31 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ ગુજરાતના ગાંધીનગર સ્થિત મહાત્મા મંદિર ખાતે શરૂ કરવામાં આવેલ 7મી રાષ્ટ્રીય પોષણ માહ, વધુ સારા શાસન માટે ટેકનોલોજીની સાથે સાથે એનિમિયા, ગ્રોથ મોનિટરિંગ, કોમ્પ્લિમેન્ટરી ફીડિંગ અને પોષણ ભી – પઢાઈ ભી જેવા મુખ્ય વિષયો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ અભિયાન એક પેડ મા કે નામ પહેલ દ્વારા પર્યાવરણીય સ્થિરતા પર પણ ભાર મૂકે  છે, જેમાં તમામ ઓપરેશનલ 13.95 લાખ આંગણવાડી કેન્દ્રોમાં વાવેતરને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે.

રાષ્ટ્રવ્યાપી ઉજવણીના છઠ્ઠા દિવસ સુધીમાં 35 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના 752 જિલ્લાઓમાંથી 1.37 કરોડ પ્રવૃત્તિઓ નોંધાઈ છે. બિહાર, મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, તમિલનાડુ, ગુજરાત, આંધ્રપ્રદેશ અને ઉત્તરપ્રદેશ અત્યાર સુધીમાં સૌથી વધુ યોગદાન આપનારા રાજ્યોમાં સામેલ છે.

થીમ (અથવા મુખ્ય કેન્દ્રિત ક્ષેત્રો)ની દ્રષ્ટિએ, આજની તારીખમાં એનિમિયા પર 39 લાખથી વધુ પ્રવૃત્તિઓ, ગ્રોથ મોનિટરિંગ પર 27 લાખથી વધુ પ્રવૃત્તિઓ, પૂરક આહાર પર લગભગ 20 લાખ પ્રવૃત્તિઓ, પોષણ ભી પઢાઇ ભી પર 18.5 લાખથી વધુ પ્રવૃત્તિઓ અને એક પેડ મા કે નામ મારફતે પર્યાવરણીય સ્થિરતા પર 8 લાખ પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવામાં આવી છે. ટેકનોલોજી ફોર બેટર ગવર્નન્સ નામનાં મુખ્ય ક્ષેત્રોમાંનું એક છે, જેણે ડબલ્યુસીડીનાં નિયુક્ત અધિકારીઓને 10 લાખથી વધારે પ્રવૃત્તિઓ કરવા માટે પ્રોત્સાહન આપ્યું છે, જેનો ઉદ્દેશ આઇસીટી એપ્લિકેશન પોષણ ટ્રેકર સાથે સંબંધિત, પોષણ સૂચકાંકો અને વ્યાપકપણે પ્રોગ્રામમેટિક ક્ષેત્રોનાં અસરકારક અમલીકરણ અને નિરીક્ષણમાં મદદ કરવાનો છે.

વર્ષ 2018માં દેશમાં સૌપ્રથમ પોષણ-કેન્દ્રિત જન આંદોલનો શરૂ થયા પછી મંત્રાલયો/વિભાગો સાથે સમન્વય હંમેશા જન આંદોલનનું હાર્દ રહ્યું છે. કન્વર્જન્સ વિવિધ પ્રેક્ષકો સુધી ખાસ કરીને તળિયાના સ્તરે પહોંચવામાં મદદ કરે છે. અત્યાર સુધી, હાલમાં ચાલી રહેલા પોષણ માહમાં ટોચના પ્રદાન કરનારા મંત્રાલયોમાં 1.38 લાખ પ્રવૃત્તિઓ સાથે શિક્ષણ મંત્રાલય (એમઓઇ), આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય (એમઓએચએન્ડએફડબ્લ્યુ) 1.17 લાખ પ્રવૃત્તિઓ સાથે, ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રાલય (એમઓઆરડી) 1.07 લાખ પ્રવૃત્તિઓ સાથે, આયુષ મંત્રાલય 69 હજાર પ્રવૃત્તિઓ સાથે અને પંચાયતી રાજ મંત્રાલય (એમઓપીઆર) પોષણ માહ 2024ના એક અથવા બીજા વિષયના સમર્થનમાં 64 લાખ પ્રવૃત્તિઓ સાથે છે.

દરેક થિમેટિક ક્ષેત્ર સામે નકશીકામ કરવામાં આવેલી પ્રવૃત્તિઓ ઉપરાંત, રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો તેમના સ્થાનિક વાતાવરણમાં શ્રેષ્ઠ હોય તેવી અન્ય સંવેદનશીલતા પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવા માટે સ્વતંત્ર હોવા છતાં, અત્યાર સુધીની ટોચની નોંધાયેલ પ્રવૃત્તિઓમાં બાળકો માટે એનિમિયા કેમ્પ, કિશોરીઓ માટે એનિમિયા કેમ્પ (14-18 વર્ષ), ગ્રોથ મોનિટરિંગ પ્રમોશન પર સંવેદનશીલતા સત્ર, વૃદ્ધિ માપન ચકાસણી,  પ્રજનન વયની મહિલાઓ માટે એનિમિયા કેમ્પ, વૃદ્ધિ માપન અભિયાન (એસએએમ/ એમએએમ સ્ક્રિનિંગ), પૂરક આહાર પર પ્રવૃત્તિ/ શિબિર (6 મહિનામાં સલામત, પર્યાપ્ત અને યોગ્ય પૂરક આહાર), શહેરી ઝૂંપડપટ્ટી આધારિત એનિમિયા કેમ્પ કમ આઉટરીચ પ્રવૃત્તિઓ, સ્થાનિક ખાદ્ય ચીજો, એસએચજી, એનએસએસ / એનવાયકે વગેરે દ્વારા પૂરક ખાદ્ય વાનગીઓ રાંધવા પર નિદર્શન સત્ર, એનિમિયા પર સંબંધિત આઉટરીચ પ્રવૃત્તિઓ, પૂરક ખોરાકમાં આહાર વિવિધતા માટે જાગૃતિ શિબિર, પૂરક ખોરાકમાં આહાર વિવિધતા માટે જાગૃતિ શિબિર,  શિક્ષા ચૌપાલ ખાસ કરીને એડબલ્યુસીમાં ઇસીસીઇ લર્નિંગ કોર્નરને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, એક પેડ મા કે નામ - વૃક્ષારોપણ તેમજ પર્યાવરણ સુરક્ષા પર પ્રતિજ્ઞા, સ્વદેશી રમકડાંને પ્રોત્સાહન આપતા પ્લે-આધારિત શિક્ષણ પર બાળકો અને માતાપિતા માટે પ્રદર્શન સત્ર / પ્રવૃત્તિ, શહેરી ઝૂંપડપટ્ટી આધારિત વિકાસ માપન ડ્રાઇવ (એસએએમ / એમએએમ સ્ક્રિનિંગ), ટોયાથોન - ડીઆઈવાય / સ્વદેશી રમકડા બનાવવાની વર્કશોપ એડબલ્યુડબ્લ્યુ સાથે, સમુદાય કેન્દ્રિત ખેલો ઔર પઢો ઇવેન્ટ, રમકડા-આધારિત અને રમત-આધારિત શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, સમુદાય કેન્દ્રિત ખેલો ઔર પઢો ઇવેન્ટ પર પ્રતિજ્ઞા સાથે  સગર્ભા સ્ત્રીઓના વજનમાં વધારો (સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વજનમાં વધારો) અને પોષણ ટ્રેકરમાં તેના ડેટા એન્ટ્રી, ગામની સીમાની અંદર ઉપલબ્ધ વિવિધ ખોરાકને ઉજાગર કરવા માટે એડબલ્યુસીના ફ્લોર પર ફૂડ રેસોર્સ મેપિંગ અને સંબંધિત નિષ્ણાતો સાથે પર્યાવરણ સંરક્ષણ પર આઉટરીચ પ્રવૃત્તિઓ માટે માપન ઝુંબેશ સામેલ છે.  

સામુદાયિક ભાગીદારી અને સરકારના સહયોગને સાંકળતા રાષ્ટ્રવ્યાપી સુગ્રથિત અભિગમ સાથે, હાલમાં ચાલી રહેલા પોષણ માહ "સુપોષિત કિશોરી સશક્ત નારી"ની આસપાસ ચર્ચા જગાવી રહ્યા છે, જ્યારે પોષણ-કેન્દ્રિત જન આંદોલનો દ્વારા દરેક વ્યક્તિને જોડવા અને સંવેદનશીલ બનાવવા માટે દેશના સૌથી દૂરના વિસ્તારો સુધી પહોંચી રહ્યા છે.

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com