માનનીય પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના આમંત્રણ પર, ફિજી પ્રજાસત્તાકના માનનીય પ્રધાનમંત્રી શ્રી સિતેની રાબુકાએ 24 થી 26 ઓગસ્ટ 2025 દરમિયાન ભારત પ્રજાસત્તાકની સત્તાવાર મુલાકાત લીધી. પ્રધાનમંત્રી રાબુકા, જેઓ તેમની વર્તમાન ક્ષમતામાં ભારતની પ્રથમ મુલાકાતે છે, નવી દિલ્હીની મુલાકાતે છે અને તેમની સાથે તેમના જીવનસાથી, માનનીય શ્રી એન્ટોનિયો લાલાબાલાવુ, આરોગ્ય અને તબીબી સેવાઓ મંત્રી અને ફિજી પ્રજાસત્તાક સરકારના વરિષ્ઠ અધિકારીઓનું એક પ્રતિનિધિમંડળ પણ છે.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ પ્રધાનમંત્રી રાબુકા અને તેમના પ્રતિનિધિમંડળનું ઉષ્માભર્યું સ્વાગત કર્યું હતું. નેતાઓએ દ્વિપક્ષીય બાબતોના સંપૂર્ણ સ્પેક્ટ્રમ અને પરસ્પર હિતના પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર વ્યાપક અને ભવિષ્યલક્ષી ચર્ચાઓ કરી. બંને નેતાઓએ સંબંધોના વિકાસ પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો અને સંરક્ષણ, આરોગ્ય, કૃષિ, કૃષિ-પ્રક્રિયા, વેપાર અને રોકાણ, નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગોનો વિકાસ, સહકારી સંસ્થાઓ, સંસ્કૃતિ, રમતગમત, શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસ જેવા ક્ષેત્રોમાં વ્યાપક-આધારિત, સમાવિષ્ટ અને ભવિષ્યલક્ષી ભાગીદારી બનાવવાના તેમના સંકલ્પની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી.

નેતાઓએ તાજેતરના વર્ષોમાં દ્વિપક્ષીય આદાનપ્રદાનમાં મળેલી ગતિ પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો, જેમાં ઓગસ્ટ 2024માં ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુની ફિજીની ઐતિહાસિક પ્રથમ મુલાકાતનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ફેબ્રુઆરી 2023માં ફિજીના નાડીમાં 12મા વિશ્વ હિન્દી પરિષદના સફળ આયોજનને યાદ કર્યું, જેમાં ભારત અને ફિજી વચ્ચેના સહિયારા ભાષાકીય અને સાંસ્કૃતિક વારસાની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.

નેતાઓએ ભારત અને ફિજી વચ્ચેના ઊંડા મૂળિયા અને લાંબા સમયથી ચાલતા સંબંધો અને મજબૂત લોકો-થી-લોકોના સંબંધોને પુનઃપુષ્ટિ આપી હતી. તેમણે ગિરમિટીયાઓ, 1879 થી 1916 વચ્ચે ફિજીમાં આવેલા 60,000 થી વધુ ભારતીય કરારબદ્ધ મજૂરોના યોગદાનને સ્વીકાર્યું, જે ફિજીની બહુસાંસ્કૃતિક ઓળખ, વૈવિધ્યસભર સમાજ અને અર્થતંત્રને આકાર આપવામાં મદદ કરી છે. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ મે 2025માં 146મા ગિરમિટ દિવસ સમારોહમાં હાજરી આપવા માટે ફિજી પ્રજાસત્તાકની મુલાકાતની પ્રશંસા કરી હતી.

નેતાઓએ જુલાઈ 2025માં વિદેશ કાર્યાલય પરામર્શના 6ઠ્ઠા રાઉન્ડના સફળ આયોજનની નોંધ લીધી, જેણે પ્રગતિની સમીક્ષા કરવા અને સહકારના નવા ક્ષેત્રોને ઓળખવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડ્યું હતું.

બંને નેતાઓ આતંકવાદ સામે સહયોગ મજબૂત કરવા સંમત થયા અને તેના તમામ સ્વરૂપો અને અભિવ્યક્તિઓમાં આતંકવાદની નિંદા કરી હતી. બંને નેતાઓએ પહેલગામ આતંકવાદી હુમલાની સખત શબ્દોમાં નિંદા કરી, જેમાં 26 નિર્દોષ નાગરિકોના જીવ ગયા હતા; આતંકવાદ પ્રત્યે શૂન્ય સહિષ્ણુતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો અને આતંકવાદ પર બેવડા ધોરણોને નકારી કાઢ્યા છે. બંને દેશોએ કટ્ટરપંથીકરણનો સામનો કરવાની, આતંકવાદના ભંડોળનો સામનો કરવાની, આતંકવાદી હેતુઓ માટે નવી અને ઉભરતી તકનીકોના શોષણને રોકવાની અને સંયુક્ત પ્રયાસો અને ક્ષમતા નિર્માણ દ્વારા આતંકવાદી ભરતી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠિત ગુનાનો સામનો કરવાની જરૂરિયાતને સ્વીકારી. બંને પક્ષો આતંકવાદનો સામનો કરવા માટે યુએન અને અન્ય બહુપક્ષીય મંચ પર સાથે મળીને કામ કરવા સંમત થયા હતા.

નેતાઓએ ભારતના મિશન LiFE અને 2050ની બ્લુ પેસિફિક ખંડની વ્યૂહરચના અનુસાર આબોહવા કાર્યવાહી, સ્થિતિસ્થાપકતા નિર્માણ અને ટકાઉ વિકાસ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર જોડાણ (ISA), આપત્તિ સ્થિતિસ્થાપક માળખા માટે ગઠબંધન (CDRI) અને ગ્લોબલ બાયોફ્યુઅલ એલાયન્સ (GBA) માં ફિજીના સભ્યપદની પ્રશંસા કરી હતી. નેતાઓએ ISA ની અંદર વધતા સહયોગનું સ્વાગત કર્યું, જેમાં ISA સાથે ત્રિપક્ષીય સમજૂતી કરાર દ્વારા ફિજી નેશનલ યુનિવર્સિટીમાં STAR-સેન્ટરની આગામી સ્થાપના અને ફિજીમાં પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રોમાં સૌર જમાવટને સ્કેલ કરવા માટે દેશ ભાગીદારી માળખા પર હસ્તાક્ષરનો સમાવેશ થાય છે. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ CDRI ફ્રેમવર્કમાં ફિજીના રાષ્ટ્રીય સ્થિતિસ્થાપકતા લક્ષ્યોને ટેકનિકલ સહાય, ક્ષમતા નિર્માણ અને વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ પર હિમાયત દ્વારા સમર્થન આપવાની ભારતની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી.

નેતાઓએ ગ્લોબલ બાયોફ્યુઅલ એલાયન્સ (GBA)ના માળખામાં ટકાઉ ઊર્જા ઉકેલ તરીકે બાયોફ્યુઅલને પ્રોત્સાહન આપવાની તેમની સહિયારી પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટિ કરી. એલાયન્સના સ્થાપક અને સક્રિય સભ્યો તરીકે, બંને પક્ષોએ ઉર્જા સુરક્ષા વધારવા, ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જન ઘટાડવા અને સમાવિષ્ટ ગ્રામીણ વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવામાં બાયોફ્યુઅલની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો. તેઓ ફીજીમાં ટકાઉ બાયોફ્યુઅલ ઉત્પાદન અને જમાવટના સ્કેલ-અપને ટેકો આપવા માટે ક્ષમતા નિર્માણ, તકનીકી સહાય અને નીતિ માળખા પર સહયોગને મજબૂત કરવા પણ સંમત થયા.

નેતાઓએ દ્વિપક્ષીય વેપારમાં સ્થિર વૃદ્ધિનો સ્વીકાર કર્યો અને ભારત અને ફિજી વચ્ચે વેપાર અને રોકાણ માટે નોંધપાત્ર અપ્રાપ્ય સંભાવનાઓને માન્યતા આપી છે. તેમણે આર્થિક ભાગીદારીને વધુ મજબૂત બનાવવા, વેપાર પોર્ટફોલિયોમાં વૈવિધ્યીકરણ કરવા અને પુરવઠા શૃંખલાઓની સ્થિતિસ્થાપકતા વધારવા માટે પરસ્પર હિતના ક્ષેત્રોમાં ક્ષેત્રીય સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવવાનો ઇરાદો વ્યક્ત કર્યો. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ફિજી સરકાર દ્વારા ભારતીય ઘીને બજાર ઍક્સેસ આપવાનું સ્વાગત કર્યું હતું.

મજબૂત, સમાવિષ્ટ અને ટકાઉ ઈન્ડો-પેસિફિક આર્થિક સ્થાપત્ય માટે તેમના સહિયારા દ્રષ્ટિકોણને પુનરાવર્તિત કરતા, બંને નેતાઓએ પરસ્પર સમૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નજીકથી કામ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી. બંને નેતાઓએ ફિજી સહિત પેસિફિક ટાપુ દેશો સાથે ભારતના વધતા જોડાણને સ્વીકાર્યું, જે એક્ટ ઈસ્ટ પોલિસી હેઠળ, ભારત-પેસિફિક ટાપુ સહકાર માટે કાર્ય-લક્ષી ફોરમ (FIPIC) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું અને પેસિફિક ટાપુઓ ફોરમ (PIF)માં સંવાદ ભાગીદાર તરીકે ભારતની ભાગીદારી હતી. મે 2023માં યોજાયેલી ત્રીજી FIPIC સમિટના પરિણામોને યાદ કરીને, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ફિજીની પ્રાથમિકતાઓને કેન્દ્રમાં રાખીને વ્યાપક પહેલ દ્વારા પ્રદેશમાં વિકાસ ભાગીદારી પ્રત્યે ભારતની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી. આરોગ્ય સંભાળને મુખ્ય પ્રાથમિકતા ક્ષેત્ર તરીકે પુનઃપુષ્ટિ કરતા, બંને નેતાઓએ સુવામાં 100 પથારીવાળી સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલની ડિઝાઇન, બાંધકામ, કમિશનિંગ, સંચાલન અને જાળવણી અંગેના સમજૂતી કરાર પર હસ્તાક્ષરનું સ્વાગત કર્યું, જે પેસિફિક ક્ષેત્રમાં તેના ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ કાર્યક્રમ હેઠળ ભારત દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલ સૌથી મોટો પ્રોજેક્ટ છે.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ મે 2025માં ભારતીય ફાર્માકોપીયાને માન્યતા આપવા માટે સમજૂતી કરાર પર હસ્તાક્ષરનું સ્વાગત કર્યું, જે ફાર્માસ્યુટિકલ ક્ષેત્રમાં સહયોગને મજબૂત બનાવશે અને ફિજી પ્રજાસત્તાકમાં ગુણવત્તાયુક્ત અને સસ્તું આરોગ્યસંભાળ ઉત્પાદનો અને સેવાઓની સુલભતામાં સુધારો સુનિશ્ચિત કરશે. તેમણે ઓછી કિંમતની જેનેરિક દવાઓ પૂરી પાડવા માટે ફિજીમાં જન ઔષધિ કેન્દ્રો (પીપલ્સ ફાર્મસી)ની સ્થાપના માટે ભારતના સમર્થનને પણ પુનઃપુષ્ટિ આપી હતી. નેતાઓએ 13 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ ભારત પ્રજાસત્તાક અને ફિજી પ્રજાસત્તાક વચ્ચે આરોગ્ય પર ત્રીજા સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથના આયોજનનું સ્વાગત કર્યું, જે દરમિયાન ભારત અને ફિજી વચ્ચે દૂરસ્થ આરોગ્યસંભાળ સેવાઓને સરળ બનાવવા અને ડિજિટલ આરોગ્ય જોડાણ વધારવા માટે ભારતના મુખ્ય ટેલિમેડિસિન પહેલ, ઇ-સંજીવની હેઠળ સહયોગની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આરોગ્ય સહયોગને મજબૂત બનાવતા, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ફિજીમાં બીજા જયપુર ફૂટ કેમ્પનું આયોજન કરવાની જાહેરાત કરી છે. ભારત ફિજીના ઓવરસીઝ મેડિકલ રેફરલ પ્રોગ્રામને પૂરક બનાવવા માટે 'હીલ ઇન ઇન્ડિયા' કાર્યક્રમ હેઠળ 10 ફિજીયન લોકો માટે ભારતીય હોસ્પિટલોમાં વિશેષ/તૃતીય તબીબી સંભાળ સેવાઓનો પણ વિસ્તાર કરશે.

ભારત-ફિજી સહયોગના પાયાના પથ્થર તરીકે વિકાસ ભાગીદારીને પુનઃપુષ્ટિ કરતા, નેતાઓએ 2024માં ટોંગામાં આયોજિત 53મી પેસિફિક આઇલેન્ડ્સ ફોરમ લીડર્સ મીટિંગમાં ભારત દ્વારા જાહેર કરાયેલ ફિજી પ્રજાસત્તાકમાં પ્રથમ ક્વિક ઇમ્પેક્ટ પ્રોજેક્ટ (QIP) માટે ટુબાલેવુ ગામ ભૂગર્ભ જળ પુરવઠા પ્રોજેક્ટ માટે સમજૂતી કરાર પર હસ્તાક્ષરનું સ્વાગત કર્યું, જે સ્થાનિક સમુદાયો માટે સ્વચ્છ પીવાના પાણીની જોગવાઈને સક્ષમ બનાવશે.

બંને નેતાઓએ દ્વિપક્ષીય સંરક્ષણ સંબંધોમાં વધતી ગતિને સ્વીકારી. તેમણે પ્રાદેશિક શાંતિ, સ્થિરતા અને સમૃદ્ધિને આગળ વધારવામાં તેમના સહિયારા હિતોના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ 2017માં હસ્તાક્ષર કરાયેલ સંરક્ષણ સહયોગ પરના સમજૂતી કરારમાં દર્શાવેલ સહકારના પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રોને આગળ વધારવા અને આ ક્ષેત્રોમાં ફિજીની વ્યૂહાત્મક પ્રાથમિકતાઓને ટેકો આપવાની ભારતની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી. નેતાઓએ સંરક્ષણ પરના ઉદ્ઘાટન સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથ (JWG) ના પરિણામોનું સ્વાગત કર્યું, જેમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ જાળવણી કામગીરી (UNPKO), લશ્કરી દવા, વ્હાઇટ શિપિંગ માહિતી વિનિમય (WSIE) અને ફિજી પ્રજાસત્તાક લશ્કરી દળો માટે ક્ષમતા નિર્માણ જેવા ક્ષેત્રોમાં સહકાર વધારવાનો સમાવેશ થાય છે.

નેતાઓએ ચાલુ સંરક્ષણ સહયોગ પ્રત્યે સંતોષ વ્યક્ત કર્યો અને સંરક્ષણ અને દરિયાઈ સુરક્ષા સહયોગ વધારવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા આ સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ ફિજીના વિશિષ્ટ આર્થિક ક્ષેત્ર (EEZ) ની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો અને ફિજી પ્રજાસત્તાકની સુરક્ષા જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે સહાય આપવાના ભારતના આશ્વાસનનું સ્વાગત કર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ ભારતીય નૌકાદળના જહાજ દ્વારા ફિજીમાં આયોજિત પોર્ટ કોલનું સ્વાગત કર્યું જે દરિયાઈ સહયોગ અને આંતર-કાર્યક્ષમતામાં વધારો કરશે.

બંને નેતાઓએ દ્વિપક્ષીય સંરક્ષણ પ્રયાસોને વેગ આપવા અને પરસ્પર લાભોને પ્રોત્સાહન આપવા અને પ્રદેશમાં શાંતિ, સ્થિરતા અને સમૃદ્ધિને આગળ વધારવા માટે રચાયેલ નવી પહેલો દ્વારા સંરક્ષણ સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી હતી. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ફિજી પ્રજાસત્તાક લશ્કરી દળોને બે એમ્બ્યુલન્સ ભેટ આપવાની અને સુવામાં ભારતીય ઉચ્ચાયુક્તમાં સંરક્ષણ પાંખની સ્થાપના કરવાની જાહેરાત કરી હતી. સાયબર સુરક્ષા બંને દેશો વચ્ચે સહકારનો ઉભરતો ક્ષેત્ર હોવાથી, નેતાઓએ ફિજીમાં સાયબર સુરક્ષા તાલીમ સેલ (CSTC) ની સ્થાપનાનું સ્વાગત કર્યું. તેમણે વર્તમાન અને ઉભરતા પડકારોને સંબોધવા માટે ખાસ કરીને દરિયાઈ, માનવતાવાદી સહાય અને આપત્તિ રાહત (HADR), અને ટેકનોલોજી ક્ષેત્રોમાં સહયોગની નોંધપાત્ર સંભાવના પર ભાર મૂક્યો હતો.

નેતાઓએ મુક્ત, ખુલ્લા, સુરક્ષિત અને સમાવિષ્ટ ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો. તેમણે ઈન્ડો-પેસિફિકમાં શાંતિ અને સ્થિરતામાં ફાળો આપતા પ્રાદેશિક દરિયાઈ સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવા માટે સહયોગ કરવાના તેમના ઈરાદાની જાહેરાત કરી હતી.

નેતાઓએ ભારત-ફિજી સંબંધો, ખાસ કરીને આર્થિક અને સાંસ્કૃતિક સંબંધોને ગાઢ બનાવવા માટે લોકો-થી-લોકોના સંબંધોને કુદરતી પાયા અને ગુણક તરીકે માન્યતા આપી. બંને નેતાઓએ ભારત અને ફિજી વચ્ચે સ્થળાંતર અને ગતિશીલતા પરના ઉદ્દેશ્ય ઘોષણાપત્ર પર હસ્તાક્ષરનું સ્વાગત કર્યું. આનાથી બંને દેશો વચ્ચે વ્યાવસાયિકો અને વિદ્યાર્થીઓની ગતિશીલતાને સરળ બનાવશે.

નેતાઓએ ભાષાકીય અને સાંસ્કૃતિક સંબંધોને વધુ પ્રોત્સાહન આપતા હિન્દી અભ્યાસ કેન્દ્રના વિકાસને ટેકો આપવા માટે ફિજી યુનિવર્સિટીમાં હિન્દી-કમ-સંસ્કૃત શિક્ષકના પ્રતિનિધિમંડળનું સ્વાગત કર્યું. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ભારતમાં ફિજીના પંડિતોના એક જૂથને તાલીમ આપવા માટે ભારતનો ટેકો વધુ વિસ્તૃત કર્યો, જેઓ આ વર્ષના અંતમાં ભારતમાં 'આંતરરાષ્ટ્રીય ગીતા મહોત્સવ' (IGM 2025) માં પણ ભાગ લેશે. ભારતમાં IGM 2025 ઉજવણી સાથે ફિજીમાં એક આંતરરાષ્ટ્રીય ગીતા મહોત્સવ કાર્યક્રમનું પણ આયોજન કરવામાં આવશે.

નેતાઓએ ફિજી પ્રજાસત્તાક સાથે ભારતની ભાગીદારીના એક મહત્વપૂર્ણ સ્તંભ તરીકે ક્ષમતા નિર્માણને માન્યતા આપી. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ખાતરી આપી કે ભારત ભારતીય ટેકનિકલ અને આર્થિક સહકાર (ITEC) કાર્યક્રમ દ્વારા ફિજીના સરકારી વ્યાવસાયિકો માટે ક્ષમતા નિર્માણની તકો પૂરી પાડવાનું ચાલુ રાખશે.

નેતાઓએ દ્વિપક્ષીય સહયોગ માટે મુખ્ય ક્ષેત્રો તરીકે કૃષિ અને ખાદ્ય સુરક્ષાના મહત્વને માન્યતા આપી. ફીજીમાં ખાદ્ય સુરક્ષા અને કૃષિ સ્થિતિસ્થાપકતાને ટેકો આપવા માટે જુલાઈ 2025 માં ભારત દ્વારા મોકલવામાં આવેલા 5 મેટ્રિક ટન ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ચોખાના બીજની સહાય માટે પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ પ્રધાનમંત્રી મોદીનો આભાર માન્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ભારતના ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ કાર્યક્રમ હેઠળ 12 કૃષિ ડ્રોન અને 2 મોબાઇલ માટી પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓ ભેટમાં આપવાની જાહેરાત કરી, જે ફિજીના ખાંડ ક્ષેત્રમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપશે અને ઉત્પાદકતામાં વધારો કરશે. આ ક્ષેત્રને વધુ ટેકો આપવા માટે, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ફિજી ખાંડ ક્ષેત્રના વ્યાવસાયિકો માટે વિશિષ્ટ ITEC તાલીમ કાર્યક્રમોના સંગઠન સાથે, ફિજી સુગર કોર્પોરેશનમાં એક ITEC નિષ્ણાત મોકલવાનો ઇરાદો જાહેર કર્યો હતો.

નેતાઓએ બંને દેશો વચ્ચે વધતા રમતગમત જોડાણો પર ખાસ કરીને ફિજીમાં ક્રિકેટ અને ભારતમાં રગ્બી માટે વધતા ઉત્સાહ પર ભાર મૂક્યો હતો. ફિજીની વિનંતી પર, એક ભારતીય ક્રિકેટ કોચ સ્થાનિક પ્રતિભા વિકાસ દ્વારા ફિજી ક્રિકેટ ટીમોને ટેકો આપશે, આમ રમતગમતમાં યુવાનોની સંડોવણીને પ્રોત્સાહન આપશે.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ સુવામાં ભારતના હાઇ કમિશન માટે ચાન્સરી-કમ-સાંસ્કૃતિક કેન્દ્રના નિર્માણ માટે ફિજી પ્રજાસત્તાક સરકાર દ્વારા જમીન ફાળવણી બદલ પ્રશંસા વ્યક્ત કરી અને લીઝ ટાઇટલ સોંપવાનું સ્વાગત કર્યું. 2015 માં નવી દિલ્હીમાં ફિજી પ્રજાસત્તાક સરકારને તેની હાઇ કમિશન ચાન્સરી બનાવવા માટે જમીન ફાળવવામાં આવી છે.

નેતાઓએ મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવવાના ઉદ્દેશ્યથી નીચેના કરારો પર હસ્તાક્ષરનું સ્વાગત કર્યું: (i) ગ્રામીણ વિકાસ, કૃષિ ધિરાણ અને નાણાકીય સમાવેશમાં સહયોગ વધારવા માટે ફિજી ડેવલપમેન્ટ બેંક (FDB) અને નેશનલ બેંક ફોર એગ્રીકલ્ચર એન્ડ રૂરલ ડેવલપમેન્ટ (NABARD) વચ્ચે સમજૂતી કરાર; (ii) ભારતીય માનક બ્યુરો (BIS) અને ફિજી પ્રજાસત્તાકના રાષ્ટ્રીય વેપાર માપન અને ધોરણો વિભાગ (DNTMS) વચ્ચે માનકીકરણના ક્ષેત્રમાં સહયોગ અંગે સમજૂતી કરાર; (iii) માનવ ક્ષમતા નિર્માણ, કૌશલ્ય અને અપસ્કીલિંગના ક્ષેત્રમાં સહયોગ માટે ભારત અને પેસિફિક પોલિટેકનિક, ફિજી હેઠળ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી (NIELIT) વચ્ચે સમજૂતી કરાર; (iv) આર્થિક અને વાણિજ્યિક સંબંધોને આગળ વધારવા માટે ભારતીય ઉદ્યોગ સંઘ (CII) અને ફિજી કોમર્સ એન્ડ એમ્પ્લોયર્સ ફેડરેશન (FCEF) વચ્ચે સમજૂતી કરાર; અને (v) જન ઔષધિ યોજના હેઠળ દવાઓના પુરવઠા અંગે મેસર્સ HLL લાઇફકેર લિમિટેડ અને ફિજી પ્રજાસત્તાકના આરોગ્ય અને તબીબી સેવાઓ મંત્રાલય વચ્ચે કરાર.

બંને નેતાઓએ લોકશાહી અને કાયદાકીય આદાનપ્રદાનને મજબૂત બનાવવા તરફના પગલા તરીકે સંસદીય આદાનપ્રદાનના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ 2026માં ફિજીના સંસદસભ્યોના પ્રતિનિધિમંડળની ભારતની પ્રસ્તાવિત મુલાકાતનું સ્વાગત કર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ ફિજીમાં સામાજિક એકતા અને સમુદાય વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવામાં ગ્રેટ કાઉન્સિલ ઓફ ચીફ્સ (GCC) દ્વારા ભજવવામાં આવતી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ બંને દેશો વચ્ચેના લોકો-થી-લોકોના સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે GCCના પ્રતિનિધિમંડળની ભારતની પ્રસ્તાવિત મુલાકાતનું સ્વાગત કર્યું હતું.

નેતાઓએ પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય વિકાસ પર વિચારોનું આદાનપ્રદાન કર્યું અને શાંતિ, આબોહવા ન્યાય, સમાવિષ્ટ વિકાસ અને ગ્લોબલ સાઉથના અવાજને મજબૂત બનાવવા માટે તેમની સહિયારી પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ ગ્લોબલ સાઉથમાં ભારતની નેતૃત્વ ભૂમિકાની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે બહુપક્ષીય મંચો પર આપવામાં આવેલા મૂલ્યવાન પરસ્પર સમર્થન માટે પ્રશંસા વ્યક્ત કરી હતી.

બંને નેતાઓ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના વ્યાપક સુધારાઓની તાત્કાલિક જરૂરિયાત પર સંમત થયા, જેમાં સમકાલીન ભૂ-રાજકીય વાસ્તવિકતાઓને વધુ સારી રીતે પ્રતિબિંબિત કરવા માટે બંને શ્રેણીઓના સભ્યપદમાં યુએન સુરક્ષા પરિષદના વિસ્તરણનો સમાવેશ થાય છે. ફિજીએ સુધારેલા અને વિસ્તૃત યુએન સુરક્ષા પરિષદમાં ભારતને કાયમી સભ્ય તરીકે સમર્થન આપવા તેમજ 2028-29ના સમયગાળા માટે યુએનએસસીના બિન-કાયમી સભ્યપદ માટે ભારતની ઉમેદવારીને સમર્થન આપવાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો.

નેતાઓએ સમકાલીન વૈશ્વિક પડકારોને અસરકારક રીતે સંબોધવા માટે જરૂરી પગલા તરીકે દક્ષિણ-દક્ષિણ સહયોગને સતત મજબૂત બનાવવાની પુષ્ટિ કરી અને વૈશ્વિક શાસનની સંસ્થાઓમાં ઉન્નત, સમાન પ્રતિનિધિત્વ સહિત વૈશ્વિક દક્ષિણ માટે સામાન્ય ચિંતાના મુદ્દાઓ પર સાથે મળીને કામ કરવા સંમત થયા. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ વોઇસ ઓફ ગ્લોબલ સાઉથ સમિટના આયોજનમાં ભારતની પહેલ અને નેતૃત્વની પ્રશંસા કરી, જે વિકાસશીલ દેશોની સહિયારી ચિંતાઓ, પડકારો અને વિકાસલક્ષી પ્રાથમિકતાઓ પર ચર્ચા કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપે છે. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ વોઇસ ઓફ ગ્લોબલ સાઉથ સમિટમાં ફિજીની સક્રિય ભાગીદારીની પ્રશંસા કરી અને સમિટના નેતાઓના સત્રમાં ભાગ લેવા બદલ પ્રધાનમંત્રી રાબુકાનો આભાર માન્યો હતો. બંને નેતાઓએ ગ્લોબલ સાઉથ સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ, દક્ષિન સાથે ફિજીના સતત જોડાણનું સ્વાગત કર્યું, જે ગ્લોબલ સાઉથ દેશોના સહિયારા અનુભવમાં મૂળ ધરાવતા અનન્ય વિકાસ ઉકેલો શોધવામાં મદદ કરશે.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ એક ખુલ્લા, સમાવિષ્ટ, સ્થિર અને સમૃદ્ધ ઇન્ડો-પેસિફિકને ટેકો આપવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરી જ્યાં સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાનું સન્માન કરવામાં આવે. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ ઇન્ડો-પેસિફિક મહાસાગર પહેલ (IPOI) માં જોડાવામાં ફિજીની રુચિ વ્યક્ત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ફિજીને સમાન વિચારધારા ધરાવતા દેશો સાથેની આ ભાગીદારીમાં આવકાર આપ્યો જે દરિયાઈ ક્ષેત્રનું સંચાલન, સંરક્ષણ અને ટકાઉપણું જાળવવા માંગે છે. પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ 'શાંતિનો મહાસાગર' ની વિભાવના પર પ્રકાશ પાડ્યો જે આપણા પ્રદેશ માટે શાંતિપૂર્ણ, સ્થિર, સુરક્ષિત અને ટકાઉ ભવિષ્ય અને સુખાકારીના નિર્માણ પર ભાર મૂકે છે. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ પેસિફિક ક્ષેત્રમાં 'શાંતિનો મહાસાગર' ને ચેમ્પિયન બનાવવામાં તેમના નેતૃત્વ બદલ પ્રધાનમંત્રી રાબુકાની પ્રશંસા કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રી રાબુકાએ તેમના અને તેમના પ્રતિનિધિમંડળના ઉષ્માભર્યા આતિથ્ય માટે ભારત સરકાર અને લોકોનો હૃદયપૂર્વક આભાર માન્યો હતો. તેમણે પ્રધાનમંત્રી મોદીને ફીજીની મુલાકાત લેવા આમંત્રણ આપ્યું હતું.

SM/IJ/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com