গ্ৰাহকৰ অধিকাৰ সুৰক্ষাৰ দিশত আন এক পদক্ষেপ হিচাপে কেন্দ্ৰীয় গ্ৰাহক সুৰক্ষা প্ৰাধিকৰণে (চিচিপিএ) ৰেপিডো (ৰপেন ট্ৰেন্সপ’ৰ্টেশ্যন চাৰ্ভিচেছ প্ৰাইভেট লিমিটেড)ক বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপন আৰু অন্যায় বাণিজ্যিক কাৰ্যকলাপৰ বাবে ১০,০০,০০০ টকা জৰিমনা আদায়ৰ নিৰ্দেশ দিছে।

তদুপৰি প্ৰাধিকৰণে অনলাইন ৰাইড হেলিং প্লেটফৰ্মক যিকোনো গ্ৰাহকে “৫ মিনিটত অটো নাইবা ৫০ টকা পাওক” অফাৰৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়াৰ পাছতো ৫০ টকাৰ ক্ষতিপূৰণ লাভ নকৰা গ্ৰাহকক কোনো বিলম্ব বা চৰ্ত নোহোৱাকৈ উক্ত ধনৰাশি সম্পূৰ্ণৰূপে ঘূৰাই দিয়াৰ নিৰ্দেশ দিছে।

গ্ৰাহকক “৫ মিনিটত অটো নাইবা ৫০ টকা পাওক” আৰু “নিশ্চিত অটো”ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া ৰেপিডোৰ বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপনৰ প্ৰতি চিচিপিএই সচেতন হৈছিল। বিতং পৰীক্ষাৰ অন্তত চিচিপিএই এই বিজ্ঞাপনসমূহক ভুৱা, বিভ্ৰান্তিকৰ আৰু গ্ৰাহকৰ প্ৰতি অন্যায় বুলি ধৰি লৈছে আৰু তৎকালীনভাৱে কাৰ্যকৰী হোৱাকৈ বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপনসমূহ বন্ধ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে।

ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাহক হেল্পলাইন (এনচিএইচ)ৰ তথ্যই দেখুৱাইছে যে:

• ২০২৩ চনৰ এপ্ৰিলৰ পৰা ২০২৪ চনৰ মে’ৰ ভিতৰত ৰেপিডোৰ বিৰুদ্ধে ৫৭৫টা অভিযোগ।
• ২০২৪ চনৰ জুন মাহৰ পৰা ২০২৫ চনৰ জুলাই মাহৰ ভিতৰত ১,২২৪ টা অভিযোগ।

চিচিপিএৰ তদন্তত দেখা গৈছে যে ৰেপিডোৰ বিজ্ঞাপনত থকা “টি এণ্ড চি এপ্লাই” অস্বীকাৰকৰণটো অতি সৰু আৰু পঢ়িব নোৱাৰা ফণ্টত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল। প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া ৫০ টকাৰ সুবিধাটো প্ৰকৃত মুদ্ৰা নাছিল (টকাত) বৰঞ্চ “ৰেপিডো মুদ্ৰা” আছিল, আৰু তেতিয়াও, সুবিধাটো আছিল “৫০ টকা পৰ্যন্ত” আৰু সদায় ঠিক ৫০ টকা নহয়। এই মুদ্ৰাসমূহ ৰেপিডো বাইক ৰাইডতহে ৰিডিম কৰিব পৰা যায় আৰু ইয়াৰ বৈধতা মাত্ৰ ৭ দিনৰ। এনে বাধ্যবাধকতাই অফাৰৰ মূল্য বস্তুগতভাৱে হ্ৰাস কৰিলে আৰু ফলপ্ৰসূভাৱে গ্ৰাহকসকলক অযুক্তিকৰভাৱে কম সময়ৰ ভিতৰতে ৰেপিডোৰ পৰা আন এটা সেৱা ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ বাধ্য কৰালে। ই নিশ্চিত সেৱাৰ ভুৱা ধাৰণা সৃষ্টি কৰিছিল আৰু গ্ৰাহকক বিপথে পৰিচালিত কৰি ৰেপিডো নিৰ্বাচন কৰাইছিল।

তদুপৰি বিজ্ঞাপনটোত তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে দাবী কৰা হৈছিল যে “৫ মিনিটত অটো নাইবা ৫০ টকা পাওক”, চৰ্ত আৰু নিয়মত উল্লেখ কৰা হৈছিল যে ব্যক্তিগত অধিপতিসকলেহে ইয়াৰ নিশ্চয়তা দিছিল, ৰেপিডোৱে নিজে দিয়া নাই। এই পৰস্পৰ বিৰোধী স্থিতিয়ে কোম্পানীটোৰ পৰা দায়বদ্ধতাক আঁতৰাই নিয়াৰ চেষ্টা কৰিছিল, বিজ্ঞাপনত দিয়া অধিক আশ্বাসৰ বিষয়ে গ্ৰাহকক বিপথে পৰিচালিত কৰিছিল।

বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপন আৰু অনুমোদন প্ৰতিৰোধৰ বাবে নিৰ্দেশনা, ২০২২ত উল্লেখ কৰা হৈছে যে বিজ্ঞাপনত দিয়া অস্বীকাৰকৰণে মূল দাবীৰ বিৰোধিতা কৰিব নালাগে, বস্তুগত তথ্য লুকুৱাব নালাগে, বা বিভ্ৰান্তিকৰ দাবী শুধৰণি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে। ৰেপিডোৰ ক্ষেত্ৰত ‘নিশ্চিত অটো’ আৰু ‘৫ মিনিটত অটো নাইবা ৫০ টকা পাওক’ বুলি দাবী কৰাটোৱে এটা ধাৰণা সৃষ্টি কৰিছিল যে ৫ মিনিটৰ ভিতৰত অটো প্ৰদান নকৰিলে গ্ৰাহকে নিৰৱচ্ছিন্নভাৱে ৫০ টকা লাভ কৰিব। কিন্তু এই বস্তুগত সীমাবদ্ধতা যে সুবিধাটো ‘৫০ টকা পৰ্যন্ত’ত সীমাবদ্ধ আছিল, আৰু সেইটোও কেৱল কম বৈধতাৰ ৰেপিডো মুদ্ৰাৰ ৰূপত, হয় বাদ দিয়া হৈছিল, নহয় সমান প্ৰাধান্যৰ সৈতে প্ৰকাশ কৰা হোৱা নাছিল। এই গোপনীয়তা আৰু স্পষ্টতাৰ অভাৱে বিজ্ঞাপনটোক প্ৰতাৰণামূলক কৰি তুলিছিল, যিয়ে উক্ত নিৰ্দেশনাৰ অধীনত থকা প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ প্ৰত্যক্ষভাৱে উলংঘা কৰিছিল।

চিচিপিএই উল্লেখ কৰে যে যোৱা দুবছৰত এনচিএইচয়ে ৰেপিডোৰ বিৰুদ্ধে গ্ৰাহকৰ পৰা ক্ৰমাৎ অভিযোগ লাভ কৰিছে। এই অভিযোগসমূহৰ বহুতো সেৱাৰ অভাৱ, প্ৰদান কৰা ধন ঘূৰাই নিদিয়া, অতিৰিক্ত চাৰ্জ লোৱা, প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া সেৱা প্ৰদান নকৰা, আৰু নিশ্চিত “৫ মিনিট” সেৱা পূৰণ নকৰাৰ সৈতে জড়িত। এনে অভিযোগৰ ক্ৰমাগত বৃদ্ধিয়ে গ্ৰাহকৰ অসন্তুষ্টিৰ বিস্তৃত আৰ্হি প্ৰতিফলিত কৰে, যাৰ ফলত চিচিপিএই গ্ৰাহকৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগায়। এই অভিযোগসমূহৰ অধিকাংশই ৰেপিডোৰ সৈতে ভাগ-বাটোৱাৰা কৰা সত্ত্বেও নিষ্পত্তি নোহোৱাকৈয়ে আছে।

ৰেপিডোৱে ১২০খনতকৈও অধিক চহৰত কাম কৰে, আৰু এই বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপনটো সমগ্ৰ দেশতে একাধিক আঞ্চলিক ভাষাত প্ৰায় ১.৫ বছৰ (প্ৰায় ৫৪৮ দিন) সক্ৰিয়ভাৱে চলোৱা হৈছিল। এই অভিযানৰ ব্যাপক প্ৰসাৰ আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া সময়ৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি গ্ৰাহক সুৰক্ষা আইন, ২০১৯ৰ ১০ নং ধাৰাৰ অধীনত স্থাপন কৰা কেন্দ্ৰীয় গ্ৰাহক সুৰক্ষা প্ৰাধিকৰণে গ্ৰাহকৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে পদক্ষেপ লোৱাটো প্ৰয়োজনীয় বুলি বিবেচনা কৰে। আইনখনৰ ১০, ২০ আৰু ২১ নং ধাৰাৰ অধীনত ক্ষমতা প্ৰদান কৰা চিচিপিএৰ বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপন আৰু অন্যায় বাণিজ্যিক কাৰ্যকলাপ ৰোধ কৰাৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণকে ধৰি গ্ৰাহকৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত, প্ৰচাৰ আৰু বলৱৎ কৰাৰ ক্ষমতা আছে। সেই অনুসৰি ৰেপিডোৰ ওপৰত এনেধৰণৰ কামত লিপ্ত হোৱাৰ বাবে জৰিমনা আৰোপ কৰা হৈছে।

চিচিপিএই গ্ৰাহকসকলক এনে বিজ্ঞাপনৰ প্ৰতি সাৱধান হ’বলৈ আহ্বান জনাইছে যিয়ে অধিক প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে বা চৰ্তসমূহ ব্যাখ্যা নকৰাকৈ “নিশ্চিত” বা “আশ্বাস দিয়া”ৰ দৰে বাক্যাংশ ব্যৱহাৰ কৰে। যদি গ্ৰাহকসকলে বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপন বা অন্যায় বাণিজ্যিক কাৰ্যকলাপ সমস্যাৰ সন্মুখীন হয়, তেন্তে তেওঁলোকে :

• ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাহক হেল্পলাইন (১৯১৫)লৈ ফোন কৰক

• অভিযোগ দাখিল কৰিবলৈ এনচিএইচ এপ বা ৱেবছাইট ব্যৱহাৰ কৰক

*****

AD/NS/KD