ভাৰত চৰকাৰৰ প্ৰধান বিজ্ঞান উপদেষ্টাৰ কাৰ্যালয়ে ‘‘ছাৰ্চ-কিঅ’ভি-২ ক’ৰনা ভাইৰাছৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ ৰোধ কৰা মাস্ক’’ শীৰ্ষক ঘৰতে প্ৰস্তুত কৰা মাস্কৰ মেনুৱেল মুকলি কৰিছে৷

‘‘মাস্কসমূহ তেতিয়াহে কাৰ্যক্ষম হ’ব যেতিয়া হাত দুখন এলক’হ’লযুক্ত হেণ্ড ৰাব অথবা চাবোন আৰু পানীৰে ধোৱা হ’ব৷ যদি আপুনি মাস্ক পৰিধান কৰিছে তেন্তে ইয়াক কিদৰে ব্যৱহাৰ আৰু নিষ্কাশিত কৰিব লাগে সেই বিষয়ে জনা উচিত’’-বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ এইষাৰ উদ্ধৃতি মেনুৱেলখনত উল্লেখ কৰা হৈছে৷

বিশ্লেষণত পৰিলক্ষিত হৈছে যে যদি ৫০% জনসংখ্যাই মাস্ক পৰিধান কৰে তেন্তে কেৱল ৫০% জনসংখ্যাহে ভাইৰাছৰ দ্বাৰা আক্ৰান্ত হ’ব৷ আৰু যদি ৮০%ই পৰিধান কৰে তেন্তে এই মহামাৰী অতি সোনকালে নিঃশেষ হ’ব৷

মাস্ক কিয় পৰিধান কৰিব লাগে? ইয়াত কোৱা হৈছে যে ‘‘ক’ভিড-১৯ ভাইৰাছ এজন ব্যক্তিৰ পৰা আন এজন ব্যক্তিলৈ সহজে বিয়পে৷ ড্ৰপলেটত থকা ভাইৰাছ সোনকানে শুকাই আৰু ড্ৰপলেট নিউক্লিয়াইলৈ পৰিৱৰ্তিত হয় আৰু ভিন্ন পৃষ্ঠত সিচৰতি হৈ পৰে৷ ছাৰ্চ-চিঅ’ভি-২ ভাইৰাছে ক’ভিড-১৯ৰ সৃষ্টি কৰে আৰু ই বতাহত তিনি দিনলৈ ভাহি থকাৰ লগতে প্লাষ্টিক আৰু ষ্টেইনলেছ ষ্টীলত তিনি দিনলৈ সক্ৰিয় হৈ থাকে (N.Engl J.Med. 2020)”৷

মেনুৱেলখনত কোৱা হৈছে যে মাস্কে ক’ৰনা ভাইৰাছক হাঁওফাঁওৰ ভিতৰলৈ সোমোৱাত বাধা দিলেও বতাহত ভাঁহি ফুৰা ড্ৰপলেটসমূহে মানুহক আক্ৰান্ত কৰিব পাৰে৷ ইয়াত কোৱা হৈছে যে পৰিধান কৰা মাস্কসমূহ তাপ, ইউভি পোহৰ, পানী, চাবোন আৰু এলক’হ’লেৰে পৰিষ্কাৰ কৰি ভাইৰাছৰ বিস্তৃতি ৰোধ কৰিব পাৰি৷

প্ৰস্তাৱিত নিৰ্দেশিকাখনৰ জৰিয়তে মাস্কৰ ব্যৱহাৰ, পুনৰ ব্যৱহাৰ আৰু এনজিঅ’সমূহক তেনেধৰণৰ মাস্ক প্ৰস্তুতি সন্দৰ্ভত তথ্য প্ৰদান কৰা হৈছে৷ নিৰ্দেশিকাখনৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য হ’ল মাস্কৰ বাবে সামগ্ৰীসমূহৰ সহজ ব্যৱহাৰ, ঘৰতে সহজে মাস্ক প্ৰস্তুত, ব্যৱহাৰ আৰু পুনৰ ব্যৱহাৰৰ সহজলভ্যতা ইত্যাদি৷ ভাৰতৰ বিশাল ঘন জনবসতিৰ বাবে মাস্ক পৰিধান কৰাটো অৱশ্যেই উচিত বুলি উল্লেখ কৰা হৈছে৷

ইয়াৰ পূৰ্বে ভাৰত চৰকাৰৰ প্ৰধান বিজ্ঞান উপদেষ্টাৰ কাৰ্যালয়ে ‘‘ক’ভিড-১৯ৰ প্ৰতিহত কৰিবলৈ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিসমৃদ্ধ সমিতি’য়ে বৈজ্ঞানিক সমাধানসমূহ প্ৰণয়ন কৰাৰ দিশত দ্ৰুত গতিত ত্বৰান্বিত হৈছে বুলি জানিবলৈ দিয়ে৷ ক’ভিড-১৯ৰ পৰীক্ষণ ব্যৱস্থাৰ বাবে নিম্নোক্ত প্ৰক্ৰিয়াসমূহ ধাৰ্য কৰা হৈছেঃ ডিএছটি, ডিবিটি, চিএছআইআৰ, ডিএই, ডিআৰডিঅ’ আৰু ইণ্ডিয়ান ইন্সটিটিউট অব্ ছায়েন্স (আইআইএছচি)ৰ অধীনত জাৰী কৰা এক কাৰ্যালয়ৰ স্মাৰকলিপিত মানসম্পন্ন আৰু কঠোৰ প্ৰ’ট’কলৰ মাজেৰে স্ব-মূল্যায়ন আৰু গৱেষণা তথা পৰীক্ষণৰ বাবে গৱেষণাগাৰ স্থাপন কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া হৈছে৷ স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ মন্ত্ৰালয় আৰু আইচিএমআৰে নিৰ্ধাৰণ কৰা অগ্ৰাধিকাৰ অনুসৰি এই পৰীক্ষণ ত্বৰান্বিত কৰা হ’ব৷ হ্ৰস্বকালীন আৰু মধ্যৱৰ্তীকালীনৰ ভিতৰতে গৱেষণাও ত্বৰান্বিত কৰা হ’ব৷

১৯ মাৰ্চ ২০২০ তাৰিখে ‘এছএণ্ডটি এমপাৱাৰ্ড কমিটি’খন গঠন কৰা হৈছিল৷ এই কমিটিৰ অধ্যক্ষতা কৰিছে লিটি আয়োগৰ সদস্য অধ্যাপক বিনোদ প’ল, ভাৰত চৰকাৰৰ মুখ্য বিজ্ঞান উপদেষ্টা অধ্যাপক কে বিজয় ৰাঘৱন৷ তেওঁলোকে বিজ্ঞান সংস্থা, বৈজ্ঞানিক, উদ্যোগ, নিয়ামক সংস্থাসমূহৰ মাজত সমন্বয় স্থাপন কৰি ছাৰ্চ-চিঅ’ভি-২ ভাইৰাছ আৰু ক’ভিড-১৯ ৰোগ সম্বন্ধীয় গৱেষণা আৰু দ্ৰুত প্ৰণয়নৰ দিশত অগ্ৰসৰ হৈছে৷

তলত ঘৰতে প্ৰস্তুত কৰা মাস্ক ব্যৱহাৰৰ বিশদ মেনুৱেল প্ৰদান কৰা হৈছে (পূৰ্বে জাৰী কৰা মেনুৱেলখন প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে)

*****

KGS(DST/DBT- Office of Principal Scientific Adviser to Government of India)/MANN