ਅਸੀਂ, ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਆਸੀਆਨ) ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਾਜ, 10 ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਵਿਏਨਟਿਏਨ ਲਾਓ ਪੀਡੀਆਰ (Vientiane, Lao PDR) ਵਿੱਚ 21ਵੀਂ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸਮਿਟ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਾਂ;

ਆਸੀਆਨ-ਇੰਡੀਆ ਕੰਪ੍ਰੀਹੈਂਸਿਵ ਸਟ੍ਰੇਟੇਜਿਕ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ (ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ, ਸਾਂਝੇ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੇਧਿਤ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1992 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਸੀਆਨ-ਇੰਡੀਆ ਸੰਵਾਦ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸਮਿਟ (2012) ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਸਿਧਾਂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਵਾਦ ਸਬੰਧਾਂ (2018) ਦੀ 25ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸਮਿਟ ਸਮਿਟ (2012) ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਐਲਾਨਨਾਮਾ, ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਲਈ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ (2021) , ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ (2022), ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ (2023) ਅਤੇ ਸੰਕਟਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ (2023) ਲਈ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ;

ਭਾਰਤ ਦੀ ਐਕਟ ਈਸਟ ਨੀਤੀ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਆਸੀਆਨ ‘ਤੇ ਮੁੱਖ ਫੋਕਸ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਜੀਹ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਸੁਰੱਖਿਆ, ਆਰਥਿਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਜ਼ਰੀਏ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ;

ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਰਮਿਆਨ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਮਾਰਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਗਹਿਰੇ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬੁਨਿਆਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ; 

ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਐਕਟ ਈਸਟ ਨੀਤੀ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ;

ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਆਸੀਆਨ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀਤਾ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਮੇਲਨ, ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਸੰਮੇਲਨ (ਈਏਐੱਸ), ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ (ਪੀਐੱਮਸੀ+1), ਆਸੀਆਨ ਖੇਤਰੀ ਫੋਰਮ (ਏਆਰਐੱਫ), ਆਸੀਆਨ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਪਲੱਸ, ਅਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਫੋਰਮਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਆਸੀਆਨ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਫੋਰਮ (ਈਏਐੱਮਐੱਫ), ਨਾਲ ਹੀ ਆਸੀਆਨ ਏਕੀਕਰਣ ਅਤੇ ਆਸੀਆਨ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ (ਐੱਮਪੀਏਸੀ) 2025 ਲਈ ਮਾਸਟਰ ਪਲਾਨ, ਆਸੀਆਨ ਏਕੀਕਰਣ (ਆਈਏਆਈ) ਲਈ ਪਹਿਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਦੁਆਰਾ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ (ਏਓਆਈਪੀ) 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ ਆਉਟਲੁੱਕ ਸਮੇਤ ਆਸੀਆਨ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਬਿਲਡਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ;

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ (ਯੂਐੱਨਜੀਏ) ਦੇ ਮਤੇ ਏ/ਆਰਈਐੱਸ/78/69 ਨੂੰ ਨੋਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਵਿੱਚ, ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ (ਯੂਐੱਨਸੀਐੱਲਓਐੱਸ) ਬਾਰੇ 1982 ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਸਰਵਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਚਰਿੱਤਰ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਕਾਨੂੰਨੀ ਢਾਂਚਾ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਹਾਂਸਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰਵਾਈ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਅਧਾਰ ਵਜੋਂ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ;

ਸਾਂਝੀਆਂ ਲੋਕਤਾਂਤਰਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਂਝੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇ ਰਾਹੀਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਲਈ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਾਰਟਰ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ;

ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਬਹੁਧਰੁਵੀ ਗਲੋਬਲ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਆਸੀਆਨ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਲੋਬਲ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਸੰਯੋਜਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਬਹੁ-ਪੱਖੀਵਾਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।

ਇੱਥੇ ਇਹ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ

 1. ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸਥਿਰਤਾ, ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਸੇਫਟੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਓਵਰਫਲਾਈਟ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਉਪਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੇਰੋਕ ਕਨੂੰਨੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ 1982 ਯੂਐੱਨਸੀਐੱਲਓਐੱਸ ਸਮੇਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਿਧਾਂਤ, ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਸੰਗਠਨ (ਆਈਸੀਏਓ) ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਗਠਨ (ਆਈਐੱਮਓ) ਦੁਆਰਾ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮਾਪਦੰਡ ਅਤੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਆਚਰਣ ਬਾਰੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ (ਡੀਓਸੀ) ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਅਤੇ ਠੋਸ ਕੋਡ ਆਵੑ ਕੰਡਕਟ (ਸੀਓਸੀ) ਦੇ ਛੇਤੀ ਸਿੱਟੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਕਿ 1982 ਯੂਐੱਨਸੀਐੱਲਓਐੱਸ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਸਮੇਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ;

2. ਆਸੀਆਨ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ (ਏਡੀਐੱਮਐੱਮ) ਪਲੱਸ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2023 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਭਿਆਸ (ਏਆਈਐੱਮਈ) ਅਤੇ ਕਾਊਂਟਰ ਟੈਰੋਰਿਜ਼ਮ (2024-2027) 'ਤੇ ਏਡੀਐੱਮਐੱਮ-ਪਲੱਸ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਦੀ ਸਹਿ-ਚੇਅਰਮੈਨਸ਼ਿਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ 2022 ਵਿੱਚ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦੋ ਪਹਿਲਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ; 

3. ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਆਤੰਕਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ, ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਮਿਲਟਰੀ ਮੈਡੀਸਿਨ, ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਰਾਧ, ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ, ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਰਾਹਤ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਰੱਖਿਅਕ ਅਤੇ ਨਿਰੋਧਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ-ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ। ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ, ਸੰਯੁਕਤ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸਾਂ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਭਿਆਸਾਂ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪਾਂ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ; 

4. ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਨੀਲੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ, ਟਿਕਾਊ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੈਵ ਵਿਵਿਧਤਾ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਜਿਹੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ; 

5. ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਲੋਬਲ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ, ਸਾਂਝੇ ਲਕਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪੂਰਕ ਪਹਿਲਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁ-ਪੱਖਵਾਦ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ; 

6. ਏਓਆਈਪੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਪਹਿਲ (ਆਈਪੀਓਆਈ) ਦਰਮਿਆਨ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਕੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਲਈ ਏਓਆਈਪੀ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ; 

7. ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਲ ਸਮਝੌਤੇ (ਏਆਈਟੀਆਈਜੀਏ) ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ, ਉਪਭੋਗਤਾ-ਅਨੁਕੂਲ, ਸਰਲ, ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਗਲੋਬਲ ਵਪਾਰਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਆਸੀਆਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਰਮਿਆਨ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ; 

8. ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵੀ ਖਤਰਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਭਿੰਨ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਲਚੀਲੇ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ; 

9. ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਨਾਲ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏਆਈ), ਬਲਾਕਚੈਨ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਆਵੑ ਥਿੰਗਜ਼ (ਆਈਓਟੀ), ਰੋਬੋਟਿਕਸ, ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ, 6ਜੀ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਸਮੇਤ ਉਭਰਦੀਆਂ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਾ; 

10. ਸਾਂਝੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਆਸੀਆਨ-ਇੰਡੀਆ ਫੰਡ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਨਾ;

11. ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ, ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਏਆਈ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਅਨਲੌਕ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰੋ ਅਤੇ ਏਆਈ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨਾ, ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਏਆਈ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਡਿਜੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ, ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਨਵ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਕੇ ਜਨਤਕ ਭਲੇ ਲਈ ਏਆਈ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ; 

12. ਟਿਕਾਊ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਰਸਪਰ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਲ 2025 ਨੂੰ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਯੀਅਰ ਆਵੑ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਅਤੇ। ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਸਹਿਯੋਗ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ 2023-2027 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਸਿੱਖਿਆ, ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਅਤੇ ਰਿਸਰਚ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਡੂੰਘੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਟ੍ਰੈਵਲ ਸਟੇਕਹੋਲਡਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵਪਾਰਕ ਨੈਟਵਰਕ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ, ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਸੀਂ ਸੰਕਟ ਸੰਚਾਰ, ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਜ਼ਾਰਾਂ, ਕਰੂਜ਼ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ; 

13. ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ (ਆਰ ਐਂਡ ਡੀ), ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਤਿਆਰੀਆਂ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ਼ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ, ਮੈਡੀਕਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ, ਵੈਕਸੀਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ, ਵੈਕਸੀਨ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਮ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਦਵਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾ ਕੇ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ; 

14. ਜੈਵਿਕ ਵਿਵਿਧਤਾ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਸਮੇਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਸਹਿਯੋਗ 2021-2025 ਲਈ ਆਸੀਆਨ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਤਰਜੀਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਡਲਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਇਓ-ਸਰਕੂਲਰ-ਗਰੀਨ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੱਛ, ਅਖੁੱਟ ਅਤੇ ਲੋ-ਕਾਰਬਨ ਊਰਜਾ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ; 

15. ਗਿਆਨ ਸਾਂਝਾਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਵੋਤਮ ਅਭਿਆਸਾਂ, ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੁਆਰਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਆਪਦਾ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਲਚੀਲੇਪਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਗਠਜੋੜ (ਸੀਡੀਆਰਆਈ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਸੀਆਨ ਤਾਲਮੇਲ ਕੇਂਦਰ (ਏਐੱਚਏ ਸੈਂਟਰ) ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਏਜੰਸੀ (ਐੱਨਡੀਐੱਮਏ) ਦਰਮਿਆਨ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਮੈਮੋਰੈਂਡਮ ਆਵੑ ਇੰਟੈਂਟ (ਐੱਮਓਆਈ) ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੁਆਰਾ ਦੁਆਰਾ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ;

16. ਆਸੀਆਨ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ (ਐੱਮਪੀਏਸੀ) 2025 'ਤੇ ਮਾਸਟਰ ਪਲਾਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਆਸੀਆਨ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਰਣਨੀਤਕ ਯੋਜਨਾ (ਏਸੀਐੱਸਪੀ) ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਐਕਟ ਈਸਟ ਪਾਲਿਸੀ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ (ਸਾਗਰ) ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਆਸੀਆਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਰਮਿਆਨ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ, ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਕੇ "ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਾਲੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ" ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਾਂ ਜੋ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਲਚੀਲੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਸਹਿਜ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਭਾਰਤ-ਮਿਆਂਮਾਰ-ਥਾਈਲੈਂਡ (ਆਈਐੱਮਟੀ) ਟ੍ਰਾਈਲੈਟਰਲ ਹਾਈਵੇ ਦੇ ਛੇਤੀ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਸਮੇਤ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਲਾਓ ਪੀਡੀਆਰ, ਕੰਬੋਡੀਆ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਤੱਕ ਇਸਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ;

17. ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਢਾਂਚੇ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਬੈਂਕਾਂ ਸਮੇਤ ਬਹੁਪੱਖੀ ਗਲੋਬਲ ਗਵਰਨੈਂਸ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼, ਜਮਹੂਰੀ, ਬਰਾਬਰੀ, ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਗਲੋਬਲ ਹਕੀਕਤਾਂ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਇੱਛਾਵਾਂ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਬਣਾਵਾਂਗੇ;

18. ਇੱਕ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਡੇ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦੇਵਾਂਗੇ, ਜੋ ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇ, ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਫਰੇਮਵਰਕ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਔਨ ਕਲਾਈਮੇਟ ਚੇਂਜ (ਯੂਐੱਨਐੱਫਸੀਸੀਸੀ) ਦੇ ਅੰਦਰ 'ਸਾਂਝੀਆਂ ਪਰ ਵੱਖਰੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ' (ਸੀਬੀਡੀਆਰ-ਆਰਸੀ) ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਗਲੋਬਲ ਚੁਣੌਤੀਆਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ;

19. ਉਪ-ਖੇਤਰੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਭਾਵੀ ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਡੀਅਨ ਓਸ਼ੀਅਨ ਰਿਮ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਆਈਓਆਰਏ) ਬਹੁ-ਖੇਤਰੀ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਪਹਿਲ (ਬਿਮਸਟੇਕ), ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ-ਮਲੇਸ਼ੀਆ-ਥਾਈਲੈਂਡ ਗ੍ਰੋਥ ਟ੍ਰਾਈਐਂਗਲ (ਆਈਐੱਮਟੀ-ਜੀਟੀ), ਸਿੰਗਾਪੁਰ-ਜੋਹੋਰ-ਰਿਆਉ (ਐੱਸਆਈਜੇਓਆਰਆਈ) ਵਿਕਾਸ ਤਿਕੋਣ, ਬਰੂਨੇਈ ਦਾਰੂਸਲਾਮ-ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ-ਮਲੇਸ਼ੀਆ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਈਸਟ ਆਸੀਆਨ ਗ੍ਰੋਥ ਏਰੀਆ (ਬੀਆਈਐੱਮਪੀ-ਈਏਜੀਏ), ਅਤੇ ਮੇਕਾਂਗ-ਗੰਗਾ ਸਹਿਯੋਗ (ਐੱਮਜੀਸੀ) ਅਤੇ ਪਹਿਰਾਓਂਗ-ਚੈਯਾਵਾਡੀਮੇਕਓ ਸਮੇਤ ਮੇਕਾਂਗ ਉਪ-ਖੇਤਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਫਰੇਮਵਰਕ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਰਣਨੀਤੀ (ਏਸੀਐੱਮਈਸੀਐੱਸ), ਅਤੇ ਆਸੀਆਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਆਪਕ, ਆਪਸੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਪ-ਖੇਤਰੀ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਇਕਸਾਰ ਕਰਕੇ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਸੀਆਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਾਂਗੇ; 

20. ਆਸੀਆਨ-ਭਾਰਤ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਜ਼ਰੀਏ ਸਾਡੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਂਝੀ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਾਂਗੇ। 

*******

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ/ਐੱਸਆਰ/ਐੱਸਕੇਐੱਸ