ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ 4 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ 30 ਸਤੰਬਰ 2024 ਤੱਕ 3 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ 'ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਅਭਿਆਨ' ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ 6 ਮੁੱਖ ਸੂਚਕਾਂ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਲਈ ਨਿਰੰਤਰ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ 'ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਅਭਿਆਨ' 112 ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ 500 ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ 6 ਚਿੰਨ੍ਹਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੂਚਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ।

'ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਅਭਿਆਨ' ਸਾਰੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ 6 ਚਿੰਨ੍ਹਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੇਪੀਆਈਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੇਗਾ:

1. ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ (ANC) ਲਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ

2. ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਨਿਯਤ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ

3. ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਨਿਯਤ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ

4. ICDS ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰਕ ਪੋਸ਼ਣ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਫ਼ੀਸਦ

5. ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਿੱਟੀ ਸਿਹਤ ਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ

6. SHGs ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ SHGs ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇੱਕ ਘੁੰਮਦਾ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ

'ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਅਭਿਆਨ' ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 6 ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਕੇਪੀਆਈ ਹਨ:

1. ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ (ਏਐੱਨਸੀ) ਲਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ;

2. ਆਈਸੀਡੀਐੱਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰਕ ਪੋਸ਼ਣ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ;

3. ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੀਕਾਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (9-11 ਮਹੀਨੇ) (ਬੀਸੀਜੀ+ਡੀਪੀਟੀ3+ਓਪੀਵੀ3+ਮੀਜ਼ਲਜ਼ 1);

4. ਵੰਡੇ ਗਏ ਭੂਮੀ ਸਿਹਤ ਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ;

5. ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਬਿਜਲੀ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ; ਅਤੇ

6. ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੈਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ 1 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ

ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਬਲਾਕ 'ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਅਭਿਆਨ' ਲਾਂਚ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਲਾਕਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਜਮੀਨੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਠੋਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਈ:

1. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ/ਬਲਾਕ ਛੇ ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤ੍ਰਿਪਤ ਕਰਨ ਲਈ 3-ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਗੇ

2. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ/ਬਲਾਕ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਟ੍ਰੈਕ ਕਰਨਗੇ

3. ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਵਿਹਾਰ ਤਬਦੀਲੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ 

4. ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਮਕਾਲੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੌਰੇ ਕਰਨਗੇ

ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ, ਸਬੰਧਤ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ, ਇਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਬਲਾਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਬਿਹਤਰ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ, ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰਤ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੇਗਾ।

ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਪਛੜੇ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ 112 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਏਡੀਪੀ) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਏਡੀਪੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ 'ਤੇ ਮਾਪਣਯੋਗ ਅਤੇ ਠੋਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ ਜੋ ਇਸਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ। ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਏਡੀਪੀ) ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ 2023 ਵਿੱਚ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਏਬੀਪੀ) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 500 ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਡੋਮੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਹਤ, ਪੋਸ਼ਣ, ਸਿੱਖਿਆ, ਪੀਣਯੋਗ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਵੱਛਤਾ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਜਲ ਸਰੋਤ, ਵਿੱਤੀ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ।

******

ਡੀਐੱਸ/ਐੱਸਆਰ