માનનીય પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે સમજૂતી કરાર (એમઓયુ)ના મુસદ્દાને મંજૂરી આપી હતી. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે નવીનતાની ઇકોસિસ્ટમને વધારવા માટે નવીનતા હેન્ડશેક દ્વારા.

8 થી 10 માર્ચ દરમિયાન યુ.એસ.ના વાણિજ્ય સચિવ જીના રાયમોન્ડોની મુલાકાત દરમિયાન 10 માર્ચ 2023ના રોજ 5મો ભારત-યુ.એસ વાણિજ્યિક સંવાદ યોજાયો હતો. આ બેઠકમાં સપ્લાય ચેઇનની લવચિકતા, આબોહવા અને સ્વચ્છ ટેકનોલોજીમાં સહકાર, સર્વસમાવેશક ડિજિટલ અર્થતંત્રને આગળ વધારવા અને રોગચાળા પછીની આર્થિક પુનઃપ્રાપ્તિને સરળ બનાવવા, ખાસ કરીને એસએમઇ અને સ્ટાર્ટ-અપ્સ માટે વ્યૂહાત્મક ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને વાણિજ્યિક સંવાદને ફરીથી શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમાં કોમર્શિયલ ડાયલોગ અંતર્ગત ટેલેન્ટ, ઇનોવેશન એન્ડ ઇન્ક્લુઝિવ ગ્રોથ (ટીઆઈઆઇજી) પર નવું વર્કિંગ ગ્રૂપ શરૂ કરવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. એ બાબતની નોંધ લેવામાં આવી હતી કે, આ કાર્યકારી જૂથ આઇસીઇટીનાં લક્ષ્યાંકો હાંસલ કરવા કામ કરતાં સ્ટાર્ટ-અપ્સનાં પ્રયાસોને પણ ટેકો આપશે, ખાસ કરીને સહકારમાં ચોક્કસ નિયમનકારી અવરોધોને ઓળખવા અને સંયુક્ત પ્રવૃત્તિઓ માટે ચોક્કસ વિચારો મારફતે સ્ટાર્ટ-અપ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની સાથે આપણી નવીનતા ઇકોસિસ્ટમ વચ્ચે વધારે જોડાણને પ્રોત્સાહન આપશે.

જૂન 2023 માં રાષ્ટ્રપતિ બિડેન અને વડા પ્રધાન મોદી દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલ સંયુક્ત નિવેદન "ઇનોવેશન હેન્ડશેક" ની સ્થાપના માટેના કેન્દ્રિત પ્રયત્નોને આવકાર્યા, જે બંને પક્ષોની ગતિશીલ સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમને જોડો, સહકારમાં ચોક્કસ નિયમનકારી અવરોધોનું સમાધાન કરવું અને નવીનતા અને રોજગારીની વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવું, ખાસ કરીને મહત્ત્વપૂર્ણ અને ઉભરતી ટેકનોલોજી (સીઇટી)માં. ઇનોવેશન હેન્ડશેક હેઠળ સહકારને ઔપચારિક સ્વરૂપ આપવા અને માર્ગદર્શનનો અમલ કરવા માટે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે 14 નવેમ્બર, 2023ના રોજ સાન ફ્રાન્સિસ્કો, યુએસએ ખાતે ઇનોવેશન હેન્ડશેક પર જી2જી એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યાં છે.

સહકારના અવકાશમાં નીચેની બાબતો સામેલ હશે ભારતની શ્રેણી- યુ.એસ. ઇનોવેશન હેન્ડશેક ઇવેન્ટ્સ, હેકાથોન અને "ઓપન ઇનોવેશન" પ્રોગ્રામ્સ, માહિતી વહેંચણી અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓ સહિત ખાનગી ક્ષેત્ર સાથે રાઉન્ડ ટેબલ્સ. આ એમઓયુએ વર્ષ 2024ની શરૂઆતમાં ભારત અને અમેરિકામાં યોજાનારી બે ભવિષ્યની ઇનોવેશન હેન્ડશેક ઇવેન્ટનો પાયો નાંખ્યો હતો, જેમાં અમેરિકા અને ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ કંપનીઓને તેમના નવીન વિચારો અને ઉત્પાદનોને બજારમાં લઈ જવામાં મદદ કરવાના ઉદ્દેશ સાથે રોકાણ ફોરમનો સમાવેશ થાય છે તથા સિલિકોન વેલીમાં "હેકાથોન" સામેલ છે, જ્યાં અમેરિકા અને ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ્સ વૈશ્વિક આર્થિક પડકારોને પહોંચી વળવા માટે વિચારો અને ટેકનોલોજી પ્રસ્તુત કરશે.

આ એમઓયુ હાઈટેક ક્ષેત્રમાં વાણિજ્યિક તકોને મજબૂત કરવામાં નોંધપાત્ર પ્રદાન કરશે.

YP/JD