાદ્ય ક્ષેત્રના રોકાણકારો, ભારત તરફ ખૂબ જ આશા સાથે જોઈ રહ્યા છે. આનું કારણ એ છે કે ભારતમાં વિવિધતા, માંગ અને કદની ત્રિવિધ શક્તિ છે. ભારત દરેક અનાજ, દરેક ફળ અને દરેક શાકભાજીનું ઉત્પાદન કરે છે. આ વિવિધતા ભારતને વિશ્વમાં અનોખું બનાવે છે. દર સો કિલોમીટરે આપણો ખોરાક અને તેનો સ્વાદ બદલાય છે. ભારતમાં વિવિધ વાનગીઓની ભારે માંગ છે. આ માંગ ભારતને સ્પર્ધાત્મક અગ્રિમતા આપે છે અને તેને રોકાણકારો માટે પસંદગીનું સ્થળ પણ બનાવે છે.

મિત્રો,

આજે ભારત જે સ્તરે કાર્યરત છે તે અભૂતપૂર્વ અને આશ્ચર્યજનક છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં, ભારતમાં 250 મિલિયન લોકોએ ગરીબી દૂર કરી છે. આ બધા મિત્રો હવે નવ-મધ્યમ વર્ગનો ભાગ બની ગયા છે. આ નવ-મધ્યમ વર્ગ દેશનો સૌથી ઉર્જાવાન અને મહત્વાકાંક્ષી વર્ગ છે. ઘણા લોકોની આકાંક્ષાઓ આપણા ખાદ્ય વલણોને નિર્ધારિત કરવા જઈ રહી છે. આ મહત્વાકાંક્ષી વર્ગ જ આપણી માંગને આગળ ધપાવી રહ્યો છે.

મિત્રો,

આજે દેશના પ્રતિભાશાળી યુવાનો દરેક ક્ષેત્રમાં બદલાવ લાવી રહ્યા છે. આપણું ખાદ્ય ક્ષેત્ર પણ તેનો અપવાદ નથી. આજે, ભારત વિશ્વનું ત્રીજી સૌથી મોટી સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમ ધરાવે છે. આમાંના ઘણા સ્ટાર્ટ-અપ્સ ખાદ્ય અને કૃષિ ક્ષેત્રોમાં કાર્યરત છે. કૃત્રિમ બુદ્ધિ, ઈ-કોમર્સ, ડ્રોન અને એપ્સ પણ આ ક્ષેત્રમાં સંકલિત થઈ રહ્યા છે. આ સ્ટાર્ટ-અપ્સ સપ્લાય ચેઇન, રિટેલ અને પ્રોસેસિંગ પદ્ધતિઓમાં પરિવર્તન લાવી રહ્યા છે. ભારતમાં વિવિધતા, માંગ અને નવીનતા બધું જ હાજર છે. આ બધી બાબતો ભારતને રોકાણ માટે સૌથી આકર્ષક સ્થળ બનાવે છે. તેથી, હું લાલ કિલ્લા પરથી મારા શબ્દોને પુનરાવર્તિત કરીશ: ભારતમાં રોકાણ અને વિસ્તરણ કરવાનો આ સમય છે, યોગ્ય સમય છે.

મિત્રો,

આપણે બધા 21મી સદીમાં વિશ્વ સામેના અનેક પડકારોથી સારી રીતે વાકેફ છીએ. તમે એ પણ જાણો છો કે જ્યારે પણ વિશ્વને પડકારોનો સામનો કરવો પડ્યો છે, ત્યારે ભારતે આગળ વધ્યું છે અને સકારાત્મક ભૂમિકા ભજવી છે. ભારત વૈશ્વિક ખાદ્ય સુરક્ષામાં પણ સતત યોગદાન આપી રહ્યું છે. આપણા ખેડૂતો, આપણા પશુપાલકો, આપણા માછીમારોની મહેનત અને આપણી સરકારી નીતિઓને કારણે ભારતની ક્ષમતાઓ સતત વધી રહી છે. છેલ્લા દાયકામાં આપણા ખાદ્ય અનાજ ઉત્પાદનમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આજે, ભારત દૂધનો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે, અને વિશ્વના દૂધ પુરવઠાનો 25 ટકા ભાગ ફક્ત ભારતમાંથી આવે છે. આપણે બાજરીનો સૌથી મોટા ઉત્પાદક પણ છીએ. ચોખા અને ઘઉંમાં આપણે વિશ્વમાં બીજા ક્રમે છીએ. ફળો, શાકભાજી અને મત્સ્યઉદ્યોગમાં પણ ભારતનું નોંધપાત્ર યોગદાન છે. તેથી, જ્યારે પણ વિશ્વમાં પાક સંકટ આવે છે અથવા પુરવઠા શૃંખલા ખોરવાઈ જાય છે, ત્યારે ભારત તેની જવાબદારી નિભાવવા માટે મજબૂત રીતે આગળ વધે છે.

મિત્રો,

વૈશ્વિક હિતમાં, અમારો પ્રયાસ ભારતની ક્ષમતા અને આપણા યોગદાનને વધુ વધારવાનો છે. આ માટે, સરકાર ખોરાક અને પોષણ, સમગ્ર ઇકોસિસ્ટમમાં દરેક હિતકારકોને મજબૂત બનાવી રહી છે. અમારી સરકાર ફૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. તેથી, આ ક્ષેત્રમાં 100% FDI ને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. વધુમાં, PLI યોજના અને મેગા ફૂડ પાર્કના વિસ્તરણથી પણ આ ક્ષેત્રને મદદ મળી છે. ભારત વિશ્વની સૌથી મોટી સ્ટોરેજ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર યોજના પણ ચલાવી રહ્યું છે. આ સરકારી પ્રયાસોના પરિણામો દેખાઈ રહ્યા છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં, ભારતની પ્રોસેસિંગ ક્ષમતા 20 ગણી વધી છે. આપણી પ્રોસેસ્ડ ફૂડ નિકાસ પણ બમણી થઈ ગઈ છે.

મિત્રો,

આપણા ખેડૂતો, પશુપાલકો, માછીમારો અને નાના પ્રોસેસિંગ એકમો ખાદ્ય પુરવઠા અને મૂલ્ય શૃંખલામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. છેલ્લા દાયકામાં, આપણી સરકારે આ બધા હિસ્સેદારોને મજબૂત બનાવ્યા છે. તમે જાણો છો કે ભારતના 85 ટકાથી વધુ ખેડૂતો નાના અથવા સીમાંત ખેડૂતો છે. તેથી જ અમે નીતિઓ બનાવી છે અને સહાયક પ્રણાલીઓ વિકસાવી છે જે આ નાના ખેડૂતોને બજારમાં એક મહત્વપૂર્ણ શક્તિ બનવા માટે સશક્ત બનાવી રહી છે.

મિત્રો,

માઈક્રોફૂડ પ્રોસેસિંગ એકમો હવે આપણા સ્વ-સહાય જૂથો દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. આપણા ગામડાઓમાંથી કરોડો લોકો આ સ્વ-સહાય જૂથોમાં સામેલ છે. તેમને ટેકો આપવા માટે, આપણી સરકાર ક્રેડિટ-લિંક્ડ સબસિડી પૂરી પાડી રહી છે. આજે પણ, આ જૂથોને આશરે ₹800 કરોડની સબસિડી ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી છે.

મિત્રો,

તેવી જ રીતે, અમારી સરકાર ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનો (FPOs)નો વિસ્તાર કરી રહી છે. 2014થી, દેશભરમાં 10,000 FPOs ની રચના કરવામાં આવી છે. અમારા લાખો નાના ખેડૂતો તેમાં સામેલ છે. તેઓ નાના ખેડૂતોને તેમના ઉત્પાદનને મોટા પાયે બજારમાં લાવવામાં મદદ કરે છે. અને આ FPOs આટલા સુધી મર્યાદિત નથી. તેઓ ફૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્રમાં અને બ્રાન્ડેડ ઉત્પાદનો વિકસાવવામાં પણ મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. અમારા FPOs ની શક્તિ જોઈને તમે આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો. આજે, અમારા FPOs ના 15,000થી વધુ ઉત્પાદનો ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ પર ઉપલબ્ધ છે. કાશ્મીરના બાસમતી ચોખા, કેસર અને અખરોટ, હિમાચલના જામ અને સફરજનનો રસ, રાજસ્થાનની બાજરીની કૂકીઝ, મધ્યપ્રદેશના સોયા નગેટ્સ, બિહારનું સુપરફૂડ મખાના, મહારાષ્ટ્રનું મગફળીનું તેલ અને ગોળ, અને કેરળના કેળાનની ચિપ્સ અને નાળિયેર તેલ - બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, કાશ્મીરથી કન્યાકુમારી સુધી, અમારા FPOs ભારતની કૃષિ વિવિધતાને દરેક ઘરમાં લાવી રહ્યા છે. અને તમને એ જાણીને આનંદ થશે કે 1100થી વધુ FPO કરોડપતિ બન્યા છે, એટલે કે તેમનું વાર્ષિક ટર્નઓવર એક કરોડ રૂપિયાથી વધુ થઈ ગયું છે. FPO ખેડૂતોની આવક વધારવા અને યુવાનોને રોજગારી પૂરી પાડવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે.

મિત્રો,

FPO ઉપરાંત, સહકારી સંસ્થાઓ પણ ભારતમાં એક વિશાળ શક્તિ છે. અને આ વર્ષ સહકારી સંસ્થાઓનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ છે. ભારતમાં, સહકારી સંસ્થાઓ પણ આપણા ડેરી ક્ષેત્ર અને આપણા ગ્રામીણ અર્થતંત્રને નવી ગતિ આપી રહી છે. સહકારીના મહત્વને ઓળખીને, અમે આ હેતુ માટે એક અલગ મંત્રાલય બનાવ્યું છે જેથી અમારી નીતિઓ આ સહકારી સંસ્થાઓની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ બની શકે. આ ક્ષેત્ર માટે કર અને પારદર્શિતા સુધારા પણ લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. આ નીતિ-સ્તરના પરિવર્તનથી સહકારી ક્ષેત્રને નવી તાકાત મળી છે.

મિત્રો,

દરિયાઈ અને મત્સ્યઉદ્યોગ ક્ષેત્રોમાં ભારતનો વિકાસ પણ પ્રભાવશાળી છે. છેલ્લા દાયકામાં, અમે મત્સ્યઉદ્યોગ ક્ષેત્રને લગતા માળખાગત સુવિધાઓનો વિસ્તાર કર્યો છે. અમે માછીમારોને ભંડોળ સહાય અને ઊંડા સમુદ્રમાં માછીમારી બોટ માટે સહાય પૂરી પાડી છે. આનાથી આપણા દરિયાઈ ઉત્પાદન અને નિકાસ બંનેમાં વધારો થયો છે. આજે, આ ક્ષેત્ર લગભગ ૩ કરોડ લોકોને રોજગારી આપે છે. અમે દરિયાઈ ઉત્પાદનોના પ્રોસેસિંગનો વિસ્તાર કરવા માટે પણ પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ. આ માટે, આધુનિક પ્રોસેસિંગ પ્લાન્ટ, કોલ્ડ ચેઈન અને સ્માર્ટ બંદર જેવી સુવિધાઓમાં રોકાણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.

મિત્રો,

અમે પાકને સાચવવા માટે આધુનિક ટેકનોલોજીમાં પણ રોકાણ કરી રહ્યા છીએ. ખેડૂતોને ફૂડ ઇરેડિયેશન ટેકનોલોજી સાથે જોડવામાં આવી રહ્યા છે. આનાથી આપણા કૃષિ ઉત્પાદનોની શેલ્ફ લાઇફ વધી છે અને ખાદ્ય સુરક્ષા મજબૂત થઈ છે. સરકાર આ કાર્યમાં સામેલ એકમોને તમામ શક્ય સહાય પૂરી પાડી રહી છે.

મિત્રો,

આજનું ભારત નવીનતા અને સુધારાના નવા માર્ગ પર આગળ વધી રહ્યું છે. આગામી પેઢીના GST સુધારાઓ વિશે આજકાલ ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. આ સુધારાઓ ખેડૂતો માટે ઓછા ખર્ચ અને વધુ નફાનું વચન લાવ્યા છે. માખણ અને ઘી પર હાલમાં ફક્ત 5% GST થી તેમને ઘણો ફાયદો થશે. દૂધના ડબ્બા પર પણ ફક્ત 5% કર લાદવામાં આવે છે. આનાથી ખેડૂતો અને ઉત્પાદકો માટે સારી કિંમત સુનિશ્ચિત થશે. આનાથી ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગને ઓછા ભાવે વધુ પોષણ મળે છે તેની ખાતરી થાય છે. ફૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્રને પણ આ સુધારાઓથી નોંધપાત્ર ફાયદો થવાનો છે. તૈયાર વપરાશ અને સાચવેલા ફળો, શાકભાજી અને બદામ પર ફક્ત 5% GST લાગશે. આજે, 90% થી વધુ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ શૂન્ય% અથવા 5% સ્લેબમાં છે. બાયો-પેસ્ટીસાઇડ અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પરના કરમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. GST સુધારાઓએ બાયો-ઇનપુટ સસ્તા બનાવ્યા છે, જેનો સીધો ફાયદો નાના ઓર્ગેનિક ખેડૂતો અને FPO ને થયો છે.

મિત્રો,

બાયોડિગ્રેડેબલ પેકેજિંગ પણ સમયની માંગ છે. આપણા ઉત્પાદનો તાજા અને સ્વસ્થ રહે તે મહત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ તે જ સમયે, આપણી પ્રકૃતિ પ્રત્યેની જવાબદારી પણ છે. તેથી, સરકારે બાયોડિગ્રેડેબલ પેકેજિંગ પર GST 18% થી ઘટાડીને 5% કર્યો છે. હું આપણા બધા ઉદ્યોગ સાથીઓને બાયોડિગ્રેડેબલ પેકેજિંગ સંબંધિત નવીનતાઓમાં રોકાણ કરવા અને શક્ય તેટલી વહેલી તકે આપણા બધા ઉત્પાદનોને બાયોડિગ્રેડેબલ પેકેજિંગમાં સ્થાનાંતરિત કરવા વિનંતી પણ કરું છું.

મિત્રો,

ભારતે ખુલ્લા હાથે વિશ્વ માટે પોતાના દરવાજા ખોલ્યા છે. અમે ફૂડ ચેઇનમાં બધા રોકાણકારો માટે ઓપન છીએ. અમે સહયોગ માટે ખુલ્લા દિલથી તૈયાર છીએ. હું ફરી એકવાર તમને બધાને ભારતમાં રોકાણ કરવા આમંત્રણ આપું છું. આ ક્ષેત્રમાં અપાર સંભાવના છે. તેનો લાભ લો. હું આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવા બદલ બધા સંબંધિતોને અભિનંદન આપું છું. આભાર.

SM/DK/GP/JD

(Release ID: 2171504) Visitor Counter : 8