પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે રેલવે મંત્રાલયના ચાર પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપી, જેનો કુલ ખર્ચ રૂ. 12,328 કરોડ (આશરે) થશે. આ પ્રોજેક્ટ્સમાં સામેલ છે: -

(1) દેશલપર - હાજીપીર - લુણા અને વાયોર - લખપત નવી લાઇન

(2) સિકંદરાબાદ (સનથનગર) - વાડી ત્રીજી અને ચોથી લાઇન

(3) ભાગલપુર - જમાલપુર ત્રીજી લાઇન

(4) ફુરકાટિંગ - નવી તિનસુકિયા ડબલિંગ

ઉપરોક્ત પ્રોજેક્ટ્સનો ઉદ્દેશ્ય મુસાફરો અને માલસામાન બંનેના સરળ અને ઝડપી પરિવહનને સુનિશ્ચિત કરવાનો છે. આ પહેલો કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે અને મુસાફરીની સુવિધામાં સુધારો કરશે ઉપરાંત લોજિસ્ટિક ખર્ચ ઘટાડશે અને ઓઈલ આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડશે. વધુમાં, આ પ્રોજેક્ટ્સ CO2 ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં ફાળો આપશે, જેનાથી ટકાઉ અને કાર્યક્ષમ રેલ કામગીરીને ટેકો મળશે. આ પ્રોજેક્ટ્સ તેના બાંધકામ દરમિયાન લગભગ 251 (બેસો એકાવન) લાખ માનવ-દિવસ માટે સીધી રોજગારી પણ ઉત્પન્ન કરશે.

પ્રસ્તાવિત નવી લાઇન કચ્છ ક્ષેત્રના દૂરના વિસ્તારને કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે. તે ગુજરાતમાં હાલના રેલવે નેટવર્કમાં 2526 કરોડ રૂપિયાના અંદાજિત ખર્ચ સાથે 145 રૂટ કિમી અને 164 ટ્રેક કિમી ઉમેરશે. પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થવાનો સમય 3 વર્ષનો છે. ગુજરાત રાજ્યમાં પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવા ઉપરાંત, નવી રેલ લાઇન મીઠું, સિમેન્ટ, કોલસો, ક્લિંકર અને બેન્ટોનાઇટના પરિવહનમાં મદદ કરશે. આ પ્રોજેક્ટનું વ્યૂહાત્મક મહત્વ એ છે કે તે કચ્છના રણને કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે. હડપ્પા સ્થળ ધોળાવીરા, કોટેશ્વર મંદિર, નારાયણ સરોવર અને લખપત કિલ્લો પણ રેલ નેટવર્ક હેઠળ આવશે કારણ કે 13 નવા રેલવે સ્ટેશનો ઉમેરવામાં આવશે. જેનાથી 866 ગામો અને લગભગ 16 લાખ વસ્તીને ફાયદો થશે.

કનેક્ટિવિટીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, મંજૂર થયેલા મલ્ટી-ટ્રેકિંગ પ્રોજેક્ટ્સ આશરે 3108 ગામો અને લગભગ 47.34 લાખ વસ્તી અને એક મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લા (કાલાબુર્ગી)ને કનેક્ટિવિટી વધારશે જે કર્ણાટક, તેલંગાણા, બિહાર અને આસામ રાજ્યોને લાભ આપશે. કર્ણાટક અને તેલંગાણામાં ફેલાયેલી 173 કિલોમીટર લાંબી સિકંદરાબાદ (સનથનગર) - વાડી 3જી અને 4થી લાઇન, જેનો ખર્ચ 5012 કરોડ રૂપિયા છે, તે પૂર્ણ કરવાનો સમય પાંચ વર્ષનો છે જ્યારે બિહારમાં 53 કિલોમીટર લાંબી ભાગલપુર - જમાલપુર ૩જી લાઇન માટે ત્રણ વર્ષનો છે, જેનો ખર્ચ 1156 કરોડ રૂપિયા છે. 3634 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે 194 કિલોમીટર લાંબી ફુરકેટિંગ - ન્યૂ તિનસુકિયા ડબલિંગનું કામ ચાર વર્ષમાં પૂર્ણ થશે.

વધેલી લાઇન ક્ષમતા ગતિશીલતામાં નોંધપાત્ર વધારો કરશે, જેના પરિણામે ભારતીય રેલવે માટે કાર્યકારી કાર્યક્ષમતા અને સેવા વિશ્વસનીયતામાં સુધારો થશે. આ મલ્ટી-ટ્રેકિંગ દરખાસ્તો કામગીરીને સુવ્યવસ્થિત કરવા અને ભીડ ઘટાડવા માટે તૈયાર છે. આ પ્રોજેક્ટ્સ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીના નવા ભારતના વિઝન સાથે સુસંગત છે જે આ ક્ષેત્રના લોકોને "આત્મનિર્ભર" બનાવશે, જેનાથી આ વિસ્તારમાં વ્યાપક વિકાસ થશે અને તેમના રોજગાર/સ્વરોજગારની તકોમાં વધારો થશે.

આ પ્રોજેક્ટ્સ પીએમ-ગતિ શક્તિ રાષ્ટ્રીય માસ્ટર પ્લાન પર આધારિત છે, જેમાં સંકલિત આયોજન અને હિસ્સેદારોના પરામર્શ દ્વારા મલ્ટિ-મોડલ કનેક્ટિવિટી અને લોજિસ્ટિક કાર્યક્ષમતા વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. ગુજરાત, કર્ણાટક, તેલંગાણા, બિહાર અને આસામ રાજ્યોના 13 જિલ્લાઓને આવરી લેતા ચાર પ્રોજેક્ટ્સ ભારતીય રેલવેના હાલના નેટવર્કમાં લગભગ 565 કિલોમીટરનો વધારો કરશે.

કોલસો, સિમેન્ટ, ક્લિંકર, ફ્લાયએશ, સ્ટીલ, કન્ટેનર, ખાતરો, કૃષિ ચીજવસ્તુઓ અને પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનો વગેરે જેવી ચીજવસ્તુઓના પરિવહન માટે આ આવશ્યક માર્ગો છે. ક્ષમતા વધારવાના કાર્યોના પરિણામે 68 MTPA (મિલિયન ટન પ્રતિ વર્ષ) ની તીવ્રતાનો વધારાનો માલ ટ્રાફિક થશે. રેલવે પર્યાવરણને અનુકૂળ અને પરિવહનનું ઊર્જા કાર્યક્ષમ માધ્યમ હોવાથી, આબોહવા લક્ષ્યો પ્રાપ્ત કરવામાં અને દેશના લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચ ઘટાડવામાં, ઓઈલ આયાત (56 કરોડ લિટર) ઘટાડવામાં અને CO2 ઉત્સર્જન (360 કરોડ કિલોગ્રામ) ઘટાડવામાં મદદ કરશે. જે 14 કરોડ વૃક્ષોના વાવેતર સમાન છે.

પ્રસ્તાવિત પ્રોજેક્ટ્સનો ઉદ્દેશ કોલસો, કન્ટેનર, સિમેન્ટ, કૃષિ ચીજવસ્તુઓ, ઓટોમોબાઈલ, પીઓએલ, આયર્ન અને સ્ટીલ અને અન્ય માલસામાનના પરિવહન માટે મહત્વપૂર્ણ માર્ગો પર લાઇન ક્ષમતા વધારીને લોજિસ્ટિક્સ કાર્યક્ષમતા વધારવાનો છે. આ સુધારાઓ પુરવઠા શૃંખલાઓને શ્રેષ્ઠ બનાવવાની અપેક્ષા રાખે છે, જેનાથી ઝડપી આર્થિક વિકાસને સરળ બનાવવામાં મદદ મળશે.

SM/IJ/GP/JD