પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં અને કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી શ્રી અમિત શાહના માર્ગદર્શન હેઠળ, "સાયબર સેફ ઈન્ડિયા"નું નિર્માણ એ ગૃહ મંત્રાલયની ટોચની પ્રાથમિકતાઓમાંની એક છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી શ્રી અમિત શાહના માર્ગદર્શન હેઠળ, ગૃહ મંત્રાલય સાયબર ક્રાઈમને કાબુમાં લેવા અને લોકોને સાયબર ધમકી આપનારાઓથી બચાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. નાગરિકોને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ આવા છેતરપિંડી કરનારાઓ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા ફોન નંબરો અને સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ્સની તાત્કાલિક NCRP www.cybercrime.gov.in ને જાણ કરે.

ભારતીય સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર (I4C) એ દેશમાં સાયબર ક્રાઈમ સાથે સંકલિત અને વ્યાપક રીતે વ્યવહાર કરવા માટે MHAની પહેલ છે. I4C, MHA, તેના વર્ટિકલ નેશનલ સાયબર ક્રાઈમ થ્રેટ એનાલિટિક્સ યુનિટ (NCTAU) દ્વારા ગયા અઠવાડિયે સંગઠિત રોકાણ/ટાસ્ક આધારિત - પાર્ટ ટાઈમ જોબ ફ્રોડમાં સામેલ 100 થી વધુ વેબસાઈટ્સને ઓળખી અને ભલામણ કરી હતી. M/o ઈલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી (MeitY), ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ, 2000 હેઠળ તેની શક્તિનો ઉપયોગ કરીને, આ વેબસાઈટ્સને બ્લોક કરી છે. આ વેબસાઇટ્સ, જે કાર્ય આધારિત/સંગઠિત ગેરકાયદેસર રોકાણ સંબંધિત આર્થિક ગુનાઓને સરળ બનાવે છે, તે વિદેશી કલાકારો દ્વારા સંચાલિત હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું અને તેઓ ડિજિટલ જાહેરાતો, ચેટ મેસેન્જર્સ અને મ્યૂલ / ભાડે આપેલા એકાઉન્ટ્સનો ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા. એવું પણ જાણવા મળ્યું હતું કે મોટા પાયે આર્થિક છેતરપિંડીમાંથી મળેલી રકમને કાર્ડ નેટવર્ક, ક્રિપ્ટો કરન્સી, વિદેશી ATM ઉપાડ અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફિનટેક કંપનીઓનો ઉપયોગ કરીને ભારતમાંથી બહાર કાઢવામાં આવતી જોવા મળી હતી. આ સંદર્ભમાં, 1930 હેલ્પલાઇન અને NCRP દ્વારા ઘણી ફરિયાદો પ્રાપ્ત થઈ હતી અને આ ગુનાઓ નાગરિકો માટે નોંધપાત્ર જોખમ ઊભું કરી રહ્યા હતા અને તેમાં ડેટા સુરક્ષાની ચિંતાઓ પણ સામેલ હતી. આ છેતરપિંડીઓમાં, સામાન્ય રીતે, નીચેના પગલાં શામેલ છે: -

1. વિદેશી જાહેરાતકર્તાઓ તરફથી બહુવિધ ભાષાઓમાં "ઘર બેઠા જોબ", "ઘર બેઠે કમાઈ કૈસે કરે" વગેરે જેવા કી શબ્દોનો ઉપયોગ કરીને Google અને Meta જેવા પ્લેટફોર્મ પર લક્ષિત ડિજિટલ જાહેરાતો શરૂ કરવામાં આવે છે. ટાર્ગેટ મોટે ભાગે નિવૃત્ત કર્મચારીઓ, મહિલાઓ અને બેરોજગાર યુવાનો છે જેઓ પાર્ટ ટાઈમ નોકરી શોધી રહ્યા છે.

2. જાહેરાત પર ક્લિક કર્યા પછી, WhatsApp/ટેલિગ્રામનો ઉપયોગ કરનાર એજન્ટ સંભવિત પીડિતા સાથે વાતચીત શરૂ કરે છે, જે તેને વિડિયો લાઈક્સ અને સબસ્ક્રાઈબ, નકશા રેટિંગ વગેરે જેવા કેટલાક કાર્યો કરવા માટે સમજાવે છે.

3. કાર્ય પૂર્ણ થવા પર, પીડિતને શરૂઆતમાં થોડું કમિશન આપવામાં આવે છે અને આપેલ કાર્ય સામે વધુ વળતર મેળવવા માટે વધુ રોકાણ કરવાનું કહેવામાં આવે છે.

4. વિશ્વાસ પ્રાપ્ત કર્યા પછી, જ્યારે પીડિત મોટી રકમ જમા કરે છે, ત્યારે ડિપોઝિટ સ્થિર થઈ જાય છે અને આમ પીડિત છેતરાય છે.

સાવચેતીના પગલા તરીકે, તે સલાહ આપવામાં આવે છે કે: -

1. ઈન્ટરનેટ પર પ્રાયોજિત ઓનલાઈન સ્કીમની ચૂકવણી કરતી આવી કોઈપણ અત્યંત ઉચ્ચ કમિશનમાં રોકાણ કરતા પહેલા યોગ્ય ખંતનો વ્યાયામ કરો.

2. જો કોઈ અજાણી વ્યક્તિ તમારો WhatsApp/ટેલિગ્રામ પર સંપર્ક કરે છે, તો ચકાસણી વિના નાણાકીય વ્યવહારો કરવાથી બચો.

3. UPI એપમાં દર્શાવેલ રીસીવરના નામની ચકાસણી કરો. જો રીસીવર કોઈ રેન્ડમ વ્યક્તિ હોય, તો તે મ્યૂલ ખાતું હોઈ શકે છે અને સ્કીમ કપટપૂર્ણ હોઈ શકે છે. એ જ રીતે, પ્રારંભિક કમિશન જ્યાંથી પ્રાપ્ત થયું છે તે સ્ત્રોતને તપાસો.

4. નાગરિકોએ અજાણ્યા ખાતાઓ સાથે વ્યવહારો કરવાથી દૂર રહેવું જોઈએ, કારણ કે તે મની લોન્ડરિંગ અને ટેરર ફાઇનાન્સિંગમાં પણ સામેલ હોઈ શકે છે અને પોલીસ અને અન્ય કાનૂની કાર્યવાહી દ્વારા એકાઉન્ટ્સ બ્લોક કરી શકે છે.

CB/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com