22 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ વોરસોમાં યોજાયેલી વાટાઘાટો દરમિયાન ભારત અને પોલેન્ડના વડા પ્રધાનો દ્વારા યોજાયેલી સર્વસંમતિના આધારે અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીની સ્થાપના દ્વારા રચાયેલા દ્વિપક્ષીય સહકારમાં ગતિને માન્યતા આપીને, બંને પક્ષો પાંચ વર્ષની એક્શન પ્લાન ઘડવા અને અમલમાં મૂકવા સંમત થયા હતા, જે વર્ષ 2024-2028 માં દ્વિપક્ષીય સહયોગને પ્રાથમિકતા તરીકે માર્ગદર્શન આપશે:
રાજકીય સંવાદ અને સુરક્ષા સહકાર

બંને પક્ષો વિદેશ મંત્રીઓ વચ્ચે નિયમિત સંપર્કો જાળવશે અને તેઓ આ આદાનપ્રદાન માટે દ્વિપક્ષીય અને બહુપક્ષીય એમ બંનેનો ઉપયોગ કરશે.

બંને પક્ષો સંયુક્ત રાષ્ટ્રનાં ઘોષણાપત્રની ભાવનામાં બહુપક્ષીય સહકારમાં પ્રદાન કરવા કેસ-બાય-કેસનાં આધારે એકબીજાની આકાંક્ષાઓને ટેકો આપવા વિચારણા કરશે.

બંને પક્ષો વિદેશી સંબંધોના પ્રભારી નાયબ પ્રધાનના સ્તરે વાર્ષિક રાજકીય સંવાદ યોજવાની ખાતરી કરશે.

બંને પક્ષો સંરક્ષણ ઉદ્યોગો વચ્ચે સંપર્કને પ્રોત્સાહન આપવા, સૈન્ય ઉપકરણોનું આધુનિકીકરણ કરવા અને બાકી રહેલી સમસ્યાઓનું સમાધાન કરવા માટે સુરક્ષા અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં સહકાર પર નિયમિત ચર્ચાવિચારણા કરવા પ્રસ્તુત સંસ્થાઓને પ્રોત્સાહિત કરશે.

બંને પક્ષોએ નિર્ણય લીધો છે કે સંરક્ષણ સહકાર માટે સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથનો આગામી રાઉન્ડ 2024 માં યોજાશે.

વેપાર અને રોકાણ

હાઈ-ટેક, કૃષિ, એગ્રિટેક, ફૂડ ટેક, ઊર્જા, આબોહવા, ગ્રીન ટેકનોલોજી, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, સ્માર્ટ સિટીઝ, સંરક્ષણ, હેલ્થકેર, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને ખાણકામમાં રહેલી તકોને માન્યતા આપીને બંને પક્ષો વર્ષ 2024ના અંતમાં યોજાનારી આગામી જોઇન્ટ કમિશન ફોર ઇકોનોમિક કોઓપરેશન (જેસીઇસી)ની બેઠક દરમિયાન આ ક્ષેત્રોમાં વધુ સહકારની સંભાવનાઓ ચકાસશે.

બંને પક્ષો દર પાંચ વર્ષે ઓછામાં ઓછી બે વાર જેસીઇસીની બેઠકોનું આયોજન કરવાનો પ્રયાસ કરશે, જેમાં જરૂર પડ્યે વધુ વારંવાર બેઠકો યોજાવાની શક્યતા છે.

બંને પક્ષો સંતુલિત દ્વિપક્ષીય વેપાર પ્રાપ્ત કરવા અને વેપાર અને રોકાણને સરળ બનાવવા માટે તમામ મુદ્દાઓનું સમાધાન કરવા તરફ કામ કરશે.

બંને પક્ષો સપ્લાય ચેઇનની સ્થિતિસ્થાપકતા વધારવા અને વેપાર પરનાં અવલંબન સાથે સંબંધિત જોખમોને ઘટાડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને આર્થિક સુરક્ષામાં સહકાર વધારશે.

આબોહવા, ઊર્જા, ખાણકામ, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી

બંને પક્ષો સર્ક્યુલર ઇકોનોમી અને વેસ્ટ-વોટર મેનેજમેન્ટ માટે સ્થાયી અને પર્યાવરણને અનુકૂળ ટેકનોલોજીકલ સોલ્યુશન્સમાં તેમનો સહકાર વધારશે.

ઊર્જા સુરક્ષા માટે સ્થાનિક પુરવઠા પર તેમની ઐતિહાસિક નિર્ભરતાને સ્વીકારીને બંને પક્ષો સ્વચ્છ ઊર્જા અભિગમોને આગળ વધારવા અને સ્વચ્છ કોલસાની ટેકનોલોજીમાં સહકારની સંભાવનાઓ ચકાસવા સંયુક્તપણે કામ કરશે, જેથી પર્યાવરણને લગતી અસરને ઘટાડી શકાય.

નવીનતાની નિર્ણાયક ભૂમિકા અને મહત્ત્વપૂર્ણ ખનિજોનાં વધતાં મહત્ત્વને સમજીને બંને પક્ષો અત્યાધુનિક ખાણકામ વ્યવસ્થાઓ, હાઈ-ટેક મશીનરી, અગ્રણી સુરક્ષા માપદંડો પર જોડાણ કરશે તથા ખાણકામ સાથે સંબંધિત ઉદ્યોગોમાં આદાન-પ્રદાન અને સહકારમાં વધારો કરશે.

બંને પક્ષો અંતરિક્ષ અને વાણિજ્યિક અંતરિક્ષ પ્રણાલીના સુરક્ષિત, સ્થાયી અને સુરક્ષિત ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સહયોગ સમજૂતી કરવા પર કામ કરવા સંમત થયા હતા. તેઓ માનવ અને રોબોટિક સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પણ સંમત થયા હતા.

પોલેન્ડ આંતરરાષ્ટ્રીય ઊર્જા એજન્સીમાં જોડાવાની ભારતની મહત્ત્વાકાંક્ષાને માન્યતા આપે છે.

પરિવહન અને જોડાણ

બંને પક્ષો પરિવહન માળખાગત સુવિધાના ક્ષેત્રમાં સહકાર વિકસાવવાની સંભાવનાઓ ચકાસશે.

બંને પક્ષો ફ્લાઇટ કનેક્શન્સના વધુ વિસ્તરણ અંગે ચર્ચા કરીને અને આગળ વધીને તેમના દેશો અને સંબંધિત પ્રદેશો વચ્ચે કનેક્ટિવિટી વધારવાનું કામ કરશે.

આતંકવાદ

બંને પક્ષોએ તમામ સ્વરૂપો અને અભિવ્યક્તિઓમાં આતંકવાદની સ્પષ્ટ નિંદાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે કોઈ પણ દેશે આતંકવાદી કૃત્યોને નાણાં, યોજના, ટેકો અથવા આચરનારાઓને સુરક્ષિત આશ્રય સ્થાન પૂરું પાડવું જોઈએ નહીં. બંને પક્ષો તમામ આતંકવાદીઓ સામે નક્કર પ્રયાસો કરશે, જેમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ 1267 પ્રતિબંધ સમિતિ દ્વારા સૂચિબદ્ધ જૂથો સાથે સંકળાયેલા વ્યક્તિઓને નિયુક્ત કરવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.

સાયબર સુરક્ષા

આર્થિક અને સામાજિક વિકાસ માટે સાયબર સુરક્ષાનાં મહત્ત્વપૂર્ણ મહત્ત્વને સમજીને બંને પક્ષો આઇસીટી સાથે સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં ઘનિષ્ઠ આદાનપ્રદાન અને આદાનપ્રદાનમાં વધારો કરશે, જેમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સહકાર, કાયદાકીય અને નિયમનકારી સમાધાનો, ન્યાયિક અને પોલીસ પ્રવૃત્તિઓ, સાયબર હુમલાઓ, જાગૃતિ-નિર્માણ અને શૈક્ષણિક કાર્યક્રમો, વૈજ્ઞાનિક અને ટેકનોલોજીકલ સંશોધન અને વિકાસ પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.  વ્યાપાર અને આર્થિક આદાન-પ્રદાન.

બંને

પક્ષોએ પારસ્પરિક હિતનાં ક્ષેત્રો પર માહિતીનું આદાનપ્રદાન કરીને, સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતો વચ્ચે સંપર્ક વધારીને અને બંને દેશોમાં સ્વાસ્થ્ય સંસ્થાઓ વચ્ચે સહકારને ટેકો આપીને સ્વાસ્થ્યનાં ક્ષેત્રમાં સહયોગને મજબૂત કરવાની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો છે.

લોકોથી લોકો વચ્ચેનું જોડાણ અને સાંસ્કૃતિક સહકાર

બંને પક્ષો સામાજિક સુરક્ષા પરના કરારના અમલીકરણ માટે સાથે મળીને કામ કરશે અને તેઓ આ સંબંધમાં તેમની સંબંધિત આંતરિક કાનૂની પ્રક્રિયાઓ પૂર્ણ કરવા માટે પ્રયત્નો કરશે.

બંને પક્ષો બંને દેશોની સાંસ્કૃતિક સંસ્થાઓ અને સંગઠનો વચ્ચે સહકારને મજબૂત બનાવશે. બંને પક્ષો બંને દેશોના કલાકારો, ભાષાના નિષ્ણાતો, વિદ્વાનો અને સાંસ્કૃતિક સંસ્થાઓ વચ્ચેના આદાનપ્રદાનને મજબૂત બનાવશે. તેઓ તેમની થિંક ટેન્ક્સ અને નિષ્ણાતો વચ્ચે સહકાર અને સંવાદ સ્થાપિત કરવાની પણ શોધ કરશે.

બંને પક્ષો ઉચ્ચ શિક્ષણમાં સહકારને મજબૂત કરવા અને બંને બાજુની યુનિવર્સિટીઓને સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ યોજવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સાથે મળીને કામ કરશે. તેઓ સંબંધિત અધિકારીઓને બંને દેશોમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ વચ્ચે ભાગીદારી સ્થાપિત કરવા માટે પણ પ્રોત્સાહિત કરશે.

બંને પક્ષોએ પારસ્પરિક સમજણ ઊભી કરવા અને દ્વિપક્ષીય સાંસ્કૃતિક સંબંધોને પ્રોત્સાહન આપવા શિક્ષણ અને ભાષાકીય અને સાંસ્કૃતિક આદાનપ્રદાનનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે પોલેન્ડમાં હિંદી અને ભારતીય અભ્યાસોની ભૂમિકાને પણ માન્યતા આપી હતી તથા ભારતમાં પોલેન્ડની ભાષા અને સંસ્કૃતિના અભ્યાસને પણ માન્યતા આપી હતી તથા ભારતમાં વિવિધ યુનિવર્સિટીઓમાં પોલિશ ભાષા શીખવવા માટે પોલેન્ડની રાષ્ટ્રીય એજન્સી અને સંબંધિત ભારતીય એજન્સીઓ વચ્ચે થયેલી સમજૂતી પર કામ કરવા સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી.

બંને પક્ષો પ્રવાસન ક્ષેત્રમાં સહયોગને મજબૂત કરીને બંને દિશાઓમાં પ્રવાસીઓના પ્રવાહનું વિસ્તરણ કરવાનું ચાલુ રાખશે. આમાં પ્રવાસન મિશનનું આયોજન, પ્રભાવકો અને ટ્રાવેલ એજન્સીઓ માટે ફેમિલી ટ્રિપ્સની વ્યવસ્થા કરવી અને બંને દેશોમાં પર્યટન મેળાઓ અને રોડ શોમાં ભાગ લેવાનો સમાવેશ થાય છે.

રાજદ્વારી સંબંધોની સ્થાપનાની 75મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરવા બંને પક્ષો રાજદ્વારી મિશનો દ્વારા આયોજિત દરેક અન્ય દેશોમાં સાંસ્કૃતિક ઉત્સવોનું આયોજન કરશે. આવા વિશેષ કાર્યક્રમોની તારીખો પરસ્પર પરામર્શમાં નક્કી કરવામાં આવશે.

બંને પક્ષો વિદ્યાર્થી આદાન-પ્રદાન કાર્યક્રમને પણ પ્રોત્સાહન આપશે અને યુવા પેઢી સાથે પારસ્પરિક સમજણનું નિર્માણ કરશે.

ભારત-યુરોપિયન યુનિયન

શાંતિ, સ્થિરતા અને સમૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવામાં નોંધપાત્ર ભૂમિકા સાથે યુરોપિયન યુનિયન અને ભારત ચાવીરૂપ આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારો છે એ વાતનો સ્વીકાર કરીને બંને પક્ષો ભારત-યુરોપિયન યુનિયન વચ્ચે ચાલી રહેલા વેપાર અને રોકાણ અંગેની વાટાઘાટો, ભારત-ઇયુ ટ્રેડ એન્ડ ટેકનોલોજી કાઉન્સિલ (ટીટીસી)ની કામગીરીને વહેલાસર સંપન્ન કરવા અને વેપારમાં ભારત-ઇયુ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને આગળ વધારવા ભારત-ઇયુ કનેક્ટિવિટી પાર્ટનરશિપના અમલીકરણ, નવી ટેકનોલોજી, અને સલામતીને ટેકો આપશે. .

બંને પક્ષો એક્શન પ્લાનનાં અમલીકરણ પર નિયમિત પણે નજર રાખવાનું સુનિશ્ચિત કરશે, જેમાં વાર્ષિક રાજકીય પરામર્શ પ્રવૃત્તિઓની સમીક્ષા અને અપડેટ કરવા માટેની પ્રાથમિક વ્યવસ્થા છે. એક્શન પ્લાનને વધુ પાંચ વર્ષના સમયગાળા માટે લંબાવવાનો નિર્ણય વિદેશ બાબતોના પ્રભારી સંબંધિત પ્રધાનો દ્વારા અપનાવવામાં આવશે.

AP/GP/JD