નમસ્તે!

આ સમિટ દ્વારા તમે મને તમારા દર્શકો સાથે, દેશ અને દુનિયાના આદરણીય મહેમાનો સાથે જોડાવાની તક આપી છે. હું નેટવર્ક 18નો આભાર માનું છું. મને ખુશી છે કે તમે આ વર્ષના સમિટને ભારતના યુવાનોની આકાંક્ષાઓ સાથે જોડ્યો છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં, વિવેકાનંદ જયંતિ નિમિત્તે અહીં ઇન્ડિયા પેવેલિયન ખાતે વિકાસશીલ ભારત યુવા નેતાઓ સંવાદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. પછી મેં યુવાનોની આંખોમાં સપનાઓની ચમક, સંકલ્પ શક્તિ અને ભારતને વિકસિત બનાવવાનો જુસ્સો જોયો. 2047 સુધીમાં આપણે ભારતને જે ઊંચાઈએ લઈ જવા માંગીએ છીએ. આપણે જે રોડમેપને અનુસરી રહ્યા છીએ, જો દરેક પગલા પર વિચાર-વિમર્શ થાય, તો ચોક્કસપણે અમૃત નીકળશે. અને આ અમૃત અમૃત કાલની પેઢીને ઉર્જા આપશે, દિશા આપશે અને ભારતને ગતિ આપશે. હું તમને આ શિખર સંમેલન માટે અભિનંદન આપું છું અને તમને શુભકામનાઓ પાઠવું છું.

મિત્રો,

આજે દુનિયાની નજર ભારત પર છે અને દુનિયાની અપેક્ષાઓ પણ ભારત પાસેથી છે. થોડા જ વર્ષોમાં, આપણે વિશ્વની 11મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાથી પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયા છીએ. ખૂબ જ ટૂંકા ગાળામાં, ઘણા વૈશ્વિક પડકારો આવ્યા પરંતુ ભારત અટક્યું નહીં, ભારત બમણી ગતિએ દોડ્યું. અને તેણે બતાવ્યું છે કે એક દાયકામાં તેનું કદ બમણું થઈ ગયું છે. જે લોકો વિચારતા હતા કે ભારત ધીમે ધીમે અને સ્થિર રીતે આગળ વધશે તેઓ હવે એક ઝડપી અને નિર્ભય ભારત જોઈ રહ્યા છે અને તેમાં કોઈ શંકા નથી કે ભારત ટૂંક સમયમાં વિશ્વની ત્રીજી અર્થવ્યવસ્થા બનવા જઈ રહ્યું છે. આ અભૂતપૂર્વ વૃદ્ધિનું કારણ શું છે? તે ભારતના યુવાનો, તેમની મહત્વાકાંક્ષાઓ અને તેમની આકાંક્ષાઓ દ્વારા સંચાલિત છે; યુવા ભારતની આ મહત્વાકાંક્ષાઓ અને આકાંક્ષાઓને સંબોધિત કરવી એ પણ આજે દેશની પ્રાથમિકતા છે.

મિત્રો,

આજે 8 એપ્રિલ છે, કાલે કે પરમ દિવસે, 2025ના 100 દિવસ પૂર્ણ થશે. 2025ના 100 દિવસનું પહેલું પગલું, આ 100 દિવસોમાં લેવામાં આવેલા નિર્ણયોમાં તમને યુવાનોની આકાંક્ષાઓની ઝલક પણ જોવા મળશે.

મિત્રો,

આ 100 દિવસોમાં અમે ફક્ત નિર્ણયો લીધા નથી પરંતુ ભવિષ્ય માટે એક મજબૂત પાયો નાખ્યો છે. અમે નીતિઓ દ્વારા શક્યતાઓનો માર્ગ ખોલ્યો છે. 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર ટેક્સ શૂન્ય છે, આભાર! આપણા યુવા વ્યાવસાયિકો અને ઉદ્યોગસાહસિકોને આનો સૌથી મોટો લાભ મળી રહ્યો છે. 10000 નવી મેડિકલ સીટ, 6500 નવી આઈઆઈટી સીટ એટલે કે શિક્ષણનો વિસ્તાર, નવીનતાને વેગ 50000 નવી અટલ ટિંકરિંગ લેબ એટલે કે હવે દેશના ખૂણે ખૂણે નવીનતાનો દીવો પ્રગટશે અને એક દીવો અનેક દીવાઓ પ્રગટાવશે! સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ ફોર એઆઈ અને કૌશલ્ય વિકાસ યુવાનોને ભવિષ્ય માટે તૈયાર બનવાની તક મળશે, 10 હજાર નવી પીએમ રિસર્ચ ફેલોશિપ, હવે વિચારથી અસર સુધીની સફર સરળ બનવા જઈ રહી છે. જેમ અંતરિક્ષ ક્ષેત્ર ખુલ્લું મૂકવામાં આવ્યું હતું, તેમ પરમાણુ ઊર્જા ક્ષેત્ર પણ ખુલ્લું મૂકવામાં આવ્યું છે. નવીનતાને હવે સીમાઓ નહીં પણ સમર્થન મળશે. પહેલી વાર, ગિગ ઇકોનોમી સાથે સંકળાયેલા યુવાનોને સામાજિક સુરક્ષાનું રક્ષણ આપવામાં આવશે. જે લોકો પહેલા બીજાઓથી અદ્રશ્ય હતા તેઓ હવે SC, ST અને મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકો માટે 2 કરોડ રૂપિયાની પોલિસી અને ટર્મ લોનના કેન્દ્રમાં છે. સમાવેશકતા એ માત્ર એક વચન નથી, તે એક નીતિ છે. આ બધા નિર્ણયોનો સીધો લાભ ભારતના યુવાનોને મળશે કારણ કે જ્યારે યુવાનો આગળ વધશે, ત્યારે જ ભારત આગળ વધશે.

મિત્રો,

આ 100 દિવસમાં ભારતે જે કર્યું છે તે દર્શાવે છે કે ભારત અટકવાનું નથી, ભારત ઝૂકવાનું નથી, ભારત હવે ધીમું પડવાનું નથી. આ 100 દિવસમાં ભારત ઉપગ્રહોને ડોક અને અનડોક કરવાની ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરનાર વિશ્વનો ચોથો દેશ બન્યો. ભારતે સેમી-ક્રાયોજેનિક એન્જિનનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું. ભારતે 100 ગીગાવોટ સૌર ઊર્જા ક્ષમતાનો ઐતિહાસિક સીમાચિહ્ન પાર કર્યો. ભારતે 1 હજાર મિલિયન ટનનો રેકોર્ડ બનાવ્યો. નેશનલ ક્રિટિકલ મિનરલ મિશન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને આ 100 દિવસોમાં, કર્મચારીઓ માટે 8માં પગાર પંચની રચના કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. ખેડૂતો માટે ખાતરો પર સબસિડી વધારવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો, જેનો અર્થ એ થયો કે ખોરાક આપનારની ચિંતા સરકારની પ્રાથમિકતા છે. છત્તીસગઢમાં 3 લાખથી વધુ પરિવારોએ એક સાથે તેમના નવા મકાનોનો ગૃહપ્રવેશ લીધો. સ્વામીત્વ યોજના હેઠળ 65 લાખથી વધુ પ્રોપર્ટી કાર્ડ આપવામાં આવ્યા હતા અને એટલું જ નહીં આ 100 દિવસોમાં વિશ્વની સૌથી ઊંચી ટનલમાંથી એક સોનમર્ગ ટનલ રાષ્ટ્રને સમર્પિત કરવામાં આવી હતી. INS સુરત, INS નીલગિરી, INS વાગશીરે ભારતીય નૌકાદળની તાકાતમાં નવા રત્નો ઉમેર્યા. સેના માટે મેડ ઇન ઇન્ડિયા લાઇટ કોમ્બેટ હેલિકોપ્ટરની ખરીદીને લીલી ઝંડી મળી અને વકફ બિલ, વકફ કાયદામાં સુધારો પસાર થયો, જેનો અર્થ એ થયો કે સામાજિક ન્યાય માટે બીજું એક મોટું અને નક્કર પગલું ભરવામાં આવ્યું. આ 100 દિવસ 100થી વધુ નિર્ણયો છે. આ 100 સંકલ્પો સિદ્ધ કરવાના દિવસો છે.

મિત્રો,

પ્રદર્શનનો આ મંત્ર રાઇઝિંગ ઇન્ડિયા પાછળની વાસ્તવિક ઉર્જા છે. તમને ખબર છે, બે દિવસ પહેલા જ હું રામેશ્વરમમાં હતો. ત્યાં મને ઐતિહાસિક પંબન પુલનું ઉદ્ઘાટન કરવાની તક મળી. લગભગ 125 વર્ષ પહેલાં અંગ્રેજોએ ત્યાં એક પુલ બનાવ્યો હતો. તે પુલે ઇતિહાસ જોયો છે, તેણે તોફાનો સહન કર્યા છે, એક વખત સુનામી, ચક્રવાતથી તે પુલને ઘણું નુકસાન થયું હતું. દેશ વર્ષો સુધી રાહ જોતો રહ્યો, લોકો માંગણી કરતા રહ્યા, પણ પાછલી સરકારો જાગી નહીં, જ્યારે અમારી સરકાર આવી ત્યારે નવા પંબન પુલ માટે કામ શરૂ થયું. અને હવે દેશને તેનો પહેલો વર્ટિકલ લિફ્ટ રેલ-સમુદ્ર પુલ મળ્યો છે.

મિત્રો,

દેશ પ્રોજેક્ટ્સ પેન્ડિંગ રાખીને ચાલતો નથી, દેશ પ્રદર્શન અને ઝડપી કામ કરીને ચાલે છે. વિલંબ એ વિકાસનો દુશ્મન છે અને અમે આ દુશ્મનને હરાવવા માટે કટિબદ્ધ છીએ. હું તમને થોડા વધુ ઉદાહરણો આપીશ. આસામમાં બોગીબીલ પુલની જેમ, આપણા ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રી દેવગૌડાજીએ 1997માં તેનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. વાજપેયીજીની સરકાર આવી તેમણે કામ શરૂ કર્યું. વાજપેયીજીની સરકાર ગઈ અને કોંગ્રેસની સરકાર આવી, પછી પુલનું કામ પણ અટકી ગયું. અરુણાચલ અને આસામના લાખો લોકો મુશ્કેલીમાં મુકાયા, પરંતુ તેનાથી તત્કાલીન સરકારને કોઈ ફરક પડ્યો નહીં. 2014માં તમે અમને સેવા કરવાની તક આપી અને આ પ્રોજેક્ટ ફરી શરૂ થયો. અને માત્ર 4 વર્ષમાં 2018માં પુલનું કામ પૂર્ણ થયું. તેવી જ રીતે કેરળમાં કોલ્લમ બાયપાસ રોડ પ્રોજેક્ટનું ઉદાહરણ છે. આ 1972થી અટવાયેલું હતું, કલ્પના કરો! 50 વર્ષ! LDF હોય કે UDF, 50 વર્ષ સુધી કોઈ સરકારે આના પર કોઈ કામ કર્યું નહીં. અમે સરકાર બન્યાના 5 વર્ષમાં આ કાર્ય પૂર્ણ કર્યું.

મિત્રો,

નવી મુંબઈ એરપોર્ટ પર ચર્ચા પણ 1997માં શરૂ થઈ હતી, તેને 2007માં મંજૂરી મળી હતી પરંતુ કોંગ્રેસ સરકારે તેના પર કામ કર્યું ન હતું. અમારી સરકારે આ પ્રોજેક્ટ પણ ઝડપથી પૂર્ણ કર્યો. એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે નવી મુંબઈ એરપોર્ટથી કોમર્શિયલ ફ્લાઇટ્સ પણ શરૂ થશે.

મિત્રો,

હું જેની ગણતરી કરી રહ્યો છું, તેમાં સંસદ ભવન પણ સામેલ થશે, આ ભારત મંડપમ પણ સામેલ થશે.

મિત્રો,

આજે 8 એપ્રિલ, બીજા એક કારણસર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આજે મુદ્રા યોજનાએ 10 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે. અહીં બેઠેલા યુવાન મિત્રોએ તેમના માતાપિતા પાસેથી વાર્તાઓ સાંભળી હશે કે પહેલા ગેરંટી વિના બેંક ખાતું પણ ખોલી શકાતું ન હતું. ખાતું ખોલવા માટે, ગેરંટી જરૂરી છે અને બીજા કોઈના ભાગીદારની મદદની જરૂર છે. બેંક લોન, આ એક સામાન્ય પરિવાર માટે એક સ્વપ્ન હતું. ગરીબ પરિવારો, SC/ST, OBC, ભૂમિહીન મજૂરો, મહિલાઓ, જે ફક્ત સખત મહેનત કરી શકતા હતા પણ ગીરવે મૂકવા માટે કંઈ નહોતું, શું તેમના સપનાની કોઈ કિંમત નહોતી? શું તેની મહત્વાકાંક્ષાઓ ઓછી હતી? શું તેની મહેનતનો કોઈ અર્થ નહોતો? અમારી મુદ્રા યોજનાએ તેમની આકાંક્ષાઓને પૂર્ણ કરી અને યુવાનોને એક નવો માર્ગ આપ્યો. છેલ્લા 10 વર્ષમાં મુદ્રા યોજના હેઠળ 52 કરોડ લોન આપવામાં આવી, ગેરંટી વિના 52 કરોડ! અને મુદ્રા યોજનાનો વ્યાપ જ નહીં, તેની ગતિ પણ અદ્ભુત છે. ટ્રાફિક લાઇટ લાલમાંથી લીલી થતાંની સાથે જ, 100 ચલણની લોન ક્લિયર થઈ જાય છે. જ્યાં સુધી તમે બ્રશ કરો છો અને ફ્રી થાવ છો, ત્યાં સુધી 200 મુદ્રા લોન મંજૂર થાય છે. જ્યારે તમે રેડિયો ચેનલ પર તમારું મનપસંદ ગીત સાંભળવાનું પૂરું કરો છો, ત્યારે 400 રૂપિયાની મુદ્રા લોન મંજૂર થઈ જાય છે. આજકાલ ઇન્સ્ટન્ટ ડિલિવરી એપ્લિકેશન્સ એક મોટો ટ્રેન્ડ છે. તમારા ઓર્ડરની ડિલિવરી થવામાં લાગતા સમયની અંદર એક હજાર મુદ્રા લોન મંજૂર થઈ જાય છે. જ્યારે તમે કોઈપણ OTT પર એપિસોડ પૂર્ણ કરો છો, ત્યારે 5k ચલણ વ્યવસાયનો આધાર બની જાય છે.

મિત્રો,

મુદ્રા યોજનાએ ગેરંટી માંગી ન હતી, વિશ્વાસ માંગ્યો હતો. અને આપ સૌને એ જાણીને ખુશી થશે કે મુદ્રા યોજનાને કારણે પહેલી વાર 11 કરોડ લોકોને સ્વરોજગાર માટે લોન મળી છે. જેથી તેઓ પોતાનું કામ જાતે કરી શકે. આ 11 કરોડ લોકો હવે પહેલી વાર ઉદ્યોગસાહસિક બન્યા છે. એટલે કે 10 વર્ષમાં 11 કરોડ નવા સપનાઓએ ઉડાન ભરી છે. અને શું તમે જાણો છો કે મુદ્રા દ્વારા ગામડાઓ અને નાના શહેરોમાં કેટલા પૈસા પહોંચ્યા છે? લગભગ 33 લાખ કરોડ રૂપિયા, તેત્રીસ લાખ કરોડ રૂપિયા! ઘણા દેશો પાસે આટલી બધી GDP પણ નથી. આ ફક્ત માઇક્રોફાઇનાન્સ નથી, આ પાયાના સ્તરે એક મેગા ટ્રાન્સફોર્મેશન છે.

મિત્રો,

આવું જ એક ઉદાહરણ મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ અને મહત્વાકાંક્ષી બ્લોક્સનું છે. અગાઉની સરકારોએ દેશના આવા સોથી વધુ જિલ્લાઓને પછાત જાહેર કર્યા હતા અને તેમને તેમના પોતાના હાલ પર છોડી દીધા હતા. આમાંના ઘણા જિલ્લાઓ ઉત્તર પૂર્વમાં, આદિવાસી પટ્ટામાં હતા. સરકારે આ જિલ્લાઓમાં પોતાની શ્રેષ્ઠ પ્રતિભા મોકલવી જોઈતી હતી. પરંતુ થયું એ કે અધિકારીઓને સજા માટે આ જિલ્લાઓમાં મોકલવામાં આવ્યા. આ જૂની વિચારધારા હતી, 'પછાતને પછાત જ રહેવા દો'. અમે આ અભિગમ બદલ્યો અને આ જિલ્લાઓને મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ તરીકે જાહેર કર્યા. અમે આ જિલ્લાઓના વહીવટ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે અને મિશન મોડ પર આ જિલ્લાઓમાં અમારી મુખ્ય યોજનાઓ લાગુ કરી છે. આ જિલ્લાઓના વિકાસનું નિરીક્ષણ વિવિધ પરિમાણોના આધારે કરવામાં આવ્યું હતું. આજે તે જ મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ ઘણા રાજ્યોની સરેરાશ કરતાં વધુ સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે અને ઘણાએ રાષ્ટ્રીય સરેરાશને પણ વટાવી દીધી છે. અને આનો સૌથી મોટો ફાયદો ત્યાંના યુવાનોને મળ્યો છે. હવે ત્યાંના યુવાનો કહે છે કે આપણે પણ કરી શકીએ છીએ, આપણે પણ આગળ વધી શકીએ છીએ. આજે વિશ્વની ઘણી પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓ અને પ્રતિષ્ઠિત જર્નલો એસ્પિરેશનલ ડિસ્ટ્રિક્ટ્સ પ્રોગ્રામની પ્રશંસા કરે છે. આ સફળતાથી પ્રેરિત થઈને અમે હવે 500 મહત્વાકાંક્ષી બ્લોક્સ પર કામ કરી રહ્યા છીએ. જ્યારે આકાંક્ષાઓ વિકાસને વેગ આપે છે, ત્યારે તે સમાવેશી અને ટકાઉ બંને હોય છે.

મિત્રો,

કોઈપણ દેશના ઝડપી વિકાસ માટે દેશમાં શાંતિ, સ્થિરતા અને સુરક્ષાની ભાવના હોવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ગુરુદેવ ટાગોરની કલ્પના હતી, चित्त जेथा भयशून्यो, उच्च जेथा शिर, જ્યાં મન ભય રહિત હોય ત્યાં માથું ઊંચું હોય. પરંતુ દાયકાઓ સુધી, ભારતમાં ડર, ભય અને આતંકનું વાતાવરણ વધતું રહ્યું. આનાથી યુવાનોને સૌથી વધુ નુકસાન થયું. હિંસા, અલગતા અને આતંકવાદની આગમાં દેશના યુવાનો સૌથી વધુ પીડાય છે. દાયકાઓ સુધી જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં યુવાનોની ઘણી પેઢીઓ બોમ્બ, બંદૂકો અને પથ્થરમારાઓમાં વિતાવી હતી. પરંતુ દાયકાઓ સુધી દેશ પર શાસન કરનારાઓ આ આગ ઓલવવાની હિંમત બતાવી શક્યા નહીં. અમારી સરકારની મજબૂત રાજકીય ઇચ્છાશક્તિ અને સંવેદનશીલતાને કારણે આજે ત્યાં પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. આજે જમ્મુ અને કાશ્મીરના યુવાનો વિકાસ સાથે જોડાયેલા છે.

મિત્રો,

તમારે નક્સલવાદ પર પણ નજર નાખવી જોઈએ, દેશના 125થી વધુ જિલ્લાઓ નક્સલવાદની પકડમાં હતા, હિંસાની પકડમાં હતા, 125 જિલ્લાઓ! જ્યાંથી નક્સલવાદ શરૂ થયો ત્યાં સરકારની સીમા સમાપ્ત થઈ ગઈ. મોટી સંખ્યામાં યુવાનો નક્સલવાદથી પીડિત હતા. અમે આવા યુવાનોને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવાના પ્રયાસો કર્યા. છેલ્લા 10 વર્ષમાં 8 હજારથી વધુ નક્સલીઓએ આત્મસમર્પણ કર્યું છે અને હિંસાનો માર્ગ છોડી દીધો છે. આજે નક્સલ પ્રભાવિત જિલ્લાઓની સંખ્યા પણ ઘટીને 20થી ઓછી થઈ ગઈ છે. આપણા પૂર્વોત્તરમાં પણ દાયકાઓથી અલગતાવાદ અને હિંસાનું અનંત ચક્ર ચાલી રહ્યું હતું. અમારી સરકારે છેલ્લા 10 વર્ષમાં 10 મોટા શાંતિ કરારો પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ સમયગાળા દરમિયાન 10 હજારથી વધુ યુવાનોએ શસ્ત્રો છોડી દીધા છે અને વિકાસના મુખ્ય પ્રવાહમાં જોડાયા છે. સફળતા ફક્ત એ નથી કે હજારો યુવાનોએ શસ્ત્રો છોડી દીધા છે, સફળતા એ પણ છે કે તેણે હજારો યુવાનોનો વર્તમાન અને ભવિષ્યને બચાવ્યું છે.

મિત્રો,

આપણી પાસે એક વલણ છે જે દાયકાઓથી ચાલી આવે છે. રાષ્ટ્રીય પડકારોને ઓળખવાને બદલે, તેમને રાજકીય કાર્પેટ હેઠળ છુપાયેલા રાખવામાં આવ્યા. પરંતુ હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણે આવા મુદ્દાઓ પ્રત્યે આંખ આડા કાન ન કરીએ. આપણે 20મી સદીની રાજકીય ભૂલોનો બોજ 21મી સદીની પેઢીઓ પર ન નાખી શકીએ. ભારતના વિકાસમાં તુષ્ટિકરણની રાજનીતિ એક મોટો પડકાર રહ્યો છે. તાજેતરમાં સંસદમાં વકફ સંબંધિત કાયદામાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. તમારા નેટવર્કે પણ આ અંગે ઘણી ચર્ચા કરી છે. વક્ફ સંબંધિત આ ચર્ચાના મૂળમાં તુષ્ટિકરણનું રાજકારણ છે. તુષ્ટિકરણની આ રાજનીતિ કંઈ નવી નથી. તેના બીજ આપણા સ્વતંત્રતા સંગ્રામ દરમિયાન જ વાવવામાં આવ્યા હતા. જરા વિચારો, ભારત પહેલાં ભારતની સાથે અને આપણા પછી વિશ્વના ઘણા દેશોને આઝાદી મળી. પરંતુ એવા કેટલા દેશો છે જેના ભાગલા માટે સ્વતંત્રતા માટેની શરત હતી? આઝાદી મળ્યા પછી તરત જ કેટલા દેશો તૂટી ગયા? આવું ફક્ત ભારત સાથે જ કેમ બન્યું? કારણ કે તે સમયે સત્તાની ઇચ્છા રાષ્ટ્રના હિત કરતાં ઉપર હતી. અલગ દેશનો વિચાર સામાન્ય મુસ્લિમ પરિવારોનો નહોતો. તેના બદલે તે કેટલાક કટ્ટરપંથીઓનો હતો. જેને કેટલાક કોંગ્રેસના નેતાઓએ પોષ્યું હતું. જેથી તે સત્તાનો એકમાત્ર દાવેદાર બની શકે.

મિત્રો,

આ તુષ્ટિકરણની રાજનીતિમાં કોંગ્રેસને સત્તા મળી, કેટલાક કટ્ટરવાદી નેતાઓને સત્તા અને સંપત્તિ મળી પણ પ્રશ્ન એ છે કે સામાન્ય મુસ્લિમને શું મળ્યું? ગરીબ પસમાંદા મુસ્લિમને શું મળ્યું? તેમની અવગણના કરવામાં આવી. તેમને મળી નિરક્ષરતા. તેમને મળી બેરોજગારી અને મુસ્લિમ મહિલાઓને શું મળ્યું? તેમને જે મળ્યું તે શાહબાનો જેવો અન્યાય હતો. જ્યાં તેમના બંધારણીય અધિકારો કટ્ટરવાદનો શિકાર બન્યા. તેમને ફક્ત ચૂપ રહેવાનો આદેશ મળ્યો અને પ્રશ્નો ન પૂછવાનું દબાણ કરવામાં આવ્યું. અને કટ્ટરપંથીઓને મહિલાઓના અધિકારોને કચડી નાખવાનો ખુલ્લો પરવાનો મળ્યો.

મિત્રો,

તુષ્ટિકરણ એટલે કે તુષ્ટિકરણનું રાજકારણ ભારતના સામાજિક ન્યાયના મૂળભૂત ખ્યાલની સંપૂર્ણપણે વિરુદ્ધ છે. પરંતુ કોંગ્રેસે તેને વોટ બેંકની રાજનીતિનું હથિયાર બનાવ્યું. 2013માં વક્ફ કાયદામાં કરવામાં આવેલ સુધારો મુસ્લિમ કટ્ટરપંથીઓ અને જમીન માફિયાઓને ખુશ કરવાનો પ્રયાસ હતો. આ કાયદો એવી રીતે ઘડવામાં આવ્યો હતો કે તેણે બંધારણથી ઉપર ઊભા રહેવાનો ભ્રમ પેદા કર્યો. જે બંધારણે ન્યાયનો માર્ગ ખોલ્યો હતો, તે જ માર્ગો વકફ કાયદા દ્વારા સાંકડા કરી દેવામાં આવ્યા હતા. અને તેની પ્રતિકૂળ અસરો શું હતી? કટ્ટરપંથીઓ અને જમીન માફિયાઓનું મનોબળ વધ્યું. કેરળમાં ખ્રિસ્તી ગ્રામજનોની જમીન પર વકફ દાવા, હરિયાણામાં વિવાદિત ગુરુદ્વારાની જમીન, કર્ણાટકમાં ખેડૂતોની જમીન પરના દાવા અનેક રાજ્યોના ગામડાઓ, હજારો હેક્ટર જમીન હવે NOC અને કાનૂની ગૂંચવણોમાં અટવાયેલી છે. મંદિર હોય, ચર્ચ હોય, ગુરુદ્વારા હોય, ખેતરો હોય કે સરકારી જમીન હોય, હવે કોઈને વિશ્વાસ નહોતો કે તેમની જમીન તેમની જ રહેશે. ફક્ત એક જ નોટિસ આવતી અને લોકો પોતાના ઘર અને ખેતરના કાગળો શોધતા રહેતા. જે કાયદો ન્યાય માટે હતો તે ભયનું કારણ બન્યો. આ કેવો કાયદો હતો?

મિત્રો,

હું દેશની સંસદને સમગ્ર સમાજના હિતમાં, મુસ્લિમ સમુદાયના હિતમાં એક અદ્ભુત કાયદો બનાવવા બદલ અભિનંદન આપું છું. હવે વકફની પવિત્ર ભાવનાનું રક્ષણ થશે અને ગરીબ અને પસમાંદા મુસ્લિમો, મહિલાઓ અને બાળકોના અધિકારોનું પણ રક્ષણ થશે. વકફ બિલ પરની ચર્ચા આપણા સંસદીય ઇતિહાસમાં બીજી સૌથી લાંબી ચર્ચા હતી એટલે કે 75 વર્ષમાં બીજી સૌથી લાંબી ચર્ચા. આ બિલ પર બંને ગૃહોમાં 16 કલાક ચર્ચા થઈ. JPCની 38 બેઠકો યોજાઈ અને 128 કલાક સુધી ચર્ચા ચાલી. દેશભરમાંથી લગભગ એક કરોડ ઓનલાઈન સૂચનો આવ્યા. આ દર્શાવે છે કે આજે ભારતમાં લોકશાહી ફક્ત સંસદની ચાર દિવાલો સુધી મર્યાદિત નથી. જનભાગીદારીથી આપણું લોકતંત્ર વધુ મજબૂત બની રહ્યું છે.

મિત્રો,

આજે દુનિયા ઝડપથી ટેકનોલોજી અને AI તરફ આગળ વધી રહી છે. અને તેથી જ હવે એ વધુ મહત્વનું છે કે આપણે આપણા નરમ પાસાઓ - કલા, સંગીત, સંસ્કૃતિ, સર્જનાત્મકતા - પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીએ કારણ કે આપણે રોબોટ્સ બનાવવા માંગતા નથી, આપણે માણસોનું સર્જન કરવા માંગીએ છીએ. એનો અર્થ એ કે, આપણા માટે જે કંઈ પણ મશીનો પર ચાલે છે, આપણે તેના પર માનવતા અને સંવેદનશીલતા સાથે વધુ કામ કરવું જોઈએ. મનોરંજન આજે વિશ્વના સૌથી મોટા ઉદ્યોગોમાંનો એક છે અને આવનારા સમયમાં તેનો વધુ વિસ્તાર થશે. આવા સમયે કલા અને સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેની ઉજવણી કરવા માટે અમે વેવ્ઝ શરૂ કર્યું છે અને હમણાં જ્યારે રાહુલ પોતાનું ભાષણ આપી રહ્યા હતા, ત્યારે કદાચ વેવ્ઝ 10 વાર આવ્યું હશે. વેવ્ઝ શબ્દનો ઉપયોગ 10 વાર થયો હશે, પરંતુ એવું નથી કે વેવ્ઝ ફક્ત 2014માં જ શરૂ થયો હતો, તે દર 10 વર્ષે એક નવા સ્વરૂપમાં આવે છે અને આજે જ્યારે હું તે વેવ્ઝ એટલે કે વર્લ્ડ ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ અને એન્ટરટેઈનમેન્ટ સમિટ વિશે વાત કરી રહ્યો છું, ત્યારે વેવ્ઝ નામનું એક પ્લેટફોર્મ બનાવવામાં આવ્યું છે. આવતા મહિને મુંબઈમાં એક ખૂબ જ મોટો કાર્યક્રમ યોજાવાનો છે અને આ સતત થવાનું છે, એક લાંબી વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. જેમ તમે બધા જાણો છો, આપણી પાસે મૂવીઝ, પોડકાસ્ટ, ગેમિંગ, સંગીત, AR અને VRનો ખૂબ જ જીવંત અને સર્જનાત્મક ઉદ્યોગ છે. અમે મેક ઇન ઇન્ડિયાના મંત્રને આગલા સ્તર પર લઈ જવાનું નક્કી કર્યું છે. WAVES ભારતીય કલાકારોને સામગ્રી બનાવવા અને વૈશ્વિક સ્તરે જવા માટે પ્રોત્સાહિત કરશે. અને આ સાથે ક્રિએટ ઇન ઇન્ડિયા વિશ્વભરના કલાકારોને ભારત આવવાની તક પણ આપશે. હું નેટવર્ક18ના સાથીદારોને પણ વિનંતી કરવા માંગુ છું કે તેઓ WAVES પ્લેટફોર્મને લોકપ્રિય બનાવવા માટે આગળ આવે. અહીં સર્જનાત્મક ક્ષેત્રોમાં કામ કરતા ઘણા યુવાન મિત્રો છે, મને તેમાંથી કેટલાકને મળવાની તક પણ મળી. હું તેમને આ ચળવળ, આ પ્લેટફોર્મનો ભાગ બનવા માટે પણ કહેવા માંગુ છું. વેવ્સની લહેર દરેક ઘર, દરેક હૃદય સુધી પહોંચવી જોઈએ! મને પૂરો વિશ્વાસ છે કે તમે લોકો આ કરી બતાવશો.

મિત્રો,

આ સમિટ દ્વારા નેટવર્ક 18 એ જે રીતે દેશના યુવાનોની સર્જનાત્મકતા, વિચારસરણી અને નિશ્ચયનું પ્રદર્શન કર્યું છે તે પ્રશંસનીય છે. તમે યુવાનોને જોડ્યા, તેમને દેશની સમસ્યાઓ વિશે વિચારવા, સૂચનો આપવા અને ઉકેલો શોધવા માટે એક પ્લેટફોર્મ આપ્યું અને સૌથી અગત્યનું તેમને ફક્ત શ્રોતાઓ જ નહીં પણ પરિવર્તનમાં ભાગીદાર બનાવ્યા. હવે હું દેશની યુનિવર્સિટીઓ, કોલેજો અને સંશોધન સંસ્થાઓને આ સમિટના જોડાણને આગળ વધારવા વિનંતી કરું છું. ઉભરી આવેલી આંતરદૃષ્ટિ અને સૂચનોનું દસ્તાવેજીકરણ કરો, તેમનો અભ્યાસ કરો અને તેમને નીતિમાં સ્થાનાંતરિત કરો. તો જ આ સમિટ માત્ર એક ઘટના નહીં પણ એક અસર પણ બનશે. તમારો ઉત્સાહ, તમારા વિચાર, તમારી ભાગીદારી એ ભારતને વિકસિત દેશ બનાવવાના સંકલ્પની ઉર્જા છે. ફરી એકવાર, હું આ કાર્યક્રમ સાથે જોડાયેલા બધા સાથીદારોને અને ખાસ કરીને આપણા યુવા સાથીદારોને મારી શુભકામનાઓ પાઠવું છું.

ખૂબ ખૂબ આભાર!

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com