વર્ષ 2024 ભારતીય રમત-ગમત માટે ખૂબ જ મહત્ત્વનું રહ્યું છે, જેમાં રાષ્ટ્રએ વૈશ્વિક ફલક પર અભૂતપૂર્વ સફળતા હાંસલ કરી છે. પેરિસ પેરાલિમ્પિક ગેમ્સમાં રેકોર્ડ બ્રેકિંગ પ્રદર્શનથી માંડીને ચેસમાં ઐતિહાસિક જીત અને રમતગમતમાં મહિલાઓની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવા સુધી, ભારતે અનેક શાખાઓમાં તેની વધતી જતી કુશળતાનું પ્રદર્શન કર્યું છે. આ નોંધપાત્ર સિદ્ધિઓ, અભૂતપૂર્વ પહેલો અને રમતવીરોના સશક્તીકરણ પર નવેસરથી ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને, રમતગમતની ઉત્કૃષ્ટતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને ભાવિ પેઢીઓને પ્રેરણા આપવા માટે રાષ્ટ્રની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

2024ના પેરિસ ઓલિમ્પિક અને પેરાલિમ્પિક રમતોમાં ભારતની નોંધપાત્ર સફળતા

ભારતે પેરિસ ઓલિમ્પિક રમતોત્સવ 2024 માં તેની ભાગીદારી પૂર્ણ કરી હતી, જેમાં 1 રજત અને 5 બ્રોન્ઝ સહિત 6 ચંદ્રકોનો સમાવેશ થાય છે. શૂટિંગની શિસ્તએ આ સિદ્ધિમાં પાયાની ભૂમિકા ભજવી હતી, જેમાં એથ્લીટ મનુ ભાકેર, સરબજોત સિંઘ, અને સ્વપ્નિલ કુસાલેએ ત્રણ બ્રોન્ઝ મેડલ પોતાના નામે કર્યા હતા. આ ઉપરાંત નીરજ ચોપરાએ જેવલીન થ્રોમાં સિલ્વર મેડલ, અમન સેહરાવતે કુસ્તીમાં બ્રોન્ઝ મેડલ મેળવ્યો હતો, અને ભારતીય હોકી ટીમે તેના બ્રોન્ઝ મેડલનો સફળતાપૂર્વક બચાવ કર્યો હતો. રાષ્ટ્રીય ગૌરવની ક્ષણમાં, 15 ઓગસ્ટ 2024 ના રોજ લાલ કિલ્લા પર સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી દરમિયાન તમામ મેડલ વિજેતા રમતવીરોને વિશેષ અતિથિ તરીકે આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ પછી, તેઓએ માનનીય વડા પ્રધાન સાથે વાતચીત કરી.

28 ઓગસ્ટથી 8 સપ્ટેમ્બર, 2024 સુધી આયોજિત પેરિસ પેરાલિમ્પિક ગેમ્સ 2024માં ભારતે અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી ટુકડી સાથે ઇતિહાસ રચ્યો હતો. ભારતના એથ્લીટ્સે અસાધારણ દેખાવ કરતાં 7 ગોલ્ડ, 9 સિલ્વર અને 13 બ્રોન્ઝ સહિત 29 મેડલ્સ જીતીને મેડલ ટેલીમાં 18મું સ્થાન નિશ્ચિત કર્યું હતુ. આ ઐતિહાસિક પ્રદર્શન પેરાલિમ્પિક ઇતિહાસમાં દેશની અત્યાર સુધીની સર્વશ્રેષ્ઠ સિદ્ધિ છે.

ચેસમાં ગ્રાઉન્ડબ્રેકિંગ સિદ્ધિઓ: ફિડે ચેસ ઓલિમ્પિયાડ અને વર્લ્ડ ચેસ ચેમ્પિયનશીપ

હંગેરીના બુડાપેસ્ટમાં ચાલી રહેલા 45માં ફિડે ચેસ ઓલિમ્પિયાડમાં ભારતની ચેસની કુશળતાએ નવી ઉંચાઈએ પહોંચી હતી, જ્યાં ભારતીય મેન્સ અને વિમેન્સ ચેસ ટીમોએ બંને ગોલ્ડ મેડલ જીતીને ઈતિહાસ રચી દીધોનથી. ગુકેશ ડી, પ્રગ્નાન્ધા આર, અર્જુન એરિગાઇસી, અને વિદિત ગુજરાતી જેવા શાનદાર ખેલાડીઓ ધરાવતી મેન્સ ટીમે સ્પર્ધામાં પ્રભુત્વ જમાવ્યું હતું અને 11માંથી 10 મેચ જીતી હતી અને અંતિમ રાઉન્ડમાં સ્લોવેનિયાને હરાવ્યું હતું. ગુકેશ ડી અને અર્જુન એરિગાઇએ તેમના અપવાદરૂપ પ્રદર્શન માટે વ્યક્તિગત ગોલ્ડ મેડલ મેળવ્યા હતા.

હરિકા દ્રોણાવલ્લી, વૈશાલી આર, દિવ્યા શ્મુખ, વન્તિકા અગ્રવાલ અને તાનિયા સચદેવની બનેલી ભારતીય મહિલા ટીમે પ્રારંભિક આંચકાઓને વટાવીને અંતિમ રાઉન્ડમાં અઝરબૈજાનને હરાવીને ટાઇટલ નિશ્ચિત કરી લીધું હતું. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભારતના યુવા ચેસ ખેલાડીઓની ઐતિહાસિક સિદ્ધિ બદલ પ્રશંસા કરી હતી અને ભારતીય ચેસ ઇતિહાસમાં આ નોંધપાત્ર સિદ્ધિની ઉજવણી કરતા નવી દિલ્હીમાં વડા પ્રધાન દ્વારા વિજેતા ટીમોનું સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું.

ડી.ગુકેશે અસાધારણ સિદ્ધિ મેળવતા 2024માં સિંગાપોરમાં યોજાયેલી વર્લ્ડ ચેસ ચેમ્પિયનશીપમાં ચીનના ડિંગ લિરેનને હરાવીને સૌથી યુવા વયે વર્લ્ડ ચેસ ચેમ્પિયન તરીકેનો ઈતિહાસ પણ રચી દીધોનથી.

અસ્મિતા મહિલા લીગ સાથે મહિલા રમતોને પ્રોત્સાહન આપવું

એસ્મિતા (એક્શન મારફતે પ્રેરણાદાયી મહિલાઓ દ્વારા રમતગમતના માઇલસ્ટોન હાંસલ કરવા) મહિલા લીગનું સમગ્ર દેશમાં 20 રમત-ગમતની શાખાઓમાં આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં નાનામાં નાના શહેરો અને ગામડાઓમાંથી પણ મહિલા એથ્લેટ્સને સામેલ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. અત્યાર સુધીમાં 766 સ્પર્ધાઓ યોજાઈ છે, જેમાં 83,763 મહિલા રમતવીરોએ આ પહેલમાં ભાગ લીધો છે, જેણે રમતગમતમાં મહિલા સશક્તીકરણ માટે ભારતની પ્રતિબદ્ધતાને વધુ મજબૂત કરી છે.

કીર્તિ (ખેલો ઇન્ડિયા રાઇઝિંગ ટેલેન્ટ આઇડેન્ટિફિકેશન) પ્રોગ્રામ

કીર્તિ (ખેલો ઇન્ડિયા રાઇઝિંગ ટેલેન્ટ આઇડેન્ટિફિકેશન) કાર્યક્રમે સમગ્ર ભારતમાં રમતગમતની યુવા પ્રતિભાઓને ઓળખવા માટે નોંધપાત્ર હરણફાળ ભરી છે. કાર્યક્રમના બે તબક્કા પૂર્ણ કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં આધુનિક ટેકનોલોજી અને શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. 9 થી 18 વર્ષની વયના શાળાએ જતા બાળકોની ઓળખ કરવા માટે દેશભરમાં 1.8 લાખથી વધુ મૂલ્યાંકન હાથ ધરવામાં આવ્યા છે, જે એકીકૃત અને કાર્યક્ષમ પ્રતિભા ઓળખ પ્રણાલીને સુનિશ્ચિત કરે છે.

રિસેટ (નિવૃત્ત સ્પોર્ટસપર્સન એમ્પાવરમેન્ટ ટ્રેનિંગ) પ્રોગ્રામ

નિવૃત્ત રમતવીરોને સશક્ત બનાવવાના હેતુથી 29 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ રીસેટ (નિવૃત્ત સ્પોર્ટસપર્સન એમ્પાવરમેન્ટ ટ્રેનિંગ) પ્રોગ્રામની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. આ કાર્યક્રમ નિવૃત્ત રમતવીરોને જરૂરી જ્ઞાન અને કૌશલ્યથી સજ્જ કરે છે, જેનાથી તેઓ કારકિર્દીના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વધુ રોજગાર મેળવી શકે છે. અત્યાર સુધીમાં 18 શાખાઓમાં 14 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના કુલ 30 તાલીમાર્થીઓએ સફળતાપૂર્વક તાલીમ પૂર્ણ કરી છે.

AP/IJ/GP/JD