ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਵੈਸ਼ਣਵ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਅਤੇ ਟੈਲੀ-ਸੰਪਰਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।" ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕਦਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ, ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਲੋਂ ਅੱਜ ਕੇਵਾਈਸੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ 15.09.2021 ਨੂੰ ਕੈਬਨਿਟ ਵਲੋਂ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਕੇਵਾਈਸੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰੀਪੇਡ ਤੋਂ ਪੋਸਟਪੇਡ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਬੂਤ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਪਤੇ ਦੇ ਅਸਲ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੁਆਇੰਟ ਆਫ਼ ਸੇਲ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਔਨਲਾਈਨ ਸੇਵਾ ਸਪੁਰਦਗੀ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਨਿਯਮ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗਾਹਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਇੰਟਰਨੈਟ ਰਾਹੀਂ ਓਟੀਪੀ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਣ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਵਿਡ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਕ ਰਹਿਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਅਸਾਨੀ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

ਜੇ ਆਧਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਆਈਡੀਏਆਈ ਤੋਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਪਰਕ ਰਹਿਤ, ਗਾਹਕ ਕੇਂਦਰਿਤ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੇਵਾਈਸੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਡੀਓਟੀ ਦੁਆਰਾ ਤੁਰੰਤ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ: -

        I.            ਆਧਾਰ ਅਧਾਰਤ ਈ-ਕੇਵਾਈਸੀ

ਨਵੇਂ ਮੋਬਾਈਲ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਆਧਾਰ ਅਧਾਰਤ ਈ-ਕੇਵਾਈਸੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਤੋਂ 1/- ਰੁਪਏ ਯੂਆਈਡੀਏਆਈ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਤੀ ਗਾਹਕ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਣ ਲਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਕਾਗਜ਼ ਰਹਿਤ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੂਆਈਡੀਏਆਈ ਤੋਂ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾ (ਟੀਐੱਸਪੀ) ਦੁਆਰਾ ਗਾਹਕ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

      II.            ਸਵੈ-ਕੇਵਾਈਸੀ

ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਐਪ/ਪੋਰਟਲ ਅਧਾਰਤ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਹਕ ਘਰ/ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਆਈਡੀਏਆਈ ਜਾਂ ਡਿਜੀਲੌਕਰ ਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਦੇ ਘਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਸਿਮ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।

    III.            ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਪ੍ਰੀਪੇਡ ਤੋਂ ਪੋਸਟਪੇਡ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਓਟੀਪੀ ਅਧਾਰਤ ਤਬਦੀਲੀ

ਓਟੀਪੀ ਅਧਾਰਤ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀਪੇਡ ਤੋਂ ਪੋਸਟਪੇਡ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਓਟੀਪੀ ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਣ ਰਾਹੀਂ ਘਰ/ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

 ਵਿਸਥਾਰਤ ਹੁਕਮ ਡੀਓਟੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ (ਲਿੰਕ- https://dot.gov.in/relatedlinks/telecom-reforms-2021 ) 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

****

ਆਰਕੇਜੇ/ਐੱਮ