પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજના છે, જેનો શુભારંભ પ્રધાનમંત્રી દ્વારા 17 સપ્ટેમ્બર, 2023ના રોજ થયો હતો.  પોતાના હાથ અને સાધનોથી કામ કરતા કારીગરો અને કારીગરોને એન્ડ-ટુ-એન્ડ સહાય પૂરી પાડવા માટે. આ યોજના 18 વેપાર સાથે સંકળાયેલા કારીગરો અને શિલ્પકારોને આવરી લે છે, જેમ કે (1) સુથાર (સુથાર/બધાઇ); (ii) બોટ ઉત્પાદક; (iii) શસ્ત્રાગાર; (iv) લુહાર (લોહર); (v) હેમર અને ટૂલ કિટ મેકર; (vi) લોકસ્મિથ; (vii) ગોલ્ડસ્મિથ (સોની); (viii) પોટર (કુંભાર); (ix) શિલ્પકાર (મૂર્તિકાર, સ્ટોન કાર્વર), સ્ટોન બ્રેકર; (x) મોચી (ચાર્મકર)/શૂઝમીથ/ફૂટવેર કારીગર; (૧૧) મેસન (રાજમિસ્ટ્રી); (xii) બાસ્કેટ/મેટ/સાવરણી બનાવનાર/કોઈર વણકર, (xiii) ઢીંગલી અને રમકડાની બનાવટ (પરંપરાગત); (xiv) બાર્બર (નાઈ); (xv) માળા બનાવનાર (માલાકાર); (xvi) વોશરમેન (ધોબી); (xvii) દરજી; અને (xviii) ફિશિંગ નેટ મેકર.

આ યોજનામાં કારીગરો અને શિલ્પકારોને નીચેના લાભો આપવાની જોગવાઈ કરવાની કલ્પના કરવામાં આવી છે:

(i) ઓળખ: પીએમ વિશ્વકર્મા સર્ટિફિકેટ અને આઇડી કાર્ડ દ્વારા કારીગરો અને શિલ્પકારોને માન્યતા.

(ii) કૌશલ્ય સુધારણા: 5થી 7 દિવસની મૂળભૂત તાલીમ અને 15 દિવસ કે તેથી વધુ સમય માટે આધુનિક તાલીમ, દરરોજ રૂ. 500ના સ્ટાઈપેન્ડ સાથે;

(iii) ટૂલકિટ પ્રોત્સાહનબેઝિક સ્કિલ ટ્રેનિંગની શરૂઆતમાં ઇ-વાઉચરના રૂપમાં રૂ. 15,000 સુધીની ટૂલકિટ ઇન્સેન્ટિવ.

(iv) શ્રેય આધાર• 1 લાખ રૂપિયા અને 2 લાખ રૂપિયાની બે શાખાઓમાં અનુક્રમે 18 મહિના અને 30 મહિનાની મુદત સાથે રૂ. 3 લાખ સુધીની કોલેટરલ ફ્રી 'એન્ટરપ્રાઇઝ ડેવલપમેન્ટ લોન્સ' 5 ટકાના દરે વ્યાજના કન્સેશનલ દરે નક્કી કરવામાં આવી છે, જેમાં ભારત સરકાર 8 ટકા સુધી સબવેન્શન ધરાવે છે. જે લાભાર્થીઓએ મૂળભૂત તાલીમ પૂર્ણ કરી છે, તેઓ રૂ. 1 લાખ સુધીની ધિરાણ સહાયનાં પ્રથમ હપ્તાનો લાભ મેળવવાને પાત્ર બનશે. બીજી લોન શાખા એવા લાભાર્થીઓને ઉપલબ્ધ થશે જેમણે પ્રથમ શાખા અને પ્રમાણભૂત લોન ખાતું જાળવ્યું છે અને તેમના વ્યવસાયમાં ડિજિટલ વ્યવહારો અપનાવ્યા છે અથવા અદ્યતન તાલીમ લીધી છે.

(v) ડિજિટલ વ્યવહાર માટે પ્રોત્સાહન: દરેક ડિજિટલ પે-આઉટ અથવા રસીદ માટે લાભાર્થીના ખાતામાં દર મહિને મહત્તમ 100 ટ્રાન્ઝેક્શન સુધીની 1 રૂપિયાની રકમ જમા કરવામાં આવશે.

(vi) માર્કેટિંગ સપોર્ટ: વેલ્યુ ચેઇન સાથેના જોડાણને સુધારવા માટે કારીગરો અને શિલ્પકારોને ગુણવત્તા પ્રમાણપત્ર, બ્રાન્ડિંગ, જીઇએમ, જાહેરાત, પ્રચાર અને અન્ય માર્કેટિંગ પ્રવૃત્તિઓ જેવા ઇ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ પર ઓનબોર્ડિંગના સ્વરૂપમાં માર્કેટિંગ સપોર્ટ પૂરો પાડવામાં આવશે.

ઉપરોક્ત લાભો ઉપરાંત આ યોજના ઔપચારિક એમએસએમઇ ઇકોસિસ્ટમમાં 'ઉદ્યોગસાહસિકો' તરીકે ઉદ્યોગ સહાયક પ્લેટફોર્મ પર લાભાર્થીઓને સામેલ કરશે.

લાભાર્થીઓની નોંધણી સામાન્ય સેવા કેન્દ્રો મારફતે પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા પોર્ટલ પર આધાર-આધારિત બાયોમેટ્રિક પ્રમાણભૂતતા સાથે કરવામાં આવશે. લાભાર્થીઓની નોંધણી પછી ત્રણ તબક્કાની ચકાસણી હાથ ધરવામાં આવશે, જેમાં (૧) ગ્રામ પંચાયત/યુએલબી સ્તરે ચકાસણી, (૨) જિલ્લા અમલીકરણ સમિતિ દ્વારા ચકાસણી અને ભલામણ (૩) સ્ક્રિનિંગ કમિટી દ્વારા મંજૂરીનો સમાવેશ થાય છે.

વધુ માહિતી માટે પીએમ વિશ્વકર્માની ગાઈડલાઈન્સ pmvishwakarma.gov.in પર પહોંચી શકાશે. કોઈપણ પ્રશ્ન માટે, કારીગરો અને કારીગરો 18002677777 પર કોલ કરી શકે છે અથવા pm-vishwakarma@dcmsme.gov.in પર ઇમેઇલ કરી શકે છે.

CB/GP/JD