কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটত মোৰ সহকৰ্মী এছ. জয়শংকৰ জী আৰু গজেন্দ্ৰ সিং শইকীয়াজী, ইউনেস্কোৰ সঞ্চালক প্ৰধান অড্ৰি আজুলাই জী, কেবিনেটৰ আন সদস্য ৰাও ইন্দ্ৰজিৎ সিং আৰু সুৰেশ গোপী জী, বিশ্ব ঐতিহ্য সমিতিৰ অধ্যক্ষ বিশাল শৰ্মা জী আৰু আন সকলো বিশিষ্ট ব্যক্তি, ভদ্ৰ মহিলা আৰু ভদ্ৰলোকসকল,

আজি ভাৰত গুৰু পূৰ্ণিমাৰ পবিত্ৰ উৎসৱ পালন কৰিছে। সৰ্বপ্ৰথমে, মই আপোনালোক সকলোকে আৰু সকলো দেশবাসীক জ্ঞান আৰু আধ্যাত্মিকতাৰ এই উৎসৱৰ শুভেচ্ছা জনাইছো। বিশ্ব ঐতিহ্য সমিতিৰ ৪৬সংখ্যক বৈঠক আজিৰে পৰা আৰম্ভ হৈছে। এই অনুষ্ঠান ভাৰতত প্ৰথমবাৰৰ বাবে অনুষ্ঠিত হৈছে আৰু স্বাভাৱিকতে এই অনুষ্ঠানে মোৰ লগতে সকলো দেশবাসীক বিশেষভাৱে আনন্দিত কৰিছে। এই উপলক্ষে বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা অহা বিশিষ্ট ব্যক্তি আৰু অতিথিসকলক মই আদৰণি জনাইছো। মই বিশেষকৈ ইউনেস্কোৰ সঞ্চালক প্ৰধান অড্ৰি আজুলৈক শুভেচ্ছা জনাইছো। মোৰ দৃঢ় বিশ্বাস যে ভাৰতৰ এই অনুষ্ঠানেও বিশ্বৰ আন অনুষ্ঠানসমূহৰ দৰে সফলতাৰ নতুন অভিলেখ স্থাপন কৰিব।

বন্ধুসকল,

মই বিদেশৰ পৰা অনা প্ৰাচীন ঐতিহ্যৰ প্ৰদৰ্শনীটো চাই আছিলো। বিগত কেইটামান বছৰত আমি ৩৫০টাতকৈও অধিক প্ৰাচীন ঐতিহ্য ভাৰতলৈ ঘূৰাই আনিছো। প্ৰাচীন ঐতিহ্যৰ প্রত্যাবর্তনে বিশ্বব্যাপী উদাৰতা আৰু ইতিহাসৰ প্রতি শ্রদ্ধা প্রদর্শন কৰিছে। ইয়াত হোৱা নিমগ্ন প্ৰদৰ্শনী নিজেও এক সুন্দৰ অভিজ্ঞতা। প্ৰযুক্তিৰ বিকাশৰ লগে লগে এই ক্ষেত্ৰত গৱেষণা আৰু পৰ্যটনৰ প্ৰচুৰ সম্ভাৱনা উদ্ভাসিত হৈছে।

বন্ধুসকল,

বিশ্ব ঐতিহ্য সমিতিৰ এই কাৰ্যসূচীৰ সৈতে ভাৰতৰ এক গৌৰৱোজ্জ্বল সাফল্য জড়িত হৈ আছে। মোক কোৱা হৈছে যে আমাৰ উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ ঐতিহাসিক 'মৈদাম'ক ইউনেস্ক'ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়োৱা হৈছে। এয়া হ'ব ভাৰতৰ ৪৩তম বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ আৰু সাংস্কৃতিক বিশ্ব ঐতিহ্যৰ মৰ্যাদা লাভ কৰা উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ প্ৰথমটো ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ। মৈদাম ইয়াৰ অনন্য বৈশিষ্ট্যৰ বাবে অতি বিশেষ। মোৰ বিশ্বাস যে বিশ্ব ঐতিহ্য তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাৰ পিছত ইয়াৰ জনপ্ৰিয়তা আৰু বিশ্বব্যাপী আকৰ্ষণ বৃদ্ধি পাব।

বন্ধুসকল,

আজিৰ এই সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা অহা বিশেষজ্ঞসকলে এই সন্মিলনৰ সমৃদ্ধিৰ প্ৰতিফলন দাঙি ধৰিছে। বিশ্বৰ আটাইতকৈ পুৰণি সভ্যতা ভাৰতবৰ্ষৰ মাটিত এই অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হৈছে। আমি বিশ্বৰ বিভিন্ন ঐতিহ্য কেন্দ্ৰসমূহ দেখিছো। কিন্তু ভাৰত ইমানেই প্ৰাচীন যে ইয়াত বৰ্তমানৰ প্ৰতিটো বিন্দুয়ে এক গৌৰৱময় অতীতৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰে। দিল্লীৰ উদাহৰণ লওক... বিশ্বই দিল্লীক ভাৰতৰ ৰাজধানী হিচাপে জানে। কিন্তু এই চহৰ হাজাৰ হাজাৰ বছৰ পুৰণি ঐতিহ্যৰ কেন্দ্ৰও। ইয়াৰ প্ৰতিটো পদক্ষেপে ঐতিহাসিক ঐতিহ্য বহন কৰিছে। ইয়াৰ পৰা মাত্ৰ ১৫ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত কেইবা টন ওজনৰ এটা লোহাৰ স্তম্ভ আছে। এইটো এটা স্তম্ভ যিটো ২,০০০ বছৰ ধৰি মুকলি ঠাইত থিয় হৈ আছে আৰু এতিয়াও ৰ'দ প্ৰতিৰোধী। ইয়াৰ পৰা বুজিব পাৰি যে সেই সময়ত ভাৰতৰ ধাতুবিদ্যা কিমান উন্নত আছিল। এয়া স্পষ্ট যে ভাৰতৰ ঐতিহ্য কেৱল ইতিহাস নহয়। ভাৰতৰ ঐতিহ্যও এটা বিজ্ঞান।

বন্ধুসকল,

ভাৰতৰ ঐতিহ্যত অত্যাধুনিক অভিযান্ত্ৰিকতাৰ এক গৌৰৱোজ্জ্বল যাত্ৰাৰো প্ৰদৰ্শন আছে। দিল্লীৰ পৰা মাত্ৰ কেইশ কিলোমিটাৰমান দূৰত্বত ৩,৫০০ মিটাৰ উচ্চতাত আছে কেদাৰনাথ মন্দিৰ। আজিও সেই ঠাইখন ভৌগোলিকভাৱে ইমান দূৰৈত যে মানুহে কেইবা কিলোমিটাৰমান খোজকাঢ়ি বা হেলিকপ্টাৰেৰে যাবলগীয়া হয়। আজিও কোনো নিৰ্মাণ কাৰ্যৰ বাবে ই অতি প্ৰত্যাহ্বানজনক... বছৰৰ বেছিভাগ সময়, বৰফৰ বাবে তাত কাম কৰাটো অসম্ভৱ। কিন্তু আপুনি জানি আচৰিত হ'ব যে কেদাৰনাথ উপত্যকাত এনে বৃহৎ মন্দিৰ অষ্টম শতিকাত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ অভিযান্ত্ৰিকতাত কঠোৰ পৰিবেশ আৰু হিমবাহৰ কথা বিবেচনা কৰা হৈছিল। [অধ্যয়নৰ বাবে প্ৰশ্নসমূহ] কিন্তু মন্দিৰটো আজিও অটুট আছে। একেদৰে, দক্ষিণে ৰাজা চাওলাৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত ব্ৰিহাদেশ্বৰ মন্দিৰৰ উদাহৰণো আছে। মন্দিৰৰ স্থাপত্যিক বিন্যাস, ইয়াৰ অনুভূমিক আৰু উল্লম্ব মাত্ৰা, ইয়াৰ ভাস্কর্যসমূহ... মন্দিৰৰ প্ৰতিটো অংশ বিস্ময়কৰ দেখা গৈছে।

বন্ধুসকল,

গুজৰাট, যিখন ৰাজ্যৰ পৰা মই আহিছো, তাত ধোলভিৰা আৰু লোথলৰ দৰে ঠাই আছে। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ৰ পৰা ১৫০০ চনলৈ ধোলাভিৰাৰ নগৰ পৰিকল্পনা, জল ব্যৱস্থাপনা প্ৰণালী আৰু ব্যৱস্থাপনা একবিংশ শতিকাৰো বিশেষজ্ঞসকলক আশ্চৰ্যচকিত কৰি তুলিছে। লোথালত থকা দুৰ্গ আৰু নিম্ন নগৰখনৰ পৰিকল্পনা... ৰাস্তা-ঘাট আৰু নলা-নৰ্দমাৰ ব্যৱস্থা... ই সেই প্ৰাচীন সভ্যতাৰ আধুনিক স্তৰৰ কথা কয়।

বন্ধুসকল,

ভাৰতৰ ইতিহাস আৰু সভ্যতা সাধাৰণ ঐতিহাসিক জ্ঞানৰ তুলনাত অধিক প্ৰাচীন আৰু বিস্তৃত। নতুন তথ্য পোহৰলৈ অহাৰ লগে লগে, ইতিহাসৰ বৈজ্ঞানিক প্ৰমাণীকৰণৰ লগে লগে, আমি অতীতক চাবলৈ নতুন দৃষ্টিকোণ গঢ়ি তুলিব লাগিব। ইয়াত উপস্থিত বিশ্ব বিশেষজ্ঞসকলে উত্তৰ প্ৰদেশৰ সিনাউলীত পোৱা প্ৰমাণৰ বিষয়ে নিশ্চয় জানে। সিনাউলীৰ আৱিষ্কাৰসমূহ তাম্ৰ যুগৰ। কিন্তু ই সিন্ধু উপত্যকাৰ সভ্যতাৰ পৰিৱৰ্তে বৈদিক সভ্যতাৰ সৈতে মিল আছে। ২০১৮ চনত তাত ৪,০০০ বছৰ পুৰণি ঘোঁৰাচালিত এখন ৰথ উদ্ধাৰ কৰা হৈছিল। এই গৱেষণা, এই নতুন তথ্যই আমাক কয় যে ভাৰতক বুজিবলৈ পূৰ্ব ধাৰণাসমূহৰ পৰা মুক্ত এক নতুন চিন্তাধাৰাৰ প্ৰয়োজন। মই আপোনালোক সকলোকে আহ্বান জনাইছো যে ইতিহাসৰ এই নতুন উপলব্ধিত অংশীদাৰ হওক, নতুন তথ্যৰ আলমত, আৰু ইয়াক আগুৱাই নিব।

বন্ধুসকল,

ঐতিহ্য কেৱল ইতিহাস নহয়, বৰঞ্চ মানৱতাৰ এক অংশীদাৰিত্বৰ চেতনা। আমি যেতিয়া বিশ্বৰ যিকোনো স্থানত কোনো ঐতিহ্য দেখো, আমাৰ মন বৰ্তমানৰ ভৌগোলিক-ৰাজনৈতিক কাৰকৰ ওপৰলৈ উঠি যায়। আমি এই ঐতিহ্যৰ সম্ভাৱনীয়তাক বিশ্বৰ উত্তৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব। আমি আমাৰ ঐতিহ্যৰ জৰিয়তে হৃদয়ৰ সংযোগ স্থাপন কৰিব লাগিব। আজি ৪৬ সংখ্যক বিশ্ব ঐতিহ্য সমিতিৰ বৈঠকৰ জৰিয়তে ভাৰতে সমগ্ৰ বিশ্বক আহ্বান জনাইছে... আহক, আমি সকলোৱে একত্ৰিত হৈ পৰস্পৰৰ ঐতিহ্যক আগুৱাই নিও... আহক আমি সকলোৱে মিলি মানৱ কল্যাণৰ ভাৱনা প্ৰসাৰ কৰো। আহক, আমি সকলোৱে পৰ্যটনৰ প্ৰসাৰৰ বাবে একত্ৰিত হওঁ আৰু আমাৰ ঐতিহ্যক সংৰক্ষণ কৰি অধিক নিয়োগৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰো।

বন্ধুসকল,

বিশ্বই এটা সময় দেখিছে যেতিয়া উন্নয়নৰ দৌৰত ঐতিহ্যক উপেক্ষা কৰা হৈছিল। কিন্তু আজিৰ যুগত বহু বেছি সচেতনতা আছে। ভাৰতৰ দৃষ্টিভংগী হ'ল 'বিকাশৰ লগতে বিকাশ, বিৰাজমানৰ লগতে বিকাশ'। বিগত ১০ বছৰত ভাৰতে আধুনিক বিকাশৰ নতুন মাত্ৰা স্পৰ্শ কৰাৰ লগতে 'বিৰাজত পৰ গৰ্ব'ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি লৈছে। আমি ঐতিহ্যৰ সংৰক্ষণৰ বাবে অভূতপূৰ্ব পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছো। বাৰাণসীত কাশী বিশ্বনাথ কৰিডৰ হওক, অযোধ্যাত ৰাম মন্দিৰ নিৰ্মাণ হওক, প্ৰাচীন নালন্দা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আধুনিক চৌহদৰ নিৰ্মাণ হওক, দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত এনে বহুতো কাম চলি আছে। ঐতিহ্যৰ প্ৰতি ভাৰতৰ সংকল্প মানৱ সেৱাৰ মনোভাৱৰ সৈতে জড়িত। ভাৰতৰ সংস্কৃতিত 'স্বয়ম'ৰ পৰিৱৰ্তে 'ভায়ম' (আমি) ৰ কথা কোৱা হয়। 'ভাৰত'ৰ মূলমন্ত্ৰ হ'ল 'মই নহয়, আমিহে'। এই মানসিকতাৰ সৈতে ভাৰতে সদায়েই বিশ্বৰ কল্যাণৰ অংশীদাৰ হ'বলৈ চেষ্টা কৰি আহিছে।

বন্ধুসকল,

আজি সমগ্ৰ বিশ্বই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যোগ দিৱস উদযাপন কৰিছে। আজি সমগ্ৰ বিশ্বই আয়ুৰ্বেদ বিজ্ঞানৰ পৰা উপকৃত হৈছে। যোগ আৰু আয়ুৰ্বেদ হৈছে ভাৰতৰ বৈজ্ঞানিক ঐতিহ্য। বিগত বৰ্ষত আমি জি-২০ সন্মিলনৰো আয়োজন কৰিছিলো। এই সন্মিলনৰ বিষয়বস্তু আছিল - 'এক পৃথিৱী, এক পৰিয়াল, এক ভৱিষ্যত'। আমি এই প্ৰেৰণা ক'ৰ পৰা পালোঁ? 'বাসুধৈৱ কুটুম্বকম' (বিশ্ব এক পৰিয়াল) ৰ ধাৰণাৰ পৰা আমি এই অনুপ্ৰেৰণা পাইছো। খাদ্য আৰু পানীৰ সংকটৰ দৰে প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ ভাৰতে মিলিট প্ৰচাৰ কৰিছে... আমাৰ চিন্তাধাৰা হৈছে - 'মাতা ভূমিঃ পুত্ৰহম প্ৰিতিভিয়া' অৰ্থাৎ এই পৃথিৱী আমাৰ মাতৃ, আমি ইয়াৰ সন্তান। এই ভাৱনাৰ সৈতে ভাৰতে আজি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সৌৰ সহযোগিতা আৰু মিছন লাইফৰ দৰে সমাধান প্ৰদান কৰিছে।

বন্ধুসকল,

ভাৰতে বিশ্ব ঐতিহ্য ৰক্ষাৰ দায়িত্বও গ্ৰহণ কৰিছে। সেয়েহে, আমি কেৱল ভাৰতীয় ঐতিহ্যকে সংৰক্ষণ কৰাই নহয়, বিশ্বব্যাপী দক্ষিণৰ দেশসমূহৰ ঐতিহ্য সংৰক্ষণৰ বাবেও সহযোগিতা আগবঢ়াইছো। ভাৰতে কেম্বোডিয়াৰ আংকৰ ৱাট, ভিয়েটনামৰ চাম মন্দিৰ আৰু ম্যানমাৰৰ বাগানৰ স্তুপাসমূহৰ দৰে বহু ঐতিহ্যৰ সংৰক্ষণত সহায় কৰিছে। এই দিশত, মই আজি আন এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘোষণা কৰিছো। ভাৰতে ইউনেস্ক'ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য কেন্দ্ৰলৈ ১ নিযুত ডলাৰ আগবঢ়াব। এই অনুদান দক্ষতা বৃদ্ধি, কাৰিকৰী সাহায্য আৰু বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰসমূহৰ সংৰক্ষণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হ'ব, বিশেষকৈ দক্ষিণ বিশ্বত থকা দেশসমূহ উপকৃত হ'ব। যুৱ প্ৰফেশ্যনেলসকলৰ বাবে বিশ্ব ঐতিহ্য ব্যৱস্থাপনাৰ এটা চাৰ্টিফিকেট কাৰ্যসূচীও ভাৰতত আৰম্ভ কৰা হৈছে। মই বিশ্বাস কৰো যে সাংস্কৃতিক আৰু সৃষ্টিশীল উদ্যোগ বিশ্বব্যাপী বিকাশৰ এটা প্ৰধান কাৰক হৈ পৰিব।

বন্ধুসকল,

শেষত, মই বিদেশৰ পৰা অহা সকলো অতিথিৰ ওচৰত আৰু এটা অনুৰোধ কৰিব বিচাৰো... ভাৰতক অন্বেষণ কৰক। আমি আপোনালোকৰ সুবিধাৰ্থে ঐতিহ্যমণ্ডিত স্থানসমূহৰ বাবে এক পৰিদৰ্শন শৃংখলাও আৰম্ভ কৰিছো। মোৰ বিশ্বাস এই অভিজ্ঞতাই আপোনালোকৰ ভ্ৰমণ স্মৰণীয় কৰি তুলিব। পুনৰবাৰ আপোনালোক সকলোকে বিশ্ব ঐতিহ্য সমিতিৰ বৈঠকৰ বাবে বহুত বহুত শুভকামনা জনাইছো। বহুত ধন্যবাদ, নমস্তে।

DS/ VJ