ਮਹਿਲਾ ਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ

7ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹ 2024 ਦੇ 6ਵੇਂ ਦਿਨ ਤੱਕ 35 ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 752 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ 1.37 ਕਰੋੜ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ

Posted On: 07 SEP 2024 10:13AM by PIB Chandigarh

31 ਅਗਸਤ, 2024 ਨੂੰ ਮਹਾਤਮਾ ਮੰਦਿਰ, ਗਾਂਧੀਨਗਰ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਖੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ 7ਵਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹ, ਬਿਹਤਰ ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਨੀਮੀਆ, ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਪੂਰਕ ਖ਼ੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਭੀ ਪੜਾਈ ਭੀ ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ 'ਏਕ ਪੇੜ ਮਾਂ ਕੇ ਨਾਮ' ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਰਾਹੀਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ 13.95 ਲੱਖ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 

Image

ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੇ 6ਵੇਂ ਦਿਨ ਤੱਕ 35 ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 752 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ 1.37 ਕਰੋੜ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਗੁਜਰਾਤ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 

 

ਵਿਸ਼ਿਆਂ (ਜਾਂ ਮੁੱਖ ਫੋਕਸ ਖੇਤਰਾਂ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਤੱਕ ਅਨੀਮੀਆ 'ਤੇ 39 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਰਾਨੀ 'ਤੇ 27 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਪੂਰਕ ਖ਼ੁਰਾਕ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 20 ਲੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ‘ਪੋਸ਼ਣ ਭੀ ਪੜਾਈ ਭੀ' 'ਤੇ 18.5 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਏਕ ਪੇੜ ਮਾਂ ਕੇ ਨਾਮ ਰਾਹੀਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸਥਿਰਤਾ 'ਤੇ 8 ਲੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਫ਼ਾਰ ਬੈਟਰ ਗਵਰਨੈਂਸ ਨਾਮਕ ਮੁੱਖ ਫੋਕਸ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਡਬਲਿਊਸੀਡੀ ਦੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਾਰਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਈਸੀਟੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਟਰੈਕਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਸੂਚਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮੇਟਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ।

 

ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੋਸ਼ਣ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਤਾਲਮੇਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਤਾਲਮੇਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੋਸ਼ਨ ਮਾਹ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜਿਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਐੱਮਓਈ), ਜਿਸ ਦੀਆਂ 1.38 ਲੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1.17 ਲੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਐੱਮਓਐੱਚਐਂਡਐੱਫਡਬਲਿਊ), 1.07 ਲੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਐੱਮਓਆਰਡੀ), 69 ਹਜ਼ਾਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਅਤੇ 64 ਲੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਐੱਮਓਪੀਆਰ), ਜੋ ਕਿ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹ 2024 ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਥੀਮ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਹਰੇਕ ਥੀਮੈਟਿਕ ਖੇਤਰ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੋਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਅਨੀਮੀਆ ਕੈਂਪ, ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕੀਆਂ (14 ਤੋਂ 18 ਸਾਲ) ਲਈ ਅਨੀਮੀਆ ਕੈਂਪ, ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਰਾਨੀ 'ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਸੈਸ਼ਨ, ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ, ਪ੍ਰਜਨਨ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਅਨੀਮੀਆ ਕੈਂਪ, ਵਿਕਾਸ ਮਾਪ ਮੁਹਿੰਮ (ਐੱਸਏਐੱਮ/ਐੱਮਏਐੱਮ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ), ਪੂਰਕ ਫੀਡਿੰਗ 'ਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀ/ ਕੈਂਪ (6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਢੁਕਵੇਂ ਅਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਪੂਰਕ ਭੋਜਨ), ਸ਼ਹਿਰੀ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਅਨੀਮੀਆ ਕੈਂਪ ਅਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਸਥਾਨਕ ਖ਼ੁਰਾਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੂਰਕ ਭੋਜਨ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸੈਸ਼ਨ, ਐੱਸਐੱਚਜੀ, ਐੱਨਐੱਸਐੱਸ/ਐੱਨਵਾਈਕੇ ਆਦਿ ਅਨੀਮੀਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਆਊਟਰੀਚ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਖ਼ੁਰਾਕ ਪੂਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਕੈਂਪ, ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਈਸੀਸੀਈ ਲਰਨਿੰਗ ਕਾਰਨਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਕਸ਼ਾ ਚੌਪਾਲ, ਏਕ ਪੇੜ ਮਾਂ ਕੇ ਨਾਮ - ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਸਹੁੰ ਦੇ ਨਾਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣਾ, ਦੇਸੀ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਡ-ਅਧਾਰਿਤ ਸਿਖਲਾਈ 'ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸੈਸ਼ਨ/ਗਤੀਵਿਧੀ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਵਿਕਾਸ ਮਾਪ ਮੁਹਿੰਮ (ਐੱਸਏਐੱਮ/ਐੱਮਏਐੱਮ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ), ਟੋਇਥੌਨ-  ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਵਰਕਰਾਂ ਨਾਲ ਡੀਆਈਵਾਈ/ਦੇਸੀ ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ, ਖਿਡੌਣਾ-ਅਧਾਰਿਤ ਅਤੇ ਖੇਡ-ਅਧਾਰਿਤ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਖੇਲੋ ਔਰ ਪੜ੍ਹੋ ਈਵੈਂਟ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਜ਼ਨ ਵਾਧੇ (ਗਰਭਵਤੀ ਭਾਰ ਵਧਣ) ਲਈ ਮਾਪਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਨ ਟਰੈਕਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਡੇਟਾ ਐਂਟਰੀ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਹੱਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਪਲਬਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੋਜਨਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਫੂਡ ਰਿਸੋਰਸ ਮੈਪਿੰਗ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਇਹ ਪੋਸ਼ਨ ਮਾਹ, ਜੋ ਕਿ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਹੈ, 'ਸੁਪੋਸ਼ਿਤ ਕਿਸ਼ੋਰੀ ਸਸ਼ਕਤ ਨਾਰੀ' ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਪੋਸ਼ਣ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

 

***********

 

ਐੱਸਐੱਸ/ਐੱਮਐੱਸ



(Release ID: 2053130) Visitor Counter : 4