বিত্ত মন্ত্ৰালয়

অৰ্থনৈতিক সমীক্ষা ২০২২-২৩ ৰ সাৰাংশ

Posted On: 31 JAN 2023 2:00PM by PIB Guwahati

বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক বিকাশৰ গতিপথৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ভাৰতে ২০২৩-২৪ বৰ্ষত জিডিপি বৃদ্ধি ৬.০ শতাংশৰ পৰা ৬.৮ শতাংশলৈ বৃদ্ধি কৰিব।

আশাবাদী বিকাশৰ পূৰ্বানুমান কেইবাটাও ইতিবাচক দিশৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে যেনে উৎপাদন কাৰ্যকলাপ বৃদ্ধি কৰা ব্যক্তিগত ব্যৱহাৰৰ পুনৰাবৃত্তি, উচ্চ মূলধন ব্যয় (কেপেক্স), প্ৰায়-সাৰ্বজনীন টীকাকৰণ কভাৰেজ যি মানুহক যোগাযোগ-আধাৰিত সেৱা, যেনে ৰেষ্টুৰেণ্ট, হোটেল, শ্বপিং মল, আৰু চিনেমাৰ ওপৰত ব্যয় কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, লগতে নিৰ্মাণ স্থানত কাম কৰিবলৈ চহৰলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী শ্ৰমিকসকলক ঘূৰাই অনাৰ ফলত গৃহ বজাৰৰ তালিকা যথেষ্ট হ্ৰাস পায়কৰ্পোৰেটৰ বেলেঞ্চ শ্বীট শক্তিশালী কৰা, এক সু-পুঁজিপ্ৰাপ্ত ৰাজহুৱা খণ্ডৰ বেংক, যি ক্ষুদ্ৰ, লঘূ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ (এম.এছ.এম.ই.) খণ্ডলৈ ঋণ যোগান আৰু ঋণ বৃদ্ধি কৰিবলৈ সাজু হৈছে।

কেন্দ্ৰীয় বিত্ত আৰু কৰ্পোৰেট পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী শ্ৰীমতী নিৰ্মলা সীতাৰমণে আজি সংসদত ২০২২-২৩ বৰ্ষৰ অৰ্থনৈতিক সমীক্ষা উত্থাপন কৰে, যিয়ে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৪ত বাস্তৱ ক্ষেত্ৰত ৬.৫ শতাংশৰ আধাৰশিলা জিডিপি বৃদ্ধিৰ প্ৰকল্প উপস্থাপন কৰিছে। এই প্ৰক্ষেপণ বিশ্ব বেংক, আইএমএফ, আৰু এডিবি আৰু আৰবিআইৰ দ্বাৰা ঘৰুৱাভাৱে বহুপাক্ষিক সংস্থাৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা আকলনৰ সৈতে বিস্তৃতভাৱে তুলনীয়।

ইয়াত কোৱা হৈছে, এক শক্তিশালী ঋণ বিতৰণ হিচাপে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৪-ত বিকাশ দ্ৰুত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, আৰু কৰ্পোৰেট আৰু বেংকিং খণ্ডৰ বেলেঞ্চ শ্বীট শক্তিশালী হোৱাৰ সৈতে ভাৰতত মূলধন বিনিয়োগ চক্ৰ উন্মোচিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। ৰাজহুৱা ডিজিটেল প্লেটফৰ্মৰ সম্প্ৰসাৰণ আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী গতিশক্তি, ৰাষ্ট্ৰীয় লজিষ্টিক নীতি, আৰু উৎপাদন বৃদ্ধিৰ বাবে উৎপাদন-সংযোজিত ইনচেণ্টিভ আঁচনিৰ দৰে পথপ্ৰদৰ্শক পদক্ষেপৰ পৰা অৰ্থনৈতিক বিকাশলৈ অধিক সমৰ্থন আহিব।

সমীক্ষামতে প্ৰকৃত ক্ষেত্ৰত, মাৰ্চ ২০২৩-ত সমাপ্ত হোৱা বছৰটোৰ বাবে অৰ্থনীতি শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। এইটোৱে পূৰ্বৰ বিত্তীয় বৰ্ষত ৮.৭ শতাংশ বৃদ্ধি অনুসৰণ কৰে।

’ভিড-১৯, ৰাছিয়ান-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষ আৰু ফেডাৰেল ৰিজাৰ্ভৰ নেতৃত্বত সমগ্ৰ অৰ্থনীতিৰ কেন্দ্ৰীয় বেংকবোৰে মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণ ৰখাৰ বাবে সমকালীন নীতিহাৰ বৃদ্ধিৰ সৈতে সঁহাৰি দিয়া স্বত্বেও, আমেৰিকান ডলাৰৰ মূল্য বৃদ্ধি হয় আৰু মুঠ আমদানিকাৰী অৰ্থনীতিত চলিত একাউণ্ট ঘাটি (চিএডি) বৃদ্ধি হয়, বিশ্বব্যাপী সংস্থাবোৰে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত ভাৰতক দ্ৰুততম বিকাশশীল মুখ্য অৰ্থনীতি হিচাপে ৬.৫-৭.০ শতাংশত প্ৰক্ষেপণ কৰা অব্যাহত ৰাখে।

সমীক্ষা অনুসৰি, বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ মুখ্যতঃ ব্যক্তিগত ব্যৱহাৰ আৰু মূলধন গঠনৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈছে আৰু তেওঁলোকে নিযুক্তি সৃষ্টি কৰাত সহায় কৰিছে যিটো হ্ৰাস হোৱা নগৰীয়া নিবনুৱা হাৰ আৰু কৰ্মচাৰী ভৱিষ্যত নিধিত দ্ৰুত মুঠ পঞ্জীয়নত দেখা গৈছে। তদুপৰি, ২ বিলিয়নতকৈ অধিক খোৰাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ টীকাকৰণ অভিযানেও গ্ৰাহকৰ মনোভাৱ বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে যি ব্যৱহাৰৰ পুনৰাবৃত্তি দীঘলীয়া কৰিব পাৰে। তথাপিও, ব্যক্তিগত কেপেক্সে অতি সোনকালে চাকৰি সৃষ্টি দ্ৰুত গতিত বৰ্তাই ৰাখিবলৈ নেতৃত্বৰ ভূমিকা ল'ব লাগিব।

ইয়াৰ উপৰিও ই আঙুলিয়াই দিয়ে যে ভাৰতৰ বৃদ্ধিৰ দৃষ্টিভংগীৰ উত্থানৰ কাৰণ হৈছে (১) চীনত বৰ্তমান ক’ভিড-১৯ সংক্ৰমণৰ উত্থানৰ পৰা বিশ্বৰ বাকী অংশৰ বাবে সীমিত স্বাস্থ্য আৰু অৰ্থনৈতিক পৰিণতি আৰু সেয়েহে যোগান শৃংখলৰ স্বাভাৱিককৰণ অব্যাহত থকা; (২) চীনৰ অৰ্থনীতি পুনৰ মুকলি কৰাৰ পৰা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ অনুপ্ৰেৰণা উল্লেখযোগ্য বা স্থায়ী নহয়; (৩) ৬ শতাংশৰ তলৰ সুস্থিৰ ঘৰুৱা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰৰ মাজত মুদ্ৰা কঠোৰকৰণ বন্ধ আৰু ভাৰতলৈ মূলধনৰ প্ৰবাহ ঘূৰি অহাৰ সূচনা কৰা প্ৰধান উন্নত অৰ্থনীতিসমূহত (এ ই) মন্দাৱস্থাৰ প্ৰৱণতা; আৰু (৪) ইয়াৰ ফলত পশু সত্বাৰ উন্নতি ঘটে আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিনিয়োগক অধিক গতি প্ৰদান কৰে।

সমীক্ষাটোত কোৱা হৈছে, কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সম্প্ৰসাৰিত জৰুৰীকালীন ক্ৰেডিট লিংকড গেৰাণ্টি আঁচনি (ইচিএলজিএছ)ৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত জানুৱাৰী-নৱেম্বৰ ২০২২-লঘূ, ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ (এমএছএমই) খণ্ডৰ ঋণ বৃদ্ধি লক্ষণীয়ভাৱে উচ্চ যি ৩০.৬ শতাংশতকৈ অধিক হৈছে। ই লগতে কয় যে এমএছএমই-ৰ পুনৰুদ্ধাৰ দ্ৰুতগতিত আগবাঢ়িছে, যিটো তেওঁলোকে পৰিশোধ কৰা পণ্য সামগ্ৰী আৰু সেৱা কৰ (জিএছটি) পৰিমাণত স্পষ্ট, আনহাতে জৰুৰীকালীন ক্ৰেডিট লিংকড গেৰাণ্টি আঁচনিয়ে (ইচিজিএলএছ) তেওঁলোকৰ ঋণ পৰিশোধৰ উদ্বেগ হ্ৰাস কৰি আছে।

ইয়াৰ উপৰিও, সামগ্ৰিক বেংক ঋণবৃদ্ধিও অস্থিৰ বণ্ড বজাৰৰ পৰা ঋণ লওঁতাৰ পুঁজিৰ বিকল্পৰ পৰিৱৰ্তনৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছে, 'ত উৎপাদন বৃদ্ধি হৈছে, আৰু বেংকৰ প্ৰতি বাহ্যিক বাণিজ্যিক ঋণ, 'ত সূত আৰু হেজিং ব্যয় বৃদ্ধি হৈছে । যদি বিত্তীয় বৰ্ষ ২৪-ত মুদ্ৰাস্ফীতি হ্ৰাস হয় আৰু যদি ঋণৰ প্ৰকৃত ব্যয় বৃদ্ধি নহয়, তেনেহ'লে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৪-ত ঋণ বৃদ্ধি দ্ৰুত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।

কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ মূলধন ব্যয় (কেপেক্স) যি বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ৰ প্ৰথম আঠ মাহত ৬৩.৪ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছিল, চলিত বৰ্ষত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ আন এক বিকাশ চালক আছিল, ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী-মাৰ্চ তিনিমাহৰ পৰা ব্যক্তিগত কেপেক্সত ভিৰ পৰিলক্ষিত হৈছিল। বৰ্তমানৰ প্ৰৱণতাৰ ক্ষেত্ৰত, দেখা গৈছে যে সম্পূৰ্ণ বছৰৰ মূলধন ব্যয়ৰ বাজেট পূৰণ কৰা হ'ব। কৰ্পোৰেটৰ বেলেঞ্চ শ্বীট শক্তিশালী হোৱা আৰু ইয়াৰ ফলত ক্ৰেডিট ফাইনেঞ্চিং বৃদ্ধি হোৱাৰ সৈতে ব্যক্তিগত কেপেক্সৰ এক নিৰন্তৰ বৃদ্ধিও আসন্ন হৈ পৰিছে।

মহামাৰীৰ সময়ত নিৰ্মাণ কাৰ্যকলাপ বন্ধ ৰখাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত সমীক্ষাটোৱে  এইবুলি উল্লেখ কৰে যে টীকাকৰণে প্ৰব্ৰজনকাৰী শ্ৰমিকসকলক নিৰ্মাণ ক্ষেত্ৰত কাম কৰিবলৈ চহৰলৈ ঘূৰাই অনাত সহায় কৰিছে কিয়নো ব্যৱহাৰৰ পুনৰাবৃত্তি গৃহ বজাৰত বিয়পি পৰিছে। এইটো গৃহ বজাৰত স্পষ্ট যে যোৱা বছৰৰ ৪২ মাহৰ পৰা ২৩ বিত্তীয় বৰ্ষৰ তৃতীয় ত্ৰিমাসিকত ইনভেণ্টৰী অভাৰহেংগ ৩৩ মাহলৈ যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে।

সমীক্ষাটোৱে লগতে কয় যে মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিযুক্তি গেৰাণ্টি আঁচনিয়ে (এমজিএনআৰইজিএছ) গ্ৰামীণ অঞ্চলত পোনপটীয়াকৈ চাকৰি প্ৰদান কৰি আহিছে আৰু পৰোক্ষভাৱে গ্ৰাম্য পৰিয়ালবোৰৰ বাবে তেওঁলোকৰ উপাৰ্জন উৎপাদনৰ উৎসত বৈচিত্ৰতা আনিবলৈ সুযোগ সৃষ্টি কৰিছে। প্ৰধানমন্ত্ৰী-কিষাণ আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী গৰীব কল্যাণ যোজনাৰ দৰে আঁচনিয়ে দেশত খাদ্য সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰাত সহায় কৰিছে, আৰু সেইবোৰৰ প্ৰভাৱ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ উন্নয়ন কাৰ্যসূচী (ইউএনডিপি)ৰ দ্বাৰাও সমৰ্থন কৰা হৈছে। ৰাষ্ট্ৰীয় পাৰিবাৰিক স্বাস্থ্য জৰীপৰ (এনএফএইচএছ) ফলাফলবোৰে বিত্তীয় বৰ্ষ ১৬ ৰ পৰা বিত্তীয় বৰ্ষ ২০ লৈ গ্ৰাম্য কল্যাণ সূচকবোৰৰ উন্নতি দেখুৱায়, 'ত লিংগ, উৰ্বৰতাৰ হাৰ, ঘৰুৱা সুবিধা, আৰু মহিলা সৱলীকৰণৰ দৰে দিশবোৰ সামৰি লোৱা হয়।

সমীক্ষাটোৱে আশাবাদী হৈ উল্লেখ কৰিছে যে মহামাৰীৰ সৈতে মুখামুখি হোৱাৰ পিছত ভাৰতীয় অৰ্থনীতি আগবাঢ়ি যোৱা দেখা গৈছে, বহুতো ৰাষ্ট্ৰতকৈ বিত্তীয় বৰ্ষ ২২-ত সম্পূৰ্ণ পুনৰুদ্ধাৰ হৈছে আৰু বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত মহামাৰী-পূৰ্ব বিকাশৰ পথত উপনীত হ'বলৈ নিজকে অৱস্থিত কৰিছে। তথাপিও চলিত বৰ্ষত, ভাৰতে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ওপৰত লেকাম লগোৱাৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে যিটো ইউৰোপীয় বিবাদে বৃদ্ধি কৰিছে। চৰকাৰ আৰু আৰবিআই-য়ে গ্ৰহণ কৰা পদক্ষেপ, বিশ্বব্যাপী সামগ্ৰীৰ মূল্য হ্ৰাস কৰাৰ লগতে, অৱশেষত ২০২২ চনৰ নৱেম্বৰত খুচুৰা মুদ্ৰাস্ফীতি আৰবিআই-ৰ উচ্চ সহনশীলতাৰ লক্ষ্যৰ তললৈ আনিবলৈ সক্ষম হৈছে।

অৱশ্যে, ই সতৰ্ক কৰি দিয়ে যে মূল্যহ্ৰাস হোৱা টকাৰ প্ৰত্যাহ্বান যদিও বেছিভাগ মুদ্ৰাতকৈ ভাল প্ৰদৰ্শন, ইউএছ ফেডৰ দ্বাৰা আঁচনিৰ হাৰ অধিক বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা অব্যাহত আছে। বিশ্বব্যাপী সামগ্ৰীৰ মূল্য বৃদ্ধি হৈ থকাৰ বাবে আৰু ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ বিকাশৰ গতি শক্তিশালী হৈ থকাৰ বাবে চিএডিৰ বহলকৰণো অব্যাহত থাকিব পাৰে। ৰপ্তানি উদ্দীপনাৰ ক্ষতি আৰু সম্ভৱ কিয়নো চলিত বৰ্ষৰ দ্বিতীয়াৰ্ধত বিশ্বৰ বিকাশ আৰু বাণিজ্য হ্ৰাস হোৱাৰ ফলত বিশ্ববজাৰৰ আকাৰ হ্ৰাস পাইছে।

সেয়েহে, ২০২৩ চনত বিশ্বব্যাপী বিকাশ হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে আৰু পৰৱৰ্তী বছৰবোৰতো সাধাৰণতে হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। মন্থৰ চাহিদাই সম্ভৱতঃ বিশ্বব্যাপী সামগ্ৰীৰ মূল্য হ্ৰাস কৰিব আৰু ২০২৪ বিত্তীয় বৰ্ষত ভাৰতৰ চিএডি উন্নত কৰিব। অৱশ্যে, কাৰেণ্ট একাউণ্ট বেলেঞ্চ বাবে এক ক্ষতিকাৰক বিপদাশংকা মুখ্যতঃ ঘৰুৱা চাহিদাৰ দ্বাৰা, আৰু কিছু পৰিমাণে, ৰপ্তানিৰ দ্বাৰা চালিত দ্ৰুত পুনৰুদ্ধাৰৰ পৰা উদ্ভৱ হয়। ই এইটোও যোগ কৰে যে চিএডিক নিবিড়ভাৱে নিৰীক্ষণ কৰা প্ৰয়োজন কিয়নো চলিত বৰ্ষৰ বিকাশৰ গতি পৰৱৰ্তী সময়ত বিয়পি পৰে।

সমীক্ষাটোত প্ৰকাশিত এটা আকৰ্ষণীয় সত্য মতে সাধাৰণতে, অতীতত বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক আঘাত গুৰুতৰ আছিল কিন্তু সময়মতে স্থানান্তৰিত হৈছিল, কিন্তু এই সহস্ৰাব্দৰ তৃতীয় দশকত এইটো সলনি হৈছিল, কিয়নো ২০২০ চনৰ পৰা কমেও তিনিটা আঘাতে বিশ্বৰ অৰ্থনীতিত আঘাত কৰিছে।

এই সকলোবোৰ বিশ্বব্যাপী উৎপাদনৰ মহামাৰী-প্ৰেৰিত সংকোচনৰ সৈতে আৰম্ভ হৈছিল, তাৰ পিছত ৰাছিয়ান-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষৰ ফলত বিশ্বব্যাপী মুদ্ৰাস্ফীতি বৃদ্ধি হৈছিল। তাৰ পিছত, ফেডাৰেল ৰিজাৰ্ভৰ নেতৃত্বত সমগ্ৰ অৰ্থনীতিৰ কেন্দ্ৰীয় বেংকবোৰে মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সমকালীন নীতিহাৰ বৃদ্ধিৰ সৈতে সঁহাৰি জনাইছিল। ইউএছ ফেডৰ দ্বাৰা হাৰ বৃদ্ধিয়ে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বজাৰত মূলধন কঢ়িয়াই আনিছিল যাৰ ফলত আমেৰিকান ডলাৰ বেছিভাগ মুদ্ৰাৰ বিপৰীতে বৃদ্ধি পাইছিল। ইয়াৰ ফলত চলিত একাউণ্ট ঘাটি (চিএডি) বৃদ্ধি হয় আৰু মুঠ আমদানিকাৰী অৰ্থনীতিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ চাপ বৃদ্ধি হয়।

হাৰ বৃদ্ধি আৰু নিৰন্তৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ফলত আইএমএফৰ দ্বাৰা ২০২২ আৰু ২০২৩ চনৰ বিশ্ব ব্যাপী বিকাশৰ পূৰ্বানুমান বিশ্ব অৰ্থনৈতিক দৃষ্টিভংগীৰ অক্টোবৰ ২০২২-ৰ আপডেটত হ্ৰাস পাইছিল। চীনা অৰ্থনীতিৰ দুৰ্বলতাই বিকাশৰ পূৰ্বানুমান দুৰ্বল কৰাত আৰু অৰিহণা যোগাইছিল। মুদ্ৰা কঠোৰ কৰাৰ উপৰিও বিশ্বব্যাপী বিকাশ হ্ৰাস হোৱাৰ ফলত উন্নত অৰ্থনীতিৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা এক বিত্তীয় সংক্ৰমণ হ'ব পাৰে য'ত বিশ্বব্যাপী বিত্তীয় সংকটৰ পিছত অ-বিত্তীয় খণ্ডৰ ঋণ আটাইতকৈ বেছি বৃদ্ধি পাইছে। উন্নত অৰ্থনীতিত মুদ্ৰাস্ফীতি অব্যাহত থকাৰ সৈতে আৰু কেন্দ্ৰীয় বেংকবোৰে অধিক হাৰ বৃদ্ধিৰ ইংগিত দিয়াৰ সৈতে, বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক দৃষ্টিভংগীৰ ক্ষতিকাৰক বিপদাশংকা বৃদ্ধি হোৱা দেখা গৈছে।

 

ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক স্থিতিস্থাপকতা আৰু বিকাশৰ চালক

সমীক্ষাটোত আঙুলিয়াই দিছে যে আৰবিআই-ৰ দ্বাৰা মুদ্ৰা কঠোৰ কৰা, চিএডি-ৰ প্ৰসাৰ আৰু ৰপ্তানিৰ বৃদ্ধিৰ দৰে কাৰকবোৰ মূলতঃ ইউৰোপত ভূ-ৰাজনৈতিক বিবাদৰ ফলাফল। যিহেতু এই উন্নয়নবোৰে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ বিকাশৰ বাবে ক্ষতিকাৰক বিপদাশংকা সৃষ্টি কৰিছে, বিশ্বব্যাপী বহুতো সংস্থাই ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ বিকাশৰ পূৰ্বানুমান তললৈ সংশোধন কৰি আহিছে। এই পূৰ্বানুমানবোৰ, এনএছঅ’-ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত আগতীয়া আকলনসহ, এতিয়া বিস্তৃতভাৱে ৬.৫-৭.০ শতাংশৰ ভিতৰত আছে।

নিম্নমুখী সংশোধনস্বত্বেও, বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ৰ বিকাশৰ আকলন প্ৰায় সকলো মুখ্য অৰ্থনীতিতকৈ অধিক আৰু আনকি মহামাৰীলৈ আগবাঢ়ি অহা দশকত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ গড় বিকাশতকৈ অলপ বেছি।

আইএমএফে অনুমান কৰিছে যে ভাৰত ২০২২ চনত দ্ৰুতগতিত বিকশিত হোৱা শীৰ্ষ দুটা গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰ্থনীতিৰ ভিতৰত এটা হ'ব। শক্তিশালী গোলকীয় হেডৱিণ্ড আৰু কঠোৰ ঘৰুৱা মুদ্ৰা নীতি স্বত্বেও, যদি ভাৰত এতিয়াও ৬.৫ ৰ পৰা ৭.০ শতাংশৰ ভিতৰত বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, আৰু সেয়াও আধাৰ প্ৰভাৱৰ সুবিধা অবিহনে, ই ভাৰতৰ অন্তৰ্নিহিত অৰ্থনৈতিক স্থিতিস্থাপকতাৰ প্ৰতিফলন; অৰ্থনীতিৰ বিকাশৰ চালকসকলক পুনৰুদ্ধাৰ, নৱীকৰণ আৰু পুনৰ-উজ্জীৱিত কৰাৰ সামৰ্থ্যৰ। ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক স্থিতিস্থাপকতা ঘৰুৱা উদ্দীপনাত বাহ্যিক উদ্দীপনাৰ সলনি বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায়। ২০২৩ বিত্তীয় বৰ্ষৰ দ্বিতীয়াৰ্ধত ৰপ্তানিৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাব পাৰে। অৱশ্যে, বিত্তীয় বৰ্ষ ২২ আৰু বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ৰ প্ৰথমাৰ্ধত এইসমূহৰ বৃদ্ধিয়ে উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াৰ গিয়াৰবোৰ মৃদু ত্বৰণৰ পৰা ক্ৰুজ মোডলৈ সলনি কৰিবলৈ প্ৰেৰিত কৰিছিল।

উৎপাদন আৰু বিনিয়োগ কাৰ্যকলাপে আকৰ্ষণীয় লাভ কৰিছিল। ৰপ্তানিৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস হোৱা, ভাৰতৰ অৰ্থনীতিৰ বিকাশক আগুৱাই নিয়াৰ বাবে ঘৰুৱা ব্যৱহাৰৰ পুনৰাবৃত্তি পৰ্যাপ্ত পৰিপক্ক হৈ পৰিছিল। জিডিপিৰ শতাংশ হিচাপে ব্যক্তিগত ব্যৱহাৰ বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ৰ দ্বিতীয় স্তৰত ৫৮.৪ শতাংশ আছিল, যি ২০১৩-১৪ বৰ্ষৰ পৰা সকলো বছৰৰ দ্বিতীয় ত্ৰিমাসিকৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক, বাণিজ্য, হোটেল আৰু পৰিবহনৰ দৰে সম্পৰ্ক-নিবিড় সেৱাৰ পুনৰাবৃত্তিৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত, যি বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-দ্বিতীয় ত্ৰিমাসিকত বাস্তৱ ক্ষেত্ৰত ১৬ শতাংশ ক্ৰমিক বৃদ্ধি পঞ্জীয়ন কৰিছিল।

যদিও বহুতো অৰ্থনীতিত ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ পুনৰ ঘূৰি আহিছিল, ভাৰতত পুনৰ প্ৰত্যাৱৰ্তন এই পৰিমাণৰ বাবে আকৰ্ষণীয় আছিল। ই ঘৰুৱা ক্ষমতাৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধিত অৰিহণা যোগাইছিল। ২০২২ চনৰ নৱেম্বৰত ঘৰুৱা ব্যক্তিগত ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি হৈ আছে। তদুপৰি, ডিচেম্বৰ ২০২২-ত মুকলি কৰা আৰবিআই-ৰ গ্ৰাহকৰ আত্মবিশ্বাসৰ আটাইতকৈ শেহতীয়া সমীক্ষাটোৱে বৰ্তমান আৰু সম্ভাৱ্য নিযুক্তি আৰু উপাৰ্জনৰ স্থিতিৰ সন্দৰ্ভত মনোভাৱ উন্নত কৰাৰ দিশটো আঙুলিয়াই দিছিল।

সমীক্ষাটোৱে আন এটা পুনৰুদ্ধাৰৰ ফালে আঙুলিয়াই দিয়ে আৰু লগতে কয় যে গৃহ নিৰ্মাণ ঋণৰ চাহিদা বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে হাউচিং বজাৰতো "পেণ্ট-আপ চাহিদা মুকলি" প্ৰতিফলিত হৈছিল। ফলস্বৰূপে, গৃহনিৰ্মাণৰ সামগ্ৰী হ্ৰাস পাইছে, মূল্য বৃদ্ধি হৈছে, আৰু নতুন আৱাস নিৰ্মাণৰ গতি বৃদ্ধি পাইছে আৰু ই নিৰ্মাণ খণ্ডই বহন কৰিব পৰা অসংখ্য পিছ পৰা আৰু আগুৱাই যোৱা সংযোগক উদ্দীপিত কৰিছে। টীকাকৰণ কভাৰেজৰ সাৰ্বজনীনকৰণে হাউচিং বজাৰ ঊৰ্ধগামী কৰাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে কিয়নো ইয়াৰ অনুপস্থিতিত, প্ৰব্ৰজনকাৰী কৰ্মচাৰীসকলে নতুন বাসস্থান নিৰ্মাণ কৰিবলৈ ঘূৰি আহিব নোৱাৰিলেহেঁতেন।

গৃহ নিৰ্মাণৰ উপৰিও, সাধাৰণতে, বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে কিয়নো কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ আৰু ইয়াৰ ৰাজহুৱা খণ্ডৰ উদ্যোগবোৰৰ বহুবৰ্ধিত মূলধন বাজেট (কেপেক্স) দ্ৰুতগতিত নিয়োজিত কৰা হৈছে।

দেশৰ বাবে আকলন কৰা কেপেক্স গুণক অনুসৰি, দেশৰ অৰ্থনৈতিক উৎপাদন কেপেক্সৰ পৰিমাণৰ কমেও চাৰিগুণ বৃদ্ধি হ'ব। ৰাজ্যবোৰেও, মুঠতে, তেওঁলোকৰ কেপেক্স পৰিকল্পনাৰ সৈতে ভাল প্ৰদৰ্শন কৰি আছে। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ দৰে, ৰাজ্যবোৰৰ ওচৰত মূলধনৰ কামৰ বাবে কেন্দ্ৰৰ অনুদান-সাহায্য আৰু ৫০ বছৰতকৈ অধিক সময়ৰ বাবে পৰিশোধ কৰিবলগা সূত-মুক্ত ঋণৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত এক বৃহৎ মূলধন বাজেট আছে।

লগতে, ভাৰত চৰকাৰৰ যোৱা দুটা বাজেটত কেপেক্স ৰখাটো কেৱল দেশৰ আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যৱধানবোৰ সমাধান কৰাৰ বাবে এক বিচ্ছিন্ন পদক্ষেপ নহয়। ই এক কৌশলগত পেকেজৰ অংশ আছিল যাৰ উদ্দেশ্য আছিল ব্যক্তিগত বিনিয়োগৰ ভিৰ কৰা, এক অৰ্থনৈতিক দৃশ্যপটত বিস্তৃত কৰা, অ-কৌশলগত পিএছই (বিবিনিয়োগ) বন্ধ আৰু ৰাজহুৱা খণ্ডৰ সম্পত্তি ৰখাৰ দ্বাৰা।

ইয়াত, তিনিটা উন্নয়নে ইয়াক প্ৰথমতে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত কেপেক্স বাজেটৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ বৃদ্ধি, লগতে ইয়াৰ উচ্চ ব্যয়ৰ হাৰ, দ্বিতীয়তে প্ৰত্যক্ষ কৰ ৰাজহ সংগ্ৰহ যথেষ্ট উচ্ছ্বসিত হৈছে, আৰু লগতে জিএছটি সংগ্ৰহও সমৰ্থন কৰে, যি বাজেটযুক্ত বিত্তীয় ঘাটিৰ ভিতৰত কেপেক্স বাজেটৰ সম্পূৰ্ণ ব্যয় নিশ্চিত কৰিব লাগে। ৰাজহ ব্যয়ৰ বৃদ্ধিকে কেপেক্সত উচ্চ বিকাশৰ পথ প্ৰশস্ত কৰাৰ বাবে আৰু তৃতীয়তে ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী-মাৰ্চ তিনিমাহৰ পৰা ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিনিয়োগত বৃদ্ধিৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিবলৈ সীমিত কৰা হৈছে। প্ৰমাণে ব্যক্তিগত খেলুৱৈসকলৰ দ্বাৰা ঘোষণা কৰা প্ৰকল্প আৰু কেপেক্স ব্যয়ৰ বৰ্ধিত প্ৰৱণতা দেখুৱায়। যদিও ৰপ্তানিৰ চাহিদা বৃদ্ধি, ব্যৱহাৰবৃদ্ধি, আৰু ৰাজহুৱা কেপেক্সে কৰ্পোৰেটবোৰৰ বিনিয়োগ/নিৰ্মাণ কাৰ্যকলাপ পুনৰুদ্ধাৰত অৰিহণা যোগাইছে, তেওঁলোকৰ শক্তিশালী বেলেঞ্চ শ্বীটবোৰেও তেওঁলোকৰ ব্যয় পৰিকল্পনা উপলব্ধি কৰাৰ বাবে এক ডাঙৰ ভূমিকা পালন কৰিছে।

যদিও ৰপ্তানিৰ চাহিদা বৃদ্ধি, ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি, আৰু ৰাজহুৱা কেপেক্সে কৰ্পোৰেটবোৰৰ বিনিয়োগ/নিৰ্মাণ কাৰ্যকলাপ পুনৰুদ্ধাৰত অৰিহণা যোগাইছে, তেওঁলোকৰ শক্তিশালী বেলেঞ্চ শ্বীটবোৰেও তেওঁলোকৰ ব্যয় পৰিকল্পনা উপলব্ধি কৰাৰ বাবে এক ডাঙৰ ভূমিকা পালন কৰিছে। বেংক ফৰ ইণ্টাৰনেচনেল ছেটেলমেণ্টৰ পৰা অ-বিত্তীয় ঋণৰ তথ্য অনুসৰি, যোৱা দশকত, ভাৰতীয় অ-বিত্তীয় ব্যক্তিগত খণ্ডৰ ঋণ আৰু জিডিপিৰ অংশ হিচাপে অ-বিত্তীয় কৰ্পোৰেট ঋণ প্ৰায় ত্ৰিশ শতাংশ পইণ্ট হ্ৰাস পাইছে।

ভাৰতৰ বেংকিং খণ্ডেও ঋণৰ চাহিদাৰ প্ৰতি সমান পৰিমাণে সঁহাৰি জনাইছে কিয়নো ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী-মাৰ্চ তিনিমাহৰ পৰা ঋণৰ বাৰ্ষিক বৃদ্ধি দুটা অংকলৈ স্থানান্তৰিত হৈছে আৰু বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে বৃদ্ধি পাইছে।

ৰাজহুৱা খণ্ডৰ বেংকবোৰৰ বিত্তীয় পৰিৱৰ্তন এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন দেখা গৈছে, নিয়মীয়া ব্যৱধানত লাভ ৰখা হৈছে আৰু তেওঁলোকৰ অনুৎপাদক সম্পদ (এনপিএ) ভাৰতীয় দেউলিয়া আৰু দেউলিয়া পৰিষদৰ (আইবিবিআই) দ্বাৰা দ্ৰুত সমাধান/পৰিশোধৰ বাবে দ্ৰুত গতিত অনুসৰণ কৰা হৈছে। একে সময়তে, চৰকাৰে পিএছবিবোৰক ভালদৰে মূলধনী কৰি ৰখাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত বাজেটীয় সমৰ্থন প্ৰদান কৰি আহিছে, নিশ্চিত কৰে যে তেওঁলোকৰ মূলধন বিপদাশংকা-ওজনযুক্ত এডজাষ্টেড অনুপাত (চি.আৰ.এ.আৰ.) পৰ্যাপ্ততাৰ সীমাস্তৰৰ ওপৰত আৰামদায়কভাৱে থাকে। তথাপিও, বিত্তীয় শক্তিয়ে বেঙ্কবোৰক বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত এতিয়ালৈকে কৰ্পোৰেট বণ্ড আৰু বাহ্যিক বাণিজ্যিক ঋণ (ইচিবি)ৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা নিম্ন ঋণ বিত্তীয় পৰিমাণ পূৰণ কৰাত সহায় কৰিছে। কৰ্পোৰেট বণ্ডৰ ওপৰত বৰ্ধিত উৎপাদন আৰু ইচিবিৰ ওপৰত উচ্চ সূত/হেজিং ব্যয়ে এই সঁজুলিবোৰক আগৰ বছৰতকৈ কম আকৰ্ষণীয় কৰি তুলিছে।

ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত শিৰোনামৰ মুদ্ৰাস্ফীতি ৬.৮ শতাংশ হ'ব বুলি অনুমান কৰিছে, যি ইয়াৰ লক্ষ্য পৰিসৰৰ বাহিৰত। একে সময়তে, ব্যক্তিগত ব্যৱহাৰ প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে ই যথেষ্ট উচ্চ নহয় আৰু লগতে বিনিয়োগৰ প্ৰলোভন দুৰ্বল কৰাৰ বাবে ইমান কম নহয়।

 

আউটলুকঃ ২০২৩-২৪

২০২৩-২৪ বৰ্ষৰ বাবে আউটলুকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি সমীক্ষাটোৱে কয়, মহামাৰীৰ পৰা ভাৰতৰ পুনৰুদ্ধাৰ তুলনামূলকভাৱে দ্ৰুত আছিল, আৰু আগন্তুক বছৰত বিকাশ কঠিন ঘৰুৱা চাহিদা আৰু মূলধন বিনিয়োগত এক পিকআপৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত হ'ব। ইয়াত কোৱা হৈছে যে স্বাস্থ্যকৰ বিত্তীয় সহায়ত, এক নতুন ব্যক্তিগত খণ্ডৰ মূলধন গঠন চক্ৰৰ আৰম্ভণিৰ লক্ষণ দৃশ্যমান আৰু অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে, মূলধন ব্যয়ত ব্যক্তিগত খণ্ডৰ সাৱধানতাৰ ক্ষতিপূৰণ, চৰকাৰে মূলধন ব্যয় যথেষ্ট পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰিছে।

আৱদ্ধ মুদ্ৰাস্ফীতিয়ে কঠোৰ চক্ৰটো দীঘলীয়া কৰিব পাৰে আৰু সেয়েহে, ঋণ লোৱাৰ ব্যয় 'দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে অধিক' থাকিব পাৰে। এনে পৰিস্থিতিত, বিশ্ব ব্যাপী অৰ্থনীতিবিত্তীয় বৰ্ষ ২৪-ত নিম্ন বিকাশৰ দ্বাৰা চিহ্নিত হ'ব পাৰে। অৱশ্যে, হ্ৰাস হোৱা বিশ্বব্যাপী বিকাশৰ পৰিস্থিতিয়ে দুটা ৰূপালী আৱৰণ উপস্থাপন কৰে – তেলৰ মূল্য কম থাকিব, আৰু ভাৰতৰ চিএডি বৰ্তমানে অনুমান কৰাতকৈ ভাল হ'ব। সামগ্ৰিক বাহ্যিক পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণযোগ্য হৈ থাকিব।

 

ভাৰতৰ সামূহিক বিকাশ

সমীক্ষাটোৱে এইবুলি গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে যেতিয়া ই চাকৰি সৃষ্টি কৰে তেতিয়া বিকাশ অন্তৰ্ভুক্ত হয়। চৰকাৰী আৰু অনানুষ্ঠানিক দুয়োটা সূত্ৰই নিশ্চিত কৰে যে চলিত বিত্তীয় বৰ্ষত নিযুক্তিৰ স্তৰ বৃদ্ধি পাইছে, কিয়নো পিৰিয়ডিক লেবাৰ ফ'ৰ্চ জৰীপে (পিএলএফএছ) দেখুৱাইছে যে ১৫ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ লোকৰ বাবে নগৰীয়া নিবনুৱাৰ হাৰ ছেপ্টেম্বৰ ২০২১-ত সমাপ্ত হোৱা ত্ৰিমাসিকৰ ৯.৮ শতাংশৰ পৰা এবছৰ পিছত ৭.২ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে (ছেপ্টেম্বৰ ২০২২-ত সমাপ্ত হোৱা ত্ৰিমাসিক)। ইয়াৰ সৈতে শ্ৰমিক শক্তিৰ অংশগ্ৰহণৰ হাৰ (এলএফপিআৰ) উন্নত হয়, যি বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ৰ আৰম্ভণিতে মহামাৰী-প্ৰেৰিত মন্দাৱস্থাৰ পৰা অৰ্থনীতিৰ উদ্ভৱ নিশ্চিত কৰে।

এতিয়ালৈকে, ভাৰতে ইয়াৰ অৰ্থনৈতিক স্থিতিস্থাপকতাৰ ওপৰত দেশখনৰ বিশ্বাস কঢ়িয়াই আনিছে কিয়নো ই প্ৰক্ৰিয়াটোত বিকাশৰ গতি নোহোৱাকৈ ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষৰ ফলত হোৱা বাহ্যিক ভাৰসাম্যহীনতা হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে। ভাৰতৰ শ্বেয়াৰ বজাৰবোৰে চিৱাই২২-ত ইতিবাচক লাভ কৰিছিল, বিদেশী পৰ্টফলিঅ' বিনিয়োগকাৰীৰ দ্বাৰা প্ৰত্যাহাৰৰ দ্বাৰা বিচলিত হোৱা নাছিল। ভাৰতৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ কেইবাখনো উন্নত ৰাষ্ট্ৰ আৰু অঞ্চলৰ তুলনাত ইয়াৰ সহনশীলতাৰ পৰিসৰৰ বেছি হোৱা নাছিল।

পিপিপি-ৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰত হৈছে বিশ্বৰ তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতি আৰু বজাৰ বিনিময় হাৰত পঞ্চম সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতি। এই আকাৰৰ এখন ৰাষ্ট্ৰৰ আশা অনুসৰি, বিত্তীয় বৰ্ষ ২৩-ত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিয়ে হেৰুওৱাখিনি প্ৰায় "পুনৰুদ্ধাৰ" কৰিছে, যি বিৰাম দিছিল তাক "নৱীকৰণ" কৰিছে, আৰু মহামাৰীৰ সময়ত আৰু ইউৰোপত সংঘৰ্ষৰ পিছৰ পৰা যি হ্ৰাস পাইছিল তাক "পুনৰ উজ্জীৱিত" কৰিছে।

 

বিশ্ব অৰ্থনীতিয়ে এক অনন্য প্ৰত্যাহ্বানৰ জৰিয়তে যুঁজ দিছে

সমীক্ষাটোত উল্লেখ কৰা হৈছে যে বাকী বিশ্বৰ দৰে ভাৰতেও এই অসাধাৰণ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছিল কিন্তু বেছিভাগ দেশতকৈ সেইবোৰ ভালদৰে বুজি পাইছিল।

যোৱা এঘাৰ মাহত, বিশ্ব অৰ্থনীতিয়ে দুবছৰত মহামাৰীৰ ফলত হোৱা প্ৰায় বহু ব্যাঘাতৰ সন্মুখীন হৈছে। এই সংঘৰ্ষৰ ফলত খাৰুৱা তেল, প্ৰাকৃতিক গেছ, সাৰ আৰু ঘেঁহুৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ সামগ্ৰীৰ মূল্য বৃদ্ধি পাইছিল। ই বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক পুনৰুদ্ধাৰৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ চাপ শক্তিশালী কৰে, যাৰ সমৰ্থন হৈছে বৃহৎ বিত্তীয় উদ্দীপনা আৰু ২০২০ চনত উৎপাদন সংকোচন সীমিত কৰাৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা অতি-অনুকূল মুদ্ৰা নীতি। উন্নত অৰ্থনীতিৰ মুদ্ৰাস্ফীতি, যি বিশ্বব্যাপী বিত্তীয় সম্প্ৰসাৰণ আৰু মুদ্ৰা সহজকৰণৰ বেছিভাগ অংশ আছিল, ঐতিহাসিক উচ্চতা ভংগ কৰিছিল। বৰ্ধিত সামগ্ৰীৰ মূল্যৰ ফলত উদীয়মান বজাৰ অৰ্থনীতিত (ইএমই) উচ্চ মুদ্ৰাস্ফীতি হয়, যি অন্যথা তেওঁলোকৰ চৰকাৰে ২০২০ চনত উৎপাদন সংকোচন সমাধানৰ বাবে এক কেলিব্ৰেটেড বিত্তীয় উদ্দীপনা গ্ৰহণ কৰাৰ ফলত নিম্ন মুদ্ৰাস্ফীতি ক্ষেত্ৰত আছিল।

সমীক্ষাটোৱে উল্লেখ কৰে যে মুদ্ৰাস্ফীতি আৰু মুদ্ৰা কঠোৰ কৰাৰ ফলত সমগ্ৰ অৰ্থনীতিত বণ্ড উৎপাদন কঠিন হৈ পৰে আৰু ইয়াৰ ফলত বিশ্বৰ বেছিভাগ অৰ্থনীতিৰ পৰা আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ পৰম্পৰাগতভাৱে সুৰক্ষিত বজাৰলৈ ইকুইটি মূলধন প্ৰবাহিত হয়। মূলধনী উৰণৰ ফলত পৰৱৰ্তী সময়ত অন্যান্য মুদ্ৰাৰ বিপৰীতে আমেৰিকান ডলাৰ শক্তিশালী হয় – ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী আৰু ছেপ্টেম্বৰৰ ভিতৰত আমেৰিকান ডলাৰ সূচক ১৬.১ শতাংশ শক্তিশালী হয়। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে অন্যান্য মুদ্ৰাৰ অৱমূল্যায়নে চিএডি বহল কৰি আহিছে আৰু মুঠ আমদানিকাৰী অৰ্থনীতিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ চাপ বৃদ্ধি কৰিছে।

***

RM/SNC/SKS/MM



(Release ID: 1895043) Visitor Counter : 919