ન્યૂ નોર્થ-ઈસ્ટ સિનેમા ચર્ચા: અવાજ, દ્રષ્ટિ અને ફિલ્મ શિક્ષણનું ભવિષ્ય
#IFFIWood, 27 નવેમ્બર 2025
56મા ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઑફ ઇન્ડિયા (IFFI), ગોવા 2025ના આઠમા દિવસે કલા એકેડેમી ઓડિટોરિયમમાં "ન્યૂ નોર્થ-ઈસ્ટ સિનેમા અને ફિલ્મ સ્કૂલ" પર એક પેનલ ચર્ચાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ સત્રે પ્રદેશના ફિલ્મ નિર્માતાઓને અને વાર્તા કહેવાની પરંપરાઓને આકાર આપવામાં ફિલ્મ સ્કૂલસની પરિવર્તનકારી ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. ઉત્તર-પૂર્વના અગ્રણીઓ આ પ્રદેશમાં સિનેમાના વિકસતા લેન્ડસ્કેપ પર વ્યક્તિગત યાત્રાઓ, અનુભવો અને આંતરદૃષ્ટિ વહેંચી હતી.

આ ચર્ચાનું સંચાલન ડોમિનિક સાંગમા દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું અને તેમાં મણિપુરના વિખ્યાત ફિલ્મ નિર્માતા હાઓબમ પબન કુમાર અને આસામી ફિલ્મ નિર્માતા રીમા બોરાહ અને મહર્ષિ તુહિન કશ્યપનો સમાવેશ થયો હતો. "માન્યતા માટેનો સંઘર્ષ ચાલુ રહે છે, જે આપણે બનાવીએ છીએ તે સિનેમાને આકાર આપે છે." — હાઓબમ પબન કુમાર મણિપુરના અનુભવી ફિલ્મ નિર્માતા હાઓબમ પબન કુમારે 1990ના દાયકામાં ઔપચારિક ફિલ્મ શિક્ષણના પડકારોમાંથી પસાર થવાની તેમની વ્યક્તિગત યાત્રા વિશે વાત કરી હતી. એવા સમયે જ્યારે માત્ર બે મુખ્ય સંસ્થાઓ — FTII પુણે અને SRFTI કોલકાતા — અસ્તિત્વમાં હતી, ત્યારે ઉત્તર-પૂર્વના મહત્વાકાંક્ષી ફિલ્મ નિર્માતાઓએ ભારે સ્પર્ધા અને મર્યાદિત તકોનો સામનો કરવો પડતો હતો. પબને SRFTI માં પ્રવેશ મેળવવાની તેમની છ વર્ષની યાત્રાને યાદ કરી, જે દરમિયાન તેમણે સુપ્રસિદ્ધ ફિલ્મ નિર્માતા અરિબમ શ્યામ શર્મા હેઠળ પણ તાલીમ મેળવી હતી. તેમણે પ્રતિબિંબિત કર્યું કે કેવી રીતે આ સખત તાલીમે તેમને તેમની કળાને સુધારવામાં, એક વિવેચનાત્મક સિનેમેટિક દ્રષ્ટિકોણ વિકસાવવામાં અને કથાત્મક વાર્તા કહેવાની સૂક્ષ્મતાને સમજવામાં મદદ કરી. વર્ષોથી પ્રગતિ હોવા છતાં, તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ઉત્તર-પૂર્વના ફિલ્મ નિર્માતાઓ હજી પણ તેમના કાર્યને પ્રદર્શિત કરવા માટે માન્યતા અને પ્લેટફોર્મ્સ માટે પ્રયત્નશીલ છે. તેમણે વહેંચ્યું કે તેમની ફિલ્મ સંસ્થામાંથી આવેલા તેમના પોતાના સમુદાયે તેમને તેમની કારકિર્દી બનાવવામાં મદદ કરી.

"સાચી વાર્તાઓ ઘરેથી આવે છે, અને તેને સમજવું એ જ ફિલ્મ નિર્માતાના અવાજને આકાર આપે છે." — મહર્ષિ તુહિન કાશ્યપ
મહર્ષિ તુહિન કશ્યપે જણાવ્યું કે SRFTIમાં ગાળેલા તેમના સમયએ તેમના ફિલ્મમેકર તરીકેના દ્રષ્ટિકોણને અત્યંત બદલી નાખ્યો. શરૂઆતમાં મુખ્યધારાના બોલિવૂડના ચકાચૌંધ તરફ આકર્ષાયેલા કશ્યપે બાદમાં સમજ્યું કે આસામની મૂળભૂત, સત્યઘટના આધારિત કહાણીઓનું અન્વેષણ કરવું કેટલું મહત્વનું છે. તેમણે જણાવ્યું કે તેમની ફિલ્મ શિક્ષણએ તેમને ઊંડું નિરીક્ષણ કરવું, તટસ્થ રીતે વિચારવું અને પોતાની સાંસ્કૃતિક વારસાને સર્જનાત્મક પ્રેરણાના સ્ત્રોત તરીકે સ્વીકારવું શીખવ્યું. તેમણે ભાર મૂકી કહ્યું:“પોતાની જમીન અને ઇતિહાસને સમજવું એ માત્ર શૈક્ષણિક કસરત નથી—આવા વાર્તાકથન માટે આવશ્યક છે જે સ્થાનિક તેમજ વૈશ્વિક સ્તરે હૃદયને સ્પર્શે.”

“ઉત્તર-પૂર્વનું સિનેમા સમૃદ્ધ ઇતિહાસ ધરાવે છે, જેને રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્વિક પડદાઓ પર જોવાની અને સાંભળવાની જરૂર છે.” — રીમા બોરા
રીમા બોરાએ શેર કર્યું કે કેવી રીતે FTIIએ તેમની ફિલ્મી સંવેદનાઓ અને વ્યક્તિગત વિકાસને પોષણ આપ્યું, ભલે ફોર્મલ અભ્યાસક્રમોમાં ઉત્તર-પૂર્વના સિનેમાની ગેરહાજરી વચ્ચે તેઓ આગળ વધી રહ્યાં હતાં. તેમણે જણાવ્યું કે ઉત્તર-પૂર્વના સિનેમાનો ઇતિહાસ અત્યંત સમૃદ્ધ છે. ઈશાનૌથી લઈ ગંગા સિલોની પાખી સુધી, તેમજ 1935થી શરૂ થયેલી અસમિયાં ફિલ્મોની પ્રગતિ—તેમ છતાં ઉત્તર-પૂર્વનું સિનેમા રાષ્ટ્રીય ચર્ચાઓમાં વર્ષોથી ઓછું પ્રતિનિધિત્વ પામતું આવ્યું છે. બોરાએ અરુણાચલ પ્રદેશમાં સ્થાપિત થતાં નવી ફિલ્મ સંસ્થાની પ્રશંસા કરી, અને તેને ઉત્તર-પૂર્વની ભાષાઓ, પરંપરાઓ અને વાર્તાઓને વિશાળ દર્શકવર્ગ સુધી પહોંચાડવા માટેનું મહત્વપૂર્ણ પગલું ગણાવ્યું.
.
"શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ તમારી પોતાની ભૂમિમાંથી આવે છે. ફિલ્મ શાળા તમને તે કેવી રીતે કહેવી તે શીખવે છે." — ડોમિનિક સાંગમા
ડોમિનિક સાંગમાએ, સંચાલક તરીકે સેવા આપતા, વાર્તા કહેવા અને શિક્ષણના વ્યાપક સંદર્ભમાં ચર્ચાને ફ્રેમ કરી. મૌખિક વાર્તા કહેવાની પરંપરાઓમાં તેમના મૂળ પર આધાર રાખીને, સાંગમાએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે વૈશ્વિક સિનેમાના સંપર્કે કથાત્મક રચનાઓ પ્રત્યેની તેમની ધારણાને પડકારી અને વિસ્તૃત કરી. તેમણે રેખાંકિત કર્યું કે સૌથી આકર્ષક વાર્તાઓ ઘણીવાર કોઈની સંસ્કૃતિ, લેન્ડસ્કેપ અને સમુદાયની ગાઢ સમજણમાંથી ઉદ્ભવે છે. સાંગમાના મતે, ફિલ્મ શિક્ષણ ફિલ્મ નિર્માતાઓને આ વાર્તાઓને સ્ક્રીન પર અસરકારક રીતે અનુવાદિત કરવા માટે તકનીકી કુશળતા, સૈદ્ધાંતિક આધાર અને આત્મવિશ્વાસ પ્રદાન કરે છે.

ચર્ચાનું સમાપન એક સહિયારી સ્વીકૃતિ સાથે થયું કે ફિલ્મ શાળાઓ પ્રતિભાનું પોષણ કરવા, સાંસ્કૃતિક ઓળખ જાળવવા અને નોર્થ-ઈસ્ટના ફિલ્મ નિર્માતાઓને સ્થાનિક સ્તરે અને વૈશ્વિક સ્તરે પડઘો પાડતું સિનેમા બનાવવા માટે સશક્ત બનાવવામાં અનિવાર્ય ભૂમિકા ભજવે છે. તેણે નોર્થ-ઈસ્ટના વાર્તાકારોના અવાજોને વિસ્તૃત કરવા માટે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, માર્ગદર્શન અને પ્લેટફોર્મ્સમાં સતત રોકાણ કરવાની જરૂરિયાત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો.

IFFI વિશે
1952 માં જન્મેલો, ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઑફ ઇન્ડિયા (IFFI) દક્ષિણ એશિયાના સિનેમાના સૌથી જૂના અને સૌથી મોટા ઉત્સવ તરીકે ગૌરવભેર ઊભો છે. નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NFDC), માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર અને એન્ટરટેઇનમેન્ટ સોસાયટી ઓફ ગોવા (ESG), ગોવા રાજ્ય સરકાર દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત, આ ઉત્સવ એક વૈશ્વિક સિનેમેટિક પાવરહાઉસમાં વિકસ્યો છે — જ્યાં પુનઃસ્થાપિત ક્લાસિક્સ બોલ્ડ પ્રયોગોને મળે છે, અને સુપ્રસિદ્ધ માસ્ટ્રો નિર્ભય પ્રથમ-સમયના ફિલ્મ નિર્માતાઓ સાથે જગ્યા વહેંચે છે. જે વસ્તુ IFFI ને ખરેખર ચમકાવે છે — આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ, સાંસ્કૃતિક પ્રદર્શનો, માસ્ટરક્લાસ, શ્રદ્ધાંજલિઓ, અને ઉચ્ચ-ઊર્જા WAVES ફિલ્મ બજાર, જ્યાં વિચારો, સોદાઓ અને સહયોગો ઉડાન ભરે છે. 20-28 નવેમ્બર દરમિયાન ગોવાના અદભૂત દરિયાકિનારાની પૃષ્ઠભૂમિ સામે યોજાયેલ, 56મી આવૃત્તિ ભાષાઓ, શૈલીઓ, નવીનતાઓ અને અવાજોના એક ચમકદાર સ્પેક્ટ્રમનું વચન આપે છે — વિશ્વ મંચ પર ભારતની સર્જનાત્મક પ્રતિભાનો એક ઇમર્સિવ ઉત્સવ.
વધુ માહિતી માટે, અહીં ક્લિક કરો:
IFFI વેબસાઇટ: https://www.iffigoa.org/
PIBની IFFI માઇક્રોસાઇટ: https://www.pib.gov.in/iffi/56/
PIB IFFIWood બ્રોડકાસ્ટ ચેનલ: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F
X હેન્ડલ્સ: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji
Release ID:
2195526
| Visitor Counter:
7
Read this release in:
Marathi
,
Khasi
,
English
,
Urdu
,
Konkani
,
हिन्दी
,
Manipuri
,
Bengali-TR
,
Assamese
,
Tamil
,
Malayalam