ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಅವರ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಡಾ. ಪಿ.ಕೆ. ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು, ತೀವ್ರ ಶಾಖವನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಾಗಿ ಎದುರಿಸುವ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯವರ ಕರೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸಿದೆ. ಜಿನೀವಾದಲ್ಲಿ ನಿನ್ನೆ (2025ರ ಜೂನ್ 06) ನಡೆದ ತೀವ್ರ ಶಾಖ ಅಪಾಯ ಆಡಳಿತ ಕುರಿತ ವಿಶೇಷ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ದಿಕ್ಸೂಚಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದ ಅವರು, ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ತಾಪಮಾನವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ, ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವಕ್ಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದರು ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೆಯ ಕಲಿಕೆಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗಕ್ಕೆ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ತೀವ್ರ ಶಾಖ ಅಪಾಯ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಯುಎನ್ ಡಿಆರ್ ಆರ್ ನ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಭಾರತ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತದೆ. 

ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ತೀವ್ರ ಶಾಖ ಅಪಾಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಮತ್ತು ಮುಂದಾಲೋಚನೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಡಾ. ಮಿಶ್ರಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಭಾರತವು ವಿಪತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮೀರಿ ಸಮಗ್ರ ಸನ್ನದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ತಗ್ಗಿಸುವ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳತ್ತ ಸಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಸೆಳೆದರು. 2016 ರಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎನ್ ಡಿಎಂಎ) ಬಿಸಿಗಾಳಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಗ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ, ಇದನ್ನು 2019 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಶಾಖ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ (ಎಚ್ಎಪಿ) ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿದೆ. ಮುಂಚಿತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು, ಅಂತರ-ಏಜೆನ್ಸಿ ಸಮನ್ವಯ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೇಗೆ ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ಪ್ರವರ್ತಕ ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಶಾಖ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು.

"23 ಶಾಖ ಪೀಡಿತ ರಾಜ್ಯಗಳ 250 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಶಾಖ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಇದನ್ನು ಎನ್ ಡಿಎಂಎ ಸಲಹೆ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು, ಬಲವಾದ ಕಣ್ಗಾವಲು, ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಸಿದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನಗಳು ಶಾಖ-ಸಂಬಂಧಿತ ಸಾವುಗಳನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿವೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದರು.

ಆರೋಗ್ಯ, ಕೃಷಿ, ನಗರಾಭಿವೃದ್ಧಿ, ಕಾರ್ಮಿಕ, ವಿದ್ಯುತ್, ನೀರು, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಭಾರತದ ವಿಧಾನವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇಡೀ ಸಮಾಜವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಡಾ. ಮಿಶ್ರಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪುಗಳು, ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಶಾಖ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು.

"ವಿಪರೀತ ಶಾಖವು ಸಮುದಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಭಾರತವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ ಅವರು, ಶಾಲೆಗಳು ನಡವಳಿಕೆಯ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ವೇಗವರ್ಧಕಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಹವಾಮಾನ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು. ತ್ವರಿತ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ತುರ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.

ತಂಪಾದ ಛಾವಣಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು, ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ತಂಪಾಗಿಸುವ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ನಗರ ಹಸಿರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜಲಮೂಲಗಳ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಸೇರಿದಂತೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಶಾಖ ತಗ್ಗಿಸುವಿಕೆಗೆ ಸನ್ನದ್ಧತೆ-ಮಾತ್ರ ವಿಧಾನದಿಂದ ಭಾರತದ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ ಶ್ರೀ ಮಿಶ್ರಾ, ಭಾರತವು ನಗರ ಶಾಖ ದ್ವೀಪ (ಯುಎಚ್ಐ) ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳನ್ನು ನಗರ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸಿದರು.

ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ನೀತಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಪತ್ತು ತಗ್ಗಿಸುವ ನಿಧಿಗಳನ್ನು (ಎಸ್ ಡಿ ಎಂಎಫ್) ಈಗ ಬಿಸಿಗಾಳಿ ತಗ್ಗಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು, ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಘಟಕಗಳು, ಎನ್ ಜಿಒಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ತಗ್ಗಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಹ-ಹಣಕಾಸು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಹಂಚಿಕೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ.

ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಉಳಿದಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ನೈಜ-ಸಮಯದ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಖ-ತೇವಾಂಶ ಸೂಚ್ಯಂಕವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವತ್ತ ಜಾಗತಿಕ ಗಮನ ಹರಿಸುವಂತೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು, ಕಟ್ಟಡ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟುಕುವ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ತಂಪಾಗಿಸುವ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಕಾಳಜಿಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು, ಏಕೆಂದರೆ ತೀವ್ರ ಶಾಖವು ಮಹಿಳೆಯರು, ಹೊರಾಂಗಣ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ವೃದ್ಧರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಅಸಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

"ಶಾಖದ ಅಲೆಗಳು ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಅಪಾಯಗಳಾಗಿವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜನನಿಬಿಡ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ" ಎಂದು ಡಾ.ಮಿಶ್ರಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು, ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಹಯೋಗ, ಡೇಟಾ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಾಖ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಜಂಟಿ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾದ ಜ್ಞಾನ, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಅವರು ಕರೆ ನೀಡಿದರು.

ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ತನ್ನ ಪರಿಣತಿ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಾರತದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು, ತೀವ್ರ ಶಾಖಕ್ಕೆ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ, ಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಜಾಗತಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು.

*****