ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଆଜି ଅନୁଷ୍ଠିତ କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଭାରତ ଓ ମରିସସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେବାକୁ ଥିବା ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ ଓ ସହଭାଗିତା ଚୁକ୍ତି (ସିଇସିପିଏ) ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ କରିଛି । ସିଇସିପିଏର ମୁଖ୍ୟାଂଶ ଭାରତ ଓ ମରିସସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେବାକୁ ଥିବା ଏହି ସିଇସିପିଏ କୌଣସି ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ସହିତ ପ୍ରଥମ । ଏହା ଏକ ସୀମିତ ରାଜିନାମା । ଏଥିରେ ସାମଗ୍ରୀର ବ୍ୟବସାୟ, ସାମଗ୍ରୀର ଉତ୍ପତ୍ତି ନିୟମ, ସେବା କାରବାର, ଟିବିଟି, ଏସ୍‍ପିଏସ୍‍, ବିବାଦ ସମାଧାନ, ଦୁଇଦେଶ ନାଗରିକଙ୍କ ଗମନାଗମନ, ଟେଲିକମ, ଆର୍ଥିକ ସେବା, ସୀମା ଶୁଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ ଆଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବା ଲାଭ ଏହି ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେଲେ ଦୁଇଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ଉତ୍ସାହିତ ହେବ ଓ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଭାରତ ମରିସସକୁ 310 ପ୍ରକାର ସାମଗ୍ରୀ ରପ୍ତାନୀ କରିପାରିବ । ଏଥିମଧ୍ୟରେ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ, ପାନୀୟ (80ପ୍ରକାର), 25 ପ୍ରକାରର କୃଷିଜାତ ସାମଗ୍ରୀ, 27 ପ୍ରକାରର ବୟନ ଉପକରଣ, 32 ପ୍ରକାରର ମୂଳ ଧାତୁ ଓ ଧାତୁ ନିର୍ମିତ ସାମଗ୍ରୀ, 13 ପ୍ରକାରର ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଓ ଇଲେକ୍‍ଟ୍ରୋନିକ ସାମଗ୍ରୀ, 20ପ୍ରକାରର ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଓ ରାସାୟନିକ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ 15 ପ୍ରକାରର କାଠ ଓ ତତ୍‍ଜାତୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହାଦ୍ୱାରା ମରିସସ ମଧ୍ୟ ଲାଭବାନ ହେବ । ବରଫଦିଆ ମାଛ, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଧରଣର ଚିନି, ବିସ୍କୁଟ, ତଟକା ଫଳ, ଫଳରସ, ମିନେରାଲ ୱାଟର, ବିୟର, ଆଲକହଲିକ ଡ୍ରିଙ୍କ୍‍ସ, ସାବୁନ, ବ୍ୟାଗ, ମେଡିକାଲ ଓ ସର୍ଜିକାଲ ଉପକରଣ ଓ ପୋଷାକ ଆଦି 615 ପ୍ରକାର ସାମଗ୍ରୀ ଭାରତକୁ ରପ୍ତାନୀ କରିପାରିବ । ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ 11ଟି ପ୍ରମୁଖ ଓ 115ଟି ଉପକ୍ଷେତ୍ରରେ ମରିସସକୁ ସେବା ଯୋଗାଇଦେବ। ସେଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ପେସାଦାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ, କଂପ୍ୟୁଟର ସେବା, ଗବେଷଣା ଓ ଉନ୍ନୟନ, ବ୍ୟବସାୟ ସେବା, ଟେଲି ଯୋଗାଯୋଗ, ନିର୍ମାଣ, ଆବଣ୍ଟନ, ଶିକ୍ଷା, ପରିବେଶ, ଆର୍ଥିକ ସେବା, ପର୍ଯ୍ୟଟନ, ଦେଶାଟନ, ମନୋରଂଜନ, ଯୋଗ, ଦୃଶ୍ୟଶ୍ରାବ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ପରିବହନ ସେବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଭାରତ ମଧ୍ୟ ଏହିସବୁସମାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମରିସସକୁ କାରବାର ପାଇଁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଦେବ ।

ଦୁଇପକ୍ଷ ଉଭୟଙ୍କୁ ସୁହାଇଲା ଭଳି ଏକ ତାରିଖରେ ଏହି ରାଜିନାମାରେ ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିବେ । ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେବା ପରେ ଠିକ୍‍ ତାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ମାସର 1 ତାରିଖରୁ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ୍ୟ ଯେ 2005 ଠାରୁ ଭାରତ ମରିସସର ସର୍ବବୃହତ୍‍ ବାଣିଜ୍ୟ ଅଂଶୀଦାରୀ ହୋଇଆସିଛି ଏବଂ ସେଠାକୁ ସର୍ବାଧିକ ସାମଗ୍ରୀ ଓ ସେବା ପ୍ରେରଣ କରୁଛି । ସେହିଭଳି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବାଣିଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରର 2019 ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଯେଉଁ ପ୍ରମୁଖ ଦେଶଗୁଡିକ ସର୍ବାଧିକ ସାମଗ୍ରୀ ମରିସସରୁ ଆମଦାନୀ କରୁଛନ୍ତି ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଭାରତ ଦ୍ୱିତୀୟରେ ରହିଛି । ମରିସସର ମୋଟ ରପ୍ତାନୀର 13.85 ଭାଗ ଭାରତ କ୍ରୟ କରୁଛି । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ 16.69ଶତାଂଶ ସହ ଚୀନ ଏକ ନମ୍ବରରେ ରହିଛି । 2005-06ରୁ 2019-20 ମଧ୍ୟରେ ମରିସସ ଓ ଭାରତର ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର 233 ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଦୁଇଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ସୁସଂପର୍କ ରହିଛି ସିଇସିପିଏ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେବା ପରେ ଏହା ଆହୁରି ନିବିଡ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଏ ।

*****

TM