2024-25ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವಿತ್ತೀಯ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿವೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಇಂದು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ 2024-25 ಹೇಳುತ್ತದೆ. 

ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲವು ಸ್ಥಿರ ದರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ನಿಗದಿತ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ (ಎಸ್ ಸಿ ಬಿ) ಲಾಭದಾಯಕತೆಯು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸಿದೆ, ಇದು ಒಟ್ಟು ಅನುತ್ಪಾದಕ ಆಸ್ತಿಗಳ (ಜಿ ಎನ್ ಪಿ ಎ) ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ-ಅಪಾಯದ ಆಸ್ತಿ ಅನುಪಾತದ (ಸಿ ಆರ್ ಎ ಆರ್) ಹೆಚ್ಚಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2024 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಸಿ ಬಿ ಗಳ ಜಿ ಎನ್ ಪಿ ಎ ಈಗ 12 ವರ್ಷಗಳ ಕನಿಷ್ಠ 2.6 ಶೇಕಡಾಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. 2025ರ ಮೊದಲ ಅರ್ಧವಾರ್ಷಿಕ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಸಿ ಬಿ ಗಳ ಲಾಭದಾಯಕತೆಯು ಸುಧಾರಿಸಿದೆ, ತೆರಿಗೆಯ ನಂತರದ ಲಾಭ (ಪಿಎಟಿ) 22.2 ರಷ್ಟು (ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ) ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಬ್ಯಾಂಕ್ ಠೇವಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡಂಕಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ನವೆಂಬರ್ 2024 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಎಸ್ ಸಿ ಬಿ ಗಳ ಒಟ್ಟು ಠೇವಣಿಗಳು ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 11.1 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ. ವಲಯವಾರು, ನವೆಂಬರ್ 29, 2024 ರವರೆಗಿನ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಸಾಲದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಶೇಕಡಾ 5.1 ರಷ್ಟಿದೆ. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಾಲದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ನವೆಂಬರ್ 2024 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಶೇಕಡಾ 4.4ಕ್ಕೆ ವೇಗಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ದಾಖಲಾದ ಶೇಕಡಾ 3.2 ರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಾದ್ಯಂತ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ (ಎಂ ಎಸ್ ಎಂ ಇ) ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲವು ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಸಾಲ ವಿತರಣೆಗಿಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 2024 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಎಂ ಎಸ್ ಎಂ ಇ ಗಳಿಗೆ ಸಾಲವು ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 13 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ ದಾಖಲಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಇದು 6.1 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದೆ.

ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಎನ್ ಪಿ ಎ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ದರವೂ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ಆರ್ ಆರ್ ಬಿ ಯ ಏಕೀಕೃತ ನಿವ್ವಳ ಲಾಭವು 2023 ರಲ್ಲಿದ್ದ ₹4,974 ಕೋಟಿಯಿಂದ 2024 ರಲ್ಲಿ ₹7,571 ಕೋಟಿಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಏಕೀಕೃತ ಸಿ ಆರ್ ಎ ಆರ್ ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರ ವೇಳೆಗೆ ಶೇಕಡಾ 13.4 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 31, 2024 ರ ವೇಳೆಗೆ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಗರಿಷ್ಠ 14.2 ಶೇಕಡಾಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ (ಆರ್ ಆರ್ ಬಿ) ಸಾಲ-ಠೇವಣಿ ಅನುಪಾತವು ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರಲ್ಲಿದ್ದ 67.5 ಶೇಕಡಾದಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರಲ್ಲಿ 71.2 ಶೇಕಡಾಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.

2025ನೇ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ (ಏಪ್ರಿಲ್ 2024-ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024), ಆರ್ ಬಿ ಐ ನ ವಿತ್ತೀಯ ನೀತಿ ಸಮಿತಿಯು (ಎಂ ಪಿ ಸಿ) ತನ್ನ ವಿವಿಧ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪಾಲಿಸಿ ರೆಪೊ ದರವನ್ನು 6.5 ಪ್ರತಿಶತದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸದೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಲಿಕ್ವಿಡಿಟಿ ಅಡ್ಜಸ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿವ್ವಳ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಲಿಕ್ವಿಡಿಟಿಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್-ನವೆಂಬರ್ 2024 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಹೇಳಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕಿನ (ಆರ್ ಬಿ ಐ) ಹಣಕಾಸು ಸೇರ್ಪಡೆ ಸೂಚ್ಯಂಕವು ಮಾರ್ಚ್ 2021 ರಲ್ಲಿದ್ದ 53.9 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ 64.2 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ಹಣಕಾಸು ಸೇರ್ಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಹೇಳೀದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (ಆರ್ ಎಫ್ ಐ) ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿವೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (ಡಿ ಎಫ್ ಐ) ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಗಣನೀಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿವೆ.

ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು

ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಬಲವಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿವೆ, ನೈಜ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ರಚನೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡುತ್ತವೆ, ದೇಶೀಯ ಉಳಿತಾಯದ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ 2024-25 ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಬಲವಾದ ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳು, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಗಳಿಕೆಗಳು, ಬೆಂಬಲಿತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆ, ಎಸ್ ಐ ಪಿ ಗಳಿಂದ ದೃಢವಾದ ಒಳಹರಿವು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿದ ಔಪಚಾರಿಕೀಕರಣ, ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಿಸುವಿಕೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ನಿರಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿವೆ.

ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಚಂಚಲತೆ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು 2025 ರಲ್ಲಿ ಲಿಸ್ಟಿಂಗ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಐಪಿಒ ಲಿಸ್ಟಿಂಗ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾಲು 2023 ರಲ್ಲಿದ್ದ ಶೇಕಡಾ 17 ರಿಂದ 2024 ರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ  30 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ, ಇದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. 2024ರ ಏಪ್ರಿಲ್ ನಿಂದ ಡಿಸೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಂದ (ಇಕ್ವಿಟಿ ಮತ್ತು ಸಾಲ) ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಒಟ್ಟು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ₹11.1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳಾಗಿದ್ದು,  ಸಂಪೂರ್ಣ 2024 ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮೊತ್ತಕ್ಕಿಂತ 5 ಪ್ರತಿಶತ ಹೆಚ್ಚು.

ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಬಿ ಎಸ್ ಇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬಂಡವಾಳೀಕರಣ ಮತ್ತು ಜಿಡಿಪಿ ಅನುಪಾತವು 136 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದೆ, ಇದು ಕಳೆದ 10 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಷೇರುಗಳ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯು ಬಲವಾದ ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಹಣಕಾಸು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ ತ್ವರಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ನೆಲೆಯ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿನ ಗಣನೀಯ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ, ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯು 2020 ರಲ್ಲಿದ್ದ 4.9 ಕೋಟಿಯಿಂದ 31 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರ ವೇಳೆಗೆ 13.2 ಕೋಟಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಸಕ್ರಿಯ ಲಿಸ್ಟಿಂಗ್ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಕದ ಅಂದರೆ ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ (ಸೆಬಿ) ಇತ್ತೀಚಿನ ಕ್ರಮಗಳು ಸುಸ್ಥಿರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.

ವಿಮೆ ಮತ್ತು ಪಿಂಚಣಿ ವಲಯ

ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದ ವಿಮಾ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ (2024-2028) ಜಿ20 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. 2024 ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ವಿಮಾ ಕಂತುಗಳು ಶೇಕಡಾ 7.7 ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ₹ 11.2 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ತಲುಪುವುದರೊಂದಿಗೆ ಇದು ತನ್ನ ಏರುಮುಖವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. 3.7 ರಷ್ಟು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಮಾ ವ್ಯಾಪಿಯ ದರದೊಂದಿಗೆ, ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ 7 ಶೇಕಡಾಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ, ವಿಮೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕವರೇಜ್ನಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂತರವಿದೆ. 2 ಮತ್ತು 3 ನೇ ಶ್ರೇಣಿ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಿಸುವಿಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ವಿಮಾದಾರರು ಹೊಸ ಗ್ರಾಹಕರ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬಹುದು.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಿಂಚಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಎನ್ ಪಿ ಎಸ್) ಮತ್ತು ಅಟಲ್ ಪಿಂಚಣಿ ಯೋಜನೆ (ಎಪಿವೈ) ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನಂತರ ಭಾರತದ ಪಿಂಚಣಿ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2024 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಒಟ್ಟು ಚಂದಾದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯು 783.4 ಲಕ್ಷವನ್ನು ತಲುಪಿದೆ, ಇದು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2023 ರಲ್ಲಿದ್ದ 675.2 ಲಕ್ಷದಿಂದ 16 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ  ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಭಾರತದ ಪಿಂಚಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಕಡಿಮೆ ಮಧ್ಯಮ-ಆದಾಯದ ದೇಶದಿಂದ ಮೇಲ್ಮಧ್ಯಮ ಆದಾಯದ ದೇಶಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಪಿಂಚಣಿ ವಲಯವು ಬೆಳೆಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ವಿಮೆ ಮತ್ತು ಪಿಂಚಣಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತವೆ.

ದಿವಾಳಿತನ ಕಾನೂನು

ದಿವಾಳಿತನ ಮತ್ತು ಋಣಭಾರ ಸಂಹಿತೆ, 2016 ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ದಿವಾಳಿತನ ಪರಿಹಾರ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ. ಹಣಕಾಸಿನ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಎನ್ ಪಿ ಎ ಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸಂಹಿತೆಯು ದೇಶದ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವಲಯದ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಅಳಿಸಲಾಗದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಲದಾತ-ಸಾಲಗಾರರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದೆ. ಸಂಹಿತೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಆರ್ ಬಿ ಐ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ 12 ದೊಡ್ಡ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ 10 ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರವರೆಗೆ, ₹ 10.2 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟು ಡೀಫಾಲ್ಟ್ ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಲಗಾರರ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ದಿವಾಳಿತನ ಪರಿಹಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು 28,818 ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಅವರ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಕಾನೂನು, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಂತಹ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಸಂಹಿತೆಯು ಇತರ ದೂರಗಾಮಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಹಣಕಾಸು ವಲಯ

ಹಣಕಾಸು ವಲಯವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿಯಂತ್ರಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (ಐ ಆರ್ ಬಿ)- ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್ ಬಿ ಐ), ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಸೆಬಿ), ವಿಮಾ ನಿಯಂತ್ರಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಐ ಆರ್ ಡಿ ಎ ಐ), ಪಿಂಚಣಿ ನಿಧಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಪಿ ಎಫ್ ಆರ್ ಡಿ ಎ) ಮತ್ತು ದಿವಾಳಿತನ ಮತ್ತು ದಿವಾಳಿತನ ಮಂಡಳಿ (ಐಬಿಬಿಐ) ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಣಕಾಸು ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ (ಎಫ್ ಎಸ್ ಡಿ ಸಿ) ವಿಶಾಲವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅಂತರ-ನಿಯಂತ್ರಕ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ವಲಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು IRB ವಿನ್ಯಾಸ, ನಿಯೋಜಿತ ಕಾರ್ಯಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿತ ಡೊಮೇನ್ ಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಮೂಲಭೂತ ರಚನೆಯ ಅಂಶಗಳು ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ: ಅವು ಕಾಯ್ದೆಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿವೆ, ಶಾಸಕಾಂಗಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಟ್ಟದ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿರುತ್ತವೆ, ಶಾಸಕಾಂಗ, ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಮತ್ತು ಅರೆ-ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು ಕಾನೂನಿನ ಮೂಲ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ, ಅದರ ಮೂಲಕ ಐ ಆರ್ ಬಿ ಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಸ್ತುನಿಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ನಿಯಂತ್ರಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವು ನೇರವಾಗಿ ನಿಯಮಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಐ ಆರ್ ಬಿ ಗಳ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯು ನಿಯಮಗಳ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ, ಅದರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಐ ಆರ್ ಬಿ ಗಳಿಗೆ ಶಾಸನದ ಮೂಲಕ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಐ ಆರ್ ಬಿ ಗಳ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆ, ನಿಯಂತ್ರಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ, ನ್ಯಾಯೋಚಿತ, ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾದ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು, ಪರಿಣತಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷತೆ ಎಂಬ ಐದು ಮಾನದಂಡಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿಯಮಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದ ಹಣಕಾಸು ವಲಯದ ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ

ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತೀಯ ಹಣಕಾಸು ವಲಯವು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಂತರಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ, ಅದು ವರ್ಧಿತ ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸೈಬರ್ ಬೆದರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಫಿಶಿಂಗ್ ಮತ್ತು ransomware ನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಡಿಸ್ಟ್ರಿಬ್ಯೂಟೆಡ್ ಡಿನೈಯಲ್ ಆಫ್ ಸರ್ವಿಸ್ (DDoS) ದಾಳಿಗಳು, ಎಸ್ ಎಂ ಎಸ್ ಮತ್ತು ನಕಲಿ/ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಗಳವರೆಗೆ ಈ ಬೆದರಿಕೆಗಳು ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಗಂಭೀರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತವೆ. ಹಣಕಾಸು ವಲಯದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, FSDC ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಹಣಕಾಸು ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸೈಬರ್ ದೃಢತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.

ಗ್ಲೋಬಲ್ ಸೈಬರ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಇಂಡೆಕ್ಸ್ (ಜಿಸಿಐ) 2024ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಶ್ರೇಣಿ 1 ಶ್ರೇಯಾಂಕವು 100 ರಲ್ಲಿ 98.49 ರ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ಸ್ಕೋರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಸೈಬರ್ ಸುರಕ್ಷತೆ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮನ್ನಣೆಯು ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ವಿಶ್ವದ 'ರೋಲ್-ಮಾಡೆಲ್' ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತದೆ. ಜಿಸಿಐ ಐದು ಸ್ತಂಭಗಳಾದ್ಯಂತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುತ್ತದೆ-ಕಾನೂನು, ತಾಂತ್ರಿಕ, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ  ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ, ಭಾರತದ ಸಮಗ್ರ ವಿಧಾನವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ದೃಢವಾದ ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟುಗಳು, ಉದ್ದೇಶಿತ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಯೋಗಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರತವು ತನ್ನ ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದೆ. ಜಾಗೃತಿ, ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸುವಾಗ ದೇಶವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸೈಬರ್ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸುತ್ತದೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಹಣಕಾಸು ವಲಯವು ಯುಪಿಐ, ಓಪನ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಎನೇಬಲ್ಮೆಂಟ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ (ಒಸಿಇಎನ್) ಮತ್ತು T+1 ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ನಂತಹ ವಿವಿಧ ಆರ್ಥಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಇವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಲದ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಸರಾಗಗೊಳಿಸಿವೆ. ಈ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಭಾರತದ ಹಣಕಾಸು ವಲಯಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಯುಗದ ಆರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಹೇಳಿದೆ.

*****