କେନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରାମୀଣ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଶିବରାଜ ସିଂ ଚୌହାନ ଆଜି ଆଭାସୀ ମାଧ୍ୟମ ଏକ ଜାତୀୟ ସ୍ତରର ଜନସମ୍ପର୍କ ଅଭିଯାନ ‘‘ଜଳ ବିଭାଜିକା ଯାତ୍ରା’’ର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ଲୋକଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ପ୍ରକଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କୃଷି ସିଞ୍ଚାୟୀ ଯୋଜନାର ଜଳ ଛାୟା ବିକାଶ ଉପାଦାନ (ଡବ୍ଲୁଡିସି - ପିଏମକେଏସୱାଇ) ଅଧୀନରେ କରାଯାଉଥିବା ଜଳ ବିଭାଜିକା ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବ। ଏହି ଅବସରରେ କେନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରାମୀଣ ବିକାଶ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଚନ୍ଦ୍ର ଶେଖର ପେମ୍ମାସାନୀ ଏବଂ ଶ୍ରୀ କମଲେଶ ପାଶ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ଏବଂ ଜଳ ବିଭାଜିକା ଯାତ୍ରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସମାବେଶକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ। ରାଜ୍ୟ/କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ବିଭାଗୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ, ଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି- ପିଏମକେଏସୱାଇର କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ସହ ଜଡ଼ିତ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିଜ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏକକାଳୀନ ଯାତ୍ରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଜଳ ବିଭାଜିକା ଯାତ୍ରା ଶୁଭାରମ୍ଭ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମୋଟ 800 ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ଏବଂ ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଶିବରାଜ ସିଂହ ଚୌହାନ ଲୋକଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନର ଓ ଭବିଷ୍ୟତର ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ମୃତ୍ତିକା ଓ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏବଂ ସାରା ଦେଶରେ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି- ପିଏମକେଏସୱାଇ ପ୍ରକଳ୍ପର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏବଂ ସଫଳ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାରେ ଜନସମାଜର ସହଭାଗିତାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ଆଗ୍ରହର ସହିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି- ପିଏମକେଏସୱାଇର ସଫଳତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଲାଗି ସେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଯାତ୍ରା ଏକ ‘‘ଗୋଷ୍ଠୀ ପରିଚାଳିତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ’’ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ମଞ୍ଚ ପ୍ରଦାନ କରିବ । କ୍ଷେତ୍ର ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା କଳକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ କୃଷି ଉତ୍ପାଦକତା, ଜୀବିକା ଓ ପରିବେଶରେ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳର ସ୍ଥାୟୀ ପରିଚାଳନାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବ। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଜଳବିଭାଜିକା ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ନୂତନ କାର୍ଯ୍ୟର ଭୂମି ପୂଜନ, ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ସର୍ଗ, ଜଳବିଭାଜିକା ଉତ୍ସବ, ଜଳବିଭାଜିକା ପଞ୍ଚାୟତ, ପ୍ରକଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଳବିଭାଜିକା ଗାଇଡମାନଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ସ୍ୱୀକୃତି, ଭୂମି-ଜଳ ପିଚ୍ ଏବଂ ଶ୍ରମଦାନ ଆଦି ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କୁ ସ୍ଥାୟୀ ସମ୍ବଳ ପରିଚାଳନାର ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଦାନ କରିବ।

ଯାତ୍ରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଅବସରରେ ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ 2025 ଏବଂ 2026 ବର୍ଷ ପାଇଁ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି- ପିଏମକେଏସୱାଇ 2.0 ଅଧୀନରେ ‘ୱାଟରଶେଡ୍ ବା ଜଳବିଭାଜିକା-ଜନ ଭାଗିଦାରୀ ପ୍ରତିଯୋଗିତା’ ମଧ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ ‘ପବ୍ଲିକ୍-ପ୍ରାଇଭେଟ୍-ପିପୁଲ୍ ପାର୍ଟନରସିପ୍ (4ପି)’ କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ଗୋଷ୍ଠୀ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଜଳବିଭାଜିକା ପରିଚାଳନାର ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏହା ଏକ ଅନନ୍ୟ ମଡେଲ। ଏହା ଅଧୀନରେ ପ୍ରକଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସରକାରୀ ପାଣ୍ଠି ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟର ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯିବ ଏବଂ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ତଥା ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରତି ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ 20 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ। ଏଥିପାଇଁ ମୋଟ 70.80 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ 177ଟି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଲାଭାନ୍ୱିତ କରିବ। ଚଳିତ ବର୍ଷର ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପାଇଁ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ କରାଯିବ।

କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏହା ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତା କେବଳ ବିଭାଗୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ ନାହିଁ, ବରଂ ସାଧାରଣ ଜନତା ମଧ୍ୟ ଶ୍ରମଦାନ ଇତ୍ୟାଦି ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷମତା ଅନୁଯାୟୀ ଜଳ ଅମଳ ଢାଞ୍ଚାର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣରେ ଯୋଗଦାନ କରିବେ। ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ମୃତ୍ତିକା ଓ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ସୁସ୍ଥ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ଜନ ସଚେତନତା, ଜନ ଭାଗିଦାରୀ ଓ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆପଣାର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଏହି ଢାଞ୍ଚାଗୁଡ଼ିକର ଯତ୍ନ ନେବେ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିବେ।

ଏହି ଜଳବିଭାଜିକା ଯାତ୍ରାରେ 805ଟି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ପାଖାପାଖି 1 ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାହନ ଚଳାଚଳ ହେବ, ଯେଉଁଥିରେ 26ଟି ରାଜ୍ୟ ଏବଂ 2ଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର 6673ଟି ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ (13587ଟି ଗ୍ରାମ) ସାମିଲ ରହିଛି। ‘ୱାଟରଶେଡ୍ କୀ ପଞ୍ଚାୟତ’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ, ସ୍ଥାୟୀ ମୃତ୍ତିକା ଓ ଜଳ ପରିଚାଳନା ଅଭ୍ୟାସ ବିଷୟରେ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆଲୋଚନା ଆୟୋଜନ କରାଯିବ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି- ପିଏମକେଏସୱାଇ କାର୍ଯ୍ୟର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିବା ପ୍ରାୟ 8,000 ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରାଯିବ, ଯାହା ଜଳବିଭାଜିକା ସମୁଦାୟକୁ ଆହୁରି ଉତ୍ସାହିତ କରିବ।

ବିଭାଗ ଜଳ ବିଭାଜିକା ବିକାଶ ଉପରେ ଏକ ଲର୍ଣ୍ଣିଂ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମ (ଏଲଏମଏସ) ବିକଶିତ କରିଛି ଏବଂ ଡିଓଏଲଆରର ୱେବସାଇଟରେ ହୋଷ୍ଟ କରିଛି, ଯାହାକୁ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ଅଧିକ ଯୋଗଦାନ ପାଇଁ ମାଇ ଭାରତ ପୋର୍ଟାଲ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଲିଙ୍କ୍ କରାଯାଇଛି। ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ଏକ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଶ୍ରମଦାନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ।

ସାରା ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ‘ମାଇଁ ଭାରତ ପୋର୍ଟାଲ’ରେ ‘ଜଳ ବିଭାଜିକା ଯାତ୍ରା’ ପାଇଁ ଏକ ବିଶାଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି। ଏହା ଶ୍ରମଦାନ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ଯୁବ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ, ଜଳବିଭାଜିକା ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ମଜବୁତ କରିବ ଏବଂ ଡବ୍ଲୁଡିସି-ପିଏମକେଏସୱାଇ 2.0 ଯୋଜନାର ଉନ୍ନତ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଏହା ଜଳବିଭାଜିକା କର୍ମୀ ଏବଂ ନେତାମାନଙ୍କର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ୟାଡର ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହେବ।

*******

P.S.