ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ ବୈଠକକୁ ଅହମ୍ମଦାବାଦଠାରେ ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂ ଦ୍ୱାରା ଉଦଘାଟନ କରିଛନ୍ତି ।

ସମବେତ ଜନତାଙ୍କୁ ଉଦବୋଧନ ଦେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ବୈଠକ ସବକା ପ୍ରୟାସର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ମନ୍ତବ୍ୟରେ କହିଥିଲେ ଯେ ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ସେହି ଶକ୍ତି ଯାହା ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଭାରତର ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହେଉଛି ଓ ଏହି ଶକ୍ତି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ରାଜ୍ୟର ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିଛି । ଆଜି ଭାରତ ଯେତେବେଳେ ଚତୁର୍ଥ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଅଭିମୁଖେ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି, ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ଜନସାଧାରଣ ଓ ବିଜ୍ଞାନର ଭୂମିକା ଖୁବ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରଶାସନ ଓ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତି ଦିଗରେ ନିୟୋଜିତ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦାୟୀତ୍ୱ ବହୁଳ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ସମାଧାନ, ଉତ୍ପତ୍ତି ଓ ନବୋନ୍ମେଷର ଭିତ୍ତିଭୂମୀ । ଏହି ଉତ୍ସାହକୁ ଉପଜୀବ୍ୟ କରି ଆଜି ଭାରତ ଜୟ ଜବାନ, ଜୟ କିଶାନ, ଜୟ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ଜୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଛି ।

ଆମେ ଇତିହାସରୁ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିବା ବିଷୟ ଗୁଡିକ ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । ଆମେ ଯଦି ଗତ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଦଶନ୍ଧି କଥା ସ୍ମରଣ କରୁ ତେବେ ବିଶ୍ୱ କିପରି ଧ୍ୱଂସ ଓ ଭୟ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରୁଥିଲା ତାହା ଜାଣିପାରିବା । ତେବେ ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ସେ ପ୍ରାଚ୍ୟ ହେଉ ବା ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସବୁଆଡେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆବିଷ୍କାରରେ ଲାଗି ପଡିଥିଲେ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟରେ ଆଇନଷ୍ଟାଇନ, ଫେରମୀ, ମ୍ୟାକ୍ସ ପ୍ଲାଙ୍କ, ନିଏଲସ ବୋର ଓ ଟେସଲା ସେମାନଙ୍କ ପରୀକ୍ଷାନିରୀକ୍ଷା ଦ୍ୱାରା ବିଶ୍ୱକୁ ଜାଜ୍ୱଲ୍ୟମାନ କରିଥିଲେ । ସେତିକିବେଳେ ସିଭି ରମଣ, ଜଗଦୀଶ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ, ସତ୍ୟେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ବୋଷ, ମେଘନାଦ ଶାହା ଓ ଏସ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଭଳି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ନୂତନ ଆବିଷ୍କାରମାନ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଲେ । ପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ତୁଳନା କରି ଆମେ ଆମ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ କୃତୀକୁ ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଉନାହୁଁ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମେ ଯେତେବେଳେ ଆମ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ସଫଳତାର ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରୁ ବିଜ୍ଞାନ ଆମ ସମାଜ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଯାଏ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆମ ଦେଶର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ସଫଳତାର ଉତ୍ସବ ପାଳିବାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ସବ ପାଳନ ପାଇଁ ଅନେକ କିଛି ଦେଇଛନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ କରୋନା ଟିକାର ବିକାଶ ଓ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଟିକାକରଣ ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ସେ ଭାରତୀୟ ବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ଭୂମିକାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ ।

ସରକାର ବିଜ୍ଞାନ ଭିତ୍ତିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଉପରେ ଆଧାରିତ ବିକାଶ ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦୃଢ଼ୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । “୨୦୧୪ ମସିହାଠାରୁ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ସରକାରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ଯୋଗୁଁ ଆଜି ଭାରତ ବୈଶ୍ୱିକ ନବୋନ୍ମେଷ ସୂଚୀରେ ୪୬ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ମାତ୍ର ୨୦୧୫ରେ ଭାରତ ୮୧ତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ଦେଶରେ ରେକର୍ଡ ସଂଖ୍ୟକ ପେଟେଣ୍ଟ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ସେ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ଏକ ନବୋନ୍ମେଷ ବାତାବରଣ ଓ ମଜଭୁତ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ।”

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଓ ନବୋନ୍ମେଷ ପ୍ରତି ପ୍ରବୃତ୍ତି ଆମେ ଯୁବପିଢ଼ିର ଡିଏନଏରେ ରହିଛି । ଆମକୁ ସମସ୍ତ ଶକ୍ତି ଘଟାଇ ଏହି ଯୁବପିଢ଼ିକୁ ସମର୍ଥନ ଦେବାକୁ ପଡିବ ।” ଆମ ଯୁବପିଢ଼ିର ନବୋନ୍ମେଷ ଉତ୍ସାହ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଗବେଷଣା ଓ ନବୋନ୍ମେଷ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନ କ୍ଷେତ୍ର ଭାବେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ସେ ମହାକାଶ ଅଭିଯାନ, ଜାତୀୟ ସୁପର କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ ଅଭିଯାନ, ସେମି କଣ୍ଟକ୍ଟର ଅଭିଯାନ, ମିଶନ ଉଦଯାନ ଓ ଡ୍ରୋନ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଇତ୍ୟାଦିର ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିଲେ । ସେହିପରି ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ନୀତି ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ଶିକ୍ଷା ମାତୃଭାଷାରେ ପ୍ରଦାନ କରୁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଅମୃତକାଳରେ ଭାରତକୁ ଗବେଷଣା ଓ ନବୋନ୍ମେଷ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈଶ୍ୱିକ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବେ ଗଢ଼ି ତୋଳିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ଅନେକ ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେବ । ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ଆଧାରିତ ଗବେଷଣାକୁ ଆମକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେବାକୁ ପଡିବ । ସ୍ଥାନୀୟ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଗବେଷଣା ଓ ନବୋନ୍ମେଷ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ସେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ବିଜ୍ଞାନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସରଳୀକରଣ ଦ୍ୱାରା ନବୋନ୍ମେଷକୁ ଅଧିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଆଯାଇପାରିବ । ରାଜ୍ୟର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଗୁଡିକରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ନବୋନ୍ମେଷ ପରୀକ୍ଷାଗାର ଖୋଲାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ । ବିଜ୍ଞାନ, ନବୋନ୍ମେଷ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଧୁନିକ ନୀତି ପ୍ରଣୟନ ନିମନ୍ତେ ସେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ୟକୁ କହିଥିଲେ । “ସରକାର ହିସାବରେ ଆମକୁ ଆମର ବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ସହ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସମନ୍ୱୟ ରଖିବାକୁ ପଡିବ ଓ ଏହା ଦ୍ୱାରା ଏକ ଆଧୁନିକ ବୈଜ୍ଞାନିକତା ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।”

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ଅନେକ ଜାତୀୟସ୍ତରୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ଜାତୀୟ ପରୀକ୍ଷାଗାର ଗୁଡିକର ସାହାଯ୍ୟ, ସହଯୋଗ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞତାର ଉପଯୋଗ କରିପାରିବେ । ଆମକୁ ବାହାର ରାଜ୍ୟର ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ପର୍କିତ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗୁଡିକରୁ ବିଶେଷଜ୍ଞତା ଓ ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପଯୋଗ ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ସେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ବିଜ୍ଞାନର ଉପଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ବିଜ୍ଞାନମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାଲାଗି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ଉଦଯାପନୀ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ ଯେ ରାଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ବୈଠକରେ ଦେଶରେ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରଗତି ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନରୁ ଯେପରି କୌଣସି ସୁଯୋଗ ବାଦ ନପଡେ ତାହା ଦେଖିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ଆଗାମୀ ୨୫ ବର୍ଷ ଭାରତ ପାଇଁ ଖୁବ ଉପଯୋଗୀ ବର୍ଷ ଓ ଏହା ଭାରତକୁ ଏକ ନୂତନ ଶକ୍ତି ଓ ପରିଚୟ ଦେବ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ବୈଠକରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ତାର ନିର୍ଯ୍ୟାସ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ଦେଇ ଦେଶ ଗଠନରେ ବ୍ରତୀ ହେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ଗୁଜରାଟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭୂପେନ୍ଦ୍ର ପଟେଲ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଜିତେନ୍ଦ୍ର ସିଂ ଏହି ଅବସରରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ଦେଶରେ ନବୋନ୍ମେଷ ଓ ବୈଦ୍ୟୋଶିକତାର ବିକାଶର ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅକ୍ଳାନ୍ତ ଉଦ୍ୟମ ଜାରୀ ରଖିଥିବାବେଳେ, ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଆୟୋଜିତ ଏଭଳି ବୈଠକ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସମନ୍ୱୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ । ସଂଘୀୟ ସଦଭାବନା ଉତ୍ସାହର ସହ ଏହା ଦେଶରେ ଏକ ମଜଭୂତ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଓ ନବୋନ୍ମେଷର ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟିରେ ସହାୟକ ହେବ ।

ଏହି ଦୁଇ ଦିନିଆ ବୈଠକ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୦-୧୧ ଦୁଇ ଦିନ ଧରି ଅହମ୍ମଦାବାଦର ସାଇନ୍ସ ସିଟିରେ ଆୟୋଜିତ ହେଉଛି । ଏହା ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ ଯଥା ଏସଟିଆଇ ଭିଜନ ୨୦୪୭, ଭବିଷ୍ୟତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ରାସ୍ତା ଓ ରାଜ୍ୟରେ ଏସଟିଆଇ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ-ଡିଜିଟାଲ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ, ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଗବେଷଣା ଓ ପରିପାଟୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିନିଯୋଗ ଦୁଇଗୁଣ କରିବା, କୃଷି-ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଆୟରେ ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ଉପଯୋଗ, ଜଳ- ପରିବହନକ୍ଷମ ପାନୀୟ ଜଳ ଦିଗରେ ନବୋନ୍ମେଷ-ଶକ୍ତି-ସ୍ୱଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନ ଓ ଏସଏଣ୍ଡଟି ଭୂମିକା ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ମିଶନ, ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ଅଭିଯାନ ଓ ଦେଶର ଭବିଷ୍ୟତ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ନେଇ ଆଲୋଚନା ହେବ ।

ବୈଠକରେ ଗୁଜରାଟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ, କେନ୍ଦ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ, ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ସଚିବ, ଶିଳ୍ପଦ୍ୟୋଗୀ, ଉଦ୍ୟୋଗପତି, ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନ, ଯୁବ ବିଜ୍ଞାନୀ ଓ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି ।

SM/DD