પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે આજે માર્કેટિંગ સિઝન 2024-25 માટે તમામ ફરજિયાત ખરીફ પાકો માટે લઘુતમ ટેકાનાં ભાવ (એમએસપી)માં વધારાને મંજૂરી આપી હતી.

સરકારે માર્કેટિંગ સીઝન 2024-25 માટે ખરીફ પાકોની એમએસપીમાં વધારો કર્યો છે, જેથી ઉત્પાદકોને તેમના ઉત્પાદન માટે લાભદાયક કિંમતો સુનિશ્ચિત કરી શકાય. ગત વર્ષની સરખામણીએ એમએસપીમાં સૌથી વધુ સંપૂર્ણ વધારાની ભલામણ તેલીબિયાં અને કઠોળ એટલે કે નાઈજરસીડ (રૂ. 983/- પ્રતિ ક્વિન્ટલ) અને ત્યારબાદ તલ (રૂ. 632/- પ્રતિ ક્વિન્ટલ) અને તુવેર/અરહર (રૂ. 550/- પ્રતિ ક્વિન્ટલ) કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે.

માર્કેટિંગ સીઝન 2024-25 માટે તમામ ખરીફ પાકો માટે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ

ક્વિન્ટલ દીઠ રૂ.

*ખર્ચનો ઉલ્લેખ કરે છે જેમાં ભાડેથી લેવામાં આવેલા માનવ મજૂરી, બળદ મજૂરી / મશીન મજૂરી, જમીનમાં ભાડાપટ્ટા માટે ચૂકવવામાં આવતું ભાડુ, બિયારણ, ખાતર, સિંચાઈ ખર્ચ, ઓજારો અને ખેતરની ઇમારતો પર ઘસારા, કાર્યકારી મૂડી પરનું વ્યાજ, પંપ સેટના સંચાલન માટે ડીઝલ / વીજળી, પરચૂરણ ખર્ચ અને કૌટુંબિક મજૂરીનું મૂલ્ય વગેરે જેવા તમામ ચૂકવેલ ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે, 

ડાંગર (ગ્રેડ એ), જુવાર (માલદાંડી) અને કપાસ (લોંગ સ્ટેપલ) માટે ખર્ચની માહિતી અલગથી સંકલિત કરવામાં આવતી નથી.

માર્કેટિંગ સીઝન 2024-25 માટે ખરીફ પાકો માટે એમએસપીમાં વધારો કેન્દ્રીય બજેટ 2018-19માં અખિલ ભારતીય ભારિત સરેરાશ ઉત્પાદન ખર્ચના ઓછામાં ઓછા 1.5 ગણાના સ્તરે એમએસપી નક્કી કરવાની જાહેરાતને અનુરૂપ છે. ખેડૂતોને તેમના ઉત્પાદન ખર્ચ કરતાં અપેક્ષિત માર્જિન બાજરી (77 ટકા) અને ત્યારબાદ તુવેર (59 ટકા)ના કિસ્સામાં સૌથી વધુ હોવાનો અંદાજ છે.  મકાઈ (54%) અને અડદ (52%). બાકીના પાકો માટે ખેડૂતોને તેમના ઉત્પાદન ખર્ચ કરતાં માર્જિન 50 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે.

તાજેતરના વર્ષોમાં, સરકાર આ પાકો માટે ઊંચી એમએસપી ઓફર કરીને કઠોળ અને તેલીબિયાં જેવા અનાજ અને પોષક-અનાજ / શ્રી અન્ના જેવા અનાજ સિવાયના પાકના વાવેતરને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.

ખરીફ માર્કેટિંગ સિઝન હેઠળ આવરી લેવાયેલા 14 પાકો માટે વર્ષ 2003-04થી 2013-14ના સમયગાળા દરમિયાન બાજરા માટે લઘુતમ લઘુતમ સંપૂર્ણ વધારો ક્વિન્ટલદીઠ રૂ.745 અને મગ માટે મહત્તમ સંપૂર્ણ વધારો ક્વિન્ટલદીઠ રૂ.3,130 થયો હતો જ્યારે વર્ષ 2013-14થી 2023-24ના ગાળા દરમિયાન મકાઈ માટે લઘુતમ લઘુતમ લઘુતમ વધારો ક્વિન્ટલદીઠ રૂ.780/- હતો અને મહત્તમ સંપૂર્ણ વધારો રૂ.4, નાઈજરસીડ માટે પ્રતિ ક્વિન્ટલ 234/- રૂ. તેની વિગતો પરિશિષ્ટ-1માં આપવામાં આવી છે.

વર્ષ 2004-05થી વર્ષ 2013-14નાં સમયગાળા દરમિયાન ખરીફ માર્કેટિંગ સિઝન અંતર્ગત આવરી લેવામાં આવેલા 14 પાકોની ખરીદી 4,675.98 લાખ મેટ્રિક ટન (એલએમટી) થઈ હતી, ત્યારે વર્ષ 2014-15થી 2023-24નાં ગાળા દરમિયાન આ પાકોની ખરીદી 7,108.65 એલએમટી હતી. વર્ષવાર વિગતો પરિશિષ્ટ-2માં છે.

વર્ષ 2023-24 માટે ઉત્પાદનના ત્રીજા આગોતરા અંદાજ મુજબ, દેશમાં અનાજનું કુલ ઉત્પાદન 3288.6 લાખ મેટ્રિક ટન (એલએમટી) થવાનો અંદાજ છે અને તેલીબિયાંનું ઉત્પાદન 395.9 એલએમટીને સ્પર્શી રહ્યું છે. વર્ષ 2023-24 દરમિયાન ચોખા, કઠોળ, તેલીબિયાં અને પોષક-અનાજ/શ્રી અન્ના અને કપાસનું ખરીફ ઉત્પાદન અનુક્રમે 1143.7 એલએમટી, 68.6 એલએમટી, 241.2 એલએમટી, 130.3 એલએમટી અને 325.2 લાખ ગાંસડી રહેવાનો અંદાજ છે.

પરિશિષ્ટ-I ક્વિન્ટલ દીઠ રૂ.

પરિશિષ્ટ-II

ખરીફ પાકની ખરીદી 2004-05થી 2013-14 અને 2014-15થી
2023-24

LMT માં

AP/GP/JD