रक्तअल्पता एक प्रमुख विषय हो जसको माध्यमद्वारा यस वर्ष पोषण माह मनाइँदैछ। रक्तअल्पता सधैँ जन आन्दोलन अन्तर्गत मुख्य फोकस क्षेत्रहरू मध्ये एक भएको छ। रक्तअल्पता एक स्वास्थ्य चिन्ता हो, मुख्यतया साना बालक - बालिका, किशोर - किशोरी, गर्भवती, सुत्केरी महिला र प्रजनन उमेरका महिलाहरूलाई असर गर्छ। किशोरावस्था भनेको भविष्यका पुस्ताहरूमा रक्तअल्पताको अन्तर-पुस्ताको प्रभावलाई रोक्न युवा किशोर - किशोरीहरूमा पोषण सम्बन्धी कुनै पनि कमजोरी सच्याउन अवसरको सही अवसर हो।

रक्तअल्पता वरिपरिका मुद्दाहरूलाई उच्च महत्त्व दिनको लागि विगतका जनआन्दोलनहरूमा सम्बन्धित मन्त्रालय/ विभागहरूसँग मिलेर जनसंवेदनशीलताको लागि डब्ल्यूसीडी मन्त्रालयले रक्तअल्पता सम्बन्धित विषयवस्तु र गतिविधिहरू लिएको छ। सेप्टेम्बर, 2023 मा आयोजित पछिल्लो पोषण माहमा 35 करोडभन्दा अधिक संवेदनशील गतिविधि रिपोर्ट गरिएको छ, जसमध्ये लगभग 4 करोड रक्तअल्पता वरिपरि केन्द्रित थिए।

69 लाख गर्भवती महिलाहरू (पीडब्ल्यू) र 43 लाख स्तनपान गराउने आमाहरू (एलएम) सम्म सोझै पुग्नका अतिरिक्त यो योजना वर्तमानमा आकांक्षी जिल्ला र पूर्वोत्तर क्षेत्रमा किशोरीहरूका लागि योजना (एसएजी) अन्तर्गत 22 लाखभन्दा अधिक किशोरी (14-18 वर्ष) लाई सामेल गरिएको छ। 10 करोडभन्दा अधिक लाभार्थी र तिनीहरूका परिवारको सुदृढ़ प्रत्यक्ष उपस्थितिको साथ र यस प्रकारका पहिलो पोषण-केन्द्रित जनआन्दोलनहरूको माध्यमद्वारा वर्षमा दुईपटक राष्ट्रको हरेक कुनामा पुग्ने गर्दछ। किशोर किशोरीहरूको संलग्नतामा विशेष गरी स्वास्थ्य र परिवार कल्याण मन्त्रालयको (एमओएचएणअडएफडब्ल्यू) रक्तअल्पता मुक्त भारत कार्यक्रमलाई समर्थन गर्ने मन्त्रालयको प्रयास जारी राख्दा उनीहरूको संलग्नतामा कुपोषण मुक्त भारत बनाउन आवश्यक थप गति प्रदान गर्ने सम्भाव्यता छ।

यस बाहेक, डब्ल्यूसीडी मन्त्रालयले आयुष मन्त्रालयसँगको समन्वयमा रक्तअल्पता व्यवस्थापन गर्न र द्राक्षलेह र पुनर्णवमन्दूर समावेश गरी प्रमाणमा आधारित आयुर्वेद हस्तक्षेपको माध्यमद्वारा पाँच उत्कर्ष जिल्लामा किशोर किशोरी (14-18 वर्ष) को पोषण स्थिति सुधार गर्न पहल कार्यान्वयन गरिरहेको छ।

*********