രാജസ്ഥാൻ ഗവർണർ ശ്രീ ഹരിഭാവു കിസൻറാവു ബാഗ്ഡെ ജി, രാജസ്ഥാന്റെ ജനപ്രിയ മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഭജൻലാൽ ശർമ്മ, ജസ്റ്റിസ് ശ്രീ സഞ്ജീവ് ഖന്ന ജി, കേന്ദ്ര നിയമമന്ത്രി ശ്രീ അർജുൻ റാം മേഘ്‌വാൾ ജി, രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ശ്രീ മനീന്ദ്ര മോഹൻ ശ്രീവാസ്തവ ജി, മറ്റ് എല്ലാ ബഹുമാന്യ ജഡ്ജിമാരേ, നിയമ സമൂഹത്തിലെ വിശിഷ്ട അംഗങ്ങളേ, ഇവിടെ സന്നിഹിതരായ സ്ത്രീജനങ്ങളേ, മാന്യവ്യക്തിത്വങ്ങളേ!

ഒന്നാമതായി, ഞാൻ എല്ലാവരോടും ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു. ഇന്ന് ഇവിടെ എത്താൻ ഏകദേശം 10 മിനിറ്റ് വൈകി. ഞാൻ മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്ന് പോയിരുന്നു, പക്ഷേ കാലാവസ്ഥ കാരണം എനിക്ക് കൃത്യസമയത്ത് എത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല, ഇതിനായി ഞാൻ നിങ്ങളോട് എല്ലാവരോടും ആത്മാർത്ഥമായി ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതിയുടെ പ്ലാറ്റിനം ജൂബിലി ആഘോഷങ്ങളിൽ ഇന്ന്  നിങ്ങൾക്കൊപ്പം ഉണ്ടായിരിക്കാൻ എനിക്ക് അവസരം ലഭിച്ചതിൽ ഞാൻ സന്തോഷിക്കുന്നു. നമ്മുടെ ഭരണഘടനയും 75 വർഷം പൂർത്തിയാക്കാൻ പോകുന്ന സമയത്ത് രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി 75 വർഷം പൂർത്തിയാക്കി. അതുകൊണ്ടുതന്നെ, നിരവധി മഹാന്മാരുടെ നീതിന്യായ സമഗ്രതയും സംഭാവനകളും ആഘോഷിക്കാനുള്ള ഒരു അവസരം കൂടിയാണിത്. ഭരണഘടനയിലുള്ള നമ്മുടെ വിശ്വാസത്തിന്റെ ഉദാഹരണം കൂടിയാണിത്. ഈ അവസരത്തിൽ എല്ലാ നിയമജ്ഞരെയും രാജസ്ഥാനിലെ ജനങ്ങളെയും ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുകയും അവർക്ക് എന്റെ ആശംസകൾ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതിയുടെ നിലനിൽപ്പും നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ഐക്യത്തിന്റെ ചരിത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സർദാർ വല്ലഭായ് പട്ടേൽ 500-ലധികം നാട്ടുരാജ്യങ്ങളെ സംയോജിപ്പിച്ച് രാജ്യത്തെ ഒരൊറ്റ നൂലിൽ കെട്ടിയപ്പോൾ, രാജസ്ഥാനിലെ നിരവധി നാട്ടുരാജ്യങ്ങളും അതിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നുവെന്ന് നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും അറിയാം. ജയ്പൂർ, ഉദയ്പൂർ, കോട്ട തുടങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങൾക്ക് സ്വന്തമായി ഹൈക്കോടതികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതിയും അവയുടെ സംയോജനത്തോടെയാണ് നിലവിൽ വന്നത്. അതായത്, ദേശീയ ഐക്യം നമ്മുടെ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ സ്ഥാപക ശില കൂടിയാണ്. ഈ സ്ഥാപക ശില ശക്തമാകുമ്പോൾ, നമ്മുടെ രാജ്യവും അതിന്റെ സ്ഥാപനങ്ങളും ശക്തമാകും.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

നീതി എപ്പോഴും ലളിതവും വ്യക്തവുമാണെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. എന്നാൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെ നടപടിക്രമങ്ങൾ അതിനെ സങ്കീർണ്ണമാക്കുന്നു. നീതി കഴിയുന്നത്ര ലളിതവും വ്യക്തവുമാക്കേണ്ടത് നമ്മുടെ കൂട്ടായ ഉത്തരവാദിത്തമാണ്. ഈ ദിശയിൽ രാഷ്ട്രം നിരവധി ചരിത്രപരവും നിർണായകവുമായ നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. പൂർണ്ണമായും അപ്രസക്തമായിത്തീർന്ന നൂറുകണക്കിന് കൊളോണിയൽ നിയമങ്ങൾ നാം റദ്ദാക്കി. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷം, അടിമത്തത്തിന്റെ മാനസികാവസ്ഥയിൽ നിന്ന് നമ്മെ മോചിപ്പിക്കുന്നതിനായി രാജ്യം ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമത്തിന് പകരം ഭാരതീയ ന്യായ സംഹിത (ഇന്ത്യൻ നീതിന്യായ കോഡ്) സ്വീകരിച്ചു. ശിക്ഷയെ നീതി കൊണ്ട് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുക എന്നതാണ് ഇന്ത്യൻ തത്ത്വചിന്തയുടെ അടിത്തറ. ഭാരതീയ ന്യായ സംഹിത ഈ മാനുഷിക ചിന്തയെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നു. ഭാരതീയ ന്യായ സംഹിത നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തെ കൊളോണിയൽ മാനസികാവസ്ഥയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ ന്യായ സംഹിതയുടെ ഈ കാതലായ ആത്മാവ് കഴിയുന്നത്ര ഫലപ്രദമാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് നമ്മുടെ ഉത്തരവാദിത്തമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ, 

കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ, നമ്മുടെ രാജ്യം അതിവേഗം മാറി. പത്ത് വർഷം മുമ്പ്, നമ്മൾ പത്താം സ്ഥാനത്തായിരുന്നു, ഇന്ന് ലോകത്തിലെ അഞ്ചാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി നാം ഉയർന്നു. ഇന്ന്, രാജ്യത്തിന്റെ സ്വപ്നങ്ങൾ വലുതാണ്, നമ്മുടെ ജനങ്ങളുടെ അഭിലാഷങ്ങൾ ഉയർന്നതാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് നവഭാരതത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് നാം നവീകരിക്കുകയും നമ്മുടെ സംവിധാനങ്ങൾ നവീകരിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് അത്യാവശ്യമായിരിക്കുന്നത്. എല്ലാവർക്കും നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് ഇത് ഒരുപോലെ പ്രധാനമാണ്. നമ്മുടെ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയിൽ സാങ്കേതികവിദ്യ എങ്ങനെയാണ് നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നതെന്ന് നമ്മൾ കാണുന്നു. ഐടി വിപ്ലവത്തിലൂടെ സാധ്യമായ പരിവർത്തനത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഉദാഹരണമാണ് ഇ-കോർട്ട്സ് പദ്ധതി. ഇന്ന്, രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള 18,000-ത്തിലധികം കോടതികൾ കമ്പ്യൂട്ടർവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 26 കോടിയിലധികം കേസുകളുടെ വിവരങ്ങൾ നാഷണൽ ജുഡീഷ്യൽ ഡാറ്റ ഗ്രിഡ് വഴി ഒരു കേന്ദ്രീകൃത ഓൺലൈൻ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് എനിക്ക് അറിയാൻ കഴിഞ്ഞു. രാജ്യത്തെ 3,000-ത്തിലധികം കോടതി സമുച്ചയങ്ങളും 1,200-ലധികം ജയിലുകളും ഇപ്പോൾ വീഡിയോ കോൺഫറൻസിംഗിലൂടെ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. രാജസ്ഥാനും ഈ ദിശയിൽ വേഗത്തിൽ നീങ്ങുന്നതിൽ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. ഇവിടെ നൂറുകണക്കിന് കോടതികൾ കമ്പ്യൂട്ടർവത്കരിക്കപ്പെട്ടു. പേപ്പർ രഹിത കോടതികൾ, ഇ-ഫയലിംഗ്, ഇലക്ട്രോണിക് സമൻസ് സേവനം, വെർച്വൽ ഹിയറിംഗുകൾ എന്നിവ സാധാരണ മാറ്റങ്ങളല്ല. ഒരു സാധാരണ പൗരന്റെ വീക്ഷണകോണിൽ, പതിറ്റാണ്ടുകളായി കോടതികളിൽ വരുമ്പോൾ "ചക്കർ" (റൗണ്ടുകൾ) എന്ന വാക്ക് മിക്കവാറും നിർബന്ധിതമായി. ആരും അസ്വസ്ഥരാകരുത്. കോടതിയിലെ "ചക്കർ", കേസുകളുടെ "ചക്കർ", അതായത് ഒരിക്കൽ കുടുങ്ങിയാൽ എപ്പോൾ രക്ഷപ്പെടുമെന്ന് ആർക്കും അറിയില്ല! ഇന്ന്, ആ സാധാരണ പൗരന്റെ വേദന അവസാനിപ്പിക്കാൻ, പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷം ആ അനന്തമായ "ചക്കർ" തകർക്കാൻ രാജ്യം ഫലപ്രദമായ നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചു. ഇത് നീതിയിൽ പുതിയ പ്രതീക്ഷ ജ്വലിപ്പിച്ചു. ഈ പ്രതീക്ഷ നിലനിർത്തുകയും നമ്മുടെ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയെ പരിഷ്കരിക്കുന്നത് തുടരുകയും വേണം.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

പല പരിപാടികളിലും, നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള നമ്മുടെ മധ്യസ്ഥ സംവിധാനത്തെക്കുറിച്ച് ഞാൻ പലപ്പോഴും പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇന്ന്, താങ്ങാനാവുന്നതും വേഗത്തിലുള്ളതുമായ തീരുമാനങ്ങൾക്ക് ബദൽ തർക്ക പരിഹാര സംവിധാനങ്ങൾ വളരെ പ്രധാനമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഈ ബദൽ തർക്ക സംവിധാന സംവിധാനം ജീവിത സൗകര്യത്തെ മാത്രമല്ല, നീതിയുടെ എളുപ്പത്തെയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും. നിയമങ്ങൾ ഭേദഗതി ചെയ്തും പുതിയ വ്യവസ്ഥകൾ ചേർത്തും ​ഗവൺമെന്റ് ഈ ദിശയിൽ നിരവധി നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ജുഡീഷ്യറിയുടെ സഹകരണത്തോടെ, ഈ സംവിധാനങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തമാകും.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ദേശീയ വിഷയങ്ങളിൽ ജാഗ്രതയും സജീവതയും പുലർത്താനുള്ള ധാർമ്മിക ഉത്തരവാദിത്തം നമ്മുടെ ജുഡീഷ്യറി നിരന്തരം നിർവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഭരണഘടനാ ഏകീകരണം ഉറപ്പാക്കിയ കശ്മീരിൽ നിന്ന് ആർട്ടിക്കിൾ 370 നീക്കം ചെയ്തത് ഒരു ഉദാഹരണമായി നമ്മുടെ മുന്നിലുണ്ട്. സി‌ എ‌ എ പോലുള്ള ഒരു മാനുഷിക നിയമവും നമ്മുടെ മുന്നിലുള്ള ഒരു ഉദാഹരണമാണ്. അത്തരം കാര്യങ്ങളിൽ, രാഷ്ട്രതാൽപ്പര്യത്തിനായി പ്രകൃതി നീതി എന്താണ് പറയുന്നതെന്ന് നമ്മുടെ കോടതികളുടെ തീരുമാനങ്ങളിലൂടെ എല്ലായ്പ്പോഴും വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഹൈക്കോടതികൾ മുതൽ സുപ്രീം കോടതി വരെ, ജുഡീഷ്യറി നിരവധി തവണ രാഷ്ട്രം ആദ്യം എന്ന ദൃഢനിശ്ചയത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ ഓഗസ്റ്റ് 15 ന് ചെങ്കോട്ടയിൽ നിന്ന് ഞാൻ ഏകീകൃത സിവിൽ കോഡിനെക്കുറിച്ച് സംസാരിച്ചത് നിങ്ങൾ ഓർക്കുന്നുണ്ടാകും. ഒരുപക്ഷേ,  ആദ്യമായിട്ടായിരിക്കാം ഒരു ​ഗവൺമെന്റ് ഈ വിഷയത്തിൽ ഇത്ര തുറന്ന് സംസാരിക്കുന്നത്, എന്നാൽ നമ്മുടെ ജുഡീഷ്യറി പതിറ്റാണ്ടുകളായി ഇതിനായി വാദിച്ചുവരികയാണ്. ദേശീയ ഐക്യത്തിന്റെ വിഷയങ്ങളിൽ ജുഡീഷ്യറിയുടെ വ്യക്തമായ നിലപാട് പൗരന്മാർക്ക് അതിലുള്ള വിശ്വാസം കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തും.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

21-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഭാരതത്തെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിൽ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട പങ്ക് വഹിക്കുന്ന ഒരു വാക്ക് സംയോജനമാണ്. ഗതാഗത മാർഗ്ഗങ്ങളുടെ സംയോജനം, ഡാറ്റയുടെ സംയോജനം, ആരോഗ്യ സംവിധാനത്തിന്റെ സംയോജനം! വെവ്വേറെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന രാജ്യത്തെ എല്ലാ ഐടി സംവിധാനങ്ങളും സംയോജിപ്പിക്കുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ ദർശനം. പോലീസ്, ഫോറൻസിക്സ്, പ്രോസസ് സർവീസ് സംവിധാനങ്ങൾ, സുപ്രീം കോടതി മുതൽ ജില്ലാ കോടതികൾ വരെയുള്ള മുഴുവൻ ജുഡീഷ്യൽ ഘടന എന്നിവയായാലും, ഓരോ വകുപ്പും ഒരു ബന്ധിപ്പിച്ച സംവിധാനത്തിൽ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കണം. ഇന്ന്, രാജസ്ഥാനിലെ എല്ലാ ജില്ലാ കോടതികളിലും ഈ സംയോജിത പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു. ഈ പദ്ധതിയുടെ വിജയത്തിനായി നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ഞാൻ എന്റെ ആശംസകൾ നേരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്നത്തെ ഭാരതത്തിൽ ദരിദ്രരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനുള്ള സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ ഉപയോഗം പരീക്ഷിച്ചു വിജയിച്ച ഒരു ഫോർമുലയായി മാറിയിരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടയിൽ, നിരവധി ആഗോള ഏജൻസികളും സ്ഥാപനങ്ങളും ഭാരതത്തെ ഇതിനായി പ്രശംസിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഡിബിടി (ഡയറക്ട് ബെനിഫിറ്റ് ട്രാൻസ്ഫർ) മുതൽ യുപിഐ വരെ, നിരവധി മേഖലകളിലെ ഭാരതത്തിന്റെ പ്രവർത്തനം ഒരു ആഗോള മാതൃകയായി ഉയർന്നുവന്നിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടെ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയിലും ഇതേ അനുഭവം ഇപ്പോൾ നടപ്പിലാക്കണം. ഈ ദിശയിൽ, ദരിദ്രരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനുള്ള ഏറ്റവും ഫലപ്രദമായ മാധ്യമമായി സാങ്കേതികവിദ്യയിലൂടെയും സ്വന്തം ഭാഷയിലൂടെയും നിയമപരമായ രേഖകൾ ലഭ്യമാക്കുന്നത് മാറും. ഈ ആവശ്യത്തിനായി ​ഗവൺമെന്റ് ദിശ എന്ന നൂതന പരിഹാരവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. ഞങ്ങളുടെ നിയമ വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും മറ്റ് നിയമ വിദഗ്ധർക്കും ഈ കാമ്പെയ്‌നിൽ ഞങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ കഴിയും. കൂടാതെ, രാജ്യത്തെ ആളുകൾക്ക് നിയമപരമായ രേഖകളും വിധിന്യായങ്ങളും പ്രാദേശിക ഭാഷകളിൽ ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. സുപ്രീം കോടതി ഇതിനകം തന്നെ ഇത് ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിന്റെ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശത്തിൽ, ജുഡീഷ്യൽ രേഖകൾ 18 ഭാഷകളിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന ഒരു സോഫ്റ്റ്‌വെയർ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. അത്തരം ശ്രമങ്ങൾക്ക് ഞങ്ങളുടെ ജുഡീഷ്യറിയെയും ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

നമ്മുടെ കോടതികൾ നീതി സു​ഗമമാക്കുന്നതിന് ഏറ്റവും മുൻ‌തൂക്കം നൽകുന്നത് തുടരുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. നമ്മൾ നിർമ്മിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന 'വികസിത ഭാരതത്തിൽ' (വികസിത ഇന്ത്യ), എല്ലാവർക്കും ലളിതവും, പ്രാപ്യവും, സൗകര്യപ്രദവുമായ നീതി ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. ഈ പ്രതീക്ഷയോടെ, ഒരിക്കൽ കൂടി, രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതിയുടെ പ്ലാറ്റിനം ജൂബിലിയിൽ നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങളും ആശംസകളും അറിയിക്കുന്നു.

വളരെ നന്ദി!

-NK-