ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಪಾಲುದಾರ ದೇಶಗಳು. 1947ರಲ್ಲಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಶುರುವಾದಾಗಿನಿಂದ ಮತ್ತು 1998ರಲ್ಲಿ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಪರಸ್ಪರ ನಂಬಿಕೆ, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ (ಚಾರ್ಟರ್‌) ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾದ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಬದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿವೆ.

ಭಾರತ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ 25ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ, 2047ರವರೆಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧದ ಹಾದಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲು ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಸಮ್ಮತಿಸಿವೆ. 2047ನೇ ವರ್ಷವು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಶತಮಾನೋತ್ಸವ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಶತಮಾನೋತ್ಸವ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ 50 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ವರ್ಷವಾಗಿರುವುದು ವಿಶೇಷ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿವೆ. ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗೆ ನಿಯಮ ಆಧಾರಿತ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ತಮ್ಮ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿವೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು 1998ರಿಂದ ಮಾಡಿದಂತೆ, ತಮ್ಮ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಮತ್ತು ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸಮಾನರ ನಡುವಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಿವೆ. ಈ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಳಗೊಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಸಮಾನತೆ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಭವಿಷ್ಯದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿವೆ. ಇದರಿಂದ ತಮ್ಮ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಹಾಗೂ ಭೂ ಗ್ರಹವು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿವೆ.  ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಐರೋಪ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟದ ನಡುವಿನ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಸೇರಿದೆ.

I - ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ

1) ಸಾರ್ವಭೌಮ ರಕ್ಷಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸುವುದು

1.1 ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ರಕ್ಷಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ನೆಲೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲುದಾರರಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮೂರನೇ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪ್ರಯೋಜನವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಧಾರಿತ ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸಹ-ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಹ-ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ.

1.2 ಐದು ದಶಕಗಳ ಮಿಲಿಟರಿ ವಾಯುಯಾನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಭಾರತ ಆದೇಶಿಸಿದ 36 ರಫೇಲ್ ಯುದ್ಧವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಸಮಯೋಚಿತವಾಗಿ ತಲುಪಿಸುವುದನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತವೆ. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ ಎಂಜಿನ್‌ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸುಧಾರಿತ ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಿವೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ʻಸಫ್ರಾನ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಎಂಜಿನ್ʼ ಮೂಲಕ ʻಭಾರತೀಯ ಬಹು-ಬಳಕೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ (ಐಎಂಆರ್‌ಎಚ್‌) ಯೋಜನೆʼಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೆವಿ-ಲಿಫ್ಟ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳ ಮೋಟಾರೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಹಕಾರವನ್ನೂ ಪರಸ್ಪರ ಬೆಂಬಲಿಸಲಿವೆ. ʻಐಎಂಆರ್‌ಎಚ್‌ʼ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಯೋಜನೆಯ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು, ಎಂಜಿನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಭಾರತದ ʻಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಏರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ʼ (ಎಚ್‌ಎಎಲ್) ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ʻಸಫ್ರಾನ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಎಂಜಿನ್ʼ ನಡುವೆ ಷೇರುದಾರರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವರ್ಗಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಯಶಸ್ವಿ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ನಿರ್ಣಾಯಕ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ನಿರ್ಮಾಣ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳ ಹಂಚಿಕೆ ಹಾಗೂ ಜಂಟಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ - ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಈಗಾಗಲೇ ವಿಶ್ವಾಸದ ಮನೋಭಾವ ನಡುವೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಹೊಸ ಉದ್ಯಮ ಯೋಜನೆಗಳೂ ಇವುಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿವೆ.

1.3 ʻಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾʼದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ʻಸ್ಕಾರ್ಪೀನ್ʼ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ (ಪಿ 75 - ಕಲ್ವರಿ) ಯಶಸ್ಸಸ್ಸಿನ ಜೊತೆಗೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಕಂಪನಿಗಳ ನಡುವೆ ನೌಕಾ ಪರಿಣತಿಯ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಶ್ಲಾಘಿಸುತ್ತವೆ. ಭಾರತೀಯ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ.

1.4 ಭಾರತ-ಪಾಕ್‌ ನಡುವೆ ಪರಸ್ಪರ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಆಧರಿಸಿರುವ ಈ ರಕ್ಷಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಇತರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ʻಶಕ್ತಿ ಎಂಜಿನ್ʼನ ಫೋರ್ಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ವರ್ಗಾವಣೆಗಾಗಿ ʻಸಫ್ರಾನ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಎಂಜಿನ್ʼ ಮತ್ತು ʻಎಚ್‌ಎಎಲ್ʼ ನಡುವೆ ಆಗಿರುವ ಒಪ್ಪಂದ. ಇದು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮತ್ತು ʻಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾʼವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಫ್ರೆಂಚ್ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

1.5 ಅಂತಹ ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ʻಗಾರ್ಡನ್ ರೀಚ್ ಶಿಪ್‌ಬಿಲ್ಡರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ʼ (ಜಿಆರ್‌ಎಸ್‌ಇ) ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ನೌಕಾ ರಕ್ಷಣಾ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ʻನೇವಲ್ ಗ್ರೂಪ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ʼ ನಡುವಿನ ಒಡಂಬಡಿಕೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಬಾಹ್ಯತಲ ಹಡಗು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸುವುದು ಈ ಒಡಂಬಡಿಕೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.

1.6. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ರಕ್ಷಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಹಕಾರದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯೋನ್ಮುಖವಾಗಿವೆ.

1.7 ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ರಕ್ಷಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಹಯೋಗದ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಭಾರತವು ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ʻಡಿಆರ್ ಡಿಒʼದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ.

2) ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ದೃಢವಾದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು

2.1 ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಈ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪ್ರದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಶಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಎರಡು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾಗಿವೆ. 2018ರಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾದ ʻಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತ-ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಹಕಾರದ ಜಂಟಿ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನʼದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಹೊಸ ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು; ಜಾಗತಿಕ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸಮಾನ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು; ʻಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕ್ರಮʼಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು; ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಈ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಇತರ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ, ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆಗೆ ಗೌರವ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲಿತ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಿರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಭಾರತ-ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಫ್ರೆಂಚ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಾದ ʻನ್ಯೂ ಕ್ಯಾಲೆಡೋನಿಯಾʼ ಮತ್ತು ʻಫ್ರೆಂಚ್ ಪಾಲಿನೇಷ್ಯಾʼಗಳ ನಿಕಟ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸಿವೆ. ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಮತ್ತು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿನ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಾಗರೋತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಲಿವೆ.

2.2 ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗಿನ ತ್ರಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರವು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಸಹಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಆಧಾರಸ್ತಂಭವಾಗಲಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಪಾಲುದಾರ ದೇಶವಾದ ʻಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ʼನೊಂದಿಗೆ 2023ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 4 ರಂದು ಸಚಿವರ ಮಟ್ಟದ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2020 ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ.

ʻತ್ರಿಕೋನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಹಕಾರʼ(ಟಿಡಿಸಿ) ಎಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಾದರಿಯ ಮೂಲಕ, ʻಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ತ್ರಿಕೋನ ಸಹಕಾರ ನಿಧಿʼ ಯನ್ನು(ಐಪಿಟಿಡಿಸಿ) ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಿವೆ. ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ʻಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿʼ(ಎಸ್‌ಡಿಜಿ) ಕೇಂದ್ರಿತ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು ಹಾಗೂ ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನ ಮೂರನೇ ದೇಶಗಳಿಂದ ನವೋದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಭಾರತ-ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ಹೊಂದಿವೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ʻಐಪಿಟಿಡಿಸಿʼ ನಿಧಿಯ ಮೂಲಕ ಬೆಂಬಲಿಸಬೇಕಾದ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಿವೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಆವಿಷ್ಕಾರಕರಿಗೆ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕ ಧನಸಹಾಯದ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 2021 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ʻಭಾರತ-ಇಯು ಸಂಪರ್ಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆʼಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಧಾರಸ್ತಂಭವಾಗಿದೆ.

3) ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳ ಹೃದಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ

3.1 ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶದ ಜೊತೆಗೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದತ್ತಾಂಶ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜಗಳ ನಾವೀನ್ಯತೆ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ.

3.2.1 ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ: ʻಸಿಎನ್ಇಎಸ್ʼ ಮತ್ತು ʻಇಸ್ರೋʼ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ರಚನಾತ್ಮಕ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಅವೆಂದರೆ: ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ. ʻತ್ರಿಶ್ನಾʼ(TRISHNA) ಮಿಷನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ನಿರ್ವಹಣೆಯಂತಹ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಹವಾಮಾನ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದ (ಎಸ್‌ಸಿಒ) ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು,  ಸಾಗರ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ವಾಯು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ; ಭಾರತದ ಗಗನಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಪರಿಶೋಧನೆ (ಮಂಗಳ, ಶುಕ್ರ), ಕಡಲ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ, ಲಾಂಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವಸಹಿತ ಗಗನನೌಕೆಗಳು ಈ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯ ಭಾಗವಾಗಿವೆ. ʻಎನ್ಎಸ್ಐಎಲ್ʼ ಮತ್ತು ʻಏರಿಯನ್‌ ಸ್ಪೇಸ್‌ʼ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಾಣಿಜ್ಯ ಉಡಾವಣಾ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕಾರಕ್ಕೂ ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಯೋಜಿಸಿವೆ.

3.2.2 ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಪ್ರವೇಶ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್, ತಮ್ಮ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಉದ್ಯಮಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಪ್ರವೇಶದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಿವೆ.

3.2.3 ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸಾಂಸ್ಥಿಕಗೊಳಿಸಲಾದ ʻದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಒಪ್ಪಂದʼದ ಮೂಲಕ ಪರಸ್ಪರ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮುಂದುವರಿಸಲಿವೆ.

4. ನಮ್ಮ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಹಾಗೂ ಹೊಸ ಬೆದರಿಕೆಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು

4.1 ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸದಾ ಪರಸ್ಪರ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಿಂತಿವೆ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬೆದರಿಕೆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳ ಸಹಕಾರವನ್ನೂ ಬಲಪಡಿಸಲಿವೆ. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಹಕಾರ; ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಕ್ರಮ; ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮೂಲಭೂತವಾದದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ; ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಹಣಕ್ಕೆ ತಡೆʼ (ಎನ್‌ಎಂಎಫ್‌ಟಿ) ಉಪಕ್ರಮʼದ ಮೂಲಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಣೆ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ; ಹಾಗೂ ʻಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ  ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿಧ್ವಂಸಕತೆಯ ವಿಷಯಗಳ ನಿರ್ಮೂಲನೆಗಾಗಿ ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್ ಕರೆʼ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು  ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

4.2 ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಆಂತರಿಕ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಅಪರಾಧ ಸೇರಿದಂತೆ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟಿತ ಅಪರಾಧಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಆಳಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ. `ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ನಿಗ್ರಹ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಡುವಿನ ಉದ್ದೇಶಿತ ಪತ್ರ’ದ ಮೂಲಕ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆ (ಎನ್‌ಎಸ್‌ಜಿ) ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ʻಗ್ರೂಪ್ ಡಿ ಇಂಟರ್ ವೆನ್ಷನ್ ಡಿ ಲಾ ಜೆಂಡರ್ ಮೆರಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ʼ (ಜಿಐಜಿಎನ್) ನಡುವೆ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳುಸ ಸ್ವಾಗತಿಸಿವೆ.

4.3 ಆಂತರಿಕ ಭದ್ರತೆಯ ಸಹಕಾರದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರವೆಂದರೆ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಆಂತರಿಕ ಭದ್ರತಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದು.

5) ನವೀಕರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು

5.1 ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾದ ತತ್ವಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಸಮಕಾಲೀನ ಹೊಸ ವಾಸ್ತವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಲು ಜಾಗತಿಕ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ.

5.2 ʻಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿʼಯ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿ, ಅದರ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತವೆ. ಭದ್ರಾ ಮಂಡಳಿಯ ಹೊಸ ಖಾಯಂ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ಭಾರತದ ಸೇರ್ಪಡೆಗೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ʻಜಿ-4ʼ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ರುಜುವಾತುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಖಾಯಂ ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿದಂತೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ.  ಸಾಮೂಹಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವೀಟೋ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಬಯಸುತ್ತವೆ.

5.3 ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಸದೃಢ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ʻಹೊಸ ಜಾಗತಿಕ ಹಣಕಾಸು ಒಪ್ಪಂದʼಕ್ಕಾಗಿ ಶೃಂಗಸಭೆಯ ನಂತರ ಗುರುತಿಸಲಾದ ʻಪ್ಯಾರಿಸ್ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿʼಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ.

6) ವಿಜ್ಞಾನ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಹಕಾರವನ್ನು ನಮ್ಮ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಾಹಕಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಶಕ್ತಿ-ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸಹಮತಿಸುತ್ತವೆ.

6.1 ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದೇಶಗಳು ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ನವೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ನಿರ್ನಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ತಮ್ಮ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ಸಂಶೋಧನಾ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಹಾಗೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಳಗೊಳಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಮ್ಮತಿಸಿವೆ:

 6.1.1 ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಹಕಾರ: ʻಭಾರತ-ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಸಮಿತಿʼಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಗುರುತಿಸಿವೆ.  ಇದು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ನಿರ್ಧರಿಸಿದಂತೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆದ್ಯತೆಯ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ʻಫ್ರೆಂಚ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಏಜೆನ್ಸಿʼ (ಎಎನ್ಆರ್) ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡುತ್ತದೆ, (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಡಿಜಿಟಲ್, ನಿರ್ಣಾಯಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು, ಇಂಧನ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ನಗರ ಪರಿವರ್ತನೆ, ಆರೋಗ್ಯ). ಜೊತೆಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ದಿ ಪ್ರಮೋಷನ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ʼ (ಸಿಇಎಫ್ಐಪಿಆರ್‌ಎ) ಮೂಲಕ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಹಕಾರ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬಲಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಹಾಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿ ಇವುಗಳಿಗೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಿವೆ.

6.1.2 ನಿರ್ಣಾಯಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು: 2019 ರಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾದ `ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕುರಿತಾದ ಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ನೀಲನಕ್ಷೆʼ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸುಧಾರಿತ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ಕ್ಲೌಡ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಮತ್ತು ಕ್ವಾಂಟಮ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ʻಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯ ಜಾಗತಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ನೀತಿʼಯೂ (ಜಿಪಿಐಎ) ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ನಿಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಗಮನ ಹರಿಸಲಿವೆ.

6.1.3 ಆರೋಗ್ಯ ಸಹಕಾರ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಔಷಧ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿವೆ. ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ, ʻಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿತ ಪತ್ರʼಕ್ಕೆ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ. ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರೋಗ್ಯ, ಆರೋಗ್ಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಆಂಟಿಮೈಕ್ರೊಬಿಯಲ್ ಪ್ರತಿರೋಧದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ʻಒಂದೇ ಆರೋಗ್ಯʼ ವಿಧಾನ, ವೈದ್ಯರ ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಹೊಸ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಆಧಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಿದೆ. ʻಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ತಡೆʼ, ʻಸನ್ನದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಪಂದನೆʼಯಲ್ಲೂ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಹಕರಿಸಲಿವೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರೋಗ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಔಷಧ ವಲಯ, ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ.

6.1.4 ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್: 2022ರಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ʻಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ʼನ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗ ಮತ್ತು ʻಲಾ ರಿಯೂನಿಯನ್ ದ್ವೀಪʼದ ಹಲವಾರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪಾಲುದಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಯುವಕರು, ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸುವ ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಯು ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ವಾಹನವಾಗಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಬೇಕು. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಡಿಯಲ್ಲಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ʻಅವಳಿ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್ʼ ಪದವಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ʻಸೊರ್ಬೊನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ-ಐಐಟಿ, ದೆಹಲಿʼ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಈಗಾಗಲೇ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ನರವಿಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಸಹಯೋಗ ಏರ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

·ಇನ್ಸ್‌ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಪಾಶ್ಚರ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಂಡಳಿ (ಸಿಎಸ್ಐಆರ್) ನಡುವೆ 2022ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾದ ಒಡಂಬಡಿಕೆಯು ಉತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆ, ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ʻಪಾಶ್ಚರ್ ಕೇಂದ್ರʼವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ.

6.1.5 ಸೈಬರ್ ಸಹಕಾರ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸೈಬರ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಸೈಬರ್ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಆಳಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸೈಬರ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿವೆ. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಸಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸೈಬರ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಪರಸ್ಪರರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿವೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಪರಸ್ಪರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ʻಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನʼಗಳ(ಐಸಿಟಿ) ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಾಲಿ ʻಮೊದಲ ಸಮಿತಿ 2021-2025 ಓಪನ್-ಎಂಡೆಡ್ ಕಾರ್ಯಪಡೆʼಯ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ. ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ತಗ್ಗಿಸಲು, ತನಿಖೆ ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಲು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ನೀತಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸಮ್ಮತಿಸಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ʻಐಸಿಟಿʼಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಸಮಗ್ರ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದೂ ಸೇರಿದೆ. ಸೈಬರ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಬೆದರಿಕೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ನಿಟಿಟನಲ್ಲಿ ಸೈಬರ್ ಸನ್ನದ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಹಾಘೂ ಸದೃಢ ಸೈಬರ್ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವರ್ಧನೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಭಾರತ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಉತ್ತಮ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು, ಮಾಹಿತಿ, ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತಾ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಮತ್ತು ಸೈಬರ್ ಬೆದರಿಕೆ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ.

6.1.6 ಡಿಜಿಟಲ್ ನಿಯಂತ್ರಣ: ಫ್ರೆಂಚ್ ಸ್ಥಂಸ್ಥೆಗಳಾದ ʻಸಿಎನ್ಐಎಲ್ʼ, ʻಫ್ರೆಂಚ್ ಡೇಟಾ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರʼ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿತ ಭಾರತೀಯ ಸಹವರ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಂವಾದವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ. ಐರೋಪ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಡಿಜಿಟಲ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಡೇಟಾ ಗೌಪ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳೂ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಸತಾತ್ಮಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಅವು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ.

6.1.7 ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಮೇಲಿನ ಸಹಕಾರ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿನ ತ್ವರಿತ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿವೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ತಾವು ಅನುಸರಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಒಮ್ಮತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ, ನವೋದ್ಯಮ, ಎಐ, ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, 5ಜಿ/6ಜಿ ಟೆಲಿಕಾಂ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಕೌಶಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಳಗೊಳಿಸಲು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ.

· ʻಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕುರಿತಾದ ಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ನೀಲನಕ್ಷೆʼಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಶಾಂತಿಯುತ, ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಸೈಬರ್ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಅನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸೈಬರ್-ಭದ್ರತಾ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪಾಲುದಾರರ ಪಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿವೆ.

· ನಾವೀನ್ಯತೆ, ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ನವೋದ್ಯಮಗಳ ದೂರಗಾಮಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು, ತಮ್ಮ ನವೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಶೀಲತಾ ಜಾಲಗಳ ನಡುವೆ ವರ್ಧಿತ ಸಂಪರ್ಕದ ಮೂಲಕ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವ ಬದ್ಧತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿವೆ. 2022ರಲ್ಲಿ ʻವಿವಾಟೆಕ್‌ʼನಲ್ಲಿ ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಗಿ ಭಾರತದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಈ ವರ್ಷ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯು, ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅನನ್ಯ ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಭಾರತದ ಆಳವಾದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಇದು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

· ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು, ತಮ್ಮ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಯೋಗಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ʻಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ʼ(ಯುಪಿಐ) ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಕಳೆದ ವಾರ ಭಾರತದ ʻಎನ್‌ಪಿಸಿಐ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೇಮೆಂಟ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ʼ(ಎನ್ಐಪಿಎಲ್) ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ʻಲೈರಾ ಕಲೆಕ್ಟ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ʼ ನಡುವೆ ಒಪ್ಪಂದ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪಾವತಿ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಅನುಷ್ಠಾನದ ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದು, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್, 2023 ರ ವೇಳೆಗೆ ಲೈವ್ ಆಗಲಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ʻಯುಪಿಐʼ ಮೂಲಕ ಹಣ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಮೊದಲ ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನ ʻಐಫೆಲ್ ಟವರ್‌ʼ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲಿದೆ.

· ಮುಕ್ತ, ಸ್ವತಂತ್ರ, ಪ್ರಜಾಸತಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು ಹಾಗೂ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಮಾಜಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ʻಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯʼ(ಡಿಪಿಐ) ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿವೆ. ʻಇನ್‌ಫ್ರಾಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ಸ್‌(ಇಂಡಿಯಾ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ಸ್) ಮತ್ತು ʻಇನ್‌ಫಿನಿಟಿʼ(ಇಂಡಿಯಾ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಇನ್ನೋವೇಶನ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಶನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ) ವೇದಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬಹು-ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿವೆ. ನಮ್ಮ ಎರಡು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಒಗ್ಗೂಡುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಆಗಿರುವ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ನಾವು ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ʻಡಿಪಿಐʼನಲ್ಲಿನ ಈ ಜಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಬಹು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ದೂರಗಾಮಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತೇವೆ. ʻಡಿಪಿಐʼ ವಿಧಾನವು ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ವೇಗವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಾ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಹಾಗೂ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪರಿಹಾರಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಜಂಟಿ ʻಡಿಪಿಐʼ ಸಹಕಾರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಸಂಭಾವ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಣಾಮದ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ಗುರುತಿಸಿವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಕವಾಗಿ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕಾದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುಕ್ತ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ವಿವಿಧ ವೇದಿಕೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಧಿಸಲಾಧ ಅಂತರ-ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳೂ ತಮ್ಮ ನಡುವೆ  ಇಂತಹ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್, ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕರಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ.

II – ಭೂ ಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ

1) ನಮ್ಮ ಹವಾಮಾನ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಇಂಧನ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು

1.1 ಭಾರತದ ನಗರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಇಂಧನ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸುವ, ಇಂಧನ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಹಾಗೂ ʻಎಸ್ ಡಿಜಿ 7ʼ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಹವಾಮಾನ ಒಪ್ಪಂದದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ತ್ರಿವಳಿ ಉದ್ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಕಡಿಮೆ ಇಂಗಾಲದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯತ್ತ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳಲು ನಿಕಟವಾಗಿ ಸಹಕರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಇಂಧನ ಮಿಶ್ರಣದಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ಮೂಲಗಳ ಪಾಲನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ ಎಂದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಗುರುತಿಸಿವೆ. ಇಂಧನ ಭದ್ರತಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಹರಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಪರಿಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯೂ ಸೇರಿದೆ ಎಂಬ ಸಮಾನ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಹೊಂದಿವೆ.

1.2 ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ನಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ: ಸಾಗರ ಮತ್ತು ಭೂ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ʻಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪಾರ್ಕ್‌ಗಳ ಪಾಲುದಾರಿಕೆʼ ʻಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೌರ ಮೈತ್ರಿʼ ಮತ್ತು ʻಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರಗಳ ಉಪಕ್ರಮʼ (ಐಪಿಒಐ) ಸೇರಿದಂತೆ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಮತ್ತು ತೃತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಿವೆ. ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ(ಸೂಫಿಪಿ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ - ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಹಣಕಾಸು) ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಪಾಲುದಾರರನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಮ್ಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ನಡುವಿನ ಒಡಂಬಡಿಕೆಯನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸ್ವಾಗತಿಸಿವೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನೀಲಿ ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸದೃಢತೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಹಣಕಾಸಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತುಕತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಿವೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ತಮ್ಮ ನಾಗರಿಕ ಭದ್ರತಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಪತ್ತುಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻವಿಪತ್ತು ಸದೃಢತೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟʼದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜ್ಞಾನ, ಪರಿಣತಿ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಹಣಕಾಸು  ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

1.3 ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ: ಜೈತಾಪುರ ಅಣು ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗೆ(ಜೆಎನ್‌ಪಿಪಿ) ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಿರುವ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸ್ವಾಗತಿಸಿವೆ. ʻಇಪಿಆರ್ʼ ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸಲು ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕ ಪರಮಾಣು ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವ ʻಇಡಿಎಫ್ʼನ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸ್ವಾಗತಿಸಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಶೀಘ್ರ ಒಪ್ಪಂದ ಅಂತಿಮವಾಗುವುದನ್ನು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳೂ ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಿವೆ. ʻಸ್ಕಿಲ್ ಇಂಡಿಯಾʼ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ, ಪರಮಾಣು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಇಂಟರ್‌ನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು / ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ಸಹವರ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ವಿದ್ಯುತ್ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳು (ಎಸ್‌ಎಂಆರ್) ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ (ಎಎಂಆರ್) ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ. ಪರಮಾಣು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ʻಜೂಲ್ಸ್ ಹೊರೊವಿಟ್ಜ್ ರಿಸರ್ಚ್ ರಿಯಾಕ್ಟರ್ʼನಲ್ಲಿ (ಜೆಎಚ್ಆರ್) ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.

1.4 ಡಿಕಾರ್ಬನೇಟೆಡ್ ಹೈಡ್ರೋಜನ್: ಹಸಿರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಕುರಿತ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಬಳಿಕ, ʻಡಿಕಾರ್ಬನೇಟೆಡ್ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ʼ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಕ ಮಾನದಂಡಗಳ ನಾವೀನ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಿಕಟ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಕಂಪನಿಗಳ ನಡುವೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಿವೆ.

1.5 ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಸೌರಶಕ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಮೂರನೇ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸೌರ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ʻಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೌರ ಮೈತ್ರಿಕೂಟʼದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ನಿಕಟ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻಸ್ಟಾರ್-ಸಿʼ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹಾಗೂ ಸೆನೆಗಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೌರ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ಜಂಟಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೂಲಕ ಬೆಂಬಲಿಸಲಾಗುವುದು.

1.6 ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳ ನವೀಕರಣ, ನದಿಯಿಂದ ಹರಿಯುವ ಪರಿಹಾರಗಳು ಮತ್ತು ಪಂಪ್-ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಪರಿಹಾರಗಳ ಪ್ರಚಾರ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.

1.7 ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆ: ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ ವಿದ್ಯುತ್ ಜಾಲವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ, ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಇಂಧನ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ನಗರ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಇಂಧನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಭಾರತದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂಧನ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿಯ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಒಪ್ಪಿವೆ.

2) ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯ - ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಎದುರಿಸುವುದು 

2.1 ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ನಷ್ಟದ ತ್ರಿವಳಿ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ ತಂದೊಡ್ಡುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ʻಒನ್ ಹೆಲ್ತ್ʼ ವಿಧಾನದ ಆಶಯದೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿವೆ. ʻಪ್ರೆಜೋಡ್ʼ(PREZODE) ಉಪಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳ ಒಪ್ಪಂದದ ಮಾತುಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಔಷಧ ಸಹಕಾರದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಸಹಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿವೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ 2022ರಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾದ ʻನೀಲಿ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಗರ ಆಡಳಿತದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿʼಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸುಸ್ಥಿರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಗರ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ʻಐಎಫ್ಆರ್‌ಇಎಂಇಆರ್ʼ(IFREMER) ಮತ್ತು `ಎನ್ಐಒಟಿ ‘/ `ಎಂಒಇಎಸ್’ ನಡುವಿನ ಒಪ್ಪಂದವು ಸಹಕಾರದ ಹೊಸ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. 2025ರಲ್ಲಿ `ಯುಎನ್ಒಸಿ’ಗೂ ಮುನ್ನ,  ʻಜಿ-20ʼ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಸಾಗರದ ಕುರಿತಾದ ಒಪ್ಪಂದ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಬೆಂಬಲ ಸೂಚಿಸಿವೆ.

2.2 ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಇಂಗಾಲದ ತಟಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಸಾಧಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹವಾಮಾನ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಭಾರವು 2050 ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ 2070ರ ಒಳಗಾಗಿ ಈ ಗುರಿ ಸಾಧಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿವೆ.

2.3 ಸುಸ್ಥಿರ ಕಟ್ಟಡಗಳು: ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ನೀತಿಗಳ ಯಶಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ, ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಇಂಗಾಲಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದು(ʻಡಿಕಾರ್ಬನೈಸೇಷನ್‌ʼ) ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಗುರುತಿಸಿವೆ. ಇದರಿಂದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ನೆರವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ನವೀನ ವಿಧಾನಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಹೊಸ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನವೀಕರಣದಲ್ಲಿ  ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಿತವ್ಯಯ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲ ದಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಭಾರತವು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಹಾಗೂ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022ರಿಂದ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಹ ಬೆಂಬಲ ಸೂಚಿಸಿರುವ ʻಮಿಷನ್ ಲೈಫ್‌ʼ ಅಥವಾ ʻಪರಿಸರಕ್ಕಾಗಿ ಜೀವನಶೈಲಿʼ ನೀತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ.

2.4 ವರ್ತುಲ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ: ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಹೊಸ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಧನದ ಮಾತುಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಏಕ ಬಳಕೆಯ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವ ಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಬದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ದೇಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ.

2.5 ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ನಷ್ಟ:  ಜಾಗತಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಗುರಿಗಳ ಮಹತ್ವ, ʻಕುನ್ಮಿಂಗ್-ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಬಯೋಡೈವರ್ಸಿಟಿ ಫ್ರೇಮ್ವರ್ಕ್ʼನ (ಕೆಎಂಜಿಬಿಎಫ್) ಗುರಿಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ಗುರುತಿಸಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂದರ್ಭಗಳು, ಆದ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಅರಿವನ್ನೂ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಹೊಂದಿವೆ. ʻಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪಾರ್ಕ್ಸ್ʼ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ  (ಐ3ಪಿ) ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮುಂದುವರಿಸಿವೆ. ಸಾಗರದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅವನತಿ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ನಷ್ಟವನ್ನು ಸುಸಂಬದ್ಧ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರಯುತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಹರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ʻರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿ ಆಚೆಗಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗರ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಬಳಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದʼದ(ಬಿಬಿಎನ್ ಜೆ) ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿವೆ.

3) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಗರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದು

3.1 ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಪರಿಣಿತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಗರ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸಾಧಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸರಕಾರ, ಅಲ್ಲಿನ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಏಜೆನ್ಸಿ (ಎಎಫ್‌ಡಿ) ಯನ್ನು ತನ್ನ ಆದ್ಯತೆಯ ಪಾಲುದಾರನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದೆ.

3.2 ಸಮಗ್ರ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ: ಸಮಗ್ರ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ವರ್ತುಲ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಗರಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ತಮ್ಮ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ, ತ್ಯಾಜ್ಯದಿಂದ ಸಂಪತ್ತಿನ ಪರಿಹಾರಗಳು; ನಗರಗಳಿಂದ ದ್ರವ ಮತ್ತು ಘನ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು ಸೇರಿವೆ. ʻಸಿಟಿ ಇನ್‌ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಟು ಇನ್ನೋವೇಟ್, ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಆಂಡ್‌ ಸಸ್ಟೈನ್‌ʼ (ಸಿಟಿಐಎಸ್-2.0) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ 2ನೇ ಹಂತದ ಪ್ರಾರಂಭವು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನವೀನ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ʻಸಿಟಿಐಎಸ್-2.0ʼ ಹೊಂದಿದೆ.

3.3 ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ನಗರ ಚಲನಶೀಲತೆ: ಸಾರಿಗೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚಲನಶೀಲತೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಹೊಸ ಮಾರ್ಗೋಪಾಯಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾರಿಗೆ ಕುರಿತ ತಮ್ಮ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಆಳಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಸೂರತ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಯೋಜನೆಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿವೆ.

3.4 ಸಾಮಾಜಿಕ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ: ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಉತ್ಸುಕವಾಗಿವೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ ಸಮುದಾಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ಆದ್ಯತೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಉತ್ಸುಕವಾಗಿವೆ.

4) ಸುಸ್ಥಿರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಇಂಗಾಲದ ಶಕ್ತಿಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವುದು

4.1 ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಡುವಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಸುಸ್ಥಿರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಈ ಕುರಿತ ನೀತಿ ವಿನಿಮಯಗಳನ್ನು ಮೂಲಕ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಿವೆ.

4.2 ವ್ಯಾಪಾರ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ರಫ್ತುದಾರರು ಹಾಗೂ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಪರಿಹರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆಯನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻತ್ವರಿತಗತಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದʼದ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

4.3 ಅಂತರ-ಹೂಡಿಕೆ: ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಪರಸ್ಪರ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ʻಇನ್‌ವೆಸ್ಟ್‌ ಇಂಡಿಯಾʼ ಮತ್ತು ʻಬಿಸಿನೆಸ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ʼ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ.

III - ಜನರಿಗಾಗಿ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ

1) ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುವಕರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು

1.1       2021 ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ʻವಲಸೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆʼ ಕುರಿತ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಪದವೀಧರರು, ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು, ಸಂಶೋಧಕರು, ವೃತ್ತಿಪರರು ಮತ್ತು ನುರಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ನಮ್ಮ ಸಮಾನ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿ ಹರಿವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವಲಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ವೀಸಾಗಳ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜನರ ನಡುವಿನ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಆಳಗೊಳಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಪರಸ್ಪರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಅಧಿಕೃತ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ವಾಸ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ವೀಸಾ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ 2026ರಲ್ಲಿ ಈ ವಿನಾಯಿತಿಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ನಡೆಸಲಿವೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ನುರಿತ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಡಿಪ್ಲೊಮಾಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಅರ್ಹತೆಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಉಪಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಿವೆ.

1.2 ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲಿವೆ. ಇವು ಭಾಷಾ ಸಹಕಾರದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಭಾರತೀಯ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷೆಯ ಬೋಧನೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ, ಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಕರ ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ವಿನಿಮಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ವೀಸಾ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಪರಸ್ಪರರ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಗಳು ವಹಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ.

1.3 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಚಲನಶೀಲತೆ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ತಮ್ಮ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ʻಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ಗಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ಇಂಡೋ-ಫ್ರೆಂಚ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ʼ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಜಂಟಿ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸಂಶೋಧಕರ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಆದ್ಯತೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಲಿವೆ. ಭಾರತೀಯ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಸೆಮಿಸ್ಟರ್‌ ಫ್ರಾನ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಸಿಂಧುತ್ವದ ʻಷೆಂಗೆನ್ʼ ವೀಸಾಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅವರು ಫ್ರೆಂಚ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲಪಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ʻಷೆಂಗೆನ್ʼ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.

2025ರ ವೇಳೆಗೆ 20,000 ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನು 30,000 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ತನ್ನ ವಿಶೇಷ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಫ್ರೆಂಚ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್ "ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತರಗತಿಗಳನ್ನು" ಆಯೋಜಿಸಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಇದು ಅವರಿಗೆ ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಸೇರಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಫ್ರೆಂಚ್ ಸರ್ಕಾರವು ಅಂತಹ ತರಗತಿಗಳ ಆಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರೆ, ಇತ್ತ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತದ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಥದ್ದೇ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

1.4 ನಮ್ಮ ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜಗಳ ನಡುವೆ ಸುಸ್ಥಿರ ವಿನಿಮಯ: ನಮ್ಮ ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜಗಳ ನಡುವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻಫ್ರಾನ್ಸ್-ಇಂಡಿಯಾ ಫೌಂಡೇಶನ್ʼ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ʻಅಲೈಯನ್ಸ್ ಫ್ರಾಂಕೈಸಸ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ʼ ಸೇರಿದಂತೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಿಗೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬೆಂಬಲ ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು 2025ರ ವೇಳೆಗೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಐದರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು "ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆ" ಯೋಜನೆಯಂತಹ ಯುವ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ.

2) ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ನಡುವೆ ನಿಯಮಿತ ಸಂವಾದವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು

2.1 ನಮ್ಮ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಈಗ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಮೂಲಭೂತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸೃಜನಶೀಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿರ ತರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತವೆ:

2.2 ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ: ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾಗಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ತಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ರವಾನಿಸಲು ತಮ್ಮ ಜಂಟಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ʻಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯʼ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿತ ಪತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿರುವುದನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿವೆ. ಪ್ರಮುಖ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಯೋಜನೆಗಳ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ʻಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಲೌವ್ರೆʼ ಅನುಭವದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಭಾರತಕ್ಕೆ ನೀಡಲಿದೆ. ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಗಳು, ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು, ನಾಣ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ, ಅಲಂಕಾರಿಕ ಕಲೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕಟ್ಟಡ ಮರುಹೊಂದಾಣಿಕೆಗೆ ʻಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಲೌವ್ರೆʼ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ʻನ್ಯಾಷನಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾʼ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಗೆ ಇದು ಸೂಕ್ತವಾದ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.

2.4 ಸಿನಿಮಾ: ಯುರೋಪಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾದ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಕ ದೇಶವಾದ ಭಾರತವು ತಮ್ಮ ನಿರ್ಮಾಣಗಳ ರಫ್ತು ಮಾಡಲು; ಆಡಿಯೊ-ವಿಷುಯಲ್ ಸಹ-ನಿರ್ಮಾಣ ಒಪ್ಪಂದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಹ-ನಿರ್ಮಾಣಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲತೆ ಒದಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ದೇಶದ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಪರಸ್ಪರ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿವೆ.

2.5 ಕಲಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಾತ್ಮಕ ಸಹಕಾರ: ನಮ್ಮ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ವೃತ್ತಿಪರರು ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿವೆ. ಮಾರ್ಚ್ 3, 2023ರಂದು ಉದ್ಘಾಟಿಸಲಾದ ʻವಿಲ್ಲಾ ಸ್ವಾಗತಂʼ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ, ನಿವಾಸಿಗಳ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ವಾಸ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ 16 ನಿವಾಸ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಫ್ರೆಂಚ್ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಕರೆತರಲು ರೂಪಿಸಲಾದ ನಿವಾಸಿಗಳ ಜಾಲವೇ ʻವಿಲ್ಲಾ ಸ್ವಾಗತಂʼ. ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಫ್ರೆಂಚ್ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ಬರಹಗಾರರ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 2035ರ ವೇಳೆಗೆ ಮುನ್ನೂರು ʻವಿಲ್ಲಾ ಸ್ವಾಗತಂʼ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ʻಭಾರತದ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿʼಯು (ಎಲ್‌ಕಎ) ಭಾರತೀಯ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಜನರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾತ್ಮಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲಿದೆ.

2.6 ಭಾಷಾ ಸಹಕಾರ: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ʻಅಲೈಯನ್ಸ್ ಫ್ರಾಂಕೈಸಸ್ʼ ಜಾಲವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷಾ ಬೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ.  ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಬೋಧನಾ ಕಲಿಕಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಹಾಗೂ ವಯೋಮಾನ ಸೂಕ್ತ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ʻಅಲೈಯನ್ಸ್ ಫ್ರಾಂಕೈಸಸ್ʼ ಜಾಲದಲ್ಲಿ 50,000 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಬಹುದು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತದಿಂದ ವಿಶೇಷ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು.

2.7. ʻಫ್ರಾಂಕೊಫೋನ್ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಲವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ʻಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡಿ ಲಾ ಫ್ರಾಂಕೊಫೋನಿʼ ಸಂಘಟನೆಗೆ ಸೇರಲು ಭಾರತವನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ಭಾರತ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದೆ.

2.8. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದೇಶಗಳು ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಪ್ಯಾರಿಸ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ 2024ರ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಾಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಲಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಕ್ರೀಡಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿತ ಪತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿರುವುದನ್ನು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳಿಗೆ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧತೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಹಾಯಕವಾಗಲಿದೆ.

2.9. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಜನರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಾನ್ಸುಲರ್ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಭಾರತವು ಮಾರ್ಸಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ತೆರೆಯಲಿದೆ.

ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತ-ಫ್ರಾನ್ಸ್ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವು ಸಹಕಾರದ ಹೊಸ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸಲಿದೆ ಹಾಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸಮಾನ ಆಸಕ್ತಿಯ, ಹಾಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಳಗೊಳಿಸಲಿದೆ.

*****