ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ
విద్యుత్ రంగ సంస్కరణలను వేగవంతం చేసేందుకు రాష్ట్రాలకు ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాలను అందిస్తున్న కేంద్రం
విద్యుత్ రంగంలో సంస్కరణలకు 12 రాష్ట్రాలకు రూ.66,413 కోట్ల ప్రోత్సాహకాలు
విద్యుత్ రంగ సంస్కరణల కోసం 2023-24 లో రూ.1,43,332 కోట్ల ప్రోత్సాహకాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి
Posted On:
28 JUN 2023 12:03PM by PIB Hyderabad
ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ వ్యయ విభాగం అదనపు రుణ అనుమతుల రూపంలో ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాలను అందించడం ద్వారా విద్యుత్ రంగంలో రాష్ట్రాలు సంస్కరణలకు ఊతం ఇచ్చింది. విద్యుత్ రంగ సామర్థ్యాన్ని మరియు పనితీరును మెరుగుపరచడానికి సంస్కరణలను చేపట్టడంలో రాష్ట్రాలను ప్రోత్సహించడం మరియు మద్దతు ఇవ్వడం ఈ చర్య లక్ష్యం.
2021-22 కేంద్ర బడ్జెట్‌లో కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి ఈ కార్యక్రమాన్ని ప్రకటించారు. దీని కింద 2021-22 నుండి 2024-25 వరకు నాలుగు సంవత్సరాల కాలానికి స్థూల రాష్ట్ర దేశీయోత్పత్తి (జీఎస్‌డిపి)లో 0.5 శాతం వరకు అదనపు రుణాలు రాష్ట్రాలకు అందుబాటులో ఉంటాయి. ఈ అదనపు ఆర్థిక విండో రాష్ట్రాలు విద్యుత్ రంగంలో నిర్దిష్ట సంస్కరణల అమలుపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
ఈ చొరవ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలను సంస్కరణ ప్రక్రియను ప్రారంభించడానికి పురికొల్పింది మరియు అనేక రాష్ట్రాలు ముందుకు వచ్చి చేపట్టిన సంస్కరణలు మరియు వివిధ పారామితుల విజయాల వివరాలను విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖకు సమర్పించాయి.
విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ సిఫార్సుల ఆధారంగా ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ 12 రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు 2021-22 మరియు 2022-23లో చేపట్టిన సంస్కరణలకు అనుమతిని మంజూరు చేసింది. గత రెండు ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో, వారు ఆర్థిక వనరులను అదనపు రుణ అనుమతుల ద్వారా రూ.66,413 కోట్లు కేటాయించారు.
సంస్కరణ ప్రక్రియను ప్రారంభించడానికి ప్రోత్సాహకంగా ప్రతి రాష్ట్రం కోసం అనుమతించబడిన మొత్తం విభజన ఈ క్రింది విధంగా ఉంది:
|
క్ర.సం. నం.
|
రాష్ట్రం
|
2021-22 మరియు 2022-23 కోసం అదనపు రుణ అనుమతి యొక్క సంచిత మొత్తం
( రూ.కోట్లలో)
|
|
1.
|
ఆంధ్రప్రదేశ్
|
9,574
|
|
2.
|
అస్సాం
|
4,359
|
|
3.
|
హిమాచల్ ప్రదేశ్
|
251
|
|
4.
|
కేరళ
|
8,323
|
|
5.
|
మణిపూర్
|
180
|
|
6.
|
మేఘాలయ
|
192
|
|
7.
|
ఒడిషా
|
2,725
|
|
8.
|
రాజస్థాన్
|
11,308
|
|
9.
|
సిక్కిం
|
361
|
|
10.
|
తమిళనాడు
|
7,054
|
|
11
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
6,823
|
|
12
|
పశ్చిమ బెంగాల్
|
15,263
|
|
|
మొత్తం
|
66,413
|
2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో విద్యుత్ రంగ సంస్కరణలతో ముడిపడి ఉన్న అదనపు రుణాల సౌకర్యాన్ని రాష్ట్రాలు పొందడం కొనసాగించవచ్చు.2023-24లో ఈ సంస్కరణలను చేపట్టేందుకు రాష్ట్రాలకు ప్రోత్సాహకంగా రూ.1,43,332 కోట్లు అందుబాటులో ఉంటాయి. 2021-22 మరియు 2022-23లో సంస్కరణ ప్రక్రియను పూర్తి చేయలేకపోయిన రాష్ట్రాలు ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో సంస్కరణలను చేపడితే 2023-24 కోసం కేటాయించిన అదనపు రుణాల నుండి కూడా ప్రయోజనం పొందవచ్చు.
విద్యుత్ రంగ సంస్కరణలను చేపట్టడానికి ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాలను మంజూరు చేయడం యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యాలు రంగంలో కార్యాచరణ మరియు ఆర్థిక సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచడం మరియు చెల్లింపు విద్యుత్ వినియోగంలో స్థిరమైన పెరుగుదలను ప్రోత్సహించడం.
ప్రోత్సాహకాల కోసం అర్హత పొందేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు తప్పనిసరి సంస్కరణలను చేపట్టాలి మరియు నిర్దేశించిన పనితీరు ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉండాలి. అవసరమైన సంస్కరణలు ఈ కింది విధంగా ఉన్నాయి:
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ద్వారా ప్రభుత్వ రంగ విద్యుత్ పంపిణీ సంస్థల (డిస్కామ్‌లు) నష్టాలకు ప్రగతిశీల బాధ్యత.
- రాయితీల చెల్లింపు మరియు డిస్‌కమ్‌లకు మరియు డిస్‌కమ్‌లు ఇతరులకు ప్రభుత్వాల బాధ్యతల రికార్డింగ్‌తో సహా విద్యుత్ రంగం ఆర్థిక వ్యవహారాల రిపోర్టింగ్‌లో పారదర్శకత.
- చట్టపరమైన మరియు నియంత్రణ అవసరాలకు అనుగుణంగా నిర్వహించడం
- ఆర్థిక మరియు ఇంధన ఖాతాలను సకాలంలో అందించడం మరియు సకాలంలో ఆడిట్ చేయడం.
ఈ సంస్కరణలు పూర్తయిన తర్వాత పనితీరు ఆధారంగా జీడిపిలో 0.25% నుండి 0.5% వరకు ఉండే ప్రోత్సాహక మొత్తానికి అర్హతను నిర్ణయించడానికి నిర్దిష్ట ప్రమాణాల ఆధారంగా రాష్ట్ర పనితీరు అంచనా వేయబడుతుంది. మూల్యాంకన ప్రమాణాలలో ఇవి ఉన్నాయి:
- వ్యవసాయ కనెక్షన్లతో సహా మొత్తం ఇంధన వినియోగానికి అనుగుణంగా మీటర్ విద్యుత్ వినియోగం శాతం.
- వినియోగదారులకు డైరెక్ట్ బెనిఫిట్ ట్రాన్స్ఫర్ (డిబిటి) ద్వారా సబ్సిడీ చెల్లింపు.
- మొత్తం టెక్నికల్ & కమర్షియల్ (ఏటి&సి) నష్టాన్ని తగ్గించడానికి లక్ష్యాల సాధన.
- సరఫరా సగటు వ్యయం మరియు సగటు రియలైజబుల్ రెవెన్యూ (ఏసిఎస్‌-ఏఆర్‌ఆర్‌) గ్యాప్‌లో తగ్గింపు లక్ష్యాన్ని చేరుకోవడం.
- క్రాస్ సబ్సిడీల తగ్గింపు.
- ప్రభుత్వ శాఖలు మరియు స్థానిక సంస్థల ద్వారా విద్యుత్ బిల్లుల చెల్లింపు.
- ప్రభుత్వ కార్యాలయంలో ప్రీపెయిడ్ మీటర్ల ఏర్పాటు.
- ఆవిష్కరణలు మరియు వినూత్న సాంకేతికతలను ఉపయోగించడం.
ఇంకా విద్యుత్ పంపిణీ సంస్థల ప్రైవేటీకరణ కోసం రాష్ట్రాలు బోనస్ మార్కులకు అర్హత పొందుతాయి.
రాష్ట్రాల పనితీరును అంచనా వేయడానికి మరియు అదనపు రుణ అనుమతిని మంజూరు చేయడానికి వారి అర్హతను నిర్ణయించడానికి విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ నోడల్ మంత్రిత్వ శాఖగా పనిచేస్తుంది.
****
(Release ID: 1935902)
Visitor Counter : 134