ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਣਨੀਤਕ ਸਾਂਝੇਦਾਰ ਹਨ। 1947 ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ 1998 ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਕ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਆਪਸੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਸਾਂਝੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਗਾਤਾਰ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀ 25ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ 2047 ਤੱਕ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਲਈ ਰਾਹ ਤੈਅ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਡਮੈਪ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰ੍ਹਾ ਹੈ।

I - ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਲਈ ਭਾਈਵਾਲੀ

1) ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਰੱਖਿਆ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੀ ਇਕਜੁੱਟਤਾ ਨਾਲ ਸਿਰਜਣਾ 

1.1 ਫਰਾਂਸ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਅਧਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਹੋਰਨਾਂ (ਤੀਜੇ) ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਸਮੇਤ ਉੱਨਤ ਰੱਖਿਆ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਸਹਿ-ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ।

1.2 ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਦੀ ਫੌਜੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ, ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਲੋਂ ਆਰਡਰ ਕੀਤੇ 36 ਰਾਫੇਲ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਪੁਰਦਗੀ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਇੱਕ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਇੰਜਣ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਕੇ ਉੱਨਤ ਐਰੋਨੌਟਿਕਲ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣਗੇ। ਉਹ ਸਫਰਾਨ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਇੰਜਣ, ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇੰਡੀਅਨ ਮਲਟੀ ਰੋਲ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ [ਆਈਐੱਮਆਰਐੱਚ] ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੈਵੀ-ਲਿਫਟ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਦੇ ਮੋਟਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਲਈ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਵੀ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਈਐੱਮਆਰਐੱਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਐਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐੱਚਏਐੱਲ), ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਫਰਾਨ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਇੰਜਣ, ਫਰਾਂਸ ਵਿਚਕਾਰ ਇੰਜਣ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਦਮ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦਰਮਿਆਨ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਦੇ ਸਫਲ ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਨਿਰਮਾਣ ਬਲਾਕਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ।

1.3 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਸਕਾਰਪੀਨ ਪਣਡੁੱਬੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਪੀ 75 – ਕਲਵਰੀ), ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਮਾਡਲ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਭਾਰਤੀ ਪਣਡੁੱਬੀ ਫਲੀਟ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।

1.4 ਆਪਸੀ ਭਰੋਸੇ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਇਸ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਇੰਜਣਾਂ ਲਈ ਫੋਰਜਿੰਗ ਅਤੇ ਕਾਸਟਿੰਗ ਲਈ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਲਈ ਸਫਰਾਨ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਇੰਜਣਾਂ ਅਤੇ ਐੱਚਏਐੱਲ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਅਤੇ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

1.5 ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਨ ਗਾਰਡਨ ਰੀਚ ਸ਼ਿਪ ਬਿਲਡਰਜ਼ ਐਂਡ ਇੰਜਨੀਅਰਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ (ਜੀਆਰਐੱਸਈ) ਅਤੇ ਨੇਵਲ ਗਰੁੱਪ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਯੂਰਪੀ ਨੌ ਸੈਨਾ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੀਡਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਤਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੌ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

1.6 ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਇੱਕ ਰੋਡਮੈਪ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

1.7 ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਭਾਰਤ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਡੀਆਰਡੀਓ ਦਾ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਦਫ਼ਤਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਨਿਯਮ-ਅਧਾਰਿਤ ਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬਰਾਬਰੀ ਨਾਲ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1998 ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਸਮਾਨਤਾ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਵੱਡੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਮਿਲ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

2) ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਨੂੰ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਖੇਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਠੋਸ ਹੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ

2.1 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦੋ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ 2018 ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਏ ਗਏ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਰੋਡਮੈਪ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ; ਗਲੋਬਲ ਕਾਮਨਜ਼ ਤੱਕ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਮੁਫਤ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ; ਸਾਂਝੇ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਬਣਾਉਣਾ; ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ; ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਆਦਰ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣਾਉਣਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਊ ਕੈਲੇਡੋਨੀਆ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਿੰਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖੇਤਰ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੇ।

2.2 ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਿਕੋਣਾ ਸਹਿਯੋਗ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 4 ਫਰਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਸਤੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਥੰਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਤਿਕੋਣੇ ਵਿਕਾਸ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਮਾਡਲ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਤੀਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਐੱਸਡੀਜੀ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪਸ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਟ੍ਰਾਈਐਂਗੁਲਰ ਕੋਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਆਈਪੀਟੀਡੀਸੀ) ਫੰਡ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਟੀਚਾ ਗ੍ਰੀਨ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਣ ਦੇ ਸਕੇਲਿੰਗ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਈਪੀਟੀਡੀਸੀ ਫੰਡ ਰਾਹੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਪਹਿਲ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਹਾਰਕ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਫੰਡਿੰਗ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ 2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭਾਰਤ-ਈਯੂ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਥੰਮ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ।

3) ਸਾਡੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਲਈ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣਾ

3.1 ਪੁਲਾੜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ, ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜਾਂ ਦੇ ਨਵੀਨਤਾ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਕੇ ਪੁਲਾੜ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

3.2.1 ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲੀ: ਸੀਐੱਨਈਐੱਸ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਢਾਂਚਾਗਤ ਧੁਰਿਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਆਪਣੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਸਪੇਸ ਕਲਾਈਮੇਟ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ (ਐੱਸਸੀਓ) ਦੇ ਅੰਦਰ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ; ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਗਨਯਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ (ਮੰਗਲ, ਸ਼ੁੱਕਰ), ਸਮੁੰਦਰੀ ਨਿਗਰਾਨੀ,ਲਾਂਚਰ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਉਡਾਣਾਂ ਹਨ। ਐੱਨਐੱਸਆਈਐੱਲ ਅਤੇ ਏਰੀਅਨਸਪੇਸ ਦੀਆਂ ਵੀ ਵਪਾਰਕ ਲਾਂਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

3.2.2 ਪੁਲਾੜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਲਚਕਤਾ : ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ ਪੁਲਾੜ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਨਾਲ ਪੁਲਾੜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਤੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ।

3.2.3 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵੀ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਗਤ ਦੁਵੱਲੇ ਰਣਨੀਤਕ ਪੁਲਾੜ ਸੰਵਾਦ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ।

4) ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖਤਰਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣਾ

4.1 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਖਤਰਿਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਗੇ। । ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਸਹਿਯੋਗ, ਬਹੁਪੱਖੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਔਨਲਾਈਨ ਕੱਟੜਪੰਥ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਵਿੱਤ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ‘ਨੋ ਮਨੀ ਫਾਰ ਟੈਰਰ’ (ਐੱਨਐੱਮਐੱਫਟੀ) ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਅਤੇ ‘ਕ੍ਰਾਈਸਟਚਰਚ ਕਾਲ ਟੂ ਐਕਸ਼ਨ ਟੂ ਐਲੀਮੀਨੇਟ ਟੈਰਰਿਸਟ’ ਅਤੇ ਹਿੰਸਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

4.2 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ, ਵਿੱਤੀ ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਪਰਾਧ ਸਮੇਤ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ (ਐੱਨਐੱਸਜੀ) ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਡੀ ਇੰਟਰਵੈਂਸ਼ਨ ਡੇ ਲਾ ਗੈਂਡਰਮੇਰੀ ਨੈਸ਼ਨਲ (ਜੀਆਈਜੀਐਨ) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦਰਮਿਆਨ ਆਤੰਕਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਇਰਾਦਾ ਪੱਤਰ ਰਾਹੀਂ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

4.3 ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਰਤੋਂ ਹੈ।

5) ਇੱਕ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਬਹੁਪੱਖੀਵਾਦ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ

5.1 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਨਵੀਆਂ ਹਕੀਕਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ।

5.2 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਜੀ 4 ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ, ਨਵੇਂ ਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਜੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀਟੋ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਿਯਮ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। 

5.3 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਗਲੋਬਲ ਵਿੱਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਪੈਰਿਸ ਏਜੰਡੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

6) ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਅਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਖੋਜਾਂ

6.1 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਲਈ ਇਨਕਿਊਬੇਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਮੌਜੂਦਾ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਲਈ ਆਪਣੀ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨਗੇ।

6.1.1 ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਹਿਯੋਗ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਂਝੀ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫ੍ਰੈਂਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀ ਆਮ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹੀ ਥੀਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਤਿਆਰੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਐੱਨਆਰ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੁਲਾੜ, ਡਿਜੀਟਾਈਜੇਸ਼ਨ, ਊਰਜਾ, ਫੌਜੀ ਰਣਨੀਤੀ, ਵਾਤਾਵਰਣ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਕਰ ਕੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇੰਡੋ-ਫ੍ਰੈਂਚ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਆਫ ਐਡਵਾਂਸਡ ਰਿਸਰਚ (CEFIPRA) 'ਤੇ, ਇਹ ਆਪਸੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਰਾਹੀਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਰੋਤਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਵੇਗਾ।

6.1.2 ਅਹਿਮ ਤਕਨੀਕਾਂ : 2019 ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਬਲੂਪ੍ਰਿੰਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਉੱਨਤ ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸੁਪਰਕੰਪਿਊਟਰ, ਕਲਾਉਡ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ, ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਅਤੇ ਕੁਆਂਟਮ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਨਾਲ ਹੀ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਜੀਪੀਆਈਏ) 'ਤੇ ਗਲੋਬਲ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਨੀਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ, ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਪਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

6.1.3 ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ: ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਹਿੱਸਾ ਡਿਜੀਟਲ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਰਾਦਾ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਬਾਇਓਟੈਕਨੋਲੌਜੀ 'ਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਖੋਲ੍ਹੇਗਾ। ਇਰਾਦਾ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੰਕਟਕਾਲੀਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ, ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਗੇ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਡਿਜੀਟਲ ਹੈਲਥ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਵਾਈ, ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮੁਹਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ।

6.1.4 ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਸਿਹਤ ਕੰਪਲੈਕਸ : ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ 2022 ਤੱਕ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਸਿਹਤ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਕਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਹਨ। ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਲਾ ਰੀਯੂਨੀਅਨ ਆਈਲੈਂਡ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਯੁਵਾ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਾਹਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਿਹਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੋਹਰੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚਾਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਸੋਰਬਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ ਦਿੱਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਪਾਸਚਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿਚਕਾਰ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੰਗੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਵੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਪਾਸਚਰ ਸੈਂਟਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

6.1.5 ਸਾਈਬਰ ਸਹਿਯੋਗ: ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਸਪੇਸ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਰਜੀਹ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲੇ ਸਾਈਬਰ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸਾਈਬਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਆਈਸੀਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਪਹਿਲੀ ਕਮੇਟੀ (2021-25) ਅਧਿਐਨ ਸਮੂਹ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਅਪਰਾਧਿਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਆਈਸੀਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ, ਘਟਾਉਣ, ਜਾਂਚ ਕਰਨ, ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਿਆਂ, ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਉਭਰ ਰਹੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਈਬਰ ਤਿਆਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਈਬਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਸਾਈਬਰ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਈਬਰ ਰੱਖਿਆ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਅਭਿਆਸਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ।

6.1.6 ਡਿਜੀਟਲ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਸੂਚਨਾ/ਡਾਟਾ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਏਜੰਸੀ (ਸੀਐੱਨਆਈਐੱਲ) ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਭਾਰਤੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਆਪਰੇਟਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਯੂਰਪੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਉਹ ਡਿਜੀਟਲ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਗੋਪਨੀਯਤਾ 'ਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ 'ਤੇ ਸਾਂਝੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

6.1.7 ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ: ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਾਈਜੇਸ਼ਨ ਲਈ ਤੁਹਾਡੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੁਮੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੋ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਡਿਜੀਟਲ ਜਨਤਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਟਾਰਟ ਅੱਪਸ, ਏਆਈ, ਸੁਪਰਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਅਤੇ 5ਜੀ/6ਜੀ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਡਿਜੀਟਲ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ।

ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਤਕਨੀਕਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸਾਈਬਰ ਸਪੇਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਵਜੋਂ ਸਬੰਧਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।

ਨਵੀਨਤਾ, ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧੀ ਹੋਈ ਸੰਪਰਕ ਰਾਹੀਂ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸਾਂਝੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। 2022 ਵਿੱਚ ਵੀਵਾਟੈੱਕ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਲਈ ਇੱਕ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਹਿਰੇ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਪੰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ, ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਐੱਨਪੀਸੀਆਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਲਿਮਿਟੇਡ (ਐੱਨਆਈਪੀਐੱਲ) ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਲਾਯੇਰਾ ਕਲੈਕਟ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (ਯੂਪੀਆਈ) ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਫਰਾਂਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ। ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਪਣੇ ਅੰਤਿਮ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਤੰਬਰ 2023 ਵਿੱਚ, ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਆਈਫਲ ਟਾਵਰ ਯੂਪੀਆਈ ਰਾਹੀਂ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਰਚੈਂਟ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ।

ਸਰਕਾਰੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਖੁੱਲ੍ਹੀ, ਸੁਤੰਤਰ, ਜਮਹੂਰੀ, ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਡਿਜੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮਾਜਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡੀਪੀਆਈ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਦੁਆਰਾ ਆਧੁਨਿਕ ਬਹੁ-ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨਫਿਨਟੀ (ਇੰਡੀਆ ਫਰਾਂਸ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਇਨ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ) ਪਲੈਟਫਾਰਮ 'ਤੇ, ਅਸੀਂ ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਹੋਈ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਡੀਪੀਆਈ 'ਤੇ ਉਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਂਝੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਕਈ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡੀਪੀਆਈ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਾਵਰਨ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਮਾਧਾਨਾਂ ਲਈ ਮਾਰਕੀਟ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਾਵਰੇਨ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਮਾਧਾਨਾਂ ਲਈ ਮਾਰਕੀਟ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਂਝੇ ਡੀਪੀਆਈ ਸਹਿਯੋਗ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਵਪਾਰ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਆਦਿ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਅਜਿਹੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਆਪਸੀ ਸੁਆਗਤ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਨ।

II - ਗਲੋਬ ਲਈ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ

1) ਸਾਡੇ ਜਲਵਾਯੂ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ

1. ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਰਾਹੀਂ ਵਧਦੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ, ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ, ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਾ 7, ਪੈਰਿਸ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਕਾਰਬਨ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵੱਲ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਤੇ ਨੇੜਿਓਂ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਊਰਜਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਤ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆ। ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਟਿਕਾਊ ਹੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

2. ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ: ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਪਾਰਕ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ, ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੋਲਰ ਅਲਾਇੰਸ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਸਮੇਤ ਬਹੁਪੱਖੀ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਰਾਹੀਂ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਹੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਪਹਿਲਕਦਮੀ (ਆਈਪੀਓਆਈ) 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ (ਐੱਸਯੂਐੱਫਆਈਪੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ - ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਟਿਕਾਊ ਮੁਦਰਾ ਸਥਿਤੀ) ਲਈ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਨੀਲੀ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਖੇਤਰੀ ਲਚਕਤਾ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਵਿੱਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਕੁਦਰਤੀ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਅਤੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ, ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਫੰਡਿੰਗ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਕੇ, ਆਪਣੀਆਂ ਨਾਗਰਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਰਿਸਿਲਿਏਂਟ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਅਲਾਇੰਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਗੇ।

3. ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਊਕਲੀਅਰ: ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਜੈਤਾਪੁਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (ਜੇਐਨਪੀਪੀ) 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਪੀਆਰ ਰਿਐਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤੀ ਲਈ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਿਵਲ ਪਰਮਾਣੂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਸ਼ੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਈਡੀਐੱਫ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਛੇਤੀ ਸਿੱਟੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਕਿੱਲ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਬੰਧਿਤ ਫ੍ਰੈਂਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਪਰਮਾਣੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ, ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ/ਸੁਵਿਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਲੋਅ ਅਤੇ ਮੀਡੀਅਮ ਪਾਵਰ ਮਾਡਿਊਲਰ ਰਿਐਕਟਰਾਂ ਜਾਂ ਸਮਾਲ ਮਾਡਯੂਲਰ ਰਿਐਕਟਰਾਂ (ਐੱਸਐੱਮਆਰ) ਅਤੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮਾਡਯੂਲਰ ਰਿਐਕਟਰਾਂ (ਏਐੱਮਆਰ) 'ਤੇ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਜੂਲਸ ਹੋਰੋਵਿਟਜ਼ ਰਿਸਰਚ ਰਿਐਕਟਰ (ਜੇਐੱਚਆਰ) 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਹਿਯੋਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਟਾਂਦਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਗੇ।

4. ਡੀਕਾਰਬੋਨੇਟਿਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ: ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਯੋਜਨਾ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਡੀਕਾਰਬੋਨਾਈਜ਼ਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ, ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

5. ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ। ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ ਸੌਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਟਾਰ-ਸੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੁਆਰਾ ਸੇਨੇਗਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੌਰ ਅਕੈਡਮੀ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੋਲਰ ਅਲਾਇੰਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਭਾਗੀਦਾਰੀ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

6. ਪਣ-ਬਿਜਲੀ 'ਤੇ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਪਾਰਕ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰਵਾਸ, ਰਨ-ਆਫ-ਰਿਵਰ ਹੱਲ ਅਤੇ ਪੰਪ-ਸਟੋਰੇਜ ਹੱਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

7. ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ: ਫਰਾਂਸ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇਆਪਣੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਸ਼ਹਿਰੀ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ, ਸਮਾਰਟ ਬਿਜਲੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ, ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਊਰਜਾ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਊਰਜਾ ਡੇਟਾ ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਈਆਂ।

ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਲ ਕਰਨਾ

2.1 ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਲ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਜ਼ੋਡ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਕੇ ਸਿਹਤ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਵੱਲੇ, ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਸਹਿਯੋਗ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਬਲੂ ਇਕੋਨੋਮੀ ਅਤੇ ਓਸ਼ੀਅਨ ਗਵਰਨੈਂਸ ਰੋਡਮੈਪ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਟਿਕਾਊ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਆਈਐੱਫਆਰਈਐੱਮਈਆਰ ਅਤੇ ਐੱਨਆਈਓਟੀ/ਐੱਮਓਈਐੱਸ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਨਵੇਂ ਖੇਤਰ ਖੋਲ੍ਹੇਗਾ। 2025 ਵਿੱਚ ਯੂਐੱਨਓਸੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੀ 20 ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

2.2 ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 2050 ਅਤੇ 2070 ਤੱਕ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਕਾਰਬਨ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਲਵਾਯੂ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।

2.3 ਟਿਕਾਊ ਇਮਾਰਤਾਂ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਡੀਕਾਰਬੋਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਪਹੁੰਚਾਂ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਲਗਭਗ ਜ਼ੀਰੋ ਨਿਕਾਸੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਰੋਤ ਕੁਸ਼ਲਤਾ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਇੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਹੁੰਚ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਏ ਗਏ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਈਫ ਜਾਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

2.4 ਸਰਕੂਲਰ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਧਨ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਸਿੰਗਲ-ਯੂਜ਼ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

2.5 ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਕੁਨਮਿੰਗ-ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਗਲੋਬਲ ਬਾਇਓਡਾਇਵਰਸਿਟੀ ਫਰੇਮਵਰਕ (ਕੇਐੱਮਜੀਬੀਐੱਫ) ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਟੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਤਰਜੀਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਪਾਰਕ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ (ਆਈ3ਪੀ) ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਪਤਨ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

3. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰਨੀ 

3.1 ਭਾਰਤ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੀ ਮੁਹਾਰਤ, ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਏਜੰਸੀ (ਏਐੱਫਡੀ) ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈਵਾਲ ਬਣੇਗਾ।

3.2 ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਸਮੇਤ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫੰਡਿੰਗ ਹੱਲਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਰਕੂਲਰ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਕੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਹੱਲਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ; ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਠੋਸ ਅਤੇ ਤਰਲ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸਿਟੀ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਟੂ ਇਨੋਵੇਟ, ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟ ਐਂਡ ਸਸਟੇਨ (ਸਿਟੀਜ਼ 2.0) ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਹੱਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਸਿਟੀਜ਼ 2.0 ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਮਿਉਂਸਪਲ ਸਟਾਫ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਹੈ।

3.3 ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਕੇ, ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਮਾਧਾਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਕੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਸੂਰਤ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਕੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

3.4 ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਵੇਸ਼: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹੀ ਵਿਕਾਸ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੰਡਾਂ (ਅੰਨਪੂਰਨਾ, ਇੰਡਸਇੰਡ ਬੈਂਕ, ਨਿਓਗ੍ਰੋਥ) ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਿਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਪ੍ਰੇਕੋ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਿਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।

4. ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ, ਘੱਟ ਕਾਰਬਨ ਊਰਜਾ ਵੱਲ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਸਹੂਲਤ 

4.1 ਵਧੇਰੇ ਲਚਕੀਲੀ ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਟੀਚਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਹ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਢੁਕਵੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ।

4.2 ਵਪਾਰ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੁਵੱਲੀ ਫਾਸਟ ਟਰੈਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦੁਵੱਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

4.3 ਅੰਤਰ-ਨਿਵੇਸ਼: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ, ਇਨਵੈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ਨਸ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਆਪਸੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ।

III - ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਭਾਗੀਦਾਰੀ

1. ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ

1. ਪ੍ਰਵਾਸ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ 'ਤੇ ਭਾਈਵਾਲੀ ਸਮਝੌਤਾ, ਜੋ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ, ਅਕਾਦਮਿਕ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ, ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਾਡੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦਰਮਿਆਨ ਟੂਰਿਸਟਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ਾ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਕੇ ਲੋਕਾਂ-ਦਰ-ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕਾਂ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ ਛੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਛੋਟ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ 2026 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡਿਪਲੋਮੇ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਵੋਕੇਸ਼ਨਲ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਖੋਜ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਉਹ ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫ੍ਰੈਂਚ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਅਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਐਕਸਚੇਂਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਉਸ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

2. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਇੰਡੋ-ਫ੍ਰੈਂਚ ਹੈਲਥ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਮਾਡਲ 'ਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਵਰਗੇ ਤਰਜੀਹੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਗੇ, ਨਾਲ ਹੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ, ਭਾਰਤੀ ਅਲੂਮਨੀ (ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ) ਸੋਸਾਇਟੀਆਂ ਦੇ ਗਠਨ ਲਈ, ਫਰਾਂਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਵੈਧ ਸ਼ੈਂਗੇਨ ਵੀਜ਼ਾ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਸਮੈਸਟਰ ਲਈ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਫਾਈਲ ਸ਼ੈਂਗੇਨ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ।

3. ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਵ 2025 ਤੱਕ 20,000 ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ। ਉਹ 2030 ਤੱਕ ਇਸ ਸੰਖਿਆ ਨੂੰ 30,000 ਤੱਕ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ, ਫਰਾਂਸ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ। ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਹੋਰ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ "ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾਸਾਂ" ਵੀ ਬਣਾਏਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫ੍ਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਫਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ।

4. ਸਾਡੀਆਂ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਨਿਰੰਤਰ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਰਾਂਸ-ਇੰਡੀਆ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ ਫ੍ਰਾਂਸੀਜ਼ ਨੈੱਟਵਰਕ, ਵਿਚਕਾਰ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ 2025 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ "ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸ" ਸਕੀਮ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾ ਕੇ ਪੰਜ ਕਰ ਦੇਣਗੇ।

2. ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਨਿਯਮਤ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ

2.1 ਸਾਡੇ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ:

2.2 ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ: ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਗੇ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇਰਾਦੇ ਦੇ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ। ਫਰਾਂਸ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗ੍ਰੈਂਡ ਲੂਵਰੇ ਵਿੱਚ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੈਂਡ ਲੂਵਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪੁਰਾਤੱਤਵ, ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ, ਅੰਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਜਾਵਟੀ ਕਲਾ ਆਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਭੰਡਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ। ਇਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਹੋਵੇਗਾ।

2.4 ਸਿਨੇਮਾ: ਫਰਾਂਸ, ਯੂਰਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਿਨੇਮਾ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ, ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਿਨੇਮਾ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਡੀਓਵਿਜ਼ੁਅਲ ਸਹਿ-ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਝੌਤੇ ਦੁਆਰਾ ਸੰਯੁਕਤ ਉਤਪਾਦਨ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਣ।

2.5 ਕਲਾਤਮਕ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸਹਿਯੋਗ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਲਾ ਵੈਲਕਮ ਮਾਡਲ ਵਿੱਚ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਕੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਵਿੱਚ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਵਿਲਾ ਵਾਗਾਮੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 16 ਨਿਵਾਸ ਹਨ। ਫਰਾਂਸ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 2035 ਤੱਕ 300 ਵਿਲਾ ਵੈਲਕਮਰਸ (ਸਜਾਵਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ) ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਲਲਿਤਾ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ (ਐੱਲਕੇਏ) ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਉਤਸਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਫਰਾਂਸ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਤਮਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਰੁਚੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਸਹਾਇਤਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ।

2.6 ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਹਿਯੋਗ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਲਾਇੰਸ ਫ੍ਰੈਂਚਾਈਜ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ, ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਨ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਮਰ-ਮੁਤਾਬਕ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫ੍ਰੈਂਚ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਧਿਆਪਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ ਨੈਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ 50,000 ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਨ। ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਤਨ ਭਾਰਤੀ ਲਿਪੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

2.7 ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫ੍ਰੈਂਕੋਫੋਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਬੰਧਾਂ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੇ ਲਾ ਫ੍ਰੈਂਕੋਫੋਨੀ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਸੱਦੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

2.8 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ 2024 ਓਲੰਪਿਕ ਅਤੇ ਪੈਰਾਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਇਰਾਦੇ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਖੇਡ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਅਥਲੀਟਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰੇਗਾ।

2.9 ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦਰਮਿਆਨ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਮਾਰਸੇਲੀ, ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੌਂਸਲੇਟ ਜਨਰਲ ਖੋਲ੍ਹੇਗਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੂਟਨੀਤਕ ਦਫ਼ਤਰ "ਬਿਊਰੋ ਡੀ ਫਰਾਂਸ" ਖੋਲ੍ਹਿਆ।

ਇਸ ਰੋਡਮੈਪ ਰਾਹੀਂ, ਭਾਰਤ-ਫਰਾਂਸ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧੇਗੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉੱਚ ਦਰਜੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਆਪਸੀ ਲਾਭ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਏਗਾ।

****

ਡੀਐੱਸ/ਏਕੇ