ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 4 ਅਗਸਤ, 2025 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ 20% ਈਥੈਨੌਲ ਮਿਸ਼ਰਤ ਪੈਟਰੋਲ (E-20) ਦੇ ਮਾਈਲੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਾਹਨ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਉਠਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ:

ਜੈਵਿਕ ਈਂਧਣ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲ ਈਂਧਣ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਹਰੇ ਭਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀਆਂ ਵਚਨਬੱਧਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵਿਵਹਾਰਕ, ਰੁਕਾਵਟ ਰਹਿਤ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਯੋਗਦਾਨ (NDC) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਨੇ 2070 ਤੱਕ ਨੈੱਟ ਜ਼ੀਰੋ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੁਆਰਾ ਈਥੈਨੌਲ ਦੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਨਿਕਾਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੰਨੇ ਅਤੇ ਮੱਕੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਊਸ ਗੈਸ ਨਿਕਾਸੀ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲੋਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 65% ਅਤੇ 50% ਘੱਟ ਨਤੀਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੇਂਡੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਲਾਭ, ਗੰਨੇ ਦੇ ਬਕਾਇਆ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀ ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਜਿਹੇ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਲਾਭ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਆਮਦਨ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਨਾਲ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਵਿਦਰਭ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਨ।

ਈਥੈਨੌਲ ਬਲੈਂਡਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਾਲ, ਉਹ ਪੈਸਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ "ਅੰਨਦਾਤਾ" ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ "ਊਰਜਾਦਾਤਾ" ਵੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਈਥੈਨੌਲ ਸਪਲਾਈ ਵਰ੍ਹਾ (ESY) 2014-15 ਤੋਂ ਈਐੱਸਵਾਈ 2024-25 ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ 2025 ਤੱਕ ਪਿਛਲੇ ਗਿਆਰ੍ਹਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਤੇਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ (OMCs) ਦੁਆਰਾ ਪੈਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਈਥੈਨੌਲ ਮਿਲਾਉਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 1,44,087 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਬੱਚਤ/ਸੰਭਾਲ ਹੋਈ ਹੈ, ਲਗਭਗ 245 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਥਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 736 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 30 ਕਰੋੜ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ 20% ਬਲੈਂਡਿੰਗ ਨਾਲ, ਇਕੱਲੇ ਇਸ ਵਰ੍ਹੇ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 40,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 43,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕੀਮਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮਾਈਲੇਜ਼ ਸਬੰਧੀ ਜੋ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹੁਣ ਉਠਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੀ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਮੰਤਰਾਲਾ ਕਮੇਟੀ (IMC) ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਆਈਓਸੀਐੱਲ, ਏਆਰਏਆਈ ਅਤੇ ਐੱਸਆਈਏਐੱਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖੋਜ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਈ20 ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਈ10 ਈਂਧਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 30%ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਉੱਚ-ਓਕਟੇਨ ਸੰਖਿਆ (ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ 84.4 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 108.5 ਤੋਂ ਵੱਧ) ਈਥੈਨੌਲ-ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਬਾਲਣ ਨੂੰ ਉੱਚ-ਓਕਟੇਨ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਕੀਮਤੀ ਵਿਕਲਪ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਹਾਈ-ਕੰਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਇੰਜਣਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। E20 ਲਈ ਟਿਊਨ ਕੀਤੇ ਵਾਹਨ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਵੇਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਉੱਚ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਣ ਗਰਮੀ ਇਨਟੈੱਕ ਮੈਨਿਫੋਲਡ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਵਾ-ਈਂਧਣ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੀ ਘਣਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵੌਲਿਊਮੈਟ੍ਰਿਕ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ 88 ਦੇ ਰਿਸਰਚ ਓਕਟੇਨ ਨੰਬਰ (RON) ਨਾਲ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਮ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ RON 91 ਹੈ, ਜੋ ਬੀਐੱਸ-VI ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਿਕਾਸੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਈਥੈਨੌਲ 20 ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਕਰਕੇ ਆਰਓਐੱਨ 95 ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਐਂਟੀ-ਨੌਕਿੰਗ ਗੁਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਹੈ ਕਿ E20 ਬਾਲਣ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ "ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ" ਕਮੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਹਨ ਦੀ ਮਾਈਲੇਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਈਂਧਣ ਦੀ ਕਿਸਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ, ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੇਲ ਬਦਲਣਾ ਅਤੇ ਏਅਰ ਫਿਲਟਰ ਸਫਾਈ, ਟਾਇਰ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਐਡਜਸਟਮੈਂਟ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਦਾ ਭਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਰਜ਼ (ਐੱਸਆਈਏਐੱਮ-SIAM) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਾਹਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਈ-10 ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਈਂਧਣ ਕੁਸ਼ਲਤਾ (ਜੇ ਕੋਈ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਮਾਮੂਲੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਕੋਲ 2009 ਤੋਂ ਈ-20 ਅਨੁਕੂਲ ਵਾਹਨ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਈਂਧਣ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਮੀ ਦਾ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਈ-0 ਪੈਟਰੋਲ ਵੱਲ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਤਬਦੀਲੀ 'ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਈਐੱਮਸੀ ਦਾ ਰੋਡਮੈਪ 2021 ਤੋਂ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਈ-20 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਮਾਰਗ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਚਾਰ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਨੇ ਵਾਹਨ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸੁਧਾਰ, ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਈਕੋ-ਸਿਸਟਮ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਈ27 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟੋਇਟਾ, ਹੌਂਡਾ, ਹੁੰਡਈ, ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਉਹੀ ਵਾਹਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਉੱਥੇ ਹੀ ਵਾਹਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਈ20 ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡ ਬੀਆਈਐੱਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਪਿਤ ਹਨ। ਡਰਾਈਵੇਬਿਲਿਟੀ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਯੋਗਤਾ, ਧਾਤੂ ਅਨੁਕੂਲਤਾ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਸਮੇਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਕੁਝ ਰਬੜ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਗੈਸਕੇਟਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਈਂਧਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਦਲਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਦਲੀ ਸਸਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਸਰਵਿਸਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਹਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।

ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਈਥੈਨੌਲ-ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਪੈਟਰੋਲ ਗੈਰ-ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਈਂਧਣ ਨਾਲੋਂ ਸਸਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲਾਗਤ ਲਾਭ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। 2020-21 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਈਥੈਨੌਲ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲੋਂ ਸਸਤਾ ਸੀ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਮਤ ਵਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਭਾਰ ਵਾਲੀ ਔਸਤ ਕੀਮਤ ਰਿਫਾਇੰਡ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਈਥੈਨੌਲ ਸਪਲਾਈ ਸਾਲ 2024-25 ਲਈ ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਔਸਤ ਖਰੀਦ ਲਾਗਤ 31.07.2025 ਤੱਕ, ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਜੀਐੱਸਟੀ 71.32 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਈ-20 ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ, ਓਐੱਮਸੀਐੱਸ ਇਸ ਖਰੀਦੇ ਗਏ ਈਥੈਨੌਲ ਦਾ 20% ਮੋਟਰ ਸਪਿਰਿਟ (MS) ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੀ-ਹੈਵੀ ਮੋਲਾਸੇਸ ਅਧਾਰਤ ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 46.66 ਰੁਪਏ (ESY 2021-22) ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 57.97 ਰੁਪਏ (ESY 2024-25) ਹੋ ਗਈ। ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੱਕੀ ਅਧਾਰਿਤ ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 52.92 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 71.86 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ। ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਈਥੈਨੌਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਈਥੈਨੌਲ  ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਈਥੈਨੌਲ ਮਿਸ਼ਰਣ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਚੋਣਵੇਂ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਅਤੇ ਕਾਰ ਮਾਲਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਅਤੇ ਉਲਝਣ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਝੂਠੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਈ-20 ਬਾਲਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਕਾਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਇਹ ਡਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਟਵੀਟ ਦੇ ਸਕ੍ਰੀਨਸ਼ੌਟ ਨੂੰ ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਡਰ ਅਤੇ ਉਲਝਣ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਗਲਤ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਈ-20 ਈਂਧਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਬੀਮੇ ਦੀ ਵੈਧਤਾ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਾਹਨ ਮਾਲਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਾਹਨ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਟਿਊਨਿੰਗ ਜਾਂ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬੇਨਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਰਵਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।

ਇਸ ਬਾਰੇ ਸ਼ੰਕਾਵਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਦੇਸ਼ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਈ20 ਵੱਲ ਵਧ ਸਕੇਗਾ। ਈ20 ਵੱਲ ਵਧਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਵਾਹਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਫੀਡ ਸਟੌਕ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਇਕਾਈਆਂ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਏਜੰਸੀਆਂ, ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਈਥੈਨੌਲ  ਉਤਪਾਦਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਜੇ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਮੌਜੂਦਾ ਰੋਡਮੈਪ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 31.10.2026 ਤੱਕ ਈ20 ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। 31.10.2026 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ-ਮੰਤਰਾਲਾ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣਾ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ, ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਅਤੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਫੈਸਲਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਅਜੇ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ, ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਈਂਧਣ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਬਦਲਾਅ ਖਪਤਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ।

*********

ਐੱਮਐੱਨ