মোৰ কেবিনেট সতীৰ্থ শ্ৰী পীয়ুষ গোৱাল জী, অনুপ্ৰিয়া পেটেল জী, সোম প্ৰকাশ জী, অন্যান্য গণ্যমান্য ব্যক্তি আৰু দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা আমাৰ সৈতে জড়িত ষ্টাৰ্ট-আপ ইক'চিষ্টেমৰ সকলো বন্ধু-বান্ধৱীলৈ ষ্টাৰ্ট-আপ মহাকুম্ভৰ বাবে শুভেচ্ছা জনাইছো।

বহুতে ষ্টাৰ্টআপ আৰম্ভ কৰে আৰু ৰাজনীতিত ই আৰু অধিক আৰু সেইবোৰ বাৰে বাৰে আৰম্ভ কৰিবলগীয়া হয়। আপোনালোক আৰু তেওঁলোকৰ মাজৰ পাৰ্থক্যটো হ’ল আপোনালোকে পৰীক্ষামূলক, যদি এটা সফল নহয়, তেন্তে আপোনালোকে লগে লগে আনটোলৈ আগবাঢ়ি যায়। এতিয়া ইয়াৰ দেৰি হৈ আহিছে।

বন্ধুসকল,

আজি যেতিয়া দেশখনে ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত এখন উন্নত ভাৰতৰ ৰোডমেপৰ কাম কৰি আছে, তেতিয়া মই অনুভৱ কৰোঁ যে এই ষ্টাৰ্টআপ মহাকুম্ভৰ গুৰুত্ব অতি বেছি। বিগত দশকবোৰত আমি দেখিছো যে ভাৰতে কেনেদৰে আই টি আৰু ছফটৱেৰ খণ্ডত নিজৰ চিন ৰাখিছে। এতিয়া আমি ভাৰতত উদ্ভাৱন আৰু ষ্টাৰ্ট-আপ সংস্কৃতিৰ ট্ৰেণ্ড ক্ৰমাগতভাৱে বৃদ্ধি পোৱা দেখিবলৈ পাইছো। আৰু সেয়েহে, ষ্টাৰ্টআপ জগতৰ পৰা অহা আপোনালোক সকলো বন্ধুৰ বাবে এই মহাকুম্ভত থকাটোৱে বহু কথা প্ৰতিপন্ন কৰিছে৷ আৰু বহি থাকোতে মই ভাবি আছিলো যে এই ষ্টাৰ্ট-আপবোৰ কেনেকৈ সফল হয়, কিয় সফল হয়, ইয়াত কি জিনিয়াছ উপাদান আছে যাৰ বাবে তেওঁলোক সফল হয়। গতিকে এটা ধাৰণা আহিল, আপোনালোকে সিদ্ধান্ত লোৱা উচিত যে মই সঠিক কৈছো নে ভুল কথা কৈছো। কোনটো আপোনালোকৰ দল যিয়ে এইটো আয়োজন কৰিছে। কাৰণ সাধাৰণতে ৰাজহুৱা জীৱন, উদ্যোগ বা ব্যৱসায়ত যদি কোনো সিদ্ধান্ত লোৱা হয়, তেন্তে সেয়া নিশ্চিতভাৱে চৰকাৰৰ সৈতে জড়িত। আৰু যেতিয়া চৰকাৰে কৰে, তেতিয়া প্ৰায় ৫ বছৰৰ সময়সূচী থাকে। লাহে লাহে গৈ আছে, ইয়াৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছে। আৰু সেইবাবেই সাধাৰণতে এটা মন থকা ব্যৱসায়ীয়ে ভাবে যে এয়া নিৰ্বাচনী বছৰ, এতিয়াৰ বাবে এৰি দিয়ক, এবাৰ নিৰ্বাচন শেষ হ’লে আমি চাম কেতিয়া নতুন চৰকাৰ গঠন হ’ব। তেনেকুৱাই হয় নে নহয়? কিন্তু নিৰ্বাচনৰ দিন ঘোষণা কৰা হৈছে। তাৰ পিছতো ইমান ডাঙৰ অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হৈছে। অৰ্থাৎ আগন্তুক পাঁচ বছৰত কি হ’ব সেয়া আপোনালোকে জানে। আৰু মই ভাবো আপোনালোকৰ মাজত উপস্থিত এই জিনিয়াছ বস্তুটোৱে ষ্টাৰ্টআপটোক সফল কৰি তুলিব।

ইয়াত বিনিয়োগকাৰী, ইনকিউবেটৰ, শিক্ষাবিদ, গৱেষক, উদ্যোগৰ সদস্য অৰ্থাৎ প্ৰকৃতাৰ্থত এইটোৱেই মহাকুম্ভ। ইয়াত যুৱ উদ্যোগীসকলৰ লগতে ভৱিষ্যত উদ্যোগীও আছে। আৰু আপোনালোকৰ যেনেকৈ জিনিয়াছ টেলেণ্ট আছে, মোৰো আছে। আৰু মই ইয়াক চিনি পাও, ইয়াত ভৱিষ্যতৰ উদ্যোগীসকলক দেখা পাওঁ। এনে পৰিস্থিতিত এই শক্তি, এই পৰিৱেশ, সঁচাকৈয়ে আচৰিত। পডছ আৰু প্ৰদৰ্শনী বিপনীৰ মাজেৰে পাৰ হৈ থাকোঁতে এই পৰিৱেশটো অনুভৱ কৰি আছিলো। আৰু বহু দূৰত একাংশ লোকেও শ্লোগান উত্থাপন কৰি আছিল। আৰু সকলোৱে নিজৰ নতুনত্বক অতি গৌৰৱেৰে দেখুৱাই আছিল। আৰু ইয়ালৈ আহি যিকোনো ভাৰতীয়ই অনুভৱ কৰিব যে তেওঁ আজিৰ ষ্টাৰ্টআপটো নহয় কাইলৈৰ ইউনিকৰ্ণ আৰু ডেকাকৰ্ণহে দেখিছে।

বন্ধুসকল,

আজি যদি ভাৰত গ্ল’বেল ষ্টাৰ্টআপ স্পেচৰ বাবে এক নতুন আশা, নতুন শক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে, তেন্তে ইয়াৰ আঁৰত আছে এক সুচিন্তিত দৃষ্টিভংগী। ভাৰতে সঠিক সময়ত সঠিক সিদ্ধান্ত লৈছিল আৰু সঠিক সময়ত ষ্টাৰ্টআপৰ কাম আৰম্ভ কৰিছিল। এতিয়া আপোনালোকে এই সন্মিলনখন অতি ডাঙৰ ৰূপত আয়োজন কৰিছে। কিন্তু যেতিয়া এই শব্দটোও আৰম্ভ হোৱা নাছিল। সেই সময়ত মই এটা সন্মিলন কৰিছিলোঁ। অতি কষ্টেৰে বিজ্ঞান ভৱনৰ আধা প্ৰেক্ষাগৃহ ভৰি পৰিল। চৰকাৰে কৰা দৰেই আমি পিছফালে থকা ঠাইখিনিও পূৰণ কৰিছিলোঁ৷ এইটো এটা ভিতৰৰ কথা, বাহিৰত নকবা। আৰু ইয়াত দেশৰ কিছু নতুন যুৱক-যুৱতী আৰু মই ষ্টাৰ্ট আপ ইণ্ডিয়া, ষ্টেণ্ড আপ ইণ্ডিয়া আৰম্ভ কৰিলোঁ, এই দিশত মোৰ এই প্ৰচেষ্টা আছিল। আৰু মই ইয়াত এটা আকৰ্ষণ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰিছিলো, যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত এটা বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰিব বিচাৰিছিলো, গতিকে সমগ্ৰ দেশৰ একাংশ লোকে গ্ৰহণ কৰা পদক্ষেপসমূহৰ সন্ধান কৰিলোঁ। ভাইহঁত, কোনোবাই চুকত কিবা এটা কৰিলে চাওঁক। আৰু মই ৫-৭ জন মানুহক ফোন কৰিছিলোঁ যে অনুগ্ৰহ কৰি তাত ভাষণ দিয়ক, মোৰ কথা কোনেও নুশুনিব। এতিয়া শুনো আহক। সেই সময়ৰ কথা কৈছোঁ। গতিকে মোৰ স্পষ্টকৈ মনত আছে যে সেই অনুষ্ঠানত এগৰাকী কন্যাই নিজৰ অভিজ্ঞতা বৰ্ণনা কৰিছিল। হয়তো তাইও ইয়াত বহি আছে, মই নাজানো আৰু তাই এগৰাকী থলুৱা বাঙালী আৰু তাইৰ মাক-দেউতাকে তাইক উপযুক্ত শিক্ষাৰে শিক্ষিত কৰি তুলিছিল।

তেওঁ নিজৰ অভিজ্ঞতা ক’লে। তেওঁ ক’লে, মই আৰু তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃও শিক্ষিত। সেয়ে তাই ক’লে, ঘৰলৈ যাওঁতে মায়ে সুধিলে কি কৰি আছা? বহুত পঢ়া-শুনা কৰি ইয়ালৈ আহিছিল। গতিকে তাই ক’লে যে মই এটা ষ্টাৰ্টআপ আৰম্ভ কৰিবলৈ ওলাইছো। গতিকে মাকে ক’লে যে তেওঁ বাংলাতে– সৰ্বনাশ, সৰ্বনাশ৷ অৰ্থাৎ ষ্টাৰ্ট আপ মানে ধ্বংস। তাৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা যাত্ৰাৰ এটা নমুনা ইয়াত দেখা যায়। দেশখনে ষ্টাৰ্টআপ ইণ্ডিয়া অভিযানৰ অধীনত ইনোভেটিভ ধাৰণাসমূহক এখন মঞ্চ প্ৰদান কৰি পুঁজিৰ উৎসৰ সৈতে সংযোগ কৰে। লগতে শিক্ষানুষ্ঠানত ইনকিউবেটৰ স্থাপনৰ অভিযান আৰম্ভ কৰে। আমি তেওঁৰ নাৰ্চাৰী অটল টেংকৰিং লেব আৰম্ভ কৰিলোঁ। শিক্ষাৰ দৰেই কে জি আৰম্ভণিৰ পৰাই আৰম্ভ হয়। আমি তেনেকৈয়ে আৰম্ভ কৰিলোঁ আৰু তাৰ পিছত মঞ্চ আগবাঢ়িল আৰু ইনকিউবেটৰ চেণ্টাৰ গঠন হ’বলৈ ধৰিলে। টায়াৰ-২, টায়াৰ-৩ চহৰৰ যুৱক-যুৱতীসকলেও নিজৰ ধাৰণাক ইনকিউবেট কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে। আজি সমগ্ৰ দেশখনে গৌৰৱেৰে ক’ব পাৰে যে আমাৰ ষ্টাৰ্টআপ ইক’চিষ্টেম কেৱল ডাঙৰ মেট্ৰ’ চহৰত সীমাবদ্ধ নহয়। আৰু শেহতীয়াকৈ এখন সৰু ছবিতো দেখুওৱা হৈছে। ই দেশৰ ৬০০ৰো অধিক জিলাত উপনীত হৈছে। অৰ্থাৎ ই এক সামাজিক সংস্কৃতিত পৰিণত হৈছে। আৰু এবাৰ সামাজিক সংস্কৃতি গঢ় লৈ উঠিলে তেতিয়া ইয়াক বন্ধ কৰাৰ কোনো কাৰণ নাথাকে। তেওঁ নতুন উচ্চতা অৰ্জন কৰি থাকে। ভাৰতৰ ষ্টাৰ্টআপ বিপ্লৱৰ নেতৃত্বত আজি দেশৰ সৰু সৰু চহৰৰ যুৱক-যুৱতীসকলে। কিছুমানে ভাবে যে আমাৰ ষ্টাৰ্টআপসমূহ কেৱল টেক স্পেচত সীমাবদ্ধ। কিন্তু মই সুখী যে আজি মই কৃষি, বস্ত্ৰশিল্প, চিকিৎসা, পৰিবহণ, মহাকাশ আনকি যোগাসনৰ ক্ষেত্ৰতো ষ্টাৰ্ট-আপ দেখিবলৈ পাইছো। আয়ুৰ্বেদত আৰম্ভ হৈছে ষ্টাৰ্টআপ। আৰু কেৱল এজন বা দুজন নহয়, অলপ আগ্ৰহ ল’লে দেখি থাকোঁ যে সংখ্যাটো ৩০০ৰ পৰা ৪০০মান। আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে মাজত কিবা এটা নতুন কথা আছে। কেতিয়াবা মই এইটোও ভাবিবলগীয়া হয় যে মই যোগাসন কৰি আছো নে ষ্টাৰ্ট আপ ব্যক্তিজনে যোগাসন ঠিকেই আছে বুলি কৈছে।

বন্ধুসকল,

মহাকাশৰ দৰে খণ্ডত, যিবোৰ আমি বহুদিনৰ আগতে মুকলি কৰিছিলোঁ। প্ৰথমতে চৰকাৰৰ স্বভাৱ শিকলি বান্ধি দিয়া আৰু মোৰ সমগ্ৰ শক্তি শিকলি ভাঙিবলৈ নিয়োজিত। ভাৰতীয় ষ্টাৰ্ট-আপসমূহে মহাকাশত অৰ্ধশতাধিক খণ্ডত অতি ভাল কাম কৰি আছে। আৰু ইতিমধ্যে আমাৰ ষ্টাৰ্ট আপবোৰে ইমান কম সময়ৰ ভিতৰতে মহাকাশ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে।

বন্ধুসকল,

আজি সমগ্ৰ বিশ্বই ভাৰতৰ যুৱ শক্তিৰ সম্ভাৱনা দেখিবলৈ পাইছে। এই সামৰ্থ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি দেশখনে ষ্টাৰ্টআপ ইক’চিষ্টেম গঢ়ি তোলাৰ দিশত বহু পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে। প্ৰথমাৱস্থাত এই প্ৰচেষ্টাত বিশ্বাস কৰা মানুহ অতি কম আছিল, মই আৰম্ভণিতে কোৱাৰ দৰে। ইয়াত শিক্ষাৰ অৰ্থ আছিল চাকৰি আৰু চাকৰিৰ অৰ্থ আছিল কেৱল চৰকাৰী চাকৰি, সেয়াই আছিল মাথোঁ। আগতে মই বৰোদাত আছিলো আৰু তাত এটা মহাৰাষ্ট্ৰৰ পৰিয়ালৰ লগত মোৰ ভাল সম্পৰ্ক আছিল৷ গতিকে আমাৰ বন্ধু কেইজনমানে বহুত হাস্যৰসেৰে কৈছিল। যদি ছোৱালীজনী ডাঙৰ হৈ বিয়া হ’ব বিচাৰে তেন্তে ঘৰত কি আলোচনা হয়? মুলগা ফাৰ ছান আহে, মানে ল'ৰাটো বৰ ভাল। তেন্তে চৰকাৰী চাকৰি কি? গতিকে ছোৱালীজনী বিয়া পাতিবলৈ যোগ্য হৈ উঠিল। আজি সমগ্ৰ চিন্তাধাৰা সলনি হৈছে। আগতে কোনোবাই ব্যৱসায়ৰ কথা কৈছিল-গতিকে প্ৰথমে ধাৰণাটোৰ কথা নহয়, মনটো ইয়াত কৰিবলৈহে আছে কিন্তু টকাখিনি ক'ৰ পৰা পাম। প্ৰথম অৱস্থাত তেওঁৰ চিন্তা আছিল টকাৰ প্ৰতি। যিসকলৰ টকা আছে তেওঁলোকেহে ব্যৱসায় কৰিব পাৰে, এই বিশ্বাস ইয়াত গঢ় লৈ উঠিছিল। এই ষ্টাৰ্টআপ ইক’চিষ্টেমে সেই মানসিকতাক দূৰ কৰিছে৷ আৰু দেশত যি বিপ্লৱ আহে সেয়া এনেবোৰ কথাৰ পৰাই আহে। দেশৰ যুৱক-যুৱতীসকলে চাকৰি বিচৰাতকৈ চাকৰি সৃষ্টিকাৰী হোৱাৰ পথ বাছি লৈছে। তাৰ পিছত যেতিয়া দেশে ষ্টাৰ্টআপ ইণ্ডিয়া অভিযান আৰম্ভ কৰিলে, তেতিয়া দেশৰ যুৱক-যুৱতীসকলে দেখুৱালে যে তেওঁলোকে কি কৰিব পাৰে।

আজি ভাৰত বিশ্বৰ তৃতীয় বৃহত্তম ষ্টাৰ্টআপ ইক’চিষ্টেম। আনহাতে ২০১৪ চনত দেশত কেইশমান ষ্টাৰ্টআপো নাছিল, আজি ভাৰতত প্ৰায় ১.২৫ লাখ পঞ্জীয়নভুক্ত ষ্টাৰ্টআপ আছে। আৰু প্ৰায় ১২ লাখ যুৱক-যুৱতী তেওঁলোকৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষভাৱে জড়িত। আমাৰ ১১০টাতকৈও অধিক ইউনিকৰ্ণ আছে। আমাৰ ষ্টাৰ্টআপসমূহে প্ৰায় ১২ হাজাৰ পেটেণ্ট আৱেদন দাখিল কৰিছে। আৰু বহুতো ষ্টাৰ্টআপ আছে যিয়ে এতিয়াও পেটেণ্টৰ গুৰুত্ব বুজি পোৱা নাই। মই তেতিয়াও একেলগে আহিছিলো, প্ৰথমতে সুধিছিলো, পেটেণ্ট হৈছে নেকি? নাই, ক’লে যে ইয়াৰ কাম চলি আছে। আপোনালোক সকলোকে সেই কামটো একেলগে আৰম্ভ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনালোঁ। কাৰণ আজি পৃথিৱীখন ইমান বেগেৰে সলনি হৈ আছে, কোনে ক’ত খুন্দা মাৰিব আমি নাজানো। আৰু দেশখনে তেওঁলোকৰ হাতত কেনেদৰে ধৰি ৰাখিছে তাৰ আন এটা উদাহৰণ হ’ল গেম পৰ্টেল। তাৰ ব্যৱস্থা ইয়াতো চাব পাৰিব। আজি এই ষ্টাৰ্টআপসমূহে কেৱল জেম পৰ্টেলতে ২০ হাজাৰ কোটিতকৈ অধিক টকাৰ ব্যৱসায় কৰিছে। অৰ্থাৎ চৰকাৰে এটা মঞ্চ সৃষ্টি কৰিলে, আপোনালোকে তাত উপনীত হ’ল আৰু ইমান কম সময়ৰ ভিতৰতে ২০-২২ বছৰ বয়সৰ যুৱক-যুৱতীসকলে এটা মঞ্চত ২০ হাজাৰ কোটি টকাৰ ব্যৱসায় কৰিব পাৰিব, এইটো এটা ডাঙৰ কথা। আপোনালোক সকলোৱে জানে যে আজিৰ যুৱক-যুৱতীসকলেও চিকিৎসক-অভিযন্তাৰ লগতে এজন উদ্ভাৱক হোৱাৰ সপোন দেখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে আৰু নিজৰ ষ্টাৰ্ট-আপৰ সপোন দেখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। মই বুজি পাওঁ যে তেওঁৰ যি প্ৰতিভা আছে বা তেওঁৰ প্ৰশিক্ষণৰ বাবে তেওঁ ষ্টাৰ্ট আপৰ জৰিয়তে নতুন ক্ষেত্ৰত প্ৰৱেশ কৰিছে। আজি মই দেখিছোঁ যুৱক-যুৱতীসকলে নিজৰ ষ্টাৰ্ট আপৰ ভিত্তিত কেনেকৈ বিভিন্ন খণ্ডত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰি আছে আৰু মই নিশ্চিত যে ২০২৯ চনৰ নিৰ্বাচন আহিলেই হ’ব। সেই সময়ত কমেও ১০০০টা ষ্টাৰ্ট আপ থাকিব যাৰ সেৱা ৰাজনৈতিক দলে গ্ৰহণ কৰিব। তেওঁলোকে এনেবোৰ বস্তু আনিব আৰু তেওঁ এইটোও অনুভৱ কৰিব যে হয়, এইদৰে হাত আগবঢ়োৱাটো ভাল, এইটো এটা সহজ উপায়। মই যিটো ক’ব বিচাৰিছো সেয়া হ’ল সেৱাৰ ক্ষেত্ৰতেই হওক বা যোগাযোগৰ ক্ষেত্ৰতেই হওক প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰতে যুৱক-যুৱতীসকলে নতুন নতুন ধাৰণা লৈ আহে। নূন্যতম প্ৰয়োজনীয়তাৰে তেওঁলোকে প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। আৰু ইয়াৰ ফলত ইয়াৰ শক্তি বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি পাইছে বুলি মোৰ বিশ্বাস। আজি উপলব্ধ পৰম্পৰাগত খাদ্য সামগ্ৰী দেখিলোঁ। ব্যৱসায়ত অগ্ৰগতি হৈছে, কিছুমানে চিকিৎসা সঁজুলি এনেদৰে নিৰ্মাণ কৰি আছে যে আপোনাৰটো সহজেই দেখা পোৱা যায়। অৰ্থাৎ কোনোবাই ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ গ্ল’বেল জায়েণ্টছৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতাত অৱতীৰ্ণ হ’বলৈ সাজু হৈছে। এইবোৰ সপোন, এইটোৱেই আত্মা, এইটোৱেই শক্তি, সেইবাবেই মানুহে কয় মই কৰিম। এক প্ৰকাৰে ক’ব পাৰো যে কেইবছৰমানৰ আগতে দেশখনে নীতি মঞ্চত যি ষ্টাৰ্টআপ আৰম্ভ কৰিছিল, সেয়া সফলতাৰ নতুন উচ্চতাত উপনীত হৈছে।

বন্ধুসকল,

দেশৰ ডিজিটেল ইণ্ডিয়া অভিযানৰ পৰা ষ্টাৰ্টআপসমূহে যি সহায় লাভ কৰিছে আৰু মই বিশ্বাস কৰোঁ বিশ্ববিদ্যালয়সমূহে ইয়াক কেছ ষ্টাডী হিচাপে অধ্যয়ন কৰা উচিত। সেয়া সচাকৈয়ে এক বৃহৎ প্ৰেৰণা। আমাৰ ফিন-টেক ষ্টাৰ্ট-আপসমূহে ইউপিআইৰ পৰা ডাঙৰ সহায় পাইছে। ভাৰতত এনে উদ্ভাৱনীমূলক সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ বিকাশ ঘটিছে, যাৰ বাবে দেশৰ চুক-কোণত ডিজিটেল সুবিধাসমূহ সম্প্ৰসাৰিত হৈছে। আৰু বন্ধুসকল, আপোনালোকৰ কোনো ধাৰণা নাই যে আমি য'ত আছো, আমি আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ প্ৰতি সচেতন নহয়। কিন্তু মই আগতে জি-২০ ছামিটৰ সময়ত দেখিছিলো, আমি ইয়াত, য’ত বৰ্তমান আপোনাৰ প্ৰদৰ্শনী চলি আছে, জি-২০ ছামিটত এটা বুথ স্থাপন কৰিছিলোঁ। আৰু তাত ইউপিআই কেনেকৈ কাম কৰে? আমি তেওঁলোকক এহাজাৰ টকাকৈ দিছিলোঁ যাতে তেওঁলোকে ট্ৰাইল কৰিব পাৰে। প্ৰতিটো দূতাবাসে আগতে নিজৰ শীৰ্ষ সৰ্বাধিক নেতাক তালৈ লৈ গৈ এবাৰ চাবলৈ জোৰ দিছিল। অৰ্থাৎ আগতে ডাঙৰ ডাঙৰ নেতাৰ শাৰী পাতিছিল যে ইউ পি আই আছে নেকি? ই কেনেকৈ কাম কৰে? আৰু তেওঁলোকৰ বাবে সেয়া আছিল এক ডাঙৰ আচৰিত কথা। আমাৰ গাঁৱত শাক-পাচলি বিক্ৰেতাইও অতি সহজে কৰে।

বন্ধুসকল,

ইয়াৰ ফলত আৰ্থিক অন্তৰ্ভুক্তি শক্তিশালী হোৱাৰ লগতে গ্ৰাম্য আৰু চহৰৰ বিভাজন হ্ৰাস কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। আৰু পৃথিৱীখনে আৰম্ভণিতে ইয়াক লৈ চিন্তিত হৈ পৰিছিল! ডিজিটেল প্ৰগতি আৰম্ভ হোৱাৰ লগে লগে ইয়াৰ লগত জড়িত আছিল ধনী আৰু নথকাৰ তত্ত্ব। সামাজিক বিভাজনৰ কথা আছিল। ভাৰতে প্ৰযুক্তিৰ গণতান্ত্ৰিক কৰি তুলিছে। আৰু সেইবাবেই ইয়াত আছে আৰু নথকাৰ তত্ত্বই কাম কৰিব নোৱাৰে। মোৰ ইয়াত সকলোৰে বাবে সকলো আছে। আজি কৃষি হওক, শিক্ষাই হওক বা স্বাস্থ্যই হওক, ষ্টাৰ্টআপৰ বাবে নতুন সম্ভাৱনাৰ সৃষ্টি হৈছে। মই এইটোও সুখী যে আমাৰ ৪৫ শতাংশতকৈ অধিক ষ্টাৰ্টআপ মহিলাৰ নেতৃত্বত আছে আৰু মহিলা শক্তিৰ নেতৃত্বত আছে। এই ষ্টাৰ্ট আপটো কোনেও ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিব নোৱাৰে। এয়া দেশৰ বাবে সম্পূৰ্ণ অতিৰিক্ত সুবিধা। আমাৰ কন্যা সন্তানসকলে অত্যাধুনিক উদ্ভাৱনৰ জৰিয়তে দেশখনক সমৃদ্ধিৰ দিশে লৈ গৈছে।

বন্ধুসকল,

এই উদ্ভাৱনৰ সংস্কৃতি কেৱল এখন উন্নত ভাৰত গঢ়ি তোলাৰ বাবেই নহয়, সমগ্ৰ বিশ্বৰ উন্নত ভৱিষ্যতৰ বাবেও অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। আৰু এই কথা মই বৰ দায়িত্বসহকাৰে কৈছোঁ, পৃথিৱীৰ উন্নত ভৱিষ্যতৰ কথা কৈছোঁ। আৰু মই মোৰ শক্তিৰ ওপৰত নহয়, আপোনালোকৰ শক্তিৰ ওপৰত বিশ্বাস ৰাখোঁ। জি-২০ অধ্যক্ষতাৰ সময়তো ভাৰতে এই দৃষ্টিভংগী স্পষ্ট কৰি দিছে। এই চৌহদত অনুষ্ঠিত হৈছিল জি-২০ সন্মিলন। বিশ্বৰ সকলো ডাঙৰ ডাঙৰ নেতাই ক’ভিডৰ পাছত পৃথিৱীখন ক'লৈ লৈ যাব সেইটো সিদ্ধান্ত ল'বলৈ বহি আছিল। আৰু এই মণ্ডপত বহি আছে মোৰ দেশৰ ডেকা মন, যিয়ে ২০৪৭ চনৰ পথ নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ ওলাইছে। ষ্টাৰ্টআপ-২০ৰ অধীনত ভাৰতে বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ ষ্টাৰ্টআপ ইক’চিষ্টেমসমূহক একত্ৰিত কৰাৰ প্ৰয়াস কৰিছে। একেটা ভাৰত মণ্ডপমত ষ্টাৰ্টআপসমূহক জি-২০ৰ দিল্লী ঘোষণাপত্ৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে অন্তৰ্ভুক্ত কৰাই নহয়, ইয়াক "বিকাশৰ প্ৰাকৃতিক ইঞ্জিন" হিচাপেও গণ্য কৰা হৈছিল। মই নিশ্চিতভাৱে ক’ম যে আপোনালোকে জি-২০ৰ এই নথিখন চাব৷ অৰ্থাৎ আমি কি স্তৰলৈ কথাবোৰ লৈছো। এতিয়া আমি কৃত্ৰিম বু্দ্ধিমত্তা প্ৰযুক্তিৰ সৈতে জড়িত এক নতুন যুগত আছো। আৰু আজি বিশ্বই বিশ্বাস কৰিছে যে কৃত্ৰিম বু্দ্ধিমত্তা ভাৰতক উৰ্দ্ধগামী কৰি আছে। এই বিশ্বই ইয়াক সহজভাৱে লৈছে। এতিয়া আমি কামৰ সুযোগ হেৰুৱাব নালাগে। আৰু মই আজিকালি কৃত্ৰিম বু্দ্ধিমত্তা ৰ পৰা বহুত সহায় লৈছো। কাৰণ মই জানো যে নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰত মোৰ ভাষাৰ সীমাবদ্ধতা আছে, গতিকে এআইৰ সহায়ত মই মোৰ বাৰ্তা তামিল, তেলেগু আৰু উড়িয়া ভাষাত প্ৰেৰণ কৰিছো। গতিকে আপোনালোকৰ দৰে যুৱক-যুৱতীসকলে যদি এই কামটো কৰে তেন্তে মোৰ কামো হৈ যায়। আগতে মই দেখি আছিলো যে কোনোবাই যদি মোক লগ পায়, এটা সময় আছিল, আগতে অটোগ্ৰাফ বিচাৰিছিল, লাহে লাহে ফটো বিচাৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, এতিয়া চেলফি বিচাৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। এতিয়া তিনিওটাই সুধিছো– ছেলফি লাগে, অটোগ্ৰাফ লাগে নে ফটো লাগে। এতিয়া কি কৰিব? সেয়ে মই কৃত্ৰিম বু্দ্ধিমত্তাৰ সহায় লৈছিলো, মোৰ নমো এপত এটা ব্যৱস্থা কৰিলোঁ, যদি মই ইয়াৰ মাজেৰে আৰু ক'ৰবাত এটা চুকত পাৰ হৈ আছো, তেন্তে আপোনালোকৰ মুখৰ আধা অংশ ওলায়, তেতিয়া কৃত্ৰিম বু্দ্ধিমত্তাৰ সহায়ত আপোনালোকে আঁতৰাব পাৰিব, মই থিয় দিছো আপোনালোকৰ সৈতে৷ আপোনালোকে নমো এপলৈ যায় তেন্তে তাত ফটো বুথ আছে আৰু তাৰ পৰাই আপোনাৰ ফটো পাব।  

বন্ধুসকল,

গতিকে ভাৰতৰ যুৱ বিনিয়োগ তাৰকা আৰু বিশ্ব বিনিয়োগকাৰীৰ বাবে অগণন নতুন সুযোগ কঢ়িয়াই অনা এক ক্ষেত্ৰ কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা। ৰাষ্ট্ৰীয় কোৱাণ্টাম অভিযান, ভাৰত কৃত্ৰিম বু্দ্ধিমত্তা অভিযান আৰু অৰ্ধপৰিবাহী অভিযান; এই সকলোবোৰ অভিযানে ভাৰতৰ যুৱ প্ৰজন্মৰ বাবে সম্ভাৱনাৰ নতুন দুৱাৰ মুকলি কৰিব। মাত্ৰ কেইমাহমানৰ আগতে তেওঁলোকে মোক আমেৰিকাৰ সংসদত ভাষণ দিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাইছিল, গতিকে মই তাত এআইৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিলোঁ। গতিকে মই ক’লোঁ, এআইয়ে পৃথিৱীৰ ভৱিষ্যত নিৰ্ণয় কৰিবলৈ সক্ষম হৈ উঠিছে। গতিকে জাওৰিয়ে জাওৰিয়ে হাতচাপৰি বাজি উঠিল। তাৰ পিছত মই ক’লোঁ যে মোৰ এআই মানে আমেৰিকা-ইণ্ডিয়া আৰু গোটেই প্ৰেক্ষাগৃহৰ উপস্থিত থকা লোকসকল থিয় হৈ গ’ল।

বন্ধুসকল,

কিন্তু মই তাত ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত এই কথা কৈছিলো, কিন্তু আজি মই নিশ্চিতভাৱে বিশ্বাস কৰোঁ যে এআই আৰু ইয়াৰ নেতৃত্বৰ সম্ভাৱনা ভাৰতৰ হাতত থাকিব আৰু থকা উচিত৷ মই নিশ্চিত যে ইণ্ডিয়ান ছলিউচনছ ফৰ গ্ল’বেল এপ্লিকেচন সন্মিলনৰ মনোভাৱে যথেষ্ট সহায় কৰিব। ভাৰতৰ যুৱ উদ্ভাৱকসকলে যিবোৰ সমস্যাৰ সমাধান বিচাৰি পায়, সেইবোৰে বিশ্বৰ বহু দেশক সহায় কৰিব। শেহতীয়াকৈ কিছুমান পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰি আছো। মই বিশ্বৰ বহু দেশৰ লগতে আমাৰ দেশৰ শিশুসকলৰ বাবে হেকাথনৰ আয়োজন কৰো। ত্ৰিশ চল্লিশ ঘণ্টা এই ল’ৰা-ছোৱালীবোৰে অনলাইন সংযোগ কৰি হেকাথন কৰে, এটা মিক্স’ টিম গঠন হয়, যেন ছিংগাপুৰ-ভাৰত, তেতিয়া ছিংগাপুৰৰ ল’ৰা-ছোৱালী আৰু ভাৰতৰ ল’ৰা-ছোৱালীয়ে একেলগে সমস্যা সমাধান কৰে। মই দেখিছোঁ যে ভাৰতৰ ল’ৰা-ছোৱালীৰ লগত হেকাথন কৰাৰ বাবে পৃথিৱীত এক বৃহৎ আকৰ্ষণ আছে। তাৰ পিছত মই তাক কওঁ বন্ধু, আপোনালোকে তেওঁৰ লগত মিল নাথাকিব, তেওঁ ক’লে ছাৰ, যদি আপোনাৰ মিল নাথাকে তেতিয়া আপোনালোকে শিকিব। আচলতে ভাৰতত যি উদ্ভাৱন পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰা হয়, সেয়া বিশ্বৰ প্ৰতিটো ভূগোল আৰু জনগাঁথনিতে সফল হ’ব, কাৰণ ইয়াত সকলো উদাহৰণ আমাৰ হাতত আছে। ইয়াত মৰুভূমিও পাব, ইয়াত বানপানী হোৱা অঞ্চলো পাব, ইয়াত মধ্যমীয়া পানীও পাব, অৰ্থাৎ একে ঠাইতে উপলব্ধ প্ৰতিটো ধৰণৰ বস্তু পাব। আৰু সেয়েহে ইয়াত যি সফলতা হ’ল সেয়া পৃথিৱীৰ যিকোনো ঠাইতে সফল হ’ব পাৰে।

বন্ধুসকল,

এই বিষয়ত ভাৰতে ধাৰাবাহিকভাৱে পৰৱৰ্তী পৰিকল্পনা কৰি আছে। সহস্ৰাধিক কোটি টকাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় গৱেষণা ফাউণ্ডেশ্যন গঠনৰ সিদ্ধান্ত লৈছে। আপোনালোকে নিশ্চয় দেখিছে যে এই সিদ্ধান্ত কিছুদিনৰ আগতে লোৱা হৈছিল। আৰু আমি ৰখা অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেটত আমাৰ দেশৰ মানুহে কিছুমান কথা আলোচনা কৰিবলৈ সময় নাপায় কাৰণ তেওঁলোকৰ সময় অৰ্থহীন কথাত ব্যস্ত। এই অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেটত, কাৰণ মই আকৌ আহিলেহে সম্পূৰ্ণ বাজেট আহিব। এই অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেটত এটা ডাঙৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে। সেই সিদ্ধান্ত দেশৰ প্ৰতিজন যুৱক-যুৱতীকে জনাব বিচাৰো। গৱেষণা আৰু উদ্ভাৱনৰ বাবে ঘোষণা কৰা হৈছে এক লাখ কোটি টকাৰ পুঁজি। ইয়াৰ দ্বাৰা ‘সূৰ্য্য উদয় প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত’ দীৰ্ঘম্যাদী গৱেষণা প্ৰকল্পত সহায়ক হ’ব। ডিজিটেল ডাটা সুৰক্ষাৰ বাবেও ভাৰতে উৎকৃষ্ট আইন প্ৰণয়ন কৰিছে। ষ্টাৰ্ট-আপক উৎসাহিত কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় সকলো পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা হৈছে। এতিয়া দেশখনেও উন্নত পুঁজিৰ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলাৰ চেষ্টা কৰিছে।

বন্ধুসকল,

আজি যিবোৰ ষ্টাৰ্ট-আপ সফল হৈ উঠিছে, সেইবোৰৰ ওপৰতো ডাঙৰ দায়িত্ব আছে। আপোনালোকে মনত ৰাখিব লাগিব যে আপোনাৰ ধাৰণাত কোনোবাই বিশ্বাস কৰিছে আৰু সেইবাবেই আপোনালোকে ইয়াত উপনীত হৈছে। সেয়েহে আপোনালোকেও এটা নতুন ধাৰণাক সমৰ্থন কৰা উচিত। কোনোবাই তোমাৰ হাতত ধৰিছিল, তুমিও কাৰোবাৰ হাতত ধৰিবা। কোনো শিক্ষানুষ্ঠানলৈ গুৰু হিচাপে গৈ যুৱ প্ৰজন্মক অনুপ্ৰাণিত কৰিব নোৱাৰিনে? ধৰি লওক আপোনালোকে দহটা টিংকাৰিং লেব লৈছিল। যাব, সেই ল’ৰা-ছোৱালীবোৰৰ লগত কথা পাতিব, আপোনাৰ ধাৰণা, তেওঁলোকৰ ধাৰণা আলোচনা কৰিব। ইনকিউবেচন চেণ্টাৰলৈ যাব। মোক এঘণ্টা দিয়া, আধা ঘণ্টা দিয়া, মই টকা দিয়াৰ কথা কোৱা নাই। বন্ধুসকল, দেশৰ নতুন প্ৰজন্মক লগ কৰক, মজা লাগিব। কলেজ আৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক লগ পাব পাৰে আৰু তেওঁলোকক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে কাৰণ আপোনালোকৰ সফলতাৰ কাহিনী ক’বলগীয়া আছে। ডেকা মনবোৰ তেওঁৰ কথা শুনিবলৈ সাজু। আপোনালোকে নিজকে প্ৰমাণ কৰিলে, এতিয়া আন যুৱক-যুৱতীক দিশ দেখুৱাব লাগিব। প্ৰতিটো খোজতে দেশ আপোনাৰ লগত আছে। ইয়াত আৰু দুটা কথা ক’ব বিচাৰিছো। মই যে চৰকাৰত কাম কৰো, মই আপোনালোকক কিছু আভ্যন্তৰীণ তথ্য কওঁ, সংবাদ মাধ্যমত প্ৰকাশ কৰা উচিত নহয়। মই এবাৰ চৰকাৰত কৈছিলো যে মই এইমাত্ৰ দিল্লীৰ পৰা ইয়ালৈ আহিছো। ইয়াৰ সংস্কৃতিৰ বিষয়ে মই বিশেষ একো নাজানিছিলো। মই আছিলোঁ এজন বাহিৰৰ মানুহ। তেতিয়া ক’লো ইয়াত বিভাগটোত এনেধৰণৰ সমস্যা আছে যিবোৰ বহুদিন ধৰি আবদ্ধ হৈ আছে। আপোনালোকে চেষ্টা কৰি আছে কিন্তু কোনো সমাধান অহা নাই। এনেকৈ চিনাক্ত কৰক। আৰু দেশৰ যুৱক-যুৱতীসকলক এটা সমস্যা দিম, হেকাথন এটা কৰি মোক সমাধান দিবলৈ ক’ম। বাৰু, আমাৰ বাবু মানুহবোৰ বৰ শিক্ষিত, ক’লে ছাৰ, প্ৰয়োজন নাই, আমাৰ বিশ বছৰৰ অভিজ্ঞতা আছে। হেৰা-মই কলো বন্ধু, কি হৈছে? প্ৰথম অৱস্থাত মোৰ বহুত প্ৰতিৰোধ হৈছিল কাৰণ আমাৰ ঠাইত কোনোবা আবদ্ধ হৈ আছে, কোনোবা আমাৰ ঠাইত আবদ্ধ হৈ আছে, কোনোবা আমাৰ ঠাইত আবদ্ধ হৈ আছে বুলি কোনেও মানি ল’বলৈ সাজু নাছিল; কোনেও মান্তি হোৱা নাছিল; সকলোৱে কৈ আছিল ছাৰ, বহুত ভালেই চলি আছে।

হেৰা মই ক’লোঁ, ভালেই চলি আছে, তেতিয়াহে মূল্য সংযোজন হ’ব। যদি নহয় তেন্তে তেওঁ ভাল কি চাব আৰু তেওঁক এৰি দিব। বাৰু, বৰ কষ্টেৰে গোটেই বিভাগটোৱে মোক ক’লে যে মই বহু পিছ পৰি থাকোঁতে মোক বহিষ্কাৰ কৰি ক’লে, ছাৰ, এইটো এটা সমস্যা। গতিকে সকলো মিলাই মুঠ ৪০০ হ’ল। এতিয়া মই ভাবো হয়তো তেওঁ .১%কো কোৱা নাছিল। দেশৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ বাবে হেকাথনৰ আয়োজন কৰি এই সমস্যাবোৰ দিলোঁ। মই ক’লোঁ-ইয়াৰ বাবে এটা সমাধান উলিয়াওক। আপোনালোকে আচৰিত হ’ব যে তেওঁলোকে ইমান ভাল সমাধান দিলে, সেই ল’ৰা-ছোৱালীবোৰৰ ৭০-৮০ শতাংশ ধাৰণা চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰিলে। তাৰ পিছত পৰিস্থিতি এনেকুৱা হৈ পৰিল যে আমাৰ বিভাগে মোক সুধিবলৈ ধৰিলে ছাৰ, এই বছৰ কেতিয়া হ’ব হেকাথন। তেওঁলোকে অনুভৱ কৰিছিল যে এতিয়া ইয়াৰ সমাধান কেৱল ইয়াতেই পোৱা যাব।

অৰ্থাৎ যিসমূহ ল’ৰা-ছোৱালী পালে তেওঁলোকৰ লগত বহি বহু কথা উলিয়াই আনে। আৰু এইসকল ১৮, ২০, ২২ বছৰীয়া যুৱক। মই ক’ম, যিসকল আমাৰ ব্যৱসায়ত আছে, CII, FICCI, ASSOCHAM, মই তেওঁলোকক কওঁ যে তেওঁলোকে নিজ নিজ উদ্যোগৰ সমস্যা চিনাক্ত কৰক। সমস্যাটো চিনাক্ত কৰাৰ পিছত তেওঁলোকে এই ষ্টাৰ্টআপৰ হেকাথন চলাব লাগে। আৰু তেওঁলোকক সমস্যা দিয়ক। মোৰ দৃঢ় বিশ্বাস যে ইয়াৰ দ্বাৰা আপোনালোকে এটা অতি ভাল সমাধান পাব। একেদৰে মই এমএছএমইৰ লোকসকলক ক’ম যে তেওঁলোকৰ সমস্যা সমাধান কৰক, কাৰিকৰী বাধা নাথাকিব, বহু সময় ৰাহি হ’ব, উৎপাদনত কোনো ব্যাঘাত নজন্মে, উৎপাদনত ত্ৰুটি হ’ব, বহু কাম হ’ব। আপোনালোকে দেশৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁলোকৰ হেকাথন কৰক। এমএছএমইৰ মানুহে নিজকে আৰু চৰকাৰক ক’তো ৰাখিব নালাগে। যদি আমি এই দুটা ক্ষেত্ৰত কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰো, তেন্তে দেশৰ যুৱ প্ৰতিভাই আমাক বহু সমস্যাৰ সমাধান দিব আৰু আমাৰ যুৱ প্ৰতিভাই এই ধাৰণা লাভ কৰিব যে হয়, এইবোৰো এনে ক্ষেত্ৰ য’ত মই কাম কৰিব পাৰো। আমি এই পৰিস্থিতিলৈ যোৱা উচিত আৰু উদ্বোধনী মহাকুম্ভৰ পৰা কিছুমান কাৰ্য্যকৰী কথা ওলাই আহিব লাগে বুলি মোৰ বিশ্বাস। আহক আমি সেই কাৰ্য্যকৰী কথাবোৰ লৈ আগবাঢ়ি যাওঁ। আৰু মই আপোনালোকক প্ৰতিশ্ৰুতি দিছো, এতিয়া ডেৰ মাহৰ পৰা দুমাহৰ বাবে মই কামত অলপ বেছি ব্যস্ত হৈ পৰিছো, কিন্তু তাৰ পিছত মই আপোনাৰ বাবে উপলব্ধ। মই বিচাৰিম যে আপোনালোকে আগবাঢ়ি যাওক, নতুন ষ্টাৰ্টআপ সৃষ্টি কৰক, নিজকে সহায় কৰক আৰু আনক সহায় কৰক। আপোনালোকে উদ্ভাৱন অব্যাহত ৰাখক, উদ্ভাৱকক সমৰ্থন কৰি যাওক। আপোনালোকৰ আকাংক্ষা ভাৰতৰ আকাংক্ষা।

ভাৰতবৰ্ষই একাদশৰ পৰা পঞ্চম অৰ্থনৈতিক স্থানলৈ উন্নীত হ'ল আৰু মোৰ দেশৰ যুৱক-যুৱতী আৰু আপোনালোকে ইয়াত ডাঙৰ ভূমিকা লৈছে। এতিয়া মই ভাৰতক আৰু বিশ্বক, হিন্দুস্তানক এটা নিশ্চয়তা দিছো যে মোৰ তৃতীয় কাৰ্যকালত মই দেশখনক বিশ্বৰ তৃতীয় বৃহত্তম অৰ্থনীতি কৰিম। আৰু মই দেখিছোঁ যে এইবাৰ ষ্টাৰ্ট-আপে ডাঙৰ ভূমিকা ল’ব।

বন্ধুসকল,

আপোনালোক সকলোৰে লগত কথা পাতি ভাল লাগিল। আপোনালোকৰ দৰে যুৱক-যুৱতীৰ উৎসাহ আৰু উদ্যমে মোক নতুন শক্তিৰে ভৰাই তোলে।

বহুত বহুত শুভকামনা জনালোঁ৷

আপোনালোক সকলোকে অশেষ ধন্যবাদ৷

*****

DS/ST/DK/NS/DB