సేవల రంగం భారతదేశ GDPకి 50% పైగా సహకారం అందించింది, ఆర్థిక సర్వే 2021-22ను బలోపేతం చేసింది,   కేంద్ర ఆర్థిక మరియు కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఇవాళ పార్లమెంట్‌లో  ఈ సర్వే మర్పించారు.  ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం ప్రథమార్థంలో సేవల రంగం స్థిరమైన రికవరీని నమోదు చేసిందని సర్వే పేర్కొంది. "మొత్తం మీద, 2021-22 ప్రథమార్ధంలో (H1) సంవత్సరానికి (YoY) సేవల రంగం 10.8% పెరిగింది" అని సర్వే పేర్కొంది.
2021-22లో మొత్తం సేవల రంగం GVA 8.2 శాతం వృద్ధి చెందుతుందని అంచనా వేశారు, అయితే Omicron వేరియంట్  వ్యాప్తి సమీప కాలానికి కొంత అనిశ్చితిని కలిగించింది, ముఖ్యంగా మానవ సంబంధాలు అవసరమయ్యే విభాగాలలో దీని ప్రభావం స్పష్టంగా ఉందని  సర్వే నొక్కి చెప్పింది.

సేవలలో - విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులు

భారతదేశంలో ఎఫ్‌డిఐ ప్రవాహాలను అత్యధికంగా స్వీకరించేది సేవల రంగం అని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. H1 2021-22 సమయంలో, సేవల రంగానికి $16.73 బిలియన్ల FDI ఈక్విటీ ఇన్‌ఫ్లోలు వచ్చాయి. “ఫైనాన్షియల్, బిజినెస్, అవుట్‌సోర్సింగ్, ఆర్ అండ్ డి, కొరియర్, టెక్ టెస్టింగ్ & అనాలిసిస్‌తో పాటు ఎడ్యుకేషన్ సబ్ సెక్టార్‌లో బలమైన ఎఫ్‌డిఐ ఇన్‌ఫ్లోలు వచ్చాయి” అని సర్వే పేర్కొంది.

సేవలలో- వ్యాపారం



గ్లోబల్ సర్వీసెస్ ఎగుమతుల్లో భారతదేశం ప్రబలంగా ఉందని ఆర్థిక సర్వే హైలైట్ చేసింది. ప్రపంచ వాణిజ్య సేవల ఎగుమతుల్లో 2019లో 3.4% ఉన్న ప్రపంచ వాణిజ్య సేవల ఎగుమతుల్లో దాని వాటా 2020లో 4.1%కి పెరగడంతో 2020లో టాప్ టెన్ సేవల ఎగుమతి దేశాలలో ఒకటిగా నిలిచింది. “COVID-19 ప్రేరేపిత గ్లోబల్ లాక్‌డౌన్ ప్రభావం భారతదేశ సేవల ఎగుమతులపై తక్కువగా ఉంది. సరుకుల ఎగుమతులతో పోలిస్తే”, అని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. రవాణా ఎగుమతులపై కోవిడ్-19 ప్రభావం ఉన్నప్పటికీ, సాఫ్ట్‌వేర్, వ్యాపారం మరియు రవాణా సేవల ఎగుమతుల సహాయంతో సేవల స్థూల ఎగుమతుల్లో రెండంకెల వృద్ధి, H1 2021-22 లో సేవల నికర ఎగుమతులు 22.8% పెరిగాయని సర్వే పేర్కొంది..

సబ్ సెక్టార్ వారీగా పనితీరు

IT-BPM (ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ - బిజినెస్ ప్రాసెస్ మేనేజ్‌మెంట్) రంగం

ఆర్థిక సర్వే IT-BPM రంగాన్ని భారతదేశ సేవలలో ఒక ప్రధాన విభాగంగా అభివర్ణించింది. 2020-21లో, NASSCOM యొక్క తాత్కాలిక అంచనాల ప్రకారం, IT-BPM ఆదాయాలు (ఇ-కామర్స్ మినహా) $194 బిలియన్లకు చేరాయి, 2.26% YoY వృద్ధి చెంది, 1.38 లక్షల మంది ఉద్యోగులను చేర్చుకున్నారు. IT-BPM రంగంలో, IT సేవలు మెజారిటీ వాటా (>51%)గా ఉన్నాయని సర్వే పేర్కొంది. ఇతర సేవల ప్రదాత నిబంధనలు, టెలికాం రంగ సంస్కరణలు మరియు వినియోగదారుల రక్షణ (ఈ-కామర్స్) రూల్స్, 2020 సడలింపుతో సహా, ఈ రంగంలో ఆవిష్కరణలు మరియు సాంకేతికతను స్వీకరించడానికి గత సంవత్సరంలో చేపట్టిన  అనేక విధాన కార్యక్రమాల అమలును ఆర్థిక సర్వే గమనించింది. "ఇది ప్రతిభకు ప్రాప్యతను గణనీయంగా విస్తరిస్తుంది, ఉద్యోగాల సృష్టిని పెంచుతుంది ఇంకా ఈ రంగాన్ని తదుపరి స్థాయి వృద్ధి మరియు ఆవిష్కరణలకు దారి తీస్తుంది" అని సర్వే సూచించింది.

అంకురా పరిశ్రమలు-పేటెంట్లు

భారతదేశంలో స్టార్టప్‌లు గత ఆరేళ్లలో అసాధారణంగా వృద్ధి చెందాయని, వీటిలో ఎక్కువ భాగం సేవల రంగానికి చెందినవేనని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. జనవరి 10, 2022 నాటికి భారతదేశంలో 61,400 కంటే ఎక్కువ స్టార్టప్‌లు గుర్తించారు. ఇంకా, 2021లో భారతదేశం రికార్డు స్థాయిలో స్టార్టప్‌లు (44) యునికార్న్ స్థితికి చేరుకున్నాయని సర్వే పేర్కొంది. మేధో సంపత్తికి, ప్రత్యేకంగా పేటెంట్లు ఉన్నాయని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. విజ్ఞాన ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఇవి కీలకం. "భారతదేశంలో దాఖలు చేసిన పేటెంట్ల సంఖ్య 2010-11లో 39,400 నుండి 2020-21 నాటికి 58,502కి పెరిగింది.  అదే సమయంలో భారతదేశంలో మంజూరు అయిన పేటెంట్లు 7,509 నుండి 28,391కి పెరిగాయి" అని సర్వే పేర్కొంది.
 పర్యాటక రంగం

జిడిపి వృద్ధికి, విదేశీ మారక ద్రవ్య ఆదాయానికి ఉపాధికి పర్యాటక రంగం ప్రధాన దోహదకారి, అయితే, కోవిడ్ -19 మహమ్మారి భారతదేశంతో సహా ప్రతిచోటా ప్రపంచ ప్రయాణం పర్యాటక రంగాన్ని బలహీనపరిచే అంత ప్రభావాన్ని చూపిందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. ఇంకా, అంతర్జాతీయ పర్యాటకం పునఃప్రారంభం అనేది ప్రయాణ పరిమితులు, భద్రత  పరిశుభ్రత ప్రోటోకాల్‌ల మీద ఆధారపడి ఉంది. వినియోగదారుల విశ్వాసాన్ని పునరుద్ధరించడంలో సహాయపడే ప్రభావవంతమైన దేశాల మధ్య సమన్వయ ప్రతిస్పందనపై ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంటుందని సర్వే సూచించింది. వందే భారత్ మిషన్ కింద ప్రత్యేక అంతర్జాతీయ విమానాలు నడుస్తున్నాయని, ఇది ప్రస్తుతం 15వ దశలో ఉందని,  63.55 లక్షల మంది ప్రయాణికులను వారి గమ్యాలకు తీసుకువెళ్లిందని సర్వే పేర్కొంది.


ఓడరేవులు, రవాణా,  జలమార్గాల సేవలు

ఆర్థిక వ్యవస్థకు పోర్టుల అభివృద్ధి కీలకమని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. పోర్ట్‌ లు ఎగుమతి-దిగుమతి కార్గోలో 90% వాల్యూమ్ ద్వారా 70% విలువ ద్వారా నిర్వహణ జరుగుతుంది. మార్చి 2014లో 1052.23 MTPA నుండి మార్చి 2021 నాటికి అన్ని ఓడరేవుల మొత్తం కార్గో సామర్థ్యం 1,246.86 మిలియన్ టన్నులకు (MTPA) పెరిగిందని సర్వే పేర్కొంది. అలాగే, 2021-22లో పోర్ట్ ట్రాఫిక్ 10కి పెరిగి 1016 వృద్ధిని నమోదు చేసింది. ఏప్రిల్-నవంబర్ 2021లో %, 2020-21లో కోవిడ్-19 కారణంగా ఏర్పడిన అంతరాయాలు. దేశంలో ఓడరేవుల ఆధారిత అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించే లక్ష్యంతో  802 ప్రాజెక్టుల రూపకల్పన జరిగింది.  ఇది రూ. 5.53 లక్షల కోట్ల విలువ అని అంచనా.

అంతరిక్ష రంగం

1960వ దశకంలో ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి భారత అంతరిక్ష కార్యక్రమం బాగా అభివృద్ధి చెందిందని ఆర్థిక సర్వే తెలిపింది.  స్వదేశీ అంతరిక్ష రవాణా వ్యవస్థలు, సమాజంలోని వివిధ అవసరాలను తీర్చే ఉపగ్రహాల సముదాయంతో కూడిన అంతరిక్ష ఆస్తులతో సహా అన్ని డొమైన్‌లలో అంతరిక్ష రంగంలో సామర్థ్యాలు అభివృద్ధి అయ్యాయి. 2020లో అంతరిక్ష రంగంలో ప్రభుత్వం వివిధ సంస్కరణలను చేపట్టిందని, అంతరిక్ష ఆధారిత సేవలను అందించడంలో ప్రైవేట్ రంగం భాగస్వామ్యాన్ని ఊహించిందని సర్వే పేర్కొంది. ఈ సంస్కరణల్లో న్యూ స్పేస్ ఇండియా లిమిటెడ్ (NSIL)కి అధికారం ఇవ్వడం,  ప్రస్తుత సరఫరా-ఆధారిత మోడల్‌ను డిమాండ్-ఆధారిత మోడల్‌గా మార్చడం వంటివి ఉన్నాయి; డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ స్పేస్ కింద ఒక స్వతంత్ర నోడల్ ఏజెన్సీని అంటే ఇండియన్ నేషనల్ స్పేస్ ప్రమోషన్ అండ్ ఆథరైజేషన్ సెంటర్ (IN-SPAce)ని సృష్టించడం; దేశంలో అంతరిక్ష కార్యకలాపాల కోసం ఊహాజనిత, ముందుకు చూసే, బాగా నిర్వచించబడిన మరియు నియంత్రణ పాలనను అందించడం ప్రభుత్వం ముందున్న లక్ష్యాలు.