હાલમાં ચાલી રહેલી લોકસભાની ચૂંટણી દરમિયાન મતદારોને મતદાન કરવા અપીલ કરતો ક્રિકેટના લેજન્ડ અને ઇસીઆઈના નેશનલ આઇકોન સચિન તેંડુલકરનો ફોન આવે તો આશ્ચર્યચકિત ન થતા. મતદાતાઓની સંખ્યામાં વધારો કરવા માટે પોતાની પહોંચના ભાગરૂપે ઇસીઆઈએ વિવિધ હસ્તક્ષેપો રજૂ કર્યા છે, જેનો ઉદ્દેશ ચાલુ ચૂંટણીઓ દરમિયાન મતદાતાઓને તેમનો મત આપવા માટે અપીલ કરવા અને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. લોકસભા ચૂંટણી 2024માં મતદાન કેન્દ્રો પર અત્યાર સુધીમાં લગભગ 66.95% મતદાન થયું છે, કારણ કે ચાલી રહેલી સામાન્ય ચૂંટણીના પ્રથમ ચાર તબક્કા દરમિયાન આશરે 451 મિલિયન લોકોએ મતદાન કર્યું છે.

ઇસીઆઈએ દરેક પાત્ર મતદાતા સુધી પહોંચવા માટે તેના લક્ષિત હસ્તક્ષેપોમાં વધારો કર્યો છે. સીઈસી શ્રી રાજીવ કુમારની આગેવાની હેઠળના પંચે ઇસી શ્રી જ્ઞાનેશ કુમાર અને શ્રી સુખબીર સિંહ સંધુની સાથે મળીને પાંચમા, છઠ્ઠા અને સાતમા તબક્કામાં મતદાન કરવા જઈ રહેલા રાજ્યોના સીઇઓને તમામ મતદાતાઓને સમયસર મતદાર માહિતી સ્લિપનું વિતરણ કરવા અને આઉટરીચ પ્રવૃત્તિઓ વધારવાના નિર્દેશ આપ્યા.

"કમિશન દ્રઢપણે માને છે કે ભાગીદારી અને સહયોગ એ મતદાર જાગૃતિ કાર્યક્રમના આવશ્યક આધારસ્તંભ છે. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર શ્રી રાજીવ કુમારે જણાવ્યું હતું કે, "એ જોઈને ખરેખર આનંદ થાય છે કે, પંચની વિનંતી પર, વિવિધ સંસ્થાઓ, પ્રભાવકો અને નોંધપાત્ર પહોંચ ધરાવતી હસ્તીઓ પ્રો-બોનો ધોરણે ઉત્સાહપૂર્વક કામ કરી રહી છે." વધુમાં તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ઊંચું મતદાન એ ભારતીય મતદાતાઓ તરફથી દુનિયાને ભારતીય લોકશાહીની તાકાતનો સંદેશ આપશે. તેમણે તમામ મતદારોને લોકશાહીના પર્વમાં ભાગ લઈને, મતદાનનો દિવસ રજાનો દિવસ નથી પરંતુ ગૌરવનો દિવસ ગણી મોટી સંખ્યામાં મતદાન કરવા અનુરોધ કર્યો છે.

હોદ્દેદારો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવતી વિવિધ મતદાર જાગૃતિ ઝુંબેશ અને અભિયાન નીચે મુજબ છે:

1. ભારત સંચાર નિગમ લિમિટેડ, ભારતી એરટેલ લિમિટેડ, જિયો ટેલિકોમ્યુનિકેશન, વોડાફોન-આઇડિયા લિમિટેડ જેવા ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ પુશ એસએમએસ / ફ્લેશ એસએમએસ, મોબાઇલ વપરાશકર્તાઓને આઉટબાઉન્ડ ડાયલિંગ કોલ્સ, આરસીએસ (રિચ કમ્યુનિકેશન સર્વિસીસ) મેસેજિંગ અને વોટ્સએપ સંદેશાઓ / ચેતવણીઓ દ્વારા સંબંધિત સંસદીય મતવિસ્તારના દરેક મોબાઇલ વપરાશકર્તા સુધી પહોંચી રહ્યા છે. આ પ્રવૃત્તિઓ મતદાનના બેથી ત્રણ દિવસ પહેલાં અને મતદાનના દિવસે પણ પ્રાદેશિક ભાષાઓમાં મતદાન કરવાની અપીલ સાથે હાથ ધરવામાં આવે છે.

2. આઇપીએલની મેચો દરમિયાન મતદાતાઓમાં જાગૃતિઃ ઇસીઆઈએ આઇપીએલની ચાલુ સિઝન દરમિયાન મતદાતાઓની જાગૃતિની પ્રવૃત્તિઓ માટે બીસીસીઆઇ સાથે જોડાણ કર્યું છે. ક્રિકેટ મેચ દરમિયાન જુદા જુદા સ્ટેડિયમોમાં મતદાર જાગૃતિના સંદેશાઓ અને ગીતો વગાડવામાં આવી રહ્યા છે. આ અભિયાનનું સૌથી નવતર પાસું એ છે કે આઈપીએલના વિવિધ સ્થળોએ અગાઉથી જ રેકોર્ડ કરેલા વીડિયો મેસેજમાં ક્રિકેટના દિગ્ગજ સચિન તેંડુલકર મતદાતાઓને પ્રતિજ્ઞાનો અપાવી રહ્યાં છે. વધુમાં, મતદાતા જાગૃતિ સંદેશાઓને ક્રિકેટ કોમેન્ટ્રીમાં સંકલિત કરવામાં આવે છે. આઈપીએલની 10 ટીમોના ક્રિકેટરોએ મતદારોને તેમના રેકોર્ડ કરેલા મતદાર જાગૃતિ સંદેશાઓ સાથે લોકસભા ચૂંટણી 2024માં ભાગ લેવા પ્રોત્સાહિત કર્યા છે.

3. ભારતના તમામ ફેસબુક વપરાશકર્તાઓને મતદાનના દિવસની ચેતવણી મોકલવામાં આવી હતી, જે મતદારોને સામાન્ય ચૂંટણીઓ વિશે માહિતગાર કરવા અને જાગૃત કરવા અને લોકશાહીના ઉત્સવમાં ભાગ લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે મોકલવામાં આવી હતી.

4. મતદાનના દિવસે વોટ્સએપ પર્સનલાઇઝ્ડ મેસેજ મોકલવાના શરૂ થઇ ગયા છે. ગૂગલ ઇન્ડિયા મતદાનના દિવસે ગૂગલ ડૂડલની તેની આઇકોનિક સુવિધા અને યુટ્યુબ, ગૂગલ પે અને અન્ય ગૂગલ પ્લેટફોર્મ પર દેખાતા બેનરો દ્વારા યોગદાન આપી રહ્યું છે.

5. રિટેલ એસોસિયેશન ઓફ ઇન્ડિયા તેમના રિટેલ નેટવર્ક મારફતે મતદાતાઓની જાગૃતિની પ્રવૃત્તિઓ સાથે સક્રિયપણે સંકળાયેલું છે, જેના દ્વારા રિટેલ ચેઇનને ચૂંટણીને એક તહેવાર તરીકે ઉજવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે.

6. ઇસીઆઈ દ્વારા દેશભરમાં વિશાળ અને વૈવિધ્યસભર શ્રોતાઓ સુધી પહોંચવા માટે પોસ્ટ ઓફિસ અને બેંકિંગ સંસ્થાઓના વિશાળ નેટવર્કનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

1. પોસ્ટ વિભાગ 1.6 લાખથી વધુ પોસ્ટ ઓફિસ અને 1,000 એટીએમ અને 1,000 ડિજિટલ સ્ક્રીન ધરાવે છે.
2. જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકિંગ સંસ્થાઓમાં 1.63 લાખથી વધુ બેંક શાખાઓ અને 2.2 લાખ એટીએમ છે.

7. પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલયના સહયોગથી સંસદીય ચૂંટણી અભિયાનના લોગો "ચૂંટણીનું પર્વ, દેશનું ગૌરવ"ને આઈઆરસીટીસી પોર્ટલ અને ટિકિટ સાથે જોડવામાં આવ્યું છે.

8. તમામ રેલવે સ્ટેશનો પર જાહેર સંબોધન વ્યવસ્થામાં મતદાતાઓની જાગૃતિની જાહેરાતોને સંકલિત કરવામાં આવી છે. લોગો સ્ટીકરોનો ઉપયોગ સુપરફાસ્ટ ટ્રેનોના કોચમાં કરવામાં આવે છે.

9. પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલયના સહયોગથી લગભગ 16,000 રિટેલ આઉટલેટ્સમાં મતદાતાઓની જાગૃતિ અંગેના હોર્ડિંગ્સ લગાવવામાં આવ્યા છે.

10. નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયના સહયોગથી, એરલાઇન્સ આગામી ચૂંટણીઓમાં ભાગ લેવા અપીલ સંદેશ સાથે ઇનફ્લાઇટ જાહેરાત કરી રહી છે. વિમાનની સીટના પોકેટમાં મતદાર માર્ગદર્શિકા રાખવામાં આવી રહી છે. આ ઉપરાંત અનેક એરપોર્ટ પર મતદાર જાગૃતિના સંદેશાઓ પ્રદર્શિત કરવા માટે જગ્યા ફાળવવામાં આવી છે. દિલ્હી, મુંબઈ, કોલકાતા, બેંગલુરુ, હૈદરાબાદ, અમદાવાદ, લખનઉ, પટના, ચંદીગઢ, પૂણે જેવા 10 મુખ્ય શહેરોના એરપોર્ટ પર સેલ્ફી-પોઇન્ટ લગાવવામાં આવ્યા છે.

11. દેશભરના સિનેમા થિયેટરો જાહેર સેવા જાગૃતિ (પીએસએ) ફિલ્મના ભાગરૂપે નિયમિત સમયાંતરે ઇસીઆઈ મતદાર જાગૃતિ ફિલ્મો અને ઇસીઆઈ સોંગ મેં ભારત હૂં, હમ ભારત કે મતદાતા હૈ ચલાવવામાં આવે છે.

12. સંસદ ટીવી દ્વારા ચૂંટણી તંત્ર દ્વારા દેશના દૂરના ખૂણામાં સ્થાપિત યુનિક પોલિંગ સ્ટેશનો પર ટૂંકી ફિલ્મો બનાવવામાં આવી રહી છે, જેમાં છેલ્લા માઇલ પર મતદાન સુનિશ્ચિત કરવામાં પડકારોને દર્શાવવા માટે મુશ્કેલ પ્રદેશોને નેવિગેટ કરીને બનાવવામાં આવી છે.

13. અમૂલ, મધર ડેરી અને અન્ય દૂધ સહકારી મંડળીઓએ "ચૂંટણીનું પર્વ, દેશનું ગૌરવ" સંદેશ સાથે તેમના દૂધના પાઉચનું બ્રાન્ડિંગ શરૂ કર્યું છે અને અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ દ્વારા મતદારોને પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવી રહ્યાં છે. અમૂલ અખબારોમાં અમૂલ ગર્લ સ્થાનિક જાહેરાત દ્વારા તેના અનન્ય સંદેશા સાથે મતદારોને પ્રોત્સાહિત પણ કરી રહી છે.

14. પ્રસાર ભારતી: દૂરદર્શને ભારતના માનનીય રાષ્ટ્રપતિ, ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ, ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ જેવા બંધારણીય કાર્યકરોની અપીલ સહિત વિવિધ ટૂંકી ફિલ્મોનું નિર્માણ કર્યું છે. આ ઉપરાંત પ્રાદેશિક કેન્દ્રો દ્વારા તેના ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ દસ્તાવેજીકરણ માટે વિશિષ્ટ મતદાન મથકોને આવરી લેવામાં આવ્યા છે.

15. મ્યુઝિક એપ સ્પોટિફાઇ એક અભિયાન ચલાવી રહ્યું છે , 'પ્લે યોર પાર્ટ' અને તેઓએ તેમની એપ્લિકેશન પર પ્રિન્ટ જાહેરાતો જારી કરી છે, અને ચૂંટણી માટે પ્લેલિસ્ટ્સ તૈયાર કર્યું છે.

16. બાઇક એપ્લિકેશન રેપિડો મતદાન માટે મફત સવારી સાથે મતદારોને પ્રોત્સાહિત કરી રહી છે.

17. પેમેન્ટ એપ ફોનપેએ તેમની એપ્લિકેશનમાં મતદાર જાગૃતિ સંદેશને સંકલિત કર્યો છે અને સક્રિયપણે મતદારોને પ્રોત્સાહિત કરી રહી છે.

18. ગ્રોસરી એપ બ્લિંકિટે ચૂંટણી માટે તેનો લોગો બદલીને "ઇન્કિટ" કરી દીધો હતો, જેમાં ટેગલાઇન તરીકે લોકોને "બહાર જાવ અને મત આપો" માટે પ્રોત્સાહિત કરતો સંદેશ સામેલ કર્યો છે.

19. બુક માય શોએ મતદારોમાં જાગૃતિ લાવવા માટે "આજ પિક્ચર નહીં, મોટી પિક્ચર જુઓ" શીર્ષક સાથે એક સંકલિત અભિયાન શરૂ કર્યું છે.

20. મેક માયટ્રિપ 'માયવોટવાલાટ્રિપ' નામનું એક અભિયાન ચલાવી રહ્યું છે, જે અંતર્ગત મતદાન માટે જતા નાગરિકોને ડિસ્કાઉન્ટ આપવામાં આવે છે.

21. ઝોમેટો અને સ્વિગી જેવા ફૂડ ડિલિવરી પ્લેટફોર્મ્સ તેમના પ્લેટફોર્મ અને સોશિયલ મીડિયા પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા મતદાર જાગૃતિ સંદેશાઓ પ્રસારિત કરી રહ્યા છે.

22. ટાટા ન્યુ એપ્લિકેશન, ટાટા જૂથની જૂથ-વ્યાપી ગ્રાહક-ફેસિંગ મોબાઇલ એપ્લિકેશન તરીકે સેવા આપી રહી છે, તેના હોમપેજ પર "કાસ્ટ યોર વોટ" એનિમેટેડ બેનર મુખ્યત્વે દર્શાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં હાલમાં વધારાની પહેલ ચાલી રહી છે.

23. ઉબર ઇન્ડિયા મલ્ટિ-ચેનલ મેસેજિંગ (ઇન-એપ્લિકેશન, ઇમેઇલ્સ, પુશ નોટિફિકેશન્સ)ના માધ્યમથી મતદાતાઓ સુધી પહોંચી રહ્યું છે, મતદાન મથકો પર સવારી માટે ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર કરવી અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર મતદાર જાગૃતિ સંદેશાઓને વિસ્તૃત કરી રહ્યાં છે.

24. અર્બન કંપનીએ મતદારોને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે 'આઇ હેવ વોટેડ કેમ્પેઇન' શરૂ કર્યું છે.

25. ટ્રુકોલર આઉટબાઉન્ડ કોલ દરમિયાન મતદાર જાગૃતિ સંદેશ પ્રદર્શિત કરીને તેના લેઆઉટમાં વધારો કરી રહ્યું છે.

26. કેટલીક અન્ય સ્વતંત્ર પહેલોમાં મેનકાઇન્ડ ફાર્મા #VotingVirgin અભિયાન, ક્લોથિંગ બ્રાન્ડ નીરુનું "વોટ કી તૈયારી" ટીવીસી, ટિન્ડરનું "એવરી સિંગલ વોટ કાઉન્ટ્સ" અભિયાન, જીવનસાથી.કોમ સહિતની મેટ્રિમોનિયલ સાઇટ્સ દ્વારા સર્જનાત્મક રીતે ક્યુરેટેડ સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. તો શોપર્સ સ્ટોપ, મેકમાયટ્રિપ, ક્રોમા અને અન્ય ઘણી લોકપ્રિય બ્રાન્ડ્સ દ્વારા મતદાન માટે ડિસ્કાઉન્ટ આપવામાં આવી રહ્યું છે.

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com