ভাৰতে বিশেষকৈ উপকূলীয় অঞ্চলসমূহত তেল আৰু গেছ অন্বেষণত এক নৱীকৰণ বৃদ্ধি প্ৰত্যক্ষ কৰিছে, যিয়ে দেশখনৰ বিশাল অব্যৱহৃত হাইড্ৰ’কাৰ্বন সম্ভাৱনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। ৰাজ্যসভাত তাৰকাযুক্ত এটা প্ৰশ্নৰ লিখিত উত্তৰত কেন্দ্ৰীয় পেট্ৰ’লিয়াম আৰু প্ৰাকৃতিক গেছ মন্ত্ৰী হৰদ্বীপ সিং পুৰীয়ে কয় যে ২০২২ চনত পূৰ্বৰ 'নো-গো’ উপকূলীয় অঞ্চলৰ প্ৰায় ১০ লাখ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মুকলি কৰাটো এক যুগান্তকাৰী বিকাশ। এই পদক্ষেপে বিশেষকৈ আন্দামান-নিকোবৰ (এ. এন.) উপকূলীয় অৱবাহিকাৰ দৰে গভীৰ জল আৰু সীমান্ত অঞ্চলত গুৰুত্বপূৰ্ণ অন্বেষণৰ সীমা মুকলি কৰিছে আৰু সাগৰৰ পাৰত কাৰ্যকলাপৰ বৰ্তমানৰ গতি ত্বৰান্বিত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে।

২০১৫ চনৰ পৰা ভাৰতত কাম কৰি থকা এক্সপ্লোৰেচন এণ্ড প্ৰডাকচন (ইএণ্ডপি) কোম্পানীসমূহে ১৭২টা হাইড্ৰ"কাৰ্বন আৱিষ্কাৰৰ কথা প্ৰকাশ কৰিছে, যাৰ ভিতৰত ৬২টা উপকূলীয় অঞ্চলৰ। মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে বংগ-আৰাকান গেদীয় ব্যৱস্থাৰ ভিতৰত আন্দামান আৰু নিকোবৰ অৱবাহিকাৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত এএন অৱবাহিকাৰ ভূতাত্ত্বিক গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে। ভাৰতীয় আৰু বাৰ্মিজ প্লেটৰ সীমাত অৱস্থিত টেকটনিক পৰিৱেশে হাইড্ৰ"কাৰ্বন সংগ্ৰহৰ বাবে সহায়ক অসংখ্য স্তৰলিপিৰ ফান্দ গঠন কৰিছে। এই অৱবাহিকা ইতিমধ্যে প্ৰমাণিত ম্যানমাৰ আৰু উত্তৰ সুমাত্ৰাৰ পেট্ৰ"লিয়াম প্ৰণালীৰ নিকটৱৰ্তী হোৱাৰ জৰিয়তে ইয়াৰ ভূতাত্ত্বিক প্ৰতিশ্ৰুতি অধিক বৃদ্ধি পাইছে। দক্ষিণ আন্দামানৰ উপকূলৱৰ্তী ইণ্ডোনেছিয়াত উল্লেখযোগ্য গেছ ভাণ্ডাৰ আৱিষ্কাৰৰ পিছত অঞ্চলটোৱে বিশ্বব্যাপী আগ্ৰহ আকৰ্ষণ কৰিছে।

অনুকূল ভূবিজ্ঞানে এক শক্তিশালী ভেটি স্থাপন কৰাৰ বিপৰীতে শ্ৰী পুৰীয়ে গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে চৰকাৰৰ কৌশলগত নীতিৰ হস্তক্ষেপ আৰু এক নতুন অন্বেষণ দৃষ্টিভংগীৰ পৰা প্ৰকৃত সফলতা আহিছে। সংশোধিত কৌশলে ভূমিকম্পজনিত তথ্যৰ আগ্ৰাসী আহৰণ, স্তৰীয় আৰু অন্বেষণমূলক ড্ৰিলিং দুয়োটাৰে আৰম্ভণি, আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অন্বেষণ অংশীদাৰসকলৰ সৈতে সম্পৰ্ক বৃদ্ধি কৰিবলৈ সক্ষম কৰিছে, ইয়াৰে কিছুসংখ্যকে নতুনকৈ উপলব্ধ সীমান্ত ব্লকসমূহৰ প্ৰতি গভীৰ আগ্ৰহ দেখুৱাইছে।

ৰাষ্ট্ৰীয় তেল কোম্পানীসমূহে এ. এন. অৱবাহিকাত এটাকে ধৰি চাৰিটা উপকূলীয় স্তৰীয় খাঁদ খনন কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। এই বৈজ্ঞানিক খাঁদবোৰ ভূতাত্ত্বিক আৰ্হি পৰীক্ষা কৰিবলৈ, পেট্ৰ'লিয়াম প্ৰণালীৰ উপস্থিতি নিশ্চিত কৰিবলৈ আৰু ভৱিষ্যতৰ বাণিজ্যিক অন্বেষণৰ বিপদাশংকা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিবলৈ আৰ্হি যুগুত কৰা হৈছে। যদিও বাণিজ্যিক সংগ্ৰহ এতিয়াও নিশ্চিত কৰা হোৱা নাই, এই প্ৰচেষ্টাসমূহে পদ্ধতিগত আৰু জ্ঞান-চালিত হাইড্ৰ'কাৰ্বন অন্বেষণৰ ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ হিচাপে চিহ্নিত কৰিছে।

এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিকাশত, অ’ এন জি চি আৰু অইল ইণ্ডিয়া লিমিটেডে (অ’ আই এল) আন্দামান অতি-গভীৰ জল অঞ্চলত এক উচ্চাকাংক্ষী অন্বেষণ অভিযান আৰম্ভ কৰিছে। প্ৰথমবাৰৰ বাবে, ড্ৰিলিং অপাৰেচনে ৫০০০ মিটাৰলৈকে গভীৰতাৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছে। এনে এটা ৱাইল্ডকেট খাঁদ, এ. এন. ডি. ডব্লিউ-৭, পূব আন্দামান বেক আৰ্ক অঞ্চলত কাৰ্বনেট প্লে ড্ৰিল কৰা হৈছে, যিয়ে উৎসাহজনক ভূতাত্ত্বিক অন্তৰ্দৃষ্টি প্ৰদান কৰিছে। ইয়াৰ ভিতৰত আছে নমুনা কটাৰ ক্ষেত্ৰত পাতল অশোধিত আৰু ঘনীভূত পদাৰ্থৰ চিহ্ন, ট্ৰিপ গেছত চি-৫ নিউ-পেণ্টেনৰ দৰে গধুৰ হাইড্ৰ"কাৰ্বন, আৰু জলাশয়-গুণগত মানৰ উপস্থিতি। এই অনুসন্ধানসমূহে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ম্যানমাৰ আৰু উত্তৰ সুমাত্ৰাৰ সৈতে তুলনা কৰি অঞ্চলটোত এক সক্ৰিয় থাৰ্মোজেনিক পেট্ৰ"লিয়াম ব্যৱস্থাৰ উপস্থিতি প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে। যদিও বাণিজ্যিক ভাণ্ডাৰ প্ৰতিষ্ঠা হবলৈ বাকী আছে, এই অভিযানে এক কাৰ্যকৰী পেট্ৰ"লিয়াম ব্যৱস্থাৰ উপস্থিতিক বৈধতা প্ৰদান কৰিছে আৰু অঞ্চলটোত কেন্দ্ৰীভূত অন্বেষণৰ ভেটি স্থাপন কৰিছে।

এতিয়ালৈকে হোৱা অন্বেষণৰ ফলাফলৰ এক সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ প্ৰদান কৰি মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে অৱগত কৰে যে অ’এনজিচিয়ে ২০টা ব্লকত হাইড্ৰ’কাৰ্বন আৱিষ্কাৰ কৰিছে, য’ত আনুমানিক ৭৫ নিযুত মেট্ৰিক টন তেল সমতুল্য (এমএমটিঅ’ই) মজুত আছে। অ’আইএলে নিজৰ ফালৰ পৰা যোৱা চাৰি বছৰত সাতটা তেল আৰু গেছ আৱিষ্কাৰ কৰিছে, য"ত আনুমানিক ৯.৮ নিযুত বেৰেল তেল আৰু ২,৭০৬.৩ নিযুত ষ্টেণ্ডাৰ্ড কিউবিক মিটাৰ গেছৰ ভাণ্ডাৰ আছে।

এ. এন. অৱবাহিকাৰ হাইড্ৰ’কাৰ্বন সম্ভাৱনা ৩৭১ এম. এম. টি. অ’. ই. বুলি অনুমান কৰা ২০১৭ চনৰ হাইড্ৰ’কাৰ্বন সম্পদ মূল্যায়ন অধ্যয়ন (এইচ. আৰ. এ. এছ.)ৰ কথা উল্লেখ কৰি মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয় যে এ. এন. উপকূলীয় অঞ্চলকে ধৰি ভাৰতৰ বিশেষ অৰ্থনৈতিক অঞ্চলৰ প্ৰায় ৮০,০০০ লাইন কিলোমিটাৰ (এল. কে. এম.) সামৰি লোৱা ২ডি ব্ৰডবেণ্ড ভূমিকম্পৰ জৰীপ ২০২৪ চনত সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ উপৰিও, অ’আই. এল.-এ ২০২১-২২-ত কৰা গভীৰ আন্দামান উপকূলীয় জৰীপৰ সময়ত ২২,৫৫৫ এল. কে. এম. ২ডি ভূমিকম্পৰ তথ্য আহৰণ কৰিছিল। এই তথ্যৰ পৰা কেইবাটাও প্ৰতিশ্ৰুতিপূৰ্ণ ভূতাত্ত্বিক বৈশিষ্ট্য উদ্ভৱ হৈছে, যিবোৰ এতিয়া অ’. এন. জি. চি. আৰু অ’. আই. এল.-ৰ দ্বাৰা চলি থকা ড্ৰিলিং অভিযানৰ জৰিয়তে বৈধ কৰা হৈছে।

শ্ৰী পুৰীয়ে গুৰুত্ব আৰোপ কৰি কয় যে সাগৰীয় আৰু সীমান্ত অন্বেষণৰ বৰ্তমানৰ গতি হৈছে ২০১৪ চনৰ পৰা আৰম্ভ কৰা ধাৰাবাহিক প্ৰগতিশীল নীতি সংস্কাৰৰ ফলাফল। ইয়াৰ ভিতৰত আছে ২০১৫ চনত উৎপাদন অংশীদাৰী চুক্তি (পিএছচি)ৰ পৰা ৰাজহ অংশীদাৰী চুক্তি (আৰএছচি) আৰ্হিলৈ পৰিৱৰ্তন, ২০১৬ চনত হাইড্ৰ’কাৰ্বন অন্বেষণ আৰু অনুজ্ঞাপত্ৰ নীতি (এইচইএলপি) আৰু মুকলি একৰ অনুজ্ঞাপত্ৰ কাৰ্যসূচী (অ’এএলপি)ৰ শুভাৰম্ভ, ২০১৭-১৮ত ৰাষ্ট্ৰীয় তথ্য ভাণ্ডাৰ স্থাপন, আৰু ২০২২ চনত খাৰুৱা তেলৰ বিপণন নিয়ন্ত্ৰণ মুক্ত কৰা। একেলগে, এই ব্যৱস্থাসমূহে সীমান্ত অন্বেষণ, স্তৰলিপি খনন, আৰু তথ্য অধিগ্ৰহণৰ বাবে লক্ষ্য কৰি লোৱা প্ৰেৰণাৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত এক উদাৰ, বিনিয়োগকাৰী-অনুকূল অন্বেষণ পৰিৱেশ গঢ়ি তুলিছে।

এই সংস্কাৰসমূহে আন্দামান-নিকোবৰ অৱবাহিকা আৰু অন্যান্য গভীৰ জল অঞ্চলত বৰ্তমান চলি থকা সাহসী, বিপদাশংকা-জ্ঞাত আৰু বৈজ্ঞানিক অন্বেষণক সক্ষম কৰিছে, যিয়ে ভাৰতৰ শক্তি সুৰক্ষা আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতাক উল্লেখযোগ্যভাৱে বৃদ্ধি কৰাৰ সম্ভাৱনা প্ৰদান কৰিছে।

*****

MONIKA/HS