કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે હૈદરાબાદમાં સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ નેશનલ પોલીસ એકેડેમી ખાતે ભારતીય પોલીસ સેવા (આઈપીએસ)ની 75 આરઆર બેચની દીક્ષાંત પરેડને સંબોધન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે તેલંગાણાના રાજ્યપાલ, કેન્દ્રીય ગૃહ સચિવ, ઈન્ટેલિજન્સ બ્યૂરોના ડાયરેક્ટર અને સીબીઆઈના ડાયરેક્ટર સહિત અનેક મહાનુભવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

શ્રી અમિત શાહે પોતાનાં સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે, આજનો દિવસ 75 આરઆરનાં તાલીમાર્થીઓ માટે અતિ મહત્ત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તેઓ એ સૌભાગ્યશાળી અધિકારીઓ છે, જેઓ દેશની આઝાદીની શતાબ્દીમાં ભારતીય પોલીસ વ્યવસ્થાનાં ટોચનાં નેતૃત્વમાં જોડાશે અને દેશની આંતરિક સુરક્ષાની જવાબદારી તેમના હાથમાં રહેશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, અકાદમીના અમૃત મહોત્સવની 75મી બેચનું ઐતિહાસિક મહત્વ હશે અને આ અધિકારીઓ દેશ પ્રત્યેની તેમની મહેનત, નિષ્ઠા, ત્યાગ અને સમર્પણ દ્વારા આ પ્રસંગને વધુ ઐતિહાસિક બનાવશે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે આ અધિકારીઓ દેશનાં વિવિધ રાજ્યોનાં પોલીસ દળોનું નેતૃત્વ કરશે, ત્યારે દેશને 75મી આરઆરનાં તાલીમાર્થીઓ પર ગર્વ થશે કે, તેમણે તેમની 25 વર્ષની સેવા દરમિયાન દેશની આંતરિક સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવામાં કોઈ કસર છોડી નથી. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના અમૃતકાળના સંકલ્પને પરિપૂર્ણ કરવાની દિશામાં 75 આરઆર બેચના તાલીમાર્થી અધિકારીઓની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા રહેશે. દેશ જ્યારે તેની આઝાદીની શતાબ્દી ઉજવશે, ત્યારે ભારત તમામ ક્ષેત્રોમાં વિશ્વનું નેતૃત્વ કરશે, અને આ તમામ અધિકારીઓનું પણ તેમાં મોટું યોગદાન હશે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે સરદાર પટેલે દેશને આગળ વધારવા માટે ખૂબ જ વિચારપૂર્વક આ એકેડમીનો પાયો નાખ્યો હતો. આપણા દેશે પણ આઝાદીના 75 વર્ષ પૂરા કર્યા છે અને અમૃતકાલના સમયગાળામાં પ્રવેશ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આ વખતે દેશની 130 કરોડ જનતાને અપીલ કરી છે કે, તેઓ સંકલ્પો લે અને તેને સિદ્ધિઓમાં પરિવર્તિત કરે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આ 25 વર્ષ દરેક ક્ષેત્રમાં દેશને વિશ્વમાં પ્રથમ બનાવવા અને દુનિયામાં પોતાનું યોગ્ય અને ગૌરવશાળી સ્થાન સ્થાપિત કરવાનાં વર્ષો છે. અમૃતકાલ દરમિયાન આ અધિકારીઓએ દેશની આંતરિક સુરક્ષા, સરહદોની સુરક્ષા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવા માટે મહત્વની ભૂમિકા ભજવવાની હોય છે. તેમણે કહ્યું હતું કે એકેડેમીમાંથી પાસ થયા બાદ આ અધિકારીઓએ એ સુનિશ્ચિત કરવાનું રહેશે કે દેશમાં બંધારણનો યોગ્ય અમલ થાય અને તેના દ્વારા તમામ લોકોને મળેલા અધિકારો મળે.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું હતું કે, આપણે હંમેશા એ યાદ રાખવું જોઈએ કે, દેશનાં પ્રથમ ગૃહમંત્રી અને લોખંડી પુરુષ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે આ દેશને સંગઠિત કરવાની સાથે-સાથે તેને એકતાંતણે રાખવા માટે અનેક મહત્ત્વપૂર્ણ કાર્યો પણ કર્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, સરદાર પટેલે દેશના 550થી વધુ રજવાડાઓને મર્જ કરીને અખંડ ભારતનું સર્જન કર્યું એટલું જ નહીં, આઇપીએસ કેડર શરૂ કરીને મજબૂત વ્યવસ્થા ઊભી કરી હતી. શ્રી શાહે કહ્યું હતું કે, સરદાર પટેલે કહ્યું હતું કે, જો સંઘને સારી અખિલ ભારતીય સેવા ન મળે, જેને પોતાનાં વિચારો વ્યક્ત કરવાની સ્વતંત્રતા હોય, તો સંઘનું અસ્તિત્વ જતું રહેશે. આ વાક્ય આઈપીએસ કેડર માટે માર્ગદર્શક સિદ્ધાંત જેવું છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, એક વખત સરદાર પટેલે કહ્યું હતું કે, આ સંસ્થા પાસે પાછું વળીને જોવા જેવું કશું જ નથી, પણ ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે પરંપરા સ્થાપિત કરવા માટે ઘણું બધું છે. જ્યારે આ એકેડમીની સ્થાપના થઇ ત્યારે તેનો કોઇ ઇતિહાસ ન હતો, પરંતુ આ 75 વર્ષોમાં અહીંથી પાસ આઉટ થયેલા આઇપીએસ અધિકારીઓએ દેશની આંતરિક અને સીમા સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે એક ઉજ્જવળ અને ગૌરવશાળી ઇતિહાસ રચ્યો છે. આજે અહીંથી પાસ થનારી ૭૫મી બેચના તાલીમાર્થીઓની જવાબદારી છે કે તેઓ આ ઇતિહાસને આગળ ધપાવે અને તેમાં અનેક સુવર્ણ પ્રકરણો ઉમેરે. તેમણે કહ્યું હતું કે, અત્યારે ભૂતાન, માલદિવ્સ, મોરેશિયસ અને નેપાળનાં 20 વિદેશી અધિકારીઓ સહિત મૂળભૂત અભ્યાસક્રમ પૂર્ણ કર્યા પછી અહીંથી 175 તાલીમાર્થીઓ પાસ થયા છે. આ ૧૭૫ અધિકારી તાલીમાર્થીઓમાં ૩૪ મહિલા અધિકારી છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, આગામી દિવસોમાં આંતરિક સુરક્ષાનું સંચાલન કરવામાં ટેકનોલોજી ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે અને એટલે જ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ પોલીસ ટેકનોલોજી મિશનની રચના કરી હતી. આ મિશનનો હેતુ ભારતીય પોલીસને ટેક્નોલોજીની દ્રષ્ટિએ વિશ્વમાં સૌથી વધુ સજ્જ બનાવવાનો છે. આપણે એક એવી વ્યવસ્થા ઊભી કરવી પડશે કે જેથી પોલીસતંત્રમાં ટેક્નોલૉજીનો વ્યવહારુ ઉપયોગ કરી શકાય અને આંતરિક સુરક્ષાને સંભાળી શકાય અને પોલીસને હંમેશાં ટેક્નોલૉજિકલ રીતે ગુનેગાર કરતાં બે ડગલાં આગળ રાખી શકાય. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, અહીં તમામ અનુભવ અને તાલીમ સાથે જ્યારે આ અધિકારીઓ મેદાનમાં જઇને જનતા સાથે સંવાદ કરશે, ત્યારે આ તાલીમને વ્યવહારિક અનુભવ સાથે જોડીને તેઓ તેમની ફરજો કુશળતાપૂર્વક નિભાવી શકશે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, આજે એક મહિલા અધિકારીને બેસ્ટ ઓફિસર ટ્રેઇની એવોર્ડ મળ્યો છે અને તે આપણા દેશ માટે ગર્વની વાત છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, એકેડેમીના ઇતિહાસમાં સૌપ્રથમવાર મહિલા અધિકારી ટ્રેઇની સુશ્રી રંજીતા શર્માને આઇપીએસ એસોસિએશનની સ્કવોડ ઓફ ઓનર જીતવાની તક મળી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં નેતૃત્વમાં દેશ મહિલાઓનાં નેતૃત્વમાં વિકાસ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યો છે. દેશની સંસદ અને રાજ્યોની વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓની ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે મોદી સરકારે તાજેતરમાં જ 33 ટકા અનામત સુનિશ્ચિત કરી છે. આજે પાસ થનારી મહિલા અધિકારીઓના નેતૃત્વમાં પ્રધાનમંત્રી મોદીની મહિલા સંચાલિત વિકાસની થીમ દેશના દરેક ગામમાં છવાયેલી રહેશે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે અગણિત ત્યાગ અને સંઘર્ષ બાદ આપણને આઝાદી મળી છે. 1857થી 1947 સુધી આઝાદીની 90 વર્ષની લડત દરમિયાન લાખો લોકોના બલિદાન સાથે આજે એક સ્વતંત્ર દેશ તરીકે 75 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા બાદ આપણે વિશ્વની સામે ગર્વથી ઉભા છીએ. તેમણે કહ્યું કે ૭ દાયકાથી વધુ સમય સુધી ચાલેલી આ પડકારજનક યાત્રામાં ઘણા પોલીસકર્મીઓએ પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું છે. 36,500થી વધુ પોલીસ અધિકારીઓ અને જવાનોએ પોતાની ફરજને સર્વોપરી રાખીને સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું છે, તેથી જ આપણો દેશ આજે વિશ્વ સમક્ષ ગૌરવ સાથે ઉભો છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, એ 36,500 પોલીસ અધિકારીઓ અને જવાનોનું બલિદાન આપણા માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત હોવું જોઈએ.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, દેશ લાંબા સમયથી આતંકવાદ, ડાબેરી ઉગ્રવાદ અને નક્સલવાદી હિંસા જેવા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યો છે, પણ છેલ્લાં 10 વર્ષમાં આપણાં બહાદુર પોલીસ જવાનોનાં પ્રયાસોને કારણે અમે તેમને નિયંત્રણમાં લેવામાં સફળ રહ્યાં છીએ. તેમણે કહ્યું હતું કે, આપણા પડકારો હજુ પૂરા થયા નથી અને સંગઠિત અપરાધ, સાયબર અપરાધ, આંતરરાજ્ય અને આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય અપરાધ, આંતરરાજ્ય ગેંગ જેવા અનેક નવા પડકારો આજે આપણી સામે ઊભા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, નશીલા પદાર્થોની તસ્કરી, ક્રિપ્ટો કરન્સી દ્વારા દેશની અર્થવ્યવસ્થા નબળી પડવી, હવાલા કારોબાર અને નકલી ચલણના વ્યવસાય જેવા પડકારો સામે આપણે આ જ જોમ સાથે આપણી લડત ચાલુ રાખવી પડશે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આજે જ્યારે આ નવી બેચનાં અધિકારીઓ સેવામાં પ્રથમ પગલું ભરવાનાં છે, ત્યારે આપણો દેશ નવા યુગ તરફ આગેકૂચ કરવા લાગ્યો છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાની હેઠળની સરકારે બ્રિટિશ શાસનનાં ત્રણ કાયદા – સીઆરપીસી, આઇપીસી અને એવિડન્સ એક્ટમાં જળવિભાજક ફેરફારો કર્યા છે અને દેશની સંસદ સમક્ષ ત્રણ નવા ફોજદારી કાયદા રજૂ કર્યા છે. તેમણે કહ્યું કે ટૂંક સમયમાં ત્રણેય નવા કાયદા પસાર કરવામાં આવશે અને આ કાયદાઓના આધારે અમારી નવી ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલી શરૂ થશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, બ્રિટિશ કાળમાં બનેલા કાયદાઓનો યુગ સમાપ્ત થયા બાદ ભારત નવી આસ્થા, આશા અને ઉત્સાહ સાથે નવા યુગમાં પ્રવેશ કરી રહ્યું છે. જૂના કાયદાઓનો હેતુ સરકારની રક્ષા કરવાનો હતો, પરંતુ નવા કાયદાઓનો હેતુ લોકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવાનો અને તે અધિકારો સુધી લોકોની પહોંચમાં આવતા અવરોધોને દૂર કરવાનો છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આ મૂળભૂત પરિવર્તન સાથે નવા અધિકારી તાલીમાર્થીઓને આ ત્રણ કાયદા મારફતે અપરાધિક ન્યાય વ્યવસ્થાનાં આ બદલાતા યુગમાં અગ્રેસર થવાની તક મળી રહી છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, આ નવા કાયદાઓને પાયાના સ્તરે અક્ષરશઃ અમલમાં મૂકવાની જવાબદારી તાલીમાર્થી અધિકારીઓની છે. તેઓએ આ કાયદાઓની ભાવનાને સમજવી પડશે અને જનતાને સલામત રાખવી પડશે અને તેમના અધિકારોનું પણ રક્ષણ કરવું પડશે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, નવા કાયદામાં આતંકવાદ અને સંગઠિત અપરાધનું પુનઃઅર્થઘટન થયું છે તથા આંતર-રાજ્ય ગેંગને નાબૂદ કરવા માટે ઘણી જોગવાઈઓ પણ કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત ટેકનિકલ જોગવાઈઓને કાયદેસર કરીને પોલીસને સત્તા આપવામાં આવી છે, તપાસ પ્રક્રિયાને ડિજિટાઇઝ કરવામાં આવી છે અને તપાસ ચાર્જશીટની સમયરેખા અને ફોરેન્સિક જોગવાઈઓને અનુસરવા માટે યોગ્ય વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, નવા કાયદા હેઠળ દોષિત ઠેરવવાનો દર વધારવા માટે સમયબદ્ધ યોજના તૈયાર કરવામાં આવી છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આ કાયદાઓ મારફતે ન્યાય વ્યવસ્થામાં પણ ઘણાં પરિવર્તનો આવ્યાં છે. ગૃહ મંત્રીએ તાલીમાર્થી અધિકારીઓને 'રિએક્ટિંગ એન્ડ રિસ્પોન્ડિંગ' પોલીસિંગથી આગળ વધીને 'પ્રિવેન્ટિવ, પ્રિડિક્ટિવ એન્ડ પ્રોએક્ટિવ' પોલીસિંગ તરફ આગળ વધવા જણાવ્યું હતું તેમજ બદલાતા વાતાવરણમાં સમયની સાથે પોલીસિંગમાં પણ પરિવર્તન લાવવા જણાવ્યું હતું.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, સંવેદનશીલતા બંધારણને તેનો માનવીય દૃષ્ટિકોણ આપે છે અને આપણા બંધારણના ઘડવૈયાઓએ સંપૂર્ણ સંવેદનશીલતા સાથે બંધારણમાં નિર્ધારિત કરેલી ભાવનાનો અમલ કરવો એ આપણા સૌની જવાબદારી છે. તેમણે પોલીસ અધિકારીઓને દેશના ગરીબ અને નબળા વર્ગો પ્રત્યે હંમેશા સંવેદનશીલ રહેવા અને તેમના અધિકારોની રક્ષા માટે હંમેશા સક્રિય રહેવા જણાવ્યું હતું. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આપણે આપણી ફરજ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ અને ખ્યાતિનો શિકાર બન્યા વિના આગળ વધવું જોઈએ. તેમણે પોલીસ અધિકારીઓને જણાવ્યું હતું કે, પોસ્ટિંગની જગ્યાની સ્થાનિક ભાષા, પરંપરા અને ઇતિહાસનું સન્માન કરતી વખતે તેમણે લોકો સાથે સંવેદનશીલતા જાળવવી જોઈએ અને કાયદાની ભાવનાને સમજીને અને બુકી અભિગમથી ઉપર ઉઠીને આગળ વધવું જોઈએ.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં છેલ્લા 9 વર્ષ આપણા દેશની આંતરિક સુરક્ષા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ રહ્યા છે. અમે દેશના ત્રણ હોટસ્પોટ વિસ્તારો – પૂર્વોત્તર, ડાબેરી ઉગ્રવાદ વિસ્તારો અને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ સુધારવામાં મોટી સફળતા હાંસલ કરી છે. તેમણે કહ્યું કે 2004થી 2014 સુધીના 10 વર્ષ દરમિયાન આ ત્રણ હૉટસ્પૉટમાં 33,200 હિંસક ઘટનાઓ બની હતી, જે છેલ્લા 9 વર્ષમાં ઘટીને 12,000 થઈ ગઈ છે. હિંસક ઘટનાઓમાં 63 ટકાનો ઘટાડો અને મૃત્યુમાં 73 ટકાનો ઘટાડો નોંધાવીને અમે આગળ વધ્યા છીએ. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં નેતૃત્વમાં ભારતે આતંકવાદ સામે ઝીરો ટોલરન્સની નીતિ અપનાવી છે અને હવે આપણે ઝીરો ટોલરન્સની નીતિથી આગળ વધીને ઝીરો ટોલરન્સ સ્ટ્રેટેજી અને ઝીરો ટોલરન્સ એક્શન તરફ આગળ વધવું પડશે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લાં 9 વર્ષમાં પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં સરકારે એક ડેટા, એક એન્ટ્રીના સિદ્ધાંત સાથે આંતરિક સુરક્ષાના દરેક ક્ષેત્રમાં ડેટાબેઝ તૈયાર કરવાનું કામ કર્યું છે. વિવિધ ડેટાબેઝમાં એકીકરણ અને પરસ્પર સંદેશાવ્યવહાર માટેની વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવી રહી છે. આ ઉપરાંત તમામ એજન્સીઓને એનાલિટિકલ ટૂલ્સથી સજ્જ કરીને તેમની તાકાત વધારવાની કામગીરી પણ કરવામાં આવી રહી છે. આઈસીજેએસ હેઠળ સીસીટીએનએસ 99.93 ટકા એટલે કે 16,733 પોલીસ સ્ટેશનમાં લાગુ કરવામાં આવી છે. 22,000 અદાલતોને ઇ-કોર્ટ દ્વારા જોડવામાં આવી છે, લગભગ 2 કરોડ કેદીઓનો ડેટા ઇ-જેલ દ્વારા ઉપલબ્ધ છે, એક કરોડથી વધુ કાર્યવાહીના ડેટા ઇ-પ્રોસિક્યુશન દ્વારા ઓનલાઇન ઉપલબ્ધ છે, ઇ-ફોરેન્સિક દ્વારા 17 લાખથી વધુના ડેટા પણ ઉપલબ્ધ છે. નાફિસમાં 90 લાખથી વધુ ફિંગરપ્રિન્ટના રેકોર્ડ ઉપલબ્ધ છે, ઇન્ટીગ્રેટેડ મોનીટરીંગ ઓફ ટેરરિઝમમાં પણ ઘણો ડેટા ઉપલબ્ધ છે, પકડાયેલા નાર્કો અપરાધીઓના ડેટા નિદાન દ્વારા ઉપલબ્ધ છે. તેમણે ઉમેર્યું કે અમે ક્રાઇમ મલ્ટિ એજન્સી સેન્ટરમાં સાયબર ક્રાઇમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ અને જેલ ડેટાબેઝમાં બાયોમેટ્રિક ડેટા પણ ઉપલબ્ધ કરાવ્યા છે. શ્રી શાહે પોલીસ અધિકારીઓને આ તમામ ડેટાબેઝ અને એનાલિટિક ટૂલ્સ મારફતે કામ કરવા જણાવ્યું હતું તથા આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સનો ઉપયોગ કરીને પોલીસને હંમેશા બે કદમ આગળ રાખવા જણાવ્યું હતું.

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com