5 વર્ષમાં 500,000 કર્મચારીઓનું દ્વિપક્ષીય આદાનપ્રદાન, જેમાં ભારતથી જાપાનમાં 50,000 કુશળ કર્મચારીઓ અને સંભવિત પ્રતિભાઓનો સમાવેશ થાય છે.

2025 ના ભારત-જાપાન વાર્ષિક શિખર સંમેલન દરમિયાન, ભારત અને જાપાનના પ્રધાનમંત્રીઓએ મુલાકાતો અને આદાનપ્રદાન દ્વારા તેમના નાગરિકો વચ્ચે ઊંડી સમજણ વધારવાની અને મૂલ્યોનું સહ-નિર્માણ કરવા અને સંબંધિત રાષ્ટ્રીય પ્રાથમિકતાઓને સંબોધવા માટે તેમના માનવ સંસાધન માટે સહયોગી માર્ગો શોધવાની જરૂરિયાત પર સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી.

તે મુજબ, ભારત અને જાપાનના જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્રો આગામી પેઢીમાં બંને દેશો વચ્ચે સેતુ તરીકે સેવા આપવા માટે કર્મચારીઓના આદાનપ્રદાનને વિસ્તૃત કરવાનો પ્રયાસ કરશે. બંને દેશોએ આગામી પાંચ વર્ષમાં બંને દિશામાં 500,000થી વધુ કર્મચારીઓના આદાનપ્રદાનનું મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે, જેમાં ભારતથી જાપાનમાં 50,000 કુશળ કર્મચારીઓ અને સંભવિત પ્રતિભાઓનો સમાવેશ થાય છે, જેથી ભારત અને જાપાન વચ્ચે લોકોથી લોકો સુધી આદાનપ્રદાનનો નવો પ્રવાહ ઉભો થાય. આવા પ્રયાસો નીચેના ઉદ્દેશ્યોને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવશે :

i . સંબંધિત દ્રષ્ટિકોણના અંતરને દૂર કરીને ભારતમાંથી કુશળ કર્મચારીઓ અને સંભવિત પ્રતિભાઓને જાપાનમાં આકર્ષવા.

ii. બંને દેશોમાં સંયુક્ત સંશોધન, વ્યાપારીકરણ અને મૂલ્ય નિર્માણ માટે માનવશક્તિ પૂરકતાઓનો ઉપયોગ કરવો.

iii. ભારતમાં જાપાની ભાષા શિક્ષણ, તેમજ દ્વિ-દિશાત્મક સાંસ્કૃતિક, શૈક્ષણિક અને પાયાના આદાનપ્રદાનને ભવિષ્ય માટે રોકાણ તરીકે પ્રોત્સાહન આપવું.

iv. જાપાન, જેમાં IT કર્મચારીઓ સહિત માનવશક્તિની અછતનો સામનો કરી રહ્યું છે, અને ભારત બંને માટે આર્થિક રીતે ફાયદાકારક પૂરકતાઓનો ઉપયોગ કરવો, જેનો હેતુ કૌશલ્ય વિકાસને વેગ આપવા અને તેના ઉત્પાદન ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવવાનો છે.

v. જાપાની કંપનીઓ અને ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે સંપર્કના બિંદુઓને મજબૂત બનાવવા.

આ દિશામાં, ભારત અને જાપાન સંયુક્ત રીતે નીચે મુજબની કાર્ય યોજના શરૂ કરે છે, જે આગામી પાંચ વર્ષમાં ભારતથી જાપાનમાં કુશળ કર્મચારીઓ અને સંભવિત પ્રતિભાઓની સંખ્યામાં 50,000નો વધારો કરવા માટે સરકાર, ઉદ્યોગ અને શૈક્ષણિક ક્ષેત્રોમાં વિવિધ સંસ્થાઓના પ્રયાસોને પ્રોત્સાહન આપશે.

(1) ઉચ્ચ કુશળ કર્મચારીઓ :

આગામી 5 વર્ષમાં જાપાનમાં ભારતીય એન્જિનિયરિંગ વ્યાવસાયિકો અને શૈક્ષણિક કર્મચારીઓના પ્રવાહને વધારવો, જે a) ભારતીય ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં જાપાની કંપનીઓનું વિશેષ મિશન, જેનો હેતુ

સેમિકન્ડક્ટર અને AI

સહિત લક્ષિત ક્ષેત્રોમાં જાપાની કંપનીઓમાં રોજગારીની તકો વિશે જાગૃતિ લાવવાનો છે . b) જાપાનમાં ભારતીય વ્યાવસાયિકોના રોજગારનો સર્વેક્ષણ હાથ ધરવું, શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ/સફળતા વાર્તાઓ ઓળખવી, જાગૃતિને સરળ બનાવવી અને રોજગારને સરળ બનાવવો, જેનાથી જાપાનમાં ઉચ્ચ નોકરી સ્થાન મળે અને ભારતીય પ્રતિભા જાળવી શકાય.

c) જાપાન એક્સચેન્જ એન્ડ ટીચિંગ (JET) કાર્યક્રમ હેઠળ ભારતમાંથી જાપાનમાં અંગ્રેજી ભાષાના સહાયક શિક્ષકોના રોજગારને પ્રોત્સાહન આપવું.

(2) વિદ્યાર્થીઓ અને સંશોધકો :

આગામી 5 વર્ષોમાં જાપાનમાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ, વૈજ્ઞાનિકો અને સંશોધકોના પ્રવાહને વધારવો, જે

a) MEXT જાપાન અને ભારતના શિક્ષણ મંત્રાલય વચ્ચે શિક્ષણ પર દ્વિપક્ષીય ઉચ્ચ સ્તરીય નીતિ સંવાદ, જેમાં ભારત અને જાપાન વચ્ચે વિદ્યાર્થી વિનિમયને પ્રોત્સાહન આપવા અને જાપાનમાં ભારતીય પ્રતિભાના શિક્ષણ પછીના ઇન્ટર્નશિપ અને રોજગારને સુવ્યવસ્થિત કરવાના પગલાં પર વધારાનું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

b) MEXT દ્વારા આંતર-યુનિવર્સિટી એક્સચેન્જ પ્રોજેક્ટને પ્રોત્સાહન આપવું જે ભારતમાં ભાગીદાર યુનિવર્સિટીઓ સાથે ગુણવત્તાયુક્ત આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થી વિનિમય કાર્યક્રમો વિકસાવવા/આયોજિત કરવા માટે જાપાની યુનિવર્સિટીઓને સમર્થન આપે છે.

c) જાપાન સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી એજન્સી (JST) ના સાકુરા સાયન્સ એક્સચેન્જ પ્રોગ્રામ હેઠળ દર વર્ષે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અને સંશોધકોની જાપાન મુલાકાત, મહિલા સંશોધકોને ભાગ લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે.

d) જાપાનમાં અભ્યાસ કરતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ માટે જાપાન સરકાર (MEXT) શિષ્યવૃત્તિ દ્વારા સતત સહાય.

e) જાપાનના વિદેશ મંત્રાલયનો નવો શરૂ કરાયેલ MIRAI- Setu કાર્યક્રમ, ભારતીય યુનિવર્સિટી અને અનુસ્નાતક વિદ્યાર્થીઓને જાપાની કંપનીઓમાં મુલાકાત અને મહિનાની ઇન્ટર્નશિપ તાલીમ માટે આમંત્રિત કરે છે. જે બંને દેશો વચ્ચે લાંબા ગાળાના પ્રતિભા આદાનપ્રદાન માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે કાર્ય કરે છે.

f) ભારતીય અને જાપાની મંત્રાલયો અથવા એજન્સીઓ દ્વારા અનુક્રમે આંતરરાષ્ટ્રીય યુવા વિજ્ઞાન વિનિમય કાર્યક્રમ, બંને દેશો વચ્ચે લાંબા ગાળાના વૈજ્ઞાનિક પ્રતિભા સ્થાનાંતરણ માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી ક્ષેત્રોમાં ટૂંકા ગાળાના વિનિમય માટે ઉચ્ચ શાળાના વિદ્યાર્થીઓને સીધા જાપાની સંસ્થાઓમાં આમંત્રિત કરે છે.

g) લોટસ કાર્યક્રમ (ભારત-જાપાન વિજ્ઞાન કાર્યક્રમમાં પ્રતિભાશાળી યુવાનોનું પરિભ્રમણ) જે જાપાનના MEXT દ્વારા જાપાન આવતા અનુસ્નાતક વિદ્યાર્થીઓ સહિત યુવા સંશોધકો માટે રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જેથી અત્યાધુનિક ક્ષેત્રોમાં ભારતીય અને જાપાની યુનિવર્સિટીઓ વચ્ચે સંયુક્ત સંશોધનને પ્રોત્સાહન મળે. વધુમાં, METI ઇન્ટર્નશિપ દ્વારા રસ ધરાવતા લોકો માટે જાપાની કંપનીઓ સાથે મેચિંગની સુવિધા આપીને કાર્યક્રમને સમર્થન આપશે, જેનાથી ઉદ્યોગ-શૈક્ષણિક સહયોગમાં વધુ વધારો થશે.

(૩) સ્પેસિફાઇડ સ્કીલ્ડ વર્કર (SSW) સિસ્ટમ/ટેકનિકલ ઇન્ટર્ન ટ્રેનિંગ પ્રોગ્રામ (TITP) :

જાપાનની SSW સિસ્ટમ હેઠળ 5 વર્ષમાં ભારતીય કર્મચારીઓના પ્રવાહને વધારવા માટે,

a) ભારતમાં SSW ટેસ્ટ માટે તમામ 16 શ્રેણીઓને આવરી લેવાનો પ્રયાસ કરવો.

b) ભારતના ઉત્તર, પૂર્વ, દક્ષિણ, પશ્ચિમ અને ઉત્તરપૂર્વીય પ્રદેશોને આવરી લેતા કૌશલ્ય પરીક્ષાઓ અને જાપાની ભાષા પરીક્ષણો માટે નવા પરીક્ષણ કેન્દ્રો સ્થાપિત કરવા માટે પ્રયાસો કરવા.

c) પ્રવાસી કૌશલ વિકાસ દ્વારા પાત્ર ભારતીય SSW કર્મચારીઓ માટે પૂરક પ્રસ્થાન પૂર્વે વ્યાવસાયિક ભાષા તાલીમ પૂરી પાડવી. ભારતના વિદેશ મંત્રાલય (MEA) ની
યોજના કાર્યક્રમ.

d) ભારતના ઈ-માઇગ્રેટ પોર્ટલમાં જાપાનને એક ગંતવ્ય દેશ તરીકે સમાવવું અને જાપાની નોકરીદાતાઓ દ્વારા પ્રમાણિત ભારતીય કર્મચારીઓની સલામત, કાયદેસર અને વ્યવસ્થિત ભરતી માટે ભારતના રાષ્ટ્રીય કારકિર્દી સેવા પ્લેટફોર્મ પર સમર્પિત ભારત-જાપાન કોરિડોર બનાવવો.

e) TITP અને રોજગાર કૌશલ્ય વિકાસ (ESD) કાર્યક્રમ દ્વારા, જે એકવાર રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, ભારતીય સંભવિત પ્રતિભાઓને જાપાનમાં આકર્ષિત કરવી.

(4) કૌશલ્ય વિકાસ :

ભારતમાં કૌશલ્ય સ્તરને અપગ્રેડ કરવા અને જાપાન માટે તૈયાર કાર્યબળનું ઉત્પાદન કરવા માટે જાપાનની વ્યવસ્થાપક, ઔદ્યોગિક અને ઉત્પાદન ક્ષમતાનો લાભ ઉઠાવવો, જેમાં

a) ઇન્ડિયા-નિપ્પોન પ્રોગ્રામ ફોર એપ્લાઇડ કોમ્પિટન્સી ટ્રેનિંગ (INPACT) જેવી પહેલ હેઠળ, ભારતમાં જાપાની કંપનીઓ દ્વારા સંપન્ન અભ્યાસક્રમો અને વ્યાવસાયિક તાલીમ કાર્યક્રમોના ખર્ચ અને જાપાનમાં ભારતીય કર્મચારીઓને તાલીમ આપવા માટે સબસિડીની જોગવાઈ.

b) નવા શરૂ કરાયેલા કાર્યક્રમ "ઇન્ડિયા-જાપાન ટેલેન્ટ બ્રિજ" અને અન્ય યોજનાઓ દ્વારા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અને મધ્ય-કારકિર્દી ભારતીય કુશળ વ્યાવસાયિકો માટે ઇન્ટર્નશિપ કાર્યક્રમો અને જોબ મેચિંગ ઇવેન્ટ્સને પ્રોત્સાહન આપવું.

c) રાષ્ટ્રીય કૌશલ્ય વિકાસ નિગમ (NSDC) સાથે સંકલનમાં તેમના રહેવાસીઓને સંબંધિત તાલીમ અને પ્લેસમેન્ટ માટે ભારતમાં રાજ્ય સરકારોનો ટેકો.

d) જાપાનમાં ભારતીય દૂતાવાસના આયુષ સેલ અને ભારતના આયુષ મંત્રાલય દ્વારા દેખરેખ હેઠળ યોગ અને આયુર્વેદમાં શ્રેષ્ઠતા કેન્દ્રોની સ્થાપના, ખાસ કરીને વૃદ્ધાવસ્થા સંભાળના ક્ષેત્રમાં પરંપરાગત સુખાકારી પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવા અને તેમની પ્રેક્ટિસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે.

(5) ભાષા ક્ષમતા વિકાસ :

કૌશલ્ય ક્ષેત્રો માટે સુસંગત જાપાની ભાષા શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવું

a) સરકારી પહેલ અને ખાનગી ક્ષેત્રના પ્રયાસો દ્વારા ભારતમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં વ્યવહારુ જાપાની ભાષા શિક્ષણની સુલભતામાં સુધારો.

b) જાપાની કંપનીઓ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી ભાષા તાલીમના ખર્ચ માટે સબસિડી.

c) જાપાની ભાષા શિક્ષકો માટે તાલીમ તકોનો વિસ્તાર કરવો તેમજ જાપાની ભાષા શિક્ષણના નિષ્ણાતો મોકલીને કાર્યક્ષમ અભ્યાસક્રમ અને સામગ્રી ડિઝાઇન કરવા માટે સમર્થન આપવું.

d) ભારતમાં NIHONGO પાર્ટનર્સ પ્રોગ્રામ (લાંબા ગાળાનો) શરૂ કરવો, જેના દ્વારા જાપાની નાગરિકોને સ્થાનિક જાપાની ભાષા શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓને ટેકો આપવા માટે માધ્યમિક શાળાઓમાં મોકલવામાં આવે છે.

e) જાપાન ફાઉન્ડેશન દ્વારા ભારતમાં 360 કલાકના શિક્ષક તાલીમ અભ્યાસક્રમને ઉદ્યોગ અને કુશળ કામદારોની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ બનાવવા અને તેને વિસ્તૃત કરવા પર વિચારણા.

f) જાપાની ભાષા પ્રાવીણ્ય કસોટી (JLPT) અને જાપાન ફાઉન્ડેશન ટેસ્ટ ફોર બેઝિક જાપાનીઝ (JFT-Basic) ની માંગને અનુરૂપ ભારતમાં જાપાની ભાષા પરીક્ષણ કેન્દ્રોની સંખ્યા અને ક્ષમતા વધારવા માટે પ્રયાસો કરવા.

(6) જાગૃતિ, સમર્થન અને સંકલન વધારવું :

હિસ્સેદારો આગામી પાંચ વર્ષ પછી આ વિનિમયના સ્વ-નિર્ભરતા માટે આધાર બનાવવા માટે જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સક્રિયપણે કાર્ય કરશે,

a) જાપાનમાં રોજગારની તકો અને કૌશલ્ય વિકાસ અને ઉદ્યોગસાહસિકતા મંત્રાલય (MSDE), NSDC અને અન્ય હિસ્સેદારો દ્વારા યુનિવર્સિટીઓમાં રોજગાર મેળાઓ, લક્ષિત જાહેરાત ઝુંબેશ અને સોશિયલ મીડિયા આઉટરીચ દ્વારા જાપાનમાં રોજગારની તકો અને જાપાની ભાષા શિક્ષણ પરના કાર્યક્રમો.

b) જાપાની પ્રીફેક્ચર્સમાં NSDC દ્વારા આયોજિત નોકરીદાતા-કર્મચારી મેચ-મેકિંગ સેમિનાર.

c) જાપાન સરકારના સમર્થનથી ભારતીય મિશન અને પોસ્ટ્સમાં આગમન પર સપોર્ટ, ઓરિએન્ટેશન વર્કશોપ અને ફરિયાદ નિવારણ.

d) બંને દેશો વચ્ચે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ગતિશીલતાને પ્રોત્સાહન આપવા અંગે સંબંધિત માહિતીને એકીકૃત અને પ્રસારિત કરવા માટે એક વેબસાઇટ બનાવવી.

e) રાજ્ય-પ્રાંત ભાગીદારી દ્વારા માનવ સંસાધન અને પ્રતિભાનું આદાન-પ્રદાન, ભારતીય રાજ્યોની કૌશલ્ય પહેલને જાપાનના સંબંધિત પ્રીફેક્ચર્સમાં સ્થિત કંપનીઓની ભરતી ઝુંબેશ સાથે મેચ કરવી.

f) બંને દેશો વચ્ચે કર્મચારીઓના આદાનપ્રદાનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વિચારોનું આદાનપ્રદાન કરવા માટે માનવ સંસાધન વિનિમય સેમિનારનું આયોજન.

(7) અમલીકરણ અને અનુવર્તી પગલાં :

ભારતના વિદેશ મંત્રાલય અને જાપાનના વિદેશ મંત્રાલય ઉપરોક્ત કાર્ય યોજનાના અમલીકરણનો એકંદર હવાલો સંભાળશે અને આ માટે વાર્ષિક સંયુક્ત સચિવ/ડાયરેક્ટર જનરલ-સ્તરની પરામર્શ કરશે. તેઓ બંને દેશો વચ્ચે માનવ સંસાધન વિનિમય અને સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે જરૂરી વધારાના પગલાં પણ શોધશે. શિક્ષણ, કૌશલ્ય, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી, ડિજિટલ અર્થતંત્રમાં હાલની સંવાદ પદ્ધતિઓનો પણ ઉપયોગ પ્રયાસોને પૂરક બનાવવા માટે કરવામાં આવશે.
 

SM/IJ/GP/JD