પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મંત્રીમંડળે નાગપુરની નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ વન હેલ્થનાં ડિરેક્ટર તરીકે વૈજ્ઞાનિક એચ (પગાર સ્તર - 15)નાં સ્તરે એક પદ ઊભું કરવાની દરખાસ્તને મંજૂરી આપી હતી, જેઓ માનવ, પ્રાણી, વનસ્પતિ અને પર્યાવરણીય ક્ષેત્રોને એકસાથે લાવીને સંકલિત રોગ નિયંત્રણ અને રોગચાળાની સજ્જતા માટે બહુ-મંત્રાલય અને બહુ-ક્ષેત્રીય રાષ્ટ્રીય એક સ્વાસ્થ્ય મિશન માટે મિશન ડિરેક્ટર તરીકે પણ કામ કરશે. 

નાણાકીય અસરો:

નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ વન હેલ્થના ડિરેક્ટરની એક પોસ્ટ વૈજ્ઞાનિક 'એચ'ના સ્તરે પગારના સ્તર 15 (રૂ. 1,82,000 - રૂ. 2,24,100)માં ઊભી કરવાથી આશરે રૂ. 35.59 લાખની વાર્ષિક નાણાકીય અસરો થશે.

અમલીકરણની વ્યૂહરચના અને લક્ષ્યાંકોઃ

નાગપુરની નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર વન હેલ્થના ડિરેક્ટર માનવ, અનિમા, પ્લાન્ટ અને પર્યાવરણીય ક્ષેત્રોને એક સાથે લાવીને સંકલિત રોગ નિયંત્રણ અને રોગચાળાની સજ્જતા માટે મલ્ટિ-મિનિસ્ટ્રીયલ અને મલ્ટિ-સેક્ટરલ નેશનલ વન હેલ્થ મિશન માટે મિશન ડિરેક્ટર તરીકે સેવા આપશે. રાષ્ટ્રીય એક સ્વાસ્થ્ય મિશન માટે કેન્દ્રીય અને રોગચાળાની સજ્જતા માટે સંકલિત રોગો માટે સંશોધન અને વિકાસને મજબૂત કરવા માટેના એક કાર્યક્રમને 01.01.2024ના રોજ મંજૂરી આપવામાં આવી છે. રોજગારીનાં સર્જનની સંભવિતતા સહિત મુખ્ય અસરોઃ રાષ્ટ્રીય એક સ્વાસ્થ્ય અભિયાન ભારતને એક સ્વાસ્થ્ય અભિગમને સંસ્થાગત સ્વરૂપ આપીને સંકલિત રોગ નિયંત્રણ અને રોગચાળાની સજ્જતા હાંસલ કરવામાં મદદરૂપ થશે. તે મનુષ્યો, પ્રાણીઓ, વનસ્પતિઓ અને પર્યાવરણનાં સ્વાસ્થ્યનું સંપૂર્ણ અને સ્થાયી રીતે સમાધાન કરવા જોડાણને પ્રોત્સાહન આપીને વિવિધ મંત્રાલયો/વિભાગોનાં ચાલુ/આયોજિત કાર્યક્રમોનો લાભ પણ ઉઠાવશે.

પાર્શ્વભાગ:

છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં, નિપાહ, H5N1 એવિયન ઈન્ફલ્યુએન્ઝા, સાર્સ-કોવ -2 વગેરે જેવા કેટલાક ચેપી રોગો ફાટી નીકળવાના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય ચિંતાની જાહેર આરોગ્ય કટોકટીમાં પરિણમ્યા છે. આ ઉપરાંત ખરવામોવા રોગ, પશુઓમાં લમ્પી ચામડીનો રોગ, ડુક્કરોમાં આફ્રિકન સ્વાઈન ફીવર વગેરે પ્રાણીઓના રોગોનો પ્રકોપ ખેડૂતોની આર્થિક સુખાકારી અને દેશની ખાદ્ય સુરક્ષાને અસર કરી શકે છે. આ રોગો વન્યપ્રાણીસૃષ્ટિને પણ અસર કરે છે અને તેમના સંરક્ષણને ધમકી આપે છે.

મનુષ્યો, પ્રાણીઓ અને વનસ્પતિ સહિતના પર્યાવરણને જોખમમાં મૂકતા પડકારોની જટિલતા અને એકબીજા સાથે જોડાયેલી છે, જ્યાં તેઓ સહઅસ્તિત્વ ધરાવે છે, તેથી 'બધા માટે આરોગ્ય અને સુખાકારી'ના ધ્યેયને પ્રાપ્ત કરવા માટે એક સર્વગ્રાહી અને સંકલિત 'વન હેલ્થ' આધારિત અભિગમની જરૂર છે. આ બાબતને ધ્યાનમાં રાખીને 13 સરકારી વિભાગોના સહયોગથી "રાષ્ટ્રીય એક આરોગ્ય મિશન"ના સ્વરૂપમાં એક સંકલિત માળખું ઊભું કરવામાં આવ્યું છે, જે તમામ ક્ષેત્રોમાં પ્રાથમિકતા ધરાવતી પ્રવૃત્તિઓનું સંકલન અને સંકલન કરશે, જેમ કે 'વન હેલ્થ' અભિગમને અનુસરીને અને રસીઓ જેવા ઝડપથી તબીબી પ્રતિકારક પગલાં લેવા માટે લક્ષિત સંશોધન અને વિકાસ માટે રોડમેપ તૈયાર કરવો, જેમ કે રોગચાળા/રોગચાળાની વહેલી તકે તપાસ માટે તમામ ક્ષેત્રોમાં સંકલિત અને સાકલ્યવાદી સંશોધન અને વિકાસ હાથ ધરવા,  થેરાપ્યુટિક્સ, ડાયગ્નોસ્ટિક્સ, મોનોક્લોનલ્સ અને અન્ય જીનોમિક ટૂલ્સ વગેરે.

YP/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com