"ਟਾਈਗਰ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਇਕ ਹੈਰਾਨਕੁੰਨ ਅੰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਵੱਡੀਆਂ ਬਿੱਲੀਆਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਕੁਦਰਤ ਵਿਚ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।" ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਕੇਂਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਗਰ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਅੱਜ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਟਾਈਗਰ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਬਾਰੇ ਇਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਹੇ।

ਸ੍ਰੀ ਜਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੇਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਨਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਹਨ। ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਘੱਟ ਜ਼ਮੀਨ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅੱਠ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੁਦਰਤ, ਰੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਹੈ।”ਇਹ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਸਾਡੀ ਸੰਪਤੀ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੀ ਜਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਬਾਘ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ 70% ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਟਾਈਗਰ ਰੇਂਜ ਦੇ ਸਾਰੇ 13 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਟਾਈਗਰ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਣਥੱਕ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ @PrakashJavdekar #IndiasTigerSuccess pic.twitter.com/ZbPdNXwZ4W

— PIB India (@PIB_India) ਜੁਲਾਈ 28, 2020

ਸ੍ਰੀ ਜਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾੜੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ LIDAR ਅਧਾਰਤ ਸਰਵੇਖਣ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ. LIDAR ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਾਨੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਲੇਜ਼ਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸੁੱਟ ਕੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੈਂਸਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਨੂੰ ਮਾਪ ਕੇ ਦੂਰੀ ਮਾਪਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ.

ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਘਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੁਭਾਅ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਟਾਈਗਰ ਸੈੰਕਚੂਰੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਗਭਗ 30% ਟਾਈਗਰ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ | ਮੁਲਾਂਕਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਦਖਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਟਾਈਗਰ ਸਟੈਂਡਰਡ (ਸੀਏ | ਟੀਐਸ) ਢਾਂਚੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਸਾਰੇ 50 ਬਾਘਾਂ ਲਈ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ|

ਚੌਥੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਟਾਈਗਰ ਅਨੁਮਾਨ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਪੋਰਟ ਹੇਠਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ;

• ਸਹਿ-ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਸੂਚਕਾਂਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਸੀ ।

• ਸਾਰੇ ਕੈਮਰਾ ਟ੍ਰੈਪ ਸਾਈਟਾਂ ਵਿਚ ਟਾਈਗਰ ਦਾ ਨਸਲ ਅਨੁਪਾਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਟਾਈਗਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 'ਤੇ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਟਾਈਗਰ ਭੰਡਾਰ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਟਾਈਗਰ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਟਾਈਗਰ ਰੇਂਜ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨੇ ਸਾਲ 2022 ਤਕ ਟਾਈਗਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਰੂਸ ਦੇ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਥਿਤ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ 29 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਟਾਈਗਰ ਡੇਅ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਘ ਬਚਾਓ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਆਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਵਿਸ਼ਵ ਟਾਈਗਰ ਡੇਅ 2019 ਦੌਰਾਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਟੀਚੇ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਾਣ ਦਾ ਪਲ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਬੰਧਤ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2967 ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਕੁਲ ਬਾਘਾਂ ਦੀ 70% ਹੈ। ਗਿੰਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਔਫ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡਸ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਕੈਮਰਾ ਟਰੈਪ ਸਰਵੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਸੀ।

ਅੱਜ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਵਿਸਥਾਰਤ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੁਲਾਈ, 2019 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ “ਟਾਈਗਰ ਸਟੇਟਸ” ਬਾਰੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੰਖੇਪ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸ ਵਿਸਥਾਰਤ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਰਵੇਖਣਾਂ (2006, 2010 ਅਤੇ 2014) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸਾਲ 2018-19 ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ' 'ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ' ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਕਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਟਾਈਗਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਗਲਿਆਰੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬਚਾਅ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਬਹੁਤਾਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ.

ਜੀਕੇ