ബഹുമാനപ്പെട്ട പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ ക്ഷണപ്രകാരം, ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ബഹുമാനപ്പെട്ട പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ. സിതിവേനി റബുക 2025 ഓഗസ്റ്റ് 24 മുതൽ 26 വരെ ഇന്ത്യയിൽ ഔദ്യോഗിക സന്ദർശനം നടത്തുകയാണ്. പ്രധാനമന്ത്രി പദവിയിലെത്തിയ ശേഷം ആദ്യമായാണ് ശ്രീ റബുക ഇന്ത്യ സന്ദർശിക്കുന്നത്.  അദ്ദേഹത്തിന്റെ പത്നി, ആരോഗ്യ-വൈദ്യ സേവന മന്ത്രി ബഹു ശ്രീ. അന്റോണിയോ ലാലബലാവുവും ഫിജി റിപ്പബ്ലിക് ഗവൺമെന്റിലെ മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ സംഘവും അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം ന്യൂഡൽഹി സന്ദർശിക്കുന്നുണ്ട്. 

പ്രധാനമന്ത്രി റബുകയെയും പ്രതിനിധി സംഘത്തെയും പ്രധാനമന്ത്രി മോദി ഊഷ്മളമായി സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഉഭയകക്ഷി കാര്യങ്ങളുടെ മുഴുവൻ മേഖലകളിലും പരസ്പര താൽപ്പര്യമുള്ള പ്രാദേശിക, ആഗോള വിഷയങ്ങളിലും നേതാക്കൾ സമഗ്രവും ഭാവിയധിഷ്ഠിതവുമായ ചർച്ചകൾ നടത്തി. ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ വളർച്ചയിൽ നേതാക്കൾ സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു.  പ്രതിരോധം, ആരോഗ്യം, കൃഷി, കാർഷിക സംസ്കരണം, വ്യാപാരം, നിക്ഷേപം, ചെറുകിട, ഇടത്തരം സംരംഭങ്ങളുടെ വികസനം, സഹകരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ, സംസ്കാരം, കായികം, വിദ്യാഭ്യാസം, നൈപുണ്യ വികസനം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ വിശാലവും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ളതുമായ പങ്കാളിത്തം കെട്ടിപ്പടുക്കാനുള്ള ദൃഢനിശ്ചയം ആവർത്തിച്ച് ഉറപ്പിച്ചു. 

2024 ഓഗസ്റ്റിൽ രാഷ്ട്രപതി ശ്രീമതി ദ്രൗപദി മുർമുവിന്റെ ഫിജിയിലേക്കുള്ള ചരിത്രപരമായ പ്രഥമ സന്ദർശനം ഉൾപ്പെടെ സമീപ വർഷങ്ങളിൽ ഉഭയകക്ഷി വിനിമയങ്ങളിൽ ഉണ്ടായ വളർച്ച നേതാക്കൾ സംതൃപ്തിയോടെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. ഇന്ത്യയും ഫിജിയും തമ്മിലുള്ള ഭാഷാപരവും സാംസ്കാരികവുമായ പൈതൃകം ആഘോഷിച്ച 12-ാമത് ലോക ഹിന്ദി സമ്മേളനത്തിന് 2023 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫിജിയിലെ നാഡിയിൽ വിജയകരമായി ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചതിനെ അവർ അനുസ്മരിച്ചു.

ഇന്ത്യയും ഫിജിയും തമ്മിലുള്ള ആഴമേറിയതും ദീർഘകാലത്തേതുമായ ബന്ധവും ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള അടുപ്പവും നേതാക്കൾ ആവർത്തിച്ചു. 1879 നും 1916 നും ഇടയിൽ ഫിജിയിൽ എത്തിയ 60,000 ത്തിലധികം ഇന്ത്യൻ കരാർ തൊഴിലാളികളായ ഗിർമിതിയകൾ ഫിജിയുടെ ബഹുസ്വര സ്വത്വം, വൈവിധ്യമാർന്ന സമൂഹം, സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ എന്നിവ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ നൽകിയ സംഭാവനകളെ അവർ അംഗീകരിച്ചു. 2025 മെയ് മാസത്തിൽ 146-ാമത് ഗിർമിത ദിനാചരണത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ വിദേശകാര്യ, ടെക്‌സ്റ്റൈൽസ് സഹമന്ത്രി ശ്രീ പബിത്ര മാർഗരിറ്റ ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിലേക്ക് നടത്തിയ സന്ദർശനത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി റബുക അഭിനന്ദിച്ചു.

2025 ജൂലൈയിൽ വിദേശകാര്യ ഓഫീസ് കൺസൾട്ടേഷനുകളുടെ ആറാം റൗണ്ട് വിജയകരമായി വിളിച്ചുചേർത്തത് നേതാക്കൾ അനുസ്മരിച്ചു, ഇത് പുരോഗതി അവലോകനം ചെയ്യുന്നതിനും സഹകരണത്തിന്റെ പുതിയ മേഖലകൾ തിരിച്ചറിയുന്നതിനും ഒരു പ്രധാന വേദിയായി.

ഭീകരതയ്‌ക്കെതിരായ സഹകരണം ശക്തിപ്പെടുത്താൻ ഇരു നേതാക്കളും സമ്മതിക്കുകയും എല്ലാ രൂപത്തിലും വിധത്തിലുമുള്ള  ഭീകരതയെ അപലപിക്കുകയും ചെയ്തു. 26 നിരപരാധികളായ സാധാരണക്കാരുടെ ജീവൻ അപഹരിച്ച പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തെ ഇരു നേതാക്കളും ശക്തമായി അപലപിച്ചു; ഭീകരതയോട് ഒരു വിട്ടുവീഴ്ചയും കാണിക്കാത്ത നിലപാട് ആവർത്തിച്ചു, ഭീകരതയ്‌ക്കെതിരായ ഇരട്ടത്താപ്പ് നിരസിച്ചു. തീവ്രവാദത്തെ ചെറുക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഇരു രാജ്യങ്ങളും അംഗീകരിച്ചു; ഭീകരതയ്ക്ക് ധനസഹായം നൽകുന്നതിനെ ചെറുക്കുക; ഭീകരവാദ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി പുതിയതും ഉയർന്നുവരുന്നതുമായ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത് തടയുക, സംയുക്ത ശ്രമങ്ങളിലൂടെയും ശേഷി വികസനത്തിലൂടെയും തീവ്രവാദ റിക്രൂട്ട്‌മെന്റും രാജ്യാന്തര സംഘടിത കുറ്റകൃത്യങ്ങളും തടയുക എന്നിവയ്ക്കായി ഒരുമിച്ച് നിൽക്കും.  ഭീകരതയെ ചെറുക്കുന്നതിന് ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലും മറ്റ് ബഹുരാഷ്ട്ര വേദികളിലും ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാനും ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു.

ഇന്ത്യയുടെ മിഷൻ ലൈഫിന്റെയും നീല പസഫിക് ഭൂഖണ്ഡത്തിനായുള്ള 2050 തന്ത്രത്തിന്റെയും ആവേശത്തിൽ കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനം, പ്രതിരോധശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ, സുസ്ഥിര വികസനം എന്നിവയോടുള്ള പ്രതിബദ്ധത നേതാക്കൾ ആവർത്തിച്ച് ഉറപ്പിച്ചു. അന്താരാഷ്ട്ര സൗര സഖ്യം (ഐഎസ്എ),  ദുരന്ത പ്രതിരോധ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുള്ള  ദൗത്യം (സിഡിആർഐ), ആ​ഗോള ജൈവ ഇന്ധന സഖ്യം (ജിബിഎ) എന്നിവയിൽ ഫിജിയുടെ അംഗത്വത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി അഭിനന്ദിച്ചു. ഐഎസ്എയുമായി ത്രികക്ഷി ധാരണാപത്രത്തിലൂടെ ഫിജി നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ ഒരു സ്റ്റാർ-സെന്റർ സ്ഥാപിക്കുന്നതും ഫിജിയിലെ മുൻഗണനാ മേഖലകളിൽ സൗരോർജ്ജ വിന്യാസം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള രാഷ്ട്ര പങ്കാളിത്ത ചട്ടക്കൂടിൽ ഒപ്പുവെക്കുന്നതും ഉൾപ്പെടെ ഐഎസ്എയ്ക്കുള്ളിൽ വളരുന്ന സഹകരണത്തെ നേതാക്കൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു. സിഡിആർഐ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഫിജിയുടെ ദേശീയ പ്രതിരോധശേഷി ലക്ഷ്യങ്ങളെ സാങ്കേതിക സഹായം, ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ, ആഗോള പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിൽ വാദിക്കൽ എന്നിവയിലൂടെ പിന്തുണയ്ക്കാനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പ്രതിബദ്ധത പ്രധാനമന്ത്രി മോദി ആവർത്തിച്ചു.

ആ​ഗോള ജൈവ ഇന്ധന സഖ്യം (ജിബിഎ) ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ സുസ്ഥിര ഊർജ്ജ പരിഹാരമായി ജൈവ ഇന്ധനങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള തങ്ങളുടെ പ്രതിബദ്ധത നേതാക്കൾ ആവർത്തിച്ചു. സഖ്യത്തിന്റെ സ്ഥാപകരും സജീവ അംഗങ്ങളുമായ ഇരു കക്ഷികളും ഊർജ്ജ സുരക്ഷ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിലും, ഹരിതഗൃഹ വാതക ബഹിർ​ഗമനം കുറയ്ക്കുന്നതിലും, സമഗ്രമായ ഗ്രാമവികസനം പരിപോഷിപ്പിക്കുന്നതിലും ജൈവ ഇന്ധനങ്ങളുടെ നിർണായക പങ്ക് അടിവരയിട്ടു. ഫിജിയിൽ സുസ്ഥിര ജൈവ ഇന്ധന ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെയും വിന്യാസത്തിന്റെയും വ്യാപനത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി ശേഷി വികസനം, സാങ്കേതിക സഹായം, നയ ചട്ടക്കൂടുകൾ എന്നിവയിൽ സഹകരണം ശക്തിപ്പെടുത്താനും അവർ സമ്മതിച്ചു.

ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരത്തിലെ സ്ഥിരമായ വളർച്ച നേതാക്കൾ അംഗീകരിച്ചു, ഇന്ത്യയും ഫിജിയും തമ്മിലുള്ള വ്യാപാരത്തിനും നിക്ഷേപത്തിനും ഇതുവരെ ഉപയോഗിക്കപ്പെടാത്ത ഗണ്യമായ സാധ്യതകൾ അംഗീകരിച്ചു. സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തം കൂടുതൽ ഏകീകരിക്കുന്നതിനും, വ്യാപാര പോർട്ട്‌ഫോളിയോകൾ വൈവിധ്യവൽക്കരിക്കുന്നതിനും, വിതരണ ശൃംഖലകളുടെ മത്സരശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും പരസ്പര താൽപ്പര്യമുള്ള മേഖലകളിൽ മേഖലാ സഹകരണം ആഴത്തിലാക്കാനുള്ള ഉദ്ദേശ്യം അവർ പ്രകടിപ്പിച്ചു. ഫിജി ​ഗവൺമെന്റ് ഇന്ത്യൻ നെയ്യിന് വിപണി പ്രവേശനം അനുവദിച്ചതിനെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി സ്വാഗതം ചെയ്തു.

കരുത്തുറ്റതും, സമഗ്രവും, സുസ്ഥിരവുമായ ഒരു ഇന്തോ-പസഫിക് സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയെക്കുറിച്ചുള്ള അവരുടെ കൂട്ടായ കാഴ്ചപ്പാട് ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ട്, പരസ്പര അഭിവൃദ്ധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കാൻ ഇരു നേതാക്കളും പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാണ്. ആക്ട് ഈസ്റ്റ് നയത്തിന് കീഴിൽ, ആക്റ്റ് ഈസ്റ്റ് നയത്തിന് കീഴിൽ, ആക്റ്റ്-ഓറിയന്റഡ് ഫോറം ഫോർ ഇന്ത്യ-പസഫിക് ഐലൻഡ്സ് കോപ്പറേഷൻ (FIPIC) വഴി ഫിജി ഉൾപ്പെടെയുള്ള പസഫിക് ദ്വീപ രാഷ്ട്രങ്ങളുമായുള്ള  ഇന്ത്യയുടെ വളർന്നുവരുന്ന ഇടപെടലിനെയും പസഫിക് ഐലൻഡ്സ് ഫോറത്തിൽ (PIF) ഇന്ത്യയുടെ പങ്കാളിത്തത്തെയും ഇരു നേതാക്കളും അംഗീകരിച്ചു. 2023 മെയ് മാസത്തിൽ നടന്ന മൂന്നാമത് FIPIC ഉച്ചകോടിയുടെ ഫലങ്ങൾ അനുസ്മരിച്ചുകൊണ്ട്, ഫിജിയുടെ മുൻഗണനകൾ കേന്ദ്രത്തിൽ നിലനിർത്തിക്കൊണ്ട് വിശാലമായ സംരംഭങ്ങളിലൂടെ മേഖലയിലെ വികസന പങ്കാളിത്തത്തിനായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പ്രതിബദ്ധത പ്രധാനമന്ത്രി മോദി ആവർത്തിച്ച് ഉറപ്പിച്ചു. ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം ഒരു പ്രധാന മുൻഗണനാ മേഖലയാണെന്ന് ആവർത്തിച്ച് വ്യക്തമാക്കിക്കൊണ്ട്, പസഫിക് മേഖലയിലെ ഗ്രാന്റ്-ഇൻ-എയ്ഡ് പരിപാടിക്ക് കീഴിൽ ഇന്ത്യ ഏറ്റെടുത്ത ഏറ്റവും വലിയ പദ്ധതിയായ സുവയിലെ 100 കിടക്കകളുള്ള സൂപ്പർ സ്പെഷ്യാലിറ്റി ആശുപത്രിയുടെ രൂപകൽപ്പന, നിർമ്മാണം, കമ്മീഷൻ ചെയ്യൽ, പ്രവർത്തനം, പരിപാലനം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണാപത്രത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ചതിനെ ഇരു നേതാക്കളും സ്വാഗതം ചെയ്തു.

ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിൽ ഫാർമസ്യൂട്ടിക്കൽ മേഖലയിലെ സഹകരണം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഗുണനിലവാരമുള്ളതും താങ്ങാനാവുന്ന ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ ഉൽപ്പന്നങ്ങളിലേക്കും സേവനങ്ങളിലേക്കും മെച്ചപ്പെട്ട പ്രവേശനം ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും 2025 മെയ് മാസത്തിൽ ഇന്ത്യൻ ഫാർമക്കോപ്പിയയെ അംഗീകരിക്കുന്നതിനുള്ള ധാരണാപത്രത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ചതിനെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി സ്വാഗതം ചെയ്തു. കുറഞ്ഞ ചെലവിലുള്ള ജനറിക് മരുന്നുകൾ നൽകുന്നതിനായി ഫിജിയിൽ ജൻ ഔഷധി കേന്ദ്രങ്ങൾ (പീപ്പിൾസ് ഫാർമസികൾ) സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പിന്തുണയും അദ്ദേഹം ആവർത്തിച്ചു. 2025 ഓഗസ്റ്റ് 13 ന് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ഇന്ത്യയും ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കും തമ്മിൽ ആരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള മൂന്നാമത്തെ സംയുക്ത വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പ് നടന്നതിനെ നേതാക്കൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഈ സമയത്ത് ഇന്ത്യയുടെ മുൻനിര ടെലിമെഡിസിൻ സംരംഭമായ ഇ-സഞ്ജീവനിയുടെ കീഴിൽ വിദൂര ആരോഗ്യ സേവനങ്ങൾ സുഗമമാക്കുന്നതിനും ഇന്ത്യയും ഫിജിയും തമ്മിലുള്ള ഡിജിറ്റൽ ആരോഗ്യ കണക്റ്റിവിറ്റി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള സഹകരണം ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു. ആരോഗ്യ സഹകരണം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനായി, ഫിജിയിൽ സംഘടിപ്പിക്കുന്ന രണ്ടാമത്തെ ജയ്പൂർ ‌പരിശീലന ക്യാമ്പ് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഫിജിയുടെ ഓവർസീസ് മെഡിക്കൽ റഫറൽ പ്രോഗ്രാമിന് അനുബന്ധമായി 'ഹീൽ ഇൻ ഇന്ത്യ' പ്രോഗ്രാമിന് കീഴിൽ 10 ഫിജിക്കാർക്ക് ഇന്ത്യൻ ആശുപത്രികളിൽ പ്രത്യേക/തൃതീയ മെഡിക്കൽ പരിചരണ സേവനങ്ങളും ഇന്ത്യ വിപുലീകരിക്കും.

ഇന്ത്യ-ഫിജി സഹകരണത്തിന്റെ ആണിക്കല്ലായി വികസന പങ്കാളിത്തം പുനഃസ്ഥാപിച്ച നേതാക്കൾ, 2024 ൽ ടോംഗയിൽ നടന്ന 53-ാമത് പസഫിക് ഐലൻഡ്സ് ഫോറം ലീഡേഴ്‌സ് മീറ്റിംഗിൽ ഇന്ത്യ പ്രഖ്യാപിച്ചതുപോലെ, ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിലെ ആദ്യത്തെ ക്വിക്ക് ഇംപാക്ട് പ്രോജക്റ്റിനായി (ക്യുഐപി) തുബലേവു ഗ്രാമ ഭൂഗർഭജല വിതരണ പദ്ധതിക്കായി ഒരു ധാരണാപത്രത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ചതിനെ സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഇത് പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക് ശുദ്ധമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമാക്കാൻ സഹായിക്കും.

ഉഭയകക്ഷി പ്രതിരോധ ബന്ധങ്ങളിലെ വളർന്നുവരുന്ന വേഗത ഇരു നേതാക്കളും അംഗീകരിച്ചു. പ്രാദേശിക സമാധാനം, സ്ഥിരത, സമൃദ്ധി എന്നിവ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിൽ തങ്ങളുടെ പൊതുവായ താൽപ്പര്യങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം അവർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. 2017 ൽ ഒപ്പുവച്ച പ്രതിരോധ സഹകരണ ധാരണാപത്രത്തിൽ വിവരിച്ചിരിക്കുന്ന സഹകരണത്തിന്റെ മുൻഗണനാ മേഖലകൾ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനും ഈ മേഖലകളിൽ ഫിജിയുടെ തന്ത്രപരമായ മുൻഗണനകളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുമുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പ്രതിബദ്ധത പ്രധാനമന്ത്രി മോദി ആവർത്തിച്ചു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സമാധാന പരിപാലന പ്രവർത്തനങ്ങൾ (UNPKO), മിലിറ്ററി മെഡിസിൻ, വൈറ്റ് ഷിപ്പിംഗ് ഇൻഫർമേഷൻ എക്സ്ചേഞ്ച് (WSIE), ഫിജി റിപ്പബ്ലിക് സൈനിക സേനയുടെ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലെ മെച്ചപ്പെട്ട സഹകരണം ഉൾപ്പെടെ, പ്രതിരോധത്തിലെ സംയുക്ത വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പിന്റെ (JWG) ആദ്യ ഫലങ്ങളെ നേതാക്കൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു.

പ്രതിരോധ സഹകരണത്തിൽ നേതാക്കൾ സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിക്കുകയും ഈ ബന്ധങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രതിബദ്ധത വീണ്ടും ഉറപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു, പ്രതിരോധ, സമുദ്ര സുരക്ഷാ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഫിജിയുടെ പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലയുടെ (ഇഇസെഡ്) സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം പ്രധാനമന്ത്രി റബുക ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു, ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ സുരക്ഷാ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിന് സഹായം നൽകുമെന്ന ഇന്ത്യയുടെ ഉറപ്പിനെ സ്വാഗതം ചെയ്തു. സമുദ്ര സഹകരണവും പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമതയും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന, ഫിജിയിലേക്ക് ഒരു ഇന്ത്യൻ നാവിക കപ്പൽ നടത്താനിരിക്കുന്ന ആസൂത്രിത തുറമുഖ സന്ദർശനത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി റബുക സ്വാഗതം ചെയ്തു.

ഉഭയകക്ഷി പ്രതിരോധ ശ്രമങ്ങൾ ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നതിനും പരസ്പര നേട്ടങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും മേഖലയിലെ സമാധാനം, സ്ഥിരത, സമൃദ്ധി എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത പുതിയ സംരംഭങ്ങളിലൂടെ പ്രതിരോധ സഹകരണം കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കുന്നതിനുള്ള പ്രതിബദ്ധത ഇരു നേതാക്കളും ആവർത്തിച്ചു. ഫിജി റിപ്പബ്ലിക് സൈനിക സേനയ്ക്ക് രണ്ട് ആംബുലൻസുകൾ സമ്മാനിക്കുന്നതായും സുവയിലെ ഇന്ത്യൻ ഹൈക്കമ്മീഷനിൽ പ്രതിരോധ വിഭാഗം സ്ഥാപിക്കുന്നതായും പ്രധാനമന്ത്രി മോദി പ്രഖ്യാപിച്ചു. സൈബർ സുരക്ഷ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സഹകരണത്തിന്റെ ഒരു ഉയർന്നുവരുന്ന മേഖലയാണെന്നതിനാൽ, ഫിജിയിൽ സൈബർ സുരക്ഷാ പരിശീലന സെൽ (CSTC) സ്ഥാപിക്കുന്നതിനെ നേതാക്കൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു. നിലവിലുള്ളതും ഉയർന്നുവരുന്നതുമായ വെല്ലുവിളികളെ, പ്രത്യേകിച്ച് സമുദ്രം, മാനുഷിക സഹായം, ദുരന്ത നിവാരണം (HADR), സാങ്കേതിക മേഖലകൾ എന്നിവയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതിൽ സഹകരണത്തിനുള്ള ഗണ്യമായ സാധ്യതകൾ അവർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

സ്വതന്ത്രവും, തുറന്നതും, സുരക്ഷിതവും, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതുമായ ഒരു ഇന്തോ-പസഫിക് മേഖലയുടെ പ്രാധാന്യം നേതാക്കൾ അടിവരയിട്ടു. പ്രാദേശിക സമുദ്ര സുരക്ഷ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും, ഇന്തോ-പസഫിക്കിലെ സമാധാനത്തിനും സ്ഥിരതയ്ക്കും സംഭാവന നൽകുന്നതിനും സഹകരിക്കാനുള്ള ഉദ്ദേശ്യം അവർ പ്രഖ്യാപിച്ചു.

ഇന്ത്യ-ഫിജി ബന്ധം, പ്രത്യേകിച്ച് സാമ്പത്തിക, സാംസ്കാരിക ബന്ധങ്ങൾ, കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കുന്നതിനുള്ള സ്വാഭാവിക അടിത്തറയാണ് ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധമെന്ന് നേതാക്കൾ അംഗീകരിച്ചു. ഇന്ത്യയും ഫിജിയും തമ്മിലുള്ള കുടിയേറ്റത്തിനും ചലനത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള ഉദ്ദേശ്യ പ്രഖ്യാപനത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ചതിനെ ഇരു നേതാക്കളും സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഇത് ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിൽ പ്രൊഫഷണലുകളുടെയും വിദ്യാർത്ഥികളുടെയും സഞ്ചാരം സുഗമമാക്കും.

ഭാഷാപരവും സാംസ്കാരികവുമായ ബന്ധങ്ങൾ കൂടുതൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഹിന്ദി പഠന കേന്ദ്രത്തിന്റെ വികസനത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി ഫിജി സർവകലാശാലയിലേക്ക് ഒരു ഹിന്ദി-സംസ്കൃത അധ്യാപകനെ നിയോഗിച്ചതിനെ നേതാക്കൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഈ വർഷം അവസാനം ഇന്ത്യയിൽ നടക്കുന്ന 'അന്താരാഷ്ട്ര ഗീത മഹോത്സവ'ത്തിൽ (ഐജിഎം 2025) പങ്കെടുക്കുന്ന ഫിജിയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു കൂട്ടം പണ്ഡിതർക്ക് പരിശീലനത്തിനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പിന്തുണ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി തുടർന്നു. ഇന്ത്യയിൽ നടക്കുന്ന ഐജിഎം 2025 ആഘോഷങ്ങളോടനുബന്ധിച്ച് ഫിജിയിൽ ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര ഗീത മഹോത്സവ പരിപാടിയും സംഘടിപ്പിക്കും.

ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പങ്കാളിത്തത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന സ്തംഭമായി ശേഷി വികസനം നേതാക്കൾ അംഗീകരിച്ചു. ഇന്ത്യൻ സാങ്കേതിക, സാമ്പത്തിക സഹകരണ (ഐടിഇസി) പരിപാടിയിലൂടെ ഫിജിയിലെ ​ഗവൺമെൻ്റ് പ്രൊഫഷണലുകൾക്ക് ശേഷി വികസന അവസരങ്ങൾ ഇന്ത്യ തുടർന്നും നൽകുമെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി പറഞ്ഞു.

ഉഭയകക്ഷി സഹകരണത്തിനുള്ള പ്രധാന മേഖലകളായി കൃഷിയുടെയും ഭക്ഷ്യസുരക്ഷയുടെയും പ്രാധാന്യം നേതാക്കൾ അംഗീകരിച്ചു. ഫിജിയിലെ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷയെയും കാർഷിക പ്രതിരോധശേഷിയെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി 2025 ജൂലൈയിൽ ഇന്ത്യ അയച്ച 5 മെട്രിക് ടൺ ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ള പയർ വിത്തുകൾക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി റബുക പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയോട് നന്ദി പറഞ്ഞു.

ഫിജിയിലെ പഞ്ചസാര മേഖലയിൽ നവീകരണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ഉൽപ്പാദനക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയുടെ ഗ്രാന്റ്-ഇൻ-എയ്ഡ് പ്രോഗ്രാമിന് കീഴിൽ 12 കാർഷിക ഡ്രോണുകളും 2 മൊബൈൽ മണ്ണ് പരിശോധനാ ലബോറട്ടറികളും സമ്മാനമായി നൽകുമെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഈ മേഖലയെ കൂടുതൽ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി, ഫിജിയിലെ പഞ്ചസാര മേഖലയിലെ പ്രൊഫഷണലുകൾക്കായി പ്രത്യേക ഐടിഇസി പരിശീലന പരിപാടികൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനൊപ്പം, ഫിജി ഷുഗർ കോർപ്പറേഷനിലേക്ക് ഒരു ഐടിഇസി വിദഗ്ദ്ധനെ അയയ്ക്കുമെന്നും പ്രധാനമന്ത്രി മോദി പ്രഖ്യാപിച്ചു.

ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിൽ വളർന്നുവരുന്ന കായിക ബന്ധങ്ങളെക്കുറിച്ച്, പ്രത്യേകിച്ച് ഫിജിയിൽ ക്രിക്കറ്റിനോടും ഇന്ത്യയിൽ റഗ്ബിയോടും വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ആവേശത്തെക്കുറിച്ച് നേതാക്കൾ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഫിജിയുടെ അഭ്യർത്ഥനപ്രകാരം, ഒരു ഇന്ത്യൻ ക്രിക്കറ്റ് പരിശീലകൻ പ്രാദേശിക പ്രതിഭാ വികസനത്തിലൂടെ ഫിജി ക്രിക്കറ്റ് ടീമുകളെ പിന്തുണയ്ക്കും, അതുവഴി യുവാക്കളുടെ കായിക പങ്കാളിത്തം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും.

സുവയിൽ ഇന്ത്യൻ ഹൈക്കമ്മീഷനുള്ള ചാൻസറി-കം-കൾച്ചറൽ സെന്റർ നിർമ്മിക്കുന്നതിനായി ഫിജി റിപ്പബ്ലിക് സർക്കാർ ഭൂമി അനുവദിച്ചതിന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തി, ലീസ് ടൈറ്റിൽ കൈമാറുന്നതിനെ സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഹൈക്കമ്മീഷൻ ചാൻസറി നിർമ്മിക്കുന്നതിനായി ഫിജി റിപ്പബ്ലിക് സർക്കാരിനായി 2015ൽ ന്യൂഡൽഹിയിൽ ഭൂമി അനുവദിച്ചിട്ടുണ്ട്.

പ്രധാന മേഖലകളിലെ സഹകരണം കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കാൻ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഇനിപ്പറയുന്ന കരാറുകളിൽ ഒപ്പുവെച്ചതിനെ നേതാക്കൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു: (i) ഗ്രാമവികസനം, കാർഷിക ധനസഹായം, സാമ്പത്തിക ഉൾപ്പെടുത്തൽ എന്നിവയിൽ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ഫിജി വികസന ബാങ്കും (FDB) ഇന്ത്യയുടെ നാഷണൽ ബാങ്ക് ഫോർ അഗ്രികൾച്ചർ ആൻഡ് റൂറൽ ഡെവലപ്‌മെന്റും (NABARD) തമ്മിലുള്ള ധാരണാപത്രം; (ii) ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ബ്യൂറോ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ സ്റ്റാൻഡേർഡ്‌സും (BIS) നാഷണൽ ട്രേഡ് മെഷർമെന്റ് ആൻഡ് സ്റ്റാൻഡേർഡ്‌സ് വകുപ്പും (DNTMS) തമ്മിലുള്ള സ്റ്റാൻഡേർഡൈസേഷൻ മേഖലയിലെ സഹകരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണാപത്രം; (iii) ഇന്ത്യയിലെ ഇലക്ട്രോണിക്‌സ് ആൻഡ് ഇൻഫർമേഷൻ ടെക്‌നോളജി മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിലുള്ള നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഇലക്ട്രോണിക്‌സ് ആൻഡ് ഇൻഫർമേഷൻ ടെക്‌നോളജി (NIELIT) ഉം ഫിജിയിലെ പസഫിക് പോളിടെക്‌നിക്കും തമ്മിലുള്ള മനുഷ്യ ശേഷി വികസനം, വൈദഗ്ദ്ധ്യം, നൈപുണ്യം വർദ്ധിപ്പിക്കൽ എന്നീ മേഖലകളിലെ സഹകരണത്തിനായി ധാരണാപത്രം; (iv) സാമ്പത്തികവും വാണിജ്യപരവുമായ ബന്ധങ്ങൾ കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി കോൺഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ ഇൻഡസ്ട്രിയും (CII) ഫിജി കൊമേഴ്‌സ് ആൻഡ് എംപ്ലോയേഴ്‌സ് ഫെഡറേഷനും (FCEF) തമ്മിലുള്ള ധാരണാപത്രം; (v) ജൻ ഔഷധി പദ്ധതി പ്രകാരം മരുന്നുകൾ വിതരണം ചെയ്യുന്നത് സംബന്ധിച്ച് M/s എച്ച്എൽഎൽ ലൈഫ്‌കെയർ ലിമിറ്റഡും ഫിജി റിപ്പബ്ലിക്കിലെ ആരോഗ്യ, മെഡിക്കൽ സേവന മന്ത്രാലയവും തമ്മിലുള്ള കരാർ.

ജനാധിപത്യ, നിയമനിർമ്മാണ വിനിമയങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു ചുവടുവയ്പ്പായി പാർലമെന്ററി വിനിമയങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം ഇരു നേതാക്കളും അടിവരയിട്ടു. 2026-ൽ ഫിജിയിൽ നിന്നുള്ള പാർലമെന്റ് അംഗങ്ങളുടെ ഒരു പ്രതിനിധി സംഘം ഇന്ത്യയിലേക്ക് നടത്താൻ നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള സന്ദർശനത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഫിജിയിൽ സാമൂഹിക ഐക്യവും സമൂഹ വികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഗ്രേറ്റ് കൗൺസിൽ ഓഫ് ചീഫ്‌സ് (ജി സി സി) വഹിച്ച പ്രധാന പങ്കിനെ പ്രധാനമന്ത്രി റബുക അടിവരയിട്ടു. ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ജിസിസി പ്രതിനിധി സംഘം ഇന്ത്യയിലേക്ക് നടത്തുന്ന സന്ദർശനത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി സ്വാഗതം ചെയ്തു. 

പ്രാദേശിക, അന്തർദേശീയ വികസനങ്ങളെക്കുറിച്ച് നേതാക്കൾ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ പങ്കുവെക്കുകയും സമാധാനം, കാലാവസ്ഥാ നീതി, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വികസനം, ​ഗ്ലോബൽ സൗത്തിന്റെ ശബ്ദം ഉയർത്തൽ എന്നിവയോടുള്ള അവരുടെ പരസ്പര പ്രതിബദ്ധത ആവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തു. ​ഗ്ലോബൽ സൗത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ നേതൃത്വപരമായ പങ്കിനെ പ്രധാനമന്ത്രി റബുക അഭിനന്ദിച്ചു. ബഹുമുഖ വേദികളിൽ നൽകുന്ന മൂല്യവത്തായ പരസ്പര പിന്തുണയ്ക്ക് അവർ നന്ദിയറിയിച്ചു. 

സമകാലിക ഭൗമരാഷ്ട്രീയ യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളെ നന്നായി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതിനായി രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലെ അംഗത്വത്തിലും യുഎൻ സുരക്ഷാ കൗൺസിലിന്റെ വിപുലീകരണം ഉൾപ്പെടെ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സമഗ്രമായ പരിഷ്കാരങ്ങൾ അടിയന്തരമായി ആവശ്യമാണെന്ന് ഇരു നേതാക്കളും സമ്മതിച്ചു. പരിഷ്കരിച്ചതും വികസിപ്പിച്ചതുമായ യു എൻ സുരക്ഷാ കൗൺസിലിൽ ഇന്ത്യയെ സ്ഥിരാംഗമാക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും 2028-29 കാലയളവിലേക്കുള്ള യുഎൻഎസ്‌സി താൽക്കാലിക (non-permanent) അംഗത്വത്തിനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ സ്ഥാനാർത്ഥിത്വത്തിനുള്ള പിന്തുണയും ഫിജി വീണ്ടും ഉറപ്പിച്ചു. 

സമകാലിക ആഗോള വെല്ലുവിളികളെ ഫലപ്രദമായി അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതിനുള്ള അവശ്യ നടപടിയായി സൗത്ത്-സൗത്ത് സഹകരണം തുടർച്ചയായി ശക്തിപ്പെടുത്തുമെന്ന് നേതാക്കൾ ആവർത്തിച്ചു. ആഗോള ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ മെച്ചപ്പെട്ടതും തുല്യവുമായ പ്രാതിനിധ്യം ഉൾപ്പെടെ, ​ഗ്ലോബൽ സൗത്തിന് പൊതുവായ ആശങ്കയുള്ള വിഷയങ്ങളിൽ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാൻ നേതാക്കൾ സമ്മതിച്ചു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പരസ്പര ആശങ്കകൾ, വെല്ലുവിളികൾ, വികസന മുൻഗണനകൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുന്നതിനുള്ള നിർണായക വേദിയായി വർത്തിക്കുന്ന വോയ്‌സ് ഓഫ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ഉച്ചകോടികൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഇന്ത്യയുടെ മുൻകയ്യെയും നേതൃത്വത്തെയും പ്രധാനമന്ത്രി റബുക അഭിനന്ദിച്ചു. വോയ്‌സ് ഓഫ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ഉച്ചകോടികളിൽ ഫിജിയുടെ സജീവ പങ്കാളിത്തത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി അഭിനന്ദിച്ചു, ഉച്ചകോടിയിലെ നേതാക്കളുടെ സെഷനിൽ പങ്കെടുത്തതിന് പ്രധാനമന്ത്രി റബുകയോട് നന്ദി പറഞ്ഞു. ​ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് രാജ്യങ്ങളുടെ പരസ്പര അനുഭവത്തിൽ വേരൂന്നിയ അതുല്യമായ വികസന പരിഹാരങ്ങൾ കണ്ടെത്തുന്നതിൽ ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് സെന്റർ ഓഫ് എക്‌സലൻസുമായി ഫിജിയുടെ തുടർച്ചയായ ഇടപെടലിനെ ഇരു നേതാക്കളും സ്വാഗതം ചെയ്തു.

പരമാധികാരവും പ്രാദേശിക സമഗ്രതയും ബഹുമാനിക്കപ്പെടുന്ന തുറന്നതും, എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും, സ്ഥിരതയുള്ളതും, സമൃദ്ധവുമായ ഇന്തോ-പസഫിക്കിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുള്ള പ്രതിജ്ഞാബദ്ധത ഇരു പ്രധാനമന്ത്രിമാരും ആവർത്തിച്ച് ഉറപ്പിച്ചു. ഇന്തോ-പസഫിക് സമുദ്ര സംരംഭത്തിൽ (ഐപിഒഐ) ചേരുന്നതിൽ ഫിജിയുടെ താൽപ്പര്യം പ്രധാനമന്ത്രി റബുക പ്രകടിപ്പിച്ചു. സമുദ്ര മേഖല കൈകാര്യം ചെയ്യാനും സംരക്ഷിക്കാനും നിലനിർത്താനും ശ്രമിക്കുന്ന സമാന ചിന്താഗതിക്കാരായ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള പങ്കാളിത്തത്തിലേക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി ഫിജിയെ സ്വാഗതം ചെയ്തു. നമ്മുടെ മേഖലയ്ക്ക് സമാധാനപരവും, സ്ഥിരതയാർന്നതും, സുരക്ഷിതവും, സുസ്ഥിരവുമായ ഒരു ഭാവിയും ക്ഷേമവും കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിന് ഊന്നൽ നൽകുന്ന 'Ocean of Peace' എന്ന ആശയത്തെക്കുറിച്ച് പ്രധാനമന്ത്രി റബുക എടുത്തുപറഞ്ഞു. 'Ocean of Peace' എന്ന ആശയം  പസഫിക് മേഖലയിൽ  ഉയർത്തിക്കാട്ടുന്നതിൽ പ്രധാനമന്ത്രി റബുകയുടെ നേതൃത്വത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി മോദി അദ്ദേഹത്തെ അഭിനന്ദിച്ചു.

തനിക്കും തന്റെ പ്രതിനിധി സംഘത്തിനും നൽകിയ ഊഷ്മളമായ ആതിഥ്യമര്യാദയ്ക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി റബുക ഇന്ത്യൻ ​ഗവൺമെന്റിനോടും ജനങ്ങളോടും ഹൃദയംഗമമായ നന്ദി അറിയിച്ചു. ഫിജി സന്ദർശിക്കാൻ പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയെ അദ്ദേഹം ക്ഷണിച്ചു.

***

SK