ಧ್ವನಿಗಳು, ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಿಕ್ಷಣದ ಭವಿಷ್ಯ: ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರಧೇಶದ ಹೊಸ ಸಿನಿಮಾ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯಿತು
ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ 2025ರ ಸಾಲಿನ 56ನೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವದ (ಐ.ಎಫ್.ಎಫ್.ಐ.) ಇದರ 8ನೇ ದಿನದಂದು ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ "ಹೊಸ ಈಶಾನ್ಯ ಸಿನಿಮಾ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಾಲೆಗಳು" ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆನಡೆಯಿತು. ಈ ಚರ್ಚಾ ಅಧಿವೇಶನವು ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಮತ್ತು ಕಥೆ ಹೇಳುವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ತರಬೇತಿ ಶಾಲೆಗಳ ಪರಿವರ್ತನಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು. ಈಶಾನ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಧ್ವನಿಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾದ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಕುರಿತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರಯಾಣಗಳು, ಅನುಭವಗಳು ಮತ್ತು ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡವು.

ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಶ್ರೀ ಡೊಮಿನಿಕ್ ಸಂಗ್ಮಾ ಅವರು ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಣಿಪುರದ ಖ್ಯಾತ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಶ್ರೀ ಹಾವೊಬಮ್ ಪಬನ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಮಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ರೀಮಾ ಬೋರಾ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮಹರ್ಷಿ ತುಹಿನ್ ಕಶ್ಯಪ್ ಅವರು ಈ ಚರ್ಚಾ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.
"ಮಾನ್ಯತೆಗಾಗಿ ಹೋರಾಟ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ, ನಾವು ರಚಿಸುವ ಸಿನಿಮಾವನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ." — ಶ್ರೀ ಹಾವೋಬಮ್ ಪಬನ್ ಕುಮಾರ್
ಮಣಿಪುರದ ಅನುಭವಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಶ್ರೀ ಹಾವೋಬಮ್ ಪಬನ್ ಕುಮಾರ್, 1990ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕ ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಕೇವಲ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು – ಎಫ್.ಟಿ.ಐ.ಐ. ಪುಣೆ ಮತ್ತು ಎಸ್.ಆರ್.ಎಫ್.ಟಿ. ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ – ಮಾತ್ರ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ - ಈಶಾನ್ಯದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಅಪಾರ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮತ್ತು ಸೀಮಿತ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. ಎಸ್.ಆರ್.ಎಫ್.ಟಿ. (ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ)ಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯಲು ತಮ್ಮ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಶ್ರೀ ಪಬನ್ ವಿವರಿಸಿದರು, ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಶ್ರೀ ಅರಿಬಮ್ ಶ್ಯಾಮ್ ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಷ್ಯವೃತ್ತಿ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಕಠಿಣ ತರಬೇತಿಯು ತಮ್ಮ ಕಲೆಯನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಸಿನಿಮೀಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರೂಪಣಾ ಕಥೆ ಹೇಳುವಿಕೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೇಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿದರು. ಆನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಈಶಾನ್ಯದ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಇನ್ನೂ ಮನ್ನಣೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ವೇದಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ತಮ್ಮ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಮುದಾಯವು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಅನುಭವ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು.

"ನಿಜವಾದ ಕಥೆಗಳು ಮನೆಯಿಂದ ಬರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕನ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಅದು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ." — ಶ್ರೀ ಮಹರ್ಷಿ ತುಹಿನ್ ಕಶ್ಯಪ್
ಎಸ್.ಆರ್.ಎಫ್.ಟಿ.ಐ.ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಶ್ರೀ ಮಹರ್ಷಿ ತುಹಿನ್ ಕಶ್ಯಪ್ ಹೇಗೆ ಮರುರೂಪಿಸಿದರು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಬಾಲಿವುಡ್ನ ಹೊಳಪಿನತ್ತ ಆಕರ್ಷಿತರಾದ ಶ್ರೀ ಕಶ್ಯಪ್, ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಅಧಿಕೃತ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡರು. ಆಳವಾಗಿ ಗಮನಿಸಲು, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಲು ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಲಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. "ಒಬ್ಬರ ಸ್ವಂತ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕೇವಲ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಷಯವಲ್ಲ - ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುವ ಕಥೆ ಹೇಳುವಿಕೆಗೆ ಇದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ" ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು.

"ಈಶಾನ್ಯ ಸಿನಿಮಾವು ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಪರದೆಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಮತ್ತು ಕೇಳಲು ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ." —ಶ್ರೀಮತಿ ರೀಮಾ ಬೋರಾ
ಔಪಚಾರಿಕ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನ್ಯಾವಿಗೇಟ್ ಮಾಡಿದರೂ ಸಹ, ಎಸ್.ಆರ್.ಎಫ್.ಟಿ. ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ತನ್ನ ಸಿನಿಮಾ ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಪೋಷಿಸಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಶ್ರೀಮತಿ ರೀಮಾ ಬೋರಾ ಅವರು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಇಶಾನೌದಿಂದ ಗಂಗಾ ಸಿಲೋನಿ ಪಖಿಯವರೆಗೆ ಮತ್ತು 1935ರ ಹಿಂದಿನ ಅಸ್ಸಾಮಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಪ್ರವರ್ತಕ ಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಈಶಾನ್ಯ ಸಿನಿಮಾಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ವಿವಿಧ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು. ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಬೋರಾ ಅವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು, ಈಶಾನ್ಯದ ಭಾಷೆಗಳು, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ವಿಶಾಲ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ತರುವಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು.

"ಉತ್ತಮ ಕಥೆಗಳು ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಭೂಮಿಯಿಂದ ಬರುತ್ತವೆ. ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಾಲೆಯು ಅವುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಹೇಳಬೇಕೆಂದು ನಿಮಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ." — ಶ್ರೀ ಡೊಮಿನಿಕ್ ಸಂಗ್ಮಾ
ಸಭಾ ಮಧ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಶ್ರೀ ಡೊಮಿನಿಕ್ ಸಂಗ್ಮಾ, ಕಥೆ ಹೇಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ವಿಶಾಲ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. ಮೌಖಿಕ ಕಥೆ ಹೇಳುವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, ಜಾಗತಿಕ ಸಿನಿಮಾಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿರೂಪಣಾ ರಚನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಸವಾಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಡೊಮಿನಿಕ್ ಸಂಗ್ಮಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಒಬ್ಬರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭೂದೃಶ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ನಿಕಟ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕ ಕಥೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಶ್ರೀ ಡೊಮಿನಿಕ್ ಸಂಗ್ಮಾ ಪ್ರಕಾರ ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಿಕ್ಷಣವು ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು, ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ಈ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರದೆಯ ಮೇಲೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ ಶಾಲೆಗಳು ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವಲ್ಲಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುವ ಸಿನಿಮಾವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಈಶಾನ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಅನಿವಾರ್ಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಹಂಚಿಕೆಯ ಸ್ವೀಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು. ಈಶಾನ್ಯ ಕಥೆಗಾರರ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ವರ್ಧಿಸಲು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಹೂಡಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಇದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು.

ಐ.ಎಫ್.ಎಫ್.ಐ. ಬಗ್ಗೆ
1952 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಭಾರತದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ (ಐ.ಎಫ್.ಎಫ್.ಐ.) ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಿನಿಮಾ ಆಚರಣೆಯಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವದಿಂದ ಹೆಮ್ಮೆಯಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ , ಕೇಂದ್ರ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ, ಗೋವಾ ಮನರಂಜನಾ ಸೊಸೈಟಿ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಆಯೋಜಿಸಿರುವ ಈ ಚಲನಚಿತ್ರ ಉತ್ಸವವು ಜಾಗತಿಕ ಸಿನಿಮೀಯ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ - ಅಲ್ಲಿ ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ಗಳು ದಿಟ್ಟ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಲಾವಿದರು ನಿರ್ಭೀತ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬರುವವರೊಂದಿಗೆ ಜಾಗವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಐ.ಎಫ್.ಎಫ್.ಐ. ಅನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಹೊಳೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಅದರ ಸೃಜನಶೀಲ ಮಿಶ್ರಣ - ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು, ಮಾಸ್ಟರ್ಕ್ಲಾಸ್ಗಳು, ಗೌರವಗಳು ಮತ್ತು ಕಲ್ಪನೆಗಳು, ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗಗಳು ಹಾರುವ ಉನ್ನತ-ಶಕ್ತಿಯ ವೇವ್ಸ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಬಜಾರ್. ನವೆಂಬರ್ 20 ರಿಂದ 28, 2025 ರವರೆಗೆ ಗೋವಾದ ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುವ ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ ಕರಾವಳಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುವ 56 ನೇ ಆವೃತ್ತಿಯು ಭಾಷೆಗಳು, ಪ್ರಕಾರಗಳು, ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಗಳ ಅದ್ಭುತ ವರ್ಣಪಟಲವನ್ನು ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ - ಇದು ವಿಶ್ವ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸೃಜನಶೀಲ ಪ್ರತಿಭೆಯ ತಲ್ಲೀನಗೊಳಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ:
IFFI Website: https://www.iffigoa.org/
PIB’s IFFI Microsite: https://www.pib.gov.in/iffi/56/
PIB IFFIWood Broadcast Channel: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F
X Handles: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji
*****
रिलीज़ आईडी:
2195830
| Visitor Counter:
4
इस विज्ञप्ति को इन भाषाओं में पढ़ें:
Marathi
,
Khasi
,
English
,
Urdu
,
Konkani
,
हिन्दी
,
Manipuri
,
Bengali-TR
,
Assamese
,
Punjabi
,
Gujarati
,
Tamil
,
Malayalam