પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી MPoxની સ્થિતિ પર સતત નજર રાખી રહ્યા છે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની સલાહ મુજબ પ્રધાનમંત્રીનાં અગ્ર સચિવ ડૉ. પી કે મિશ્રાએ દેશમાં MPox માટે સજ્જતાની સ્થિતિ અને જાહેર સ્વાસ્થ્ય સાથે સંબંધિત પગલાંઓની સમીક્ષા કરવા માટે એક ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. 

નોંધનીય છે કે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) એ તેના વ્યાપ અને આફ્રિકાના ઘણા ભાગોમાં ફેલાયેલાને ધ્યાનમાં રાખીને 14 ઓગસ્ટ 2024 ના રોજ ફરીથી એમપોક્સ પબ્લિક હેલ્થ ઇમરજન્સી ઓફ ઇન્ટરનેશનલ કન્સર્ન (પીએચઇઆઇસી) જાહેર કરી છે. ડબ્લ્યુએચઓના અગાઉના નિવેદન મુજબ, વૈશ્વિક સ્તરે 2022થી અત્યાર સુધીમાં 116 દેશોના 99,176 કેસ અને 208 મૃત્યુ MPoxને કારણે નોંધાયા છે. ત્યારબાદ, તેઓએ અહેવાલ આપ્યો છે કે ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગોમાં એમપોક્સના કેસોમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. ગયા વર્ષે, નોંધાયેલા કેસોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો હતો, અને પહેલેથી જ આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં નોંધાયેલા કેસોની સંખ્યા ગયા વર્ષના કુલ કરતા વધી ગઈ છે, જેમાં 15,600થી વધુ કેસ અને 537 મૃત્યુ થયા છે. ડબ્લ્યુએચઓ દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય ચિંતાની જાહેર આરોગ્ય કટોકટીની 2022ની ઘોષણા પછી, ભારતમાં 30 કેસ નોંધાયા હતા. એમપોક્સનો છેલ્લો કેસ માર્ચ 2024માં મળી આવ્યો હતો. 

ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકમાં એવી માહિતી આપવામાં આવી હતી કે, હાલની સ્થિતિએ દેશમાં એમપોક્સનો કોઈ કેસ નોંધાયો નથી. હાલના મૂલ્યાંકન મુજબ, સતત ટ્રાન્સમિશન સાથે મોટા ફાટી નીકળવાનું જોખમ ઓછું છે.

પ્રધાનમંત્રીના અગ્ર સચિવને જણાવવામાં આવ્યું હતું કે, એમપોક્સ ચેપ સામાન્ય રીતે 2-4 અઠવાડિયાની વચ્ચે સ્વ-મર્યાદિત હોય છે; એમપોક્સના દર્દીઓ સામાન્ય રીતે સહાયક તબીબી સંભાળ અને સંચાલન સાથે સાજા થાય છે. ચેપગ્રસ્ત દર્દી સાથે લાંબા સમય સુધી અને નજીકના સંપર્ક દ્વારા એમપોક્સ ટ્રાન્સમિશન થાય છે. તે મોટાભાગે જાતીય માર્ગ, દર્દીના શરીર/જખમ પ્રવાહી સાથે સીધો સંપર્ક, અથવા ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના દૂષિત કપડાં/શણના પ્રવાહ દ્વારા થાય છે.

આરોગ્ય સચિવ દ્વારા જણાવવામાં આવ્યું હતું કે, છેલ્લા એક અઠવાડિયામાં નીચે મુજબના પગલાં લેવામાં આવ્યા છે:

ભારતના જોખમનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે 12 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ (એનસીડીસી) દ્વારા નિષ્ણાતોની એક બેઠક બોલાવવામાં આવી હતી.

નવા વિકાસને પકડવા માટે એનસીડીસી દ્વારા અગાઉ જારી કરવામાં આવેલી એમપોક્સ પર એક ચેપી રોગ (સીડી) ચેતવણીને અપડેટ કરવામાં આવી રહી છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈમથકો (પોર્ટ્સ ઑફ એન્ટ્રી) ખાતે આરોગ્ય ટીમોની સંવેદનશીલતા હાથ ધરવામાં આવી છે.  

એવી પણ માહિતી આપવામાં આવી હતી કે આજે સવારે, ડિરેક્ટર જનરલ હેલ્થ સર્વિસીસ (ડીજીએચએસ) દ્વારા 200થી વધુ સહભાગીઓ સાથે એક વીડિયો કોન્ફરન્સ બોલાવવામાં આવી હતી. આ સંદર્ભે રાજ્યો અને બંદરોમાં ઇન્ટિગ્રેટેડ ડિસીઝ સર્વેલન્સ પ્રોગ્રામ (આઇડીએસપી) એકમો સહિત રાજ્ય સ્તરે આરોગ્ય અધિકારીઓને સંવેદનશીલ બનાવવામાં આવ્યા હતા.

પ્રધાનમંત્રીનાં અગ્ર સચિવ ડૉ. પી. કે. મિશ્રાએ સૂચના આપી હતી કે, સર્વેલન્સ વધારવામાં આવે અને કેસોની તાત્કાલિક તપાસ માટે અસરકારક પગલાં લેવામાં આવે. તેમણે વધુમાં નિર્દેશ આપ્યો કે પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓ નેટવર્કને વહેલા નિદાન માટે તૈયાર કરવું જોઈએ. હાલમાં ૩૨ લેબ પરીક્ષણ માટે સજ્જ છે.

ડો.પી.કે.મિશ્રાએ નિર્દેશ આપ્યો હતો કે રોગના નિવારણ અને સારવાર માટેના પ્રોટોકોલ મોટા પાયે પ્રસારિત થઈ શકે છે. તેમણે રોગના સંકેતો અને લક્ષણો અને સર્વેલન્સ સિસ્ટમને સમયસર સૂચનાની જરૂરિયાત અંગે આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતાઓ વચ્ચે જાગૃતિ અભિયાન પર ભાર મૂક્યો હતો.

આ બેઠકમાં નીતિનાં સભ્ય ડૉ. વી. કે. પૌલ, સચિવ (સ્વાસ્થ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ) શ્રી અપૂર્વ ચંદ્રા, સચિવ (સ્વાસ્થ્ય સંશોધન) ડૉ. રાજીવ બહલ, સભ્ય સચિવ (રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળ) શ્રી કૃષ્ણ એસ વાત્સા, સચિવ શ્રી સંજય જાજુ, સચિવ (માહિતી અને પ્રસારણ) શ્રી સંજય જાજુ અને અન્ય મંત્રાલયોનાં અધિકારીઓ સહિત નિયુક્ત ગૃહ સચિવ શ્રી ગોવિંદ મોહન ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

AP/GP/JD