U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ki tnat Kam Pohiing bad Cooperation, u Amit Shah u la ai khublei ia ki briew jong ka ri ha ka Hindi Diwas. Ha ka khubor jong u, u Myntri Kam Pohiing u la ong ba ka India ka dei ka ri kaba bun ki ktien bapher bapher. Ka ktien Hindi ka pyniatylli ia ki ktien bapher bapher ha ka synshar paidbah kaba heh tam ha ka pyrthei. U la ong ba ka Hindi ka dei ka ktien kaba don nongrim ha ka synshar paidbah, ka la ai jingburom ia kiwei kiwei ki ktien ka India bad ki ktien jong kiwei kiwei ki ri bad ka la pdiang ia ki ktien, ki senten bad ki kyndon kiba iadei bad ka grammar jong ki.

U Myntri u la ong ba ka ktien Hindi ka la don ka bynta kaba khraw ha ka jingpyntylli ia ka ri ha ka por jong ki jingeh ha ka jingiakhun na ka bynta ka jinglaitluid. U la ong ba ka la wanrah ia ka jingsngew iatylli ha ka ri kaba bun ki ktien bapher bapher. Ka Hindi, kum ka ktien ka la don ka bynta ba khraw ban rah shakhmat ia ka jingiakhun na ka bynta ka jinglaitluid naduh ka thain Mihngi haduh ka thain Sepngi, naduh ka thain phang shatei haduh ka thain phang shathie jong ka ri. U Shah u la ong ba ki jingiakhih ban ioh ia ka 'Swaraj' bad 'Swabhasha' ki long ha kajuh ka por ha ka ri. Namar ka bynta kaba khraw jong ka ktien Hindi ha ka jingiakhih na ka bynta ka jinglaitluid bad hadien ba la ioh jinglaitluid, ki nongthaw ia ka Riti Synshar ki la pdiang ia ka Hindi kum ka ktien jong ka ri ha ka 14 tarik u Nailur 1949.

U Myntri Kam Pohiing u la ong ba ka jingpyni ia ka jinglong tynrai jong kano kano ka ri ka lah ban wan tang lyngba ka ktien lajong. U la kren shaphang u nongthoh uba pawnam, u Bharatendu Harishchandra uba la thoh ruh ia ka poitri “निज भाषा उन्नति अहै, सब उन्नति को मूल”, bad u la ong ba ka jingkiew jong ka ktien ka dei ka nongrim jong ka jingkiew shaphrang kaba pura. U Shah u la ong ba baroh ki ktien jong ka India ki dei ka deiriti jong ngi kiba ngi hap ban rah lang bad ngi. U la bynrap da kaba ong ba ka Hindi kam pat ju iakhun bad kan ym iakhun bad kiwei kiwei ki ktien jong ka ri. Tang lyngba ka jingpynkhlain ia baroh ki ktien jong ngi ba ngin tei ia ka ri kaba khlain. U Myntri u la ong ba u ngeit skhem ba ka Hindi kan long ka lad sha ka jingpynkhlain ia baroh kiwei kiwei ki ktien.

U Amit Shah u la ong ba ki ktien jong ka India ki la ioh ka jingithuh bad ka jingburom ha ki rynsan jong ka ri bad shabar ri hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbah Duh, u Narendra Modi. U la ong ruh ba ka tnat Official Language hapoh ka tnat Kam Pohiing ka shim ia ki sienjam da kaba pyndonkam ia ka teknoloji ban pynkhlain ia ki ktien ka ri ban pynlong ia ki ki ktien jong ka kam synshar paidbah, ka pule puthi bad ka jingpyndonkam ha ka science. U la ong ba hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbah Duh, la pyntrei ia ki skhim na ka bynta ka bha ka miat jong ki paidbah da kaba pynskhem ia ka jingiakren hapdeng ka Sorkar bad ki paidbah ha ki ktien jong ka India.

U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ka Tnat Kam Pohiing u la ong ba la thung ia ka Parliamentary Committee on Official Language ban peit bniah man ka por ia ka kam ba la pyndep ha kaba iadei bad ka ktien jong ka ri. La aiti ia ka jingbahkhlieh ban peit bniah ia ka jingiaid shaphrang ka kam ban pyndonkam ia ka ktien Hindi ha ki kam jong ka sorkar ha kylleng ka ri bad pynkhreh ia ka kaiphod jong ka bad aiti sha ka President. U Shah u la bynrap ba u sngewkmen ban pyntip ba la aiti ia ka volume kaba 12 jong kane ka kaiphod sha ka President. Tang 9 tylli ki volume jong ka kaiphod la aiti haduh u snem 2014, hynrei ngi la aiti 3 tylli ki volume tang ha ki 4 snem ba la leit. Naduh u snem 2019, la seng ia ki Hindi Advisory Committee ha baroh 59 tylli ki tnat jong ka sorkar pdeng bad la pynlong ruh ia ki jingialang jong ka man ka por. Na ka liang ka jingkiew ka jingpyndonkam ia ka ktien jong ka ri ha ki bynta bapher bapher jong ka ri, la seng 528 tylli ki Town Official Language Implementation Committee (TOLIC) haduh mynta. Wat ha kiwei kiwei ki ri, la seng ia ki Town Official Language Implementation Committee ha London, Singapore, Fiji, Dubai bad Port-Louis. Ka India ruh ka la shim ia ki sienjam ban kyntiew ka jingpyndonkam ia ka ktien Hindi ha ka United Nations.

U Myntri Sorkar pdeng ba dei khmih ia ka Tnat Kam Pohiing u la ong ruh ba la sdang ia ka rukom kaba thymmai ban pynlong ia ka 'All India Official Language Conference' da ka Tnat Official Language. La pynlong ia ka All India Official Language Conference kaba nyngkong ha Banaras ha ka 13-14 tarik Naiwieng, 2021 bad ka conference kaba ar la pynlong ha Surat ha ka 14 tarik Nailur 2022. Mynta u snem ia ka All India Official Language Conference kaba lai la pynlong ha Pune. U la ong khnang ban kyntiew ia ka ktien jong ka ri katkum ka teknoloji, ka Tnat Official Language ka la pynmih ia ka lad pynkylla ktien kaba la tip kum ka ‘Kanthastha’. Da kaba shim ia ka sienjam ba thymmai, ka Tnat Official Language ka la pynmih ia ka dictionary 'Hindi Shabd Sindhu'. Ia kane ka dictionary la bteng ban kyntiew da kaba kynthup ia ki ktien na ki ktien Hindi ba kynthup hapoh ka 8^th Schedule jong ka Riti Synshar. Ka Tnat ka la shna ruh ia ka mobile app 'e-Mahashabdkosh' ba kynthup 90,000 tylli ki kyntien bad ka 'e-Saral' dictionary jong kumba 9,000 tylli ki senten.

U Myntri ka Tnat kam pohiing jong ka sorkar pdeng u la ong ba ka nongrim jong ka jingpynkylla ktien ka ong ba ‘ka ktien ka kylla na ka jingkynrum kynram sha ka jingbeit.’ U Shah u la ong ba ha ka jingsngew jong u, dei ban pyndonkam ia ki kyntien jong ka Hindi kiba suk bad kiba shai ha ki kam ophis. U la pynpaw ka jingsngew skhem ba lyngba kine ki sienjam jong ka Tnat Official Language bad da kaba shim na baroh ki ktien tynrai, ka Hindi kan ioh ia ka jingpdiang jong ki briew, kan ioh ia ka jingpdiang ha ki kam science bad teknoloji bad kan kylla sha ka kten kaba khlain jong ka ri. Sa shisien, nga ai khublei ia baroh ha ka jingrakhe ia ka Hindi Diwas.

*****