ভাৰত চৰকাৰৰ গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে ২৬-২৭ ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩ তাৰিখে মধ্য প্ৰদেশৰ ইন্দোৰৰ ব্ৰিলিয়ান্ট কনভেনচন চেণ্টাৰত ইণ্ডিয়া স্মাৰ্ট চিটিজ কনক্লেভ ২০২৩ আয়োজন কৰিছে। কনক্লেভখন সকলো ১০০ খন স্মাৰ্ট চহৰৰ অংশগ্ৰহণৰ সাক্ষী হ’ব, যি নগৰ উদ্ভাৱনৰ শীৰ্ষত থাকি চহৰ উন্নয়নৰ অনুশীলনত এক দৃষ্টান্তমূলক পৰিৱৰ্তনৰ নেতৃত্ব দি আছে। এই অনুষ্ঠানটোৱে চহৰসমূহক দেশত নগৰ পৰিৱৰ্তনৰ ভৱিষ্যতৰ বাবে ৰোডমেপ উজ্জ্বল কৰাত সহায় কৰিবলৈ মিছনৰ অধীনত কৰা তেওঁলোকৰ দৃষ্টান্তমূলক কাম প্ৰদৰ্শন কৰাৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰিব।

ৰাষ্ট্ৰপতি শ্ৰীমতী দ্ৰৌপদী মুৰ্মুৱে ২৭ ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩ তাৰিখে ইণ্ডিয়া স্মাৰ্ট চিটিজ এৱাৰ্ড প্ৰতিযোগিতা (আইএছএচি) ২০২২-ৰ চতুৰ্থ সংস্কৰণৰ বিজয়ীসকলক সম্বৰ্ধনা জনাব। ২০১৮ চনৰ পৰা ভাৰত চৰকাৰৰ গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ স্মাৰ্ট চিটি মিছনৰ অধীনত আইএছএচি আয়োজন কৰা হৈছে। এইটো মিছনৰ অধীনত আৰম্ভ কৰা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰ্য, য'ত অগ্ৰণী মহানগৰ ৰণনীতি, প্ৰকল্প আৰু ধাৰণাবোৰক অনুকৰণীয় প্ৰদৰ্শন প্ৰদান কৰা, সহকৰ্মী-সহকৰ্মী শিকা আৰু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতি প্ৰচাৰ কৰাক স্বীকৃতি দিয়া হয়।

সন্মিলনখনত মধ্য প্ৰদেশৰ ৰাজ্যপাল শ্ৰী মংগুভাই চি পেটেল, কেন্দ্ৰীয় গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ মন্ত্ৰী শ্ৰীহৰদীপ সিং পুৰী, মধ্য প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী শ্ৰী শিৱৰাজ সিং চৌহান,  কেন্দ্ৰীয় শ্ৰম আৰু নিযুক্তি, পৰিৱেশ, বন আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তন মন্ত্ৰী শ্ৰী ভূপেন্দ্ৰ যাদৱ, কেন্দ্ৰীয় ইলেক্ট্ৰনিক্স আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি, ৰে'লৱে মন্ত্ৰী শ্ৰী অশ্বিনীবৈষ্ণৱ, গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী শ্ৰী কৌশল কিশোৰ আৰু মধ্য প্ৰদেশৰ নগৰ উন্নয়ন মন্ত্ৰী শ্ৰী ভূপেন্দ্ৰ সিঙকে ধৰি বিভিন্ন বিশিষ্ট ব্যক্তিয়ে অংশগ্ৰহণ কৰিব।

তদুপৰি, মধ্য প্ৰদেশ চৰকাৰৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়া, সকলো ১০০ খন স্মাৰ্ট চিটিৰ মেয়ৰ আৰু আয়ুক্ত, উদ্যোগৰ অংশীদাৰ, স্মাৰ্ট চিটি মিছনৰ সৈতে জড়িত শিক্ষা আৰু নাগৰিক সমাজৰ সংগঠনসমূহেও অংশগ্ৰহণ কৰিব।

উক্ত অনুষ্ঠানটো দুদিনীয়া অনুষ্ঠান হিচাপে প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছে: ২৬ আৰু ২৭ ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩। অনুষ্ঠানটোৰ বিতং কাৰ্যসূচী পৰিশিষ্ট এ-ত প্ৰদান কৰা হৈছে। সন্মিলনৰ প্ৰথম দিনটোত আইএছএচি ২০২২-ৰ অধীনত পুৰস্কাৰ লাভ কৰা প্ৰকল্পবোৰ আৰু চহৰসমূহ প্ৰদৰ্শন কৰা এখন প্ৰদৰ্শনীৰ উদ্বোধন কৰা হ'ব। স্মাৰ্ট চিটিৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াসকলৰ (চিইঅ') সৈতে বাৰ্তালাপ আৰু ইন্দোৰ আৰু উজ্জয়িনীত স্মাৰ্ট চিটি মিছনৰ অধীনত ৰূপায়ণ কৰা আইকনিক প্ৰকল্পসমূহৰ স্থান-ভ্ৰমণ।

দ্বিতীয় দিনটোত মুখ্য অতিথিৰ দ্বাৰা আইএছএচি ২০২২ বঁটা বিতৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হ'ব, য'ত ৫ খন ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল আৰু ৩১ খন অনন্য চহৰ আৰু ৭ টা অংশীদাৰ সংগঠনক পুৰস্কাৰেৰে সন্মানিত কৰা হ'ব। আইএছএচি বঁটাবোৰৰ মুঠ ৬৬ জন বিজয়ী আছে, যাৰ বিতং তালিকা পৰিশিষ্ট বি-ত প্ৰদান কৰা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও, স্মাৰ্ট চিটি মিছনে চাৰিটা প্ৰতিবেদন মুকলি কৰিব, যেনে আইএছএচি ২০২২ বঁটা সংকলন, ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বাসস্থানৰ প্ৰতিবেদন: স্মাৰ্ট চিটি মিছন – বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্যৰ স্থানীয়কৰণ, এছচিএমৰ নিউজলেটাৰৰ সংকলন আৰু আইএছএচি ২০২৩ বঁটা পত্ৰিকাও সন্মিলনৰ সময়ত মুকলি কৰা হ'ব। বঁটা বিতৰণ আৰু আৰম্ভণিৰ পিছত, বঁটা বিজয়ী স্মাৰ্ট চিটিৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াসকলে তেওঁলোকৰ অভিজ্ঞতা আৰু শিক্ষণ ভাগ বতৰা কৰিব। দিনটো এটা সাংস্কৃতিক কাৰ্যসূচীৰে শেষ হ'ব।

স্মাৰ্ট চিটি মিছনৰ চমু অৱলোকন

২৫ জুন ২০১৫ তাৰিখে আৰম্ভ কৰা স্মাৰ্ট চিটি মিছনৰ উদ্দেশ্য হৈছে ‘স্মাৰ্ট সমাধান’ প্ৰয়োগৰ জৰিয়তে নাগৰিকসকলক মূল আন্তঃগাঁথনি, পৰিষ্কাৰ আৰু বহনক্ষম পৰিৱেশ আৰু এক সুন্দৰ মানদণ্ডৰ জীৱন প্ৰদান কৰা। এইটো এটা পৰিৱৰ্তনশীল অভিযান যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে দেশত নগৰ উন্নয়নৰ অনুশীলনত এক দৃষ্টান্তমূলক পৰিৱৰ্তন অনা। আজিৰ তাৰিখলৈকে, ১.১ লাখ কোটি টকাৰ অধিক মূল্যৰ ৬,০০০+ প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু বাকী প্ৰকল্পবোৰ ৩০ জুন ২০২৪-ৰ ভিতৰত সম্পূৰ্ণ কৰা হ'ব।

মিছনটোত লাভ কৰা আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য মাইলৰ খুঁটি হৈছে, ইণ্টিগ্ৰেটেড কমাণ্ড এণ্ড কণ্ট্ৰোল চেণ্টাৰ (আইচিচিচি) যি সকলো ১০০ খন স্মাৰ্ট চিটিত কাৰ্যকৰী হৈ আছে। এই আইচিচিচিবোৰে নগৰ পৰিচালনাৰ বাবে প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি চহৰৰ কাৰ্যকলাপৰ বাবে মগজু আৰু স্নায়ুতন্ত্ৰ হিচাপে কাম কৰে। অপৰাধ অনুসৰণ, নাগৰিকৰ সুৰক্ষা আৰু নিৰাপত্তা, পৰিবহন ব্যৱস্থাপনা, কঠিন আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা, পানী যোগান, দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা আদিৰ দৰে বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত নগৰসেৱা যথেষ্ট উন্নত হৈছে।

১০০ খন স্মাৰ্ট চিটিয়ে গতিশীলতা, শক্তি, পানী, অনাময়, কঠিন আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা, জীৱন্ত ৰাজহুৱা স্থান, সামাজিক আন্তঃগাঁথনি, স্মাৰ্ট প্ৰশাসন আদিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত প্ৰকল্প হাতত লৈছে। উদাহৰণ স্বৰূপে, স্মাৰ্ট গতিশীলতাৰ ক্ষেত্ৰত, ২৪,২৬৫ কোটি টকাৰ ১,১৯২ টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু আন ৪৯৪ টা প্ৰকল্প ১৬,৯০৫ কোটি টকা মূল্যৰে চলি আছে। স্মাৰ্ট শক্তিৰ ক্ষেত্ৰত, ৫৭৩ টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু ৯৪ টা চলি আছে। পানী যোগান, অনাময় আৰু পৰিচ্ছন্নতা (ৱাছ)ত, ৩৪,৭৫১ কোটি টকাৰ ১,১৬২ টাতকৈও অধিক প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু ১৮,৭১৬ কোটি টকাৰ আন ৩৩৩ টা প্ৰকল্প চলি আছে। ১০০ খন স্মাৰ্ট চিটিয়ে ইতিমধ্যে ৬,৪০৩ কোটি টকাৰ ১,০৬৩ টাতকৈও অধিক ৰাজহুৱা স্থান বিকশিত কৰিছে আৰু ৫,৪৭০ কোটি টকাৰ আন ২৬০ টা প্ৰকল্প চলি আছে। তদুপৰি, ৮,২২৮ কোটি টকাৰ ১৮০ টা ৰাজহুৱা ব্যক্তিগত অংশীদাৰীত্ব (পি) প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু আন ২৭ টা প্ৰকল্প চলি আছে। অৰ্থনৈতিক আন্তঃগাঁথনি যেনে বজাৰ পুনৰ্বিকাশ আৰু ষ্টাৰ্ট-আপ ইনকিউবেচন কেন্দ্ৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ৬৫২ টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছে আৰু আন ২৬৭ টা প্ৰকল্প চলি আছে। সামাজিক আন্তঃগাঁথনি খণ্ডত (স্বাস্থ্য, শিক্ষা, গৃহ নিৰ্মাণ ইত্যাদি) ৬৭৯ টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু ১৫৩ টা চলি আছে।

আইএছএচি বঁটাসমূহৰ অৱলোকন

অতীতত, আইএছএচিয়ে ২০১৮, ২০১৯ আৰু ২০২০ চনত তিনিটা সংস্কৰণ প্ৰত্যক্ষ কৰিছে। আইএছএচিয়ে ১০০ খন স্মাৰ্ট চহৰত বহনক্ষম উন্নয়নৰ প্ৰচাৰ কৰা চহৰ, প্ৰকল্প আৰু উদ্ভাৱনী ধাৰণাবোৰক স্বীকৃতি আৰু পুৰস্কৃত কৰে, লগতে সামগ্ৰিক, ন্যায়সঙ্গত, সুৰক্ষিত, স্বাস্থ্যৱান আৰু সহযোগিতামূলক চহৰবোৰক উৎসাহিত কৰে, এনেদৰে সকলোৰে জীৱনৰ মানদণ্ড উন্নত কৰে। আইএছএচিৰ চতুৰ্থ সংস্কৰণটো ২০২২ চনৰ এপ্ৰিলত চুৰাটত 'স্মাৰ্ট চিটি-স্মাৰ্ট আৰ্বানাইজেশ্বন' অনুষ্ঠানৰ সময়ত মুকলি কৰা হৈছিল। আইএছএচি ২০২২ বঁটাত 'কোৱালিফাইং ষ্টেজ'ৰ সৈতে দুটা পৰ্যায়ৰ জমা প্ৰক্ৰিয়া আছিল, য'ত চহৰখনৰ প্ৰদৰ্শনৰ সামগ্ৰিক মূল্যাঙ্কন অন্তৰ্ভুক্ত আছিল, আৰু 'প্ৰস্তাৱ পৰ্যায়' যাৰ বাবে স্মাৰ্ট চিটিবোৰে নিম্নলিখিত ধৰণে ছয়টা পুৰস্কাৰ শ্ৰেণীৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনোনয়ন দাখিল কৰিব লাগিছিল:

• প্ৰকল্প বঁটা: ১০ টা বিভিন্ন থীম,
• উদ্ভাৱন বঁটা: ২ টা পৃথক বিষয়বস্তু,
• চিটি এৱাৰ্ডচ: ২ টা থীম: ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক
• ৰাজ্যিক বঁটা,
• ইউটি বঁটা, আৰু
• অংশীদাৰ বঁটা, ৩ টা পৃথক থীম

৮০ খন যোগ্যতা অৰ্জনকাৰী স্মাৰ্ট চিটিৰ পৰা আইএছএচি ২০২২ ৰ বাবে মুঠ ৮৪৫ টা মনোনয়ন লাভ কৰা হৈছিল। এই প্ৰবিষ্টিবোৰ ৫ টা পৰ্যায়ত মূল্যায়ন কৰা হৈছিল। প্ৰথম পৰ্যায়ত, ৮৪৫ টা প্ৰস্তাৱৰ পূৰ্ব-স্ক্ৰীণিং কৰা হৈছিল। ৫০% (৪২৩ টা প্ৰস্তাৱ) পৰৱৰ্তী পৰ্যায়লৈ স্থানান্তৰিত হয়। দ্বিতীয় পৰ্যায়ত, প্ৰতিটো পুৰস্কাৰ শ্ৰেণীৰ বাবে শীৰ্ষ ১২ টা প্ৰস্তাৱ ৰাষ্ট্ৰীয় নগৰ পৰিক্ৰমা প্ৰতিষ্ঠানৰ (এনআইইউএ) জুৰীয়ে চিনাক্ত কৰিছিল। তৃতীয় পৰ্যায়ত, প্ৰতিটো প্ৰস্তাৱৰে প্ৰস্তাৱকে বিষয় বিশেষজ্ঞৰ এটা পেনেলৰ ওচৰত এটা প্ৰেজেণ্টেচন প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত শীৰ্ষ ৬ টা প্ৰস্তাৱ বাছনি কৰা হয়। অৱশেষত, চতুৰ্থ পৰ্যায়ত, শীৰ্ষ ৬ টা প্ৰস্তাৱ গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ সঞ্চালকসকলৰ নেতৃত্বত আৰু বিষয়বস্তু বিশেষজ্ঞসকলক লৈ গঠিত জুৰীৰ ওচৰত এক বিস্তৃত উপস্থাপন কৰা হৈছিল। এই চতুৰ্থ পৰ্যায়ৰ পিছত, স্মাৰ্ট চিটি মিছনৰ শীৰ্ষ সমিতিয়ে প্ৰতিটো বঁটা শ্ৰেণীৰ বাবে শীৰ্ষ ৩ টা প্ৰস্তাৱ চিনাক্ত কৰে। পাঁচটা বঁটা শ্ৰেণীৰ অধীনত লাভ কৰা মুঠ ৮৪৫ খন আবেদনৰ ভিতৰত ৬৬ চূড়ান্ত বিজয়ী চিনাক্ত কৰা হৈছে – প্ৰকল্প বঁটাত ৩৫, উদ্ভাৱন বঁটাত ৬, ৰাষ্ট্ৰীয়/জোনেল চিটি বঁটাত ১৩, ৰাজ্যিক/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল বঁটাত ৫ টা আৰু অংশীদাৰ বঁটা শ্ৰেণীত ৭। ৬৬ বিজয়ীৰ চূড়ান্ত তালিকা পৰিশিষ্ট বি-ত উপলব্ধ।

*****