સંચાર મંત્રી શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે, "ટેલિકોમ સુધારણાનો હેતુ હાંસિયામાં ધકેલાયેલા વર્ગ માટે વિશ્વસ્તરીય ઇન્ટરનેટ અને ટેલી-કનેક્ટિવિટી પૂરી પાડવાનો છે." આ ઉદ્દેશને હાંસલ કરવાની દિશામાં એક મોટા પગલામાં, ભારત સરકારના સંચાર મંત્રાલય, ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગે આજે કેવાયસી પ્રક્રિયાઓને સરળ બનાવવા અને 15.09.2021ના રોજ કેબિનેટ દ્વારા જાહેર કરાયેલા ટેલિકોમ સુધારાઓ શરૂ કરવા માટે શ્રેણીબદ્ધ આદેશો જારી કર્યા છે.

હાલમાં, કોઈ પણ ગ્રાહકે નવું મોબાઇલ કનેક્શન મેળવવા માટે કે તે કનેક્શનને પ્રીપેડથી પોસ્ટપેઇડ અને તેનાથી વિપરીત, ઓળખના મૂળ દસ્તાવેજો અને તેના પુરાવા તરીકે સરનામા સાથે રૂપાંતરિત કરવા માટે સાથે વેચાણ કેન્દ્રની મુલાકાત લેવી પડે છે અને કેવાયસી પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડે છે.

ઓનલાઈન સર્વિસ ડિલિવરી તાજેતરના ભૂતકાળમાં સ્વીકાર્ય ધોરણ બની ગઈ છે અને મોટાભાગની ગ્રાહક સેવાઓ ઓટીપી ઓથેન્ટિકેશન સાથે ઈન્ટરનેટ દ્વારા આપવામાં આવી રહી છે. કોવિડ યુગમાં કોન્ટેક્ટલેસ સેવાઓને ગ્રાહકોની સગવડ માટે અને વ્યવસાયમાં સરળતા માટે પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે.

આ માટે જો આધારનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે અને UIDAI પાસેથી ઇલેક્ટ્રોનિક રીતે વસ્તી વિષયક વિગતો મેળવવામાં આવી રહી છે તે કિસ્સામાં ગ્રાહકની સંમતિ ફરજિયાત કરવામાં આવી છે.

તદનુસાર, સંપર્ક રહિત, ગ્રાહક કેન્દ્રિત અને સુરક્ષિત KYC પ્રક્રિયાઓ અમલમાં મૂકવા માટે DoT દ્વારા તાત્કાલિક અમલીકરણ માટે નીચેના આદેશો જારી કરવામાં આવ્યા છે: -

1. આધાર આધારિત ઈ-કેવાયસી

નવા મોબાઈલ કનેક્શન આપવા માટે આધાર આધારિત ઈ-કેવાયસી પ્રક્રિયા ફરી શરૂ કરવામાં આવી છે. યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (UIDAI) ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સને આ માટે દરેક ગ્રાહકને પ્રમાણિત કરવા માટે રૂ .1/- ચાર્જ કરશે. આ એક સંપૂર્ણ પેપરલેસ અને ડિજિટલ પ્રક્રિયા છે જેમાં UIDAI તરફથી ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ (TSPs) દ્વારા ગ્રાહકની તસવીર સાથે વસ્તી વિષયક વિગતો ઓનલાઇન મેળવવામાં આવે છે.

2. સ્વ-કેવાયસી

આ પ્રક્રિયામાં ગ્રાહકોને એપ/પોર્ટલ આધારિત ઓનલાઈન પ્રક્રિયા દ્વારા મોબાઈલ કનેક્શન આપવામાં આવે છે જેમાં ગ્રાહક ઘર/ઓફિસથી મોબાઈલ કનેક્શન માટે અરજી કરી શકે છે અને ઇલેક્ટ્રોનિક ફોર્મ અથવા ડિજીલોકર સાથે ચકાસાયેલ દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરીને UIDAI દ્વારા સિમ તેના દરવાજે પહોંચાડી શકાય છે.

3. પ્રીપેડથી પોસ્ટપેડ અને તેનાથી વિપરીત મોબાઇલ કનેક્શનનું ઓટીપી આધારિત રૂપાંતર

ઓટીપી આધારિત રૂપાંતરણ પ્રક્રિયાના અમલીકરણથી ગ્રાહક તેના મોબાઇલ કનેક્શનને પ્રીપેડથી પોસ્ટપેડમાં અને તેનાથી વિપરીત ઓટીપી આધારિત પ્રમાણીકરણ દ્વારા ઘરે/ઓફિસમાં બેસીને રૂપાંતરિત કરી શકે છે.

આ અંગે વિગતવાર ઓર્ડર દૂરસંચાર વિભાગ (DoT) ની વેબસાઇટ (https://dot.gov.in/relatedlinks/telecom-reforms-2021 ) પર અપલોડ કરવામાં આવ્યા છે.

SD/GP/BT